ઊર્જા સંરક્ષણના મહત્વ પર સંદેશ ફેલાવવા અને ઊર્જા દક્ષતા અને સંરક્ષણમાં રાષ્ટ્રની સિદ્ધિઓ દર્શાવવા માટે દર વર્ષે 14 ડિસેમ્બરના રોજ રાષ્ટ્રીય ઊર્જા સંરક્ષણ દિવસની ઉજવણી કરવામાં આવે છે. ભારતના રાષ્ટ્રપતિ શ્રીમતી દ્રોપદી મુર્મુ 14 ડિસેમ્બર, 2023 ના રોજ વિજ્ઞાન ભવન, નવી દિલ્હીમાં આયોજિત રાષ્ટ્રીય ઊર્જા સંરક્ષણ દિવસ 2023ના સમારોહની શોભા વધારશે. આ પ્રસંગે, રાષ્ટ્રપતિ ઉપસ્થિત લોકોને સંબોધન કરશે અને રાષ્ટ્રીય ઊર્જા સંરક્ષણ પુરસ્કારો 2023, રાષ્ટ્રીય ઊર્જા કાર્યક્ષમતા નવીનતા પુરસ્કારો 2023 અને ઊર્જા સંરક્ષણ પર રાષ્ટ્રીય ચિત્ર સ્પર્ધા 2023ના વિજેતાઓને પણ સન્માનિત કરશે.

રાષ્ટ્રીય ઉર્જા સંરક્ષણ દિવસ અને પુરસ્કારોનું આયોજન ભારતમાં ઉર્જા કાર્યક્ષમતા અને તેના સંરક્ષણને નિયંત્રિત કરવા અને પ્રોત્સાહન આપવા માટે ઉર્જા સંરક્ષણ અધિનિયમ 2001 મુજબ ફરજિયાત છે, જે ભારત સરકારના પાવર મંત્રાલય હેઠળના બ્યુરો ઓફ એનર્જી એફિશિયન્સી (BEE) દ્વારા કરવામાં આવી રહ્યું છે.

આ પ્રસંગે કેન્દ્રીય વીજ તથા નવીન તથા પુનઃપ્રાપ્ય ઊર્જા મંત્રી શ્રી આર. કે. સિંહ સંબોધન કરશે. કેન્દ્રીય વીજ અને ભારે ઉદ્યોગ રાજ્યમંત્રી શ્રી કૃષ્ણ પાલ; અને ઊર્જા મંત્રાલયનાં સચિવ શ્રી પંકજ અગ્રવાલ પણ ઉપસ્થિત રહેશે.

નેશનલ એનર્જી કન્ઝર્વેશન એવોર્ડ્સ 2023

ઊર્જા દક્ષતા અને તેના સંરક્ષણ વિશે જાગૃતિ વધારવા માટે, ઊર્જા મંત્રાલયના માર્ગદર્શન હેઠળ બીઇઇ, ઔદ્યોગિક એકમો, સંસ્થાઓ અને સંસ્થાઓના ઊર્જા વપરાશને ઘટાડવાના પ્રયાસોને માન્યતા આપે છે અને ઊર્જા સંરક્ષણ પુરસ્કારો રાષ્ટ્રીય ઊર્જા સંરક્ષણ દિવસ નિમિત્તે પ્રોત્સાહિત કરે છે અને તેમને સન્માનિત કરે છે.

એનઈસીએ 2023 માટેની અરજીઓ 9 નવેમ્બર, 2023 સુધી ખુલ્લી હતી અને કુલ 516 અરજીઓ હતા પ્રાપ્ત થયું. તેમાંથી 20 પ્રથમ ઇનામ, 16 દ્વિતીય ઇનામો અને 27 સર્ટિફિકેટ ઓફ મેરિટ સહિત કુલ 63 ઇનામો આપવામાં આવી રહ્યા છે.

એનઈસીએ 2023 માટે એવોર્ડ્સની કુલ સંખ્યા

નેશનલ એનર્જી એફિશિયન્સી ઇનોવેશન એવોર્ડ્સ (એનઇઆઇએ) 2023

એનર્જી એફિશિયન્સીના ક્ષેત્રમાં ઉત્કૃષ્ટ કામગીરી અને ભારતના નવીન દિમાગને માન્યતા આપવા માટે, નીકિયાની શરૂઆત વર્ષ 2021માં કરવામાં આવી હતી. એન.ઇ.આઈ.એ. 2023 માટે વિવિધ કેટેગરીમાં, કેટેગરી એ: ઉદ્યોગો, મકાન અને પરિવહન અને કેટેગરી બી: વિદ્યાર્થીઓ અને સંશોધન વિદ્વાનોમાં ઓનલાઇન અરજીઓ મંગાવવામાં આવી હતી.

પુરસ્કારોનું મૂલ્યાંકન પ્રતિકૃતિ, પરવડે તેવી ક્ષમતા, વિશ્વસનીયતા, ઊર્જા બચત પર અસર અને પર્યાવરણ અને ટકાઉપણા પર અસરના આધારે કરવામાં આવે છે.

નીઆ 2023 માટેની અરજીઓ 9 નવેમ્બર, 2023 સુધી ખુલ્લી હતી અને કુલ 187 અરજીઓ મળી હતી. આમાંથી 1 પ્રથમ ઇનામ, 1 બીજું ઇનામ અને 6 સર્ટિફિકેટ ઓફ રેકગ્નિશન સહિત કુલ 8 ઇનામો આપવામાં આવી રહ્યા છે.

NEEIA 2023 માટે એવોર્ડ્સની કુલ સંખ્યા

રાષ્ટ્રીય ચિત્રસ્પર્ધા 2023

ઊર્જાના સંરક્ષણ અને કાર્યક્ષમ ઉપયોગ માટે સમાજમાં સતત પરિવર્તન લાવવા માટે ઊર્જા મંત્રાલય વર્ષ 2005થી ઊર્જા સંરક્ષણ પર રાષ્ટ્રીય ચિત્ર સ્પર્ધાનું આયોજન કરી રહ્યું છે. આ સ્પર્ધા ત્રણ તબક્કામાં યોજાય છે, જેમાં શાળા, રાજ્ય અને રાષ્ટ્રીય કક્ષાનો સમાવેશ થાય છે. ગ્રુપ 'એ' હેઠળ 5, 6 અને 7મા ધોરણ અને ગ્રુપ 'બી' હેઠળ 8, 9 અને 10માં ધોરણના વિદ્યાર્થીઓ માટે ચિત્રસ્પર્ધાનું આયોજન કરવામાં આવ્યું છે.

BEE વિશે

ભારત સરકારે ઊર્જા સંરક્ષણ ધારો, 2001ની જોગવાઈઓ અંતર્ગત 1 માર્ચ, 2002ના રોજ બ્યુરો ઓફ એનર્જી એફિશિયન્સી (બીઇઇ)ની સ્થાપના કરી હતી. બ્યુરો ઓફ એનર્જી એફિશિયન્સીનું ધ્યેય ઊર્જા સંરક્ષણ ધારા, 2001ના એકંદર માળખાની અંદર સ્વ-નિયમન અને બજારનાં સિદ્ધાંતો પર ભાર મૂકીને નીતિઓ અને વ્યૂહરચનાઓ વિકસાવવામાં મદદ કરવાનું છે, જેનો મુખ્ય ઉદ્દેશ ભારતીય અર્થતંત્રની ઊર્જા તીવ્રતામાં ઘટાડો કરવાનો છે. બીઇઇ નિયુક્ત ગ્રાહકો, નિયુક્ત એજન્સીઓ અને અન્ય સંસ્થાઓ સાથે સંકલન કરે છે અને ઊર્જા સંરક્ષણ કાયદા હેઠળ તેને સોંપાયેલી કામગીરીઓ હાથ ધરવા માટે વર્તમાન સંસાધનો અને માળખાગત સુવિધાઓને ઓળખે છે, ઓળખે છે અને તેનો ઉપયોગ કરે છે. ઊર્જા સંરક્ષણ કાયદો નિયમનકારી અને પ્રમોશનલ કાર્યોની જોગવાઈ કરે છે.

YP/GP/JD