9મી નેશનલ લેવલ પોલ્યુશન રિસ્પોન્સ એક્સરસાઇઝ (NATPOLREX-IX) ભારતીય કોસ્ટ ગાર્ડ દ્વારા 25 નવેમ્બર 2023 ના રોજ વાડીનાર, ગુજરાત ખાતે હાથ ધરવામાં આવી હતી. ડીજી રાકેશ પાલ, ડાયરેક્ટર જનરલ ઈન્ડિયન કોસ્ટ ગાર્ડ અને ચેરમેન NOSDCPએ કવાયત દરમિયાન તમામ એજન્સીઓની તૈયારીઓની સમીક્ષા કરી હતી. કેન્દ્ર અને દરિયાકાંઠાની રાજ્ય સરકારોના વિવિધ મંત્રાલયો અને વિભાગોના પ્રતિનિધિઓ, બંદરો, ઓઇલ હેન્ડલિંગ એજન્સીઓ અને અન્ય હિતધારકોએ આ કવાયતમાં ભાગ લીધો હતો. આ કવાયતમાં 31 થી વધુ વિદેશી નિરીક્ષકો અને 80 પ્રતિનિધિઓએ ભાગ લીધો હતો.

NATPOLREX-IX એ રાષ્ટ્રીય ઓઇલ સ્પિલ ડિઝાસ્ટર કન્ટીજન્સી પ્લાન અથવા NOSDCP ની જોગવાઈઓને આહવાન કરતી દરિયાઈ તેલના પ્રકોપને પ્રતિભાવ આપવા માટે વિવિધ સંસાધન એજન્સીઓ વચ્ચે સજ્જતા અને સંકલનનું સ્તર ચકાસવાના તેના ઉદ્દેશ્યને પૂર્ણ કર્યું.

ICG એ પોલ્યુશન રિસ્પોન્સ વેસેલ્સ (PRVs), ઓફશોર પેટ્રોલ વેસેલ્સ (OPVs), સ્વદેશી એડવાન્સ્ડ લાઇટ હેલિકોપ્ટર Mk-III, અને દરિયાઈ પ્રદૂષણ પ્રતિભાવ માટે રૂપરેખાંકિત ડોર્નિયર એરક્રાફ્ટ સહિતની સપાટી તેમજ હવા પ્લેટફોર્મ તૈનાત કર્યા છે. આ ઈવેન્ટમાં પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીના 'આત્મનિર્ભર ભારત'ના વિઝન હેઠળ 'મેક ઇન ઈન્ડિયા' થ્રસ્ટના સંદર્ભમાં ભારતના ઔદ્યોગિક કૌશલ્યનું પણ પ્રદર્શન કરવામાં આવ્યું હતું. મુખ્ય બંદરો જેવા હિતધારકોએ પણ દરિયાઈ પ્રદૂષણ સામે લડવામાં સમન્વયિત પ્રયત્નો દર્શાવવા માટે તેમની દરિયાઈ સંપત્તિઓ તૈનાત કરી.

ભારતીય કોસ્ટ ગાર્ડે 07 માર્ચ 1986ના રોજ ભારતના દરિયાઈ ક્ષેત્રોમાં દરિયાઈ પર્યાવરણના રક્ષણ માટેની જવાબદારીઓ સ્વીકારી, જ્યારે આ જવાબદારીઓ શિપિંગ મંત્રાલયમાંથી તબદીલ કરવામાં આવી. ત્યારબાદ, કોસ્ટ ગાર્ડે દરિયામાં ઓઇલ સ્પીલ આપત્તિનો સામનો કરવા માટે NOSDCP તૈયાર કર્યું, જેને 1993માં સચિવોની સમિતિએ મંજૂરી આપી હતી. NOSDCP તૈયાર કરવા ઉપરાંત, કોસ્ટ ગાર્ડે મુંબઈ, ચેન્નાઈ, પોર્ટ બ્લેર અને વાડીનાર ખાતે ચાર પ્રદૂષણ પ્રતિભાવ કેન્દ્રો સ્થાપ્યા છે.

ભારતીય જળસીમામાં ઓઇલ સ્પીલ આફતો માટે ભારતની તૈયારી માટે તેલ પ્રસરણ પ્રતિભાવ માટે એક મજબૂત રાષ્ટ્રીય વ્યવસ્થા મહત્વપૂર્ણ છે. ખરેખર, ભારતની 75 ટકા ઉર્જા જરૂરિયાતો ઓઈલ દ્વારા પૂરી થાય છે જે આપણા દેશમાં દરિયાઈ માર્ગે આયાત કરવામાં આવે છે. જહાજો દ્વારા તેલનું પરિવહન સ્વાભાવિક જોખમોથી ભરપૂર છે અને તે માટે જહાજના માલિકો તેમજ બંદરની અંદર તેલ પ્રાપ્ત કરતી સુવિધાઓ બંને દ્વારા નિવારક પગલાં લેવાની જરૂર છે. જો કે, દરિયાઈ અકસ્માતો અને સમુદ્રના અણધાર્યા જોખમો દ્વારા તેલ પ્રદૂષણનો ભય સર્વવ્યાપી છે.

ભારતીય કોસ્ટ ગાર્ડ ભારતીય જળસીમામાં તેલના ફેલાવાના પ્રતિભાવ માટે સેન્ટ્રલ કોઓર્ડિનેટિંગ ઓથોરિટી તરીકે કાર્ય કરે છે.    

YP/GP/NP

સોશિયલ મીડિયા પર અમને ફોલો કરો :  @PIBAhmedabad    /pibahmedabad1964    /pibahmedabad  pibahmedabad1964[at]gmail[dot]com