આજે એમેચ્યોર રેડિયોની દુનિયામાં એક મહત્વપૂર્ણ પ્રસંગ બન્યો, કારણ કે માનનીય સંચાર રાજ્યમંત્રી શ્રી દેવુસિંહ ચૌહાણે વિજ્ઞાન ભવન, સાયન્સ સિટી, અમદાવાદ, ગુજરાત ખાતે હેમફેસ્ટ ઇન્ડિયા 2023નું ઉદઘાટન કર્યું હતું. આ બે દિવસીય રાષ્ટ્રીય અધિવેશન 25 નવેમ્બર, 2023થી શરૂ થયું હતું. 1000થી વધુ એચએએમએ હેમ ફેસ્ટ ઇન્ડિયા 2023માં હાજરી આપી હતી.

માનનીય એમઓએસસીએ ઉપસ્થિત લોકોને સંબોધન દરમિયાન જણાવ્યું હતું કે જ્યારે તમામ સંદેશાવ્યવહાર નિષ્ફળ જાય છે ત્યારે એચએએમ હંમેશા મદદ કરવા માટે તૈયાર હોય છે. તેમણે એમ પણ ઉમેર્યું હતું કે, માનનીય પ્રધાનમંત્રી અને કેબિનેટ મંત્રી શ્રી અશ્વિની વૈષ્ણવજીના માર્ગદર્શન હેઠળ મંત્રાલયની અંદર ડબલ્યુપીસી વિંગે એચએએમ રેડિયો પરીક્ષા અને સર્ટિફિકેશન, નિયમનો અને પ્રક્રિયાઓના ક્ષેત્રમાં નોંધપાત્ર સુધારા હાથ ધર્યા છે. સરલ સંચાર પોર્ટલના અમલીકરણને તરત જ જારી કરાયેલા લાઇસન્સ સાથે જબરદસ્ત પ્રતિસાદ મળ્યો.

મંત્રીએ પોતાનું વિઝન વ્યક્ત કરતાં કહ્યું હતું કે, "હું માનું છું કે અન્ય દેશોની જેમ દરેક ગામમાં એક એચએએમ હોવું જોઈએ, જ્યાં 1 લાખથી વધુ એચએએમ છે. એચએએમએ ભારતના દરેક ગામમાં વિસ્તૃત થવું જોઈએ. "

તેમણે કટોકટીમાં એચએએમ ટેકનોલોજીની મુખ્ય ભૂમિકા પર ભાર મૂક્યો હતો અને સમાજના હિતમાં તેના વ્યાપક ઉપયોગની હિમાયત કરી હતી. મંત્રીશ્રીએ પ્રાથમિક અને માધ્યમિક શાળાઓમાં એચએએમ શિક્ષણના એકીકરણને દેશભરમાં આપત્તિના પ્રતિસાદમાં વ્યાપકપણે અપનાવવા અને સહાય સુનિશ્ચિત કરવા વિનંતી કરી.

તેમણે એચએએમ (HAM) ટીમના પ્રયાસોની પ્રશંસા કરીને, તેમને તેમનું નોંધપાત્ર કાર્ય ચાલુ રાખવા માટે પ્રોત્સાહિત કરીને સમાપન કર્યું હતું.

હેમફેસ્ટ ઇન્ડિયા 2023 એમેચ્યોર રેડિયો ઓપરેટર્સના વિવિધ સમુદાયને એકસાથે લાવે છે, જે નવીનતમ નવીનતાઓ, સંદેશાવ્યવહાર તકનીકો અને તકનીકી પ્રગતિઓનું પ્રદર્શન કરે છે. 10થી વધુ ટેકનિકલ વર્કશોપ અને 5 સ્ટોલ સાથે ડિઝાઇન અને ઇનોવેશનને ઉજાગર કરે છે, આ ઇવેન્ટ ઉત્સાહીઓ માટે એક્સપ્લોર કરવા અને તેમાં જોડાવા માટે એક વ્યાપક પ્લેટફોર્મ પ્રદાન કરે છે. આ ઇવેન્ટ માત્ર એચએએમ (HAMs) માટે જ નહીં, પરંતુ એક ટ્રેડ શો, ચાંચડ બજાર અને એમેચ્યોર રેડિયો ઓપરેટર્સની રુચિને પહોંચી વળવા માટે તૈયાર કરવામાં આવેલી પ્રવૃત્તિઓની શ્રેણીનું પણ આયોજન કરે છે.

હેમફેસ્ટ ઇન્ડિયાની મુખ્ય વિશેષતાઓમાંની એક એ છે કે એચએએમ માટે આઇબોલ ક્યુએસઓ (ફેસ-ટુ-ફેસ મીટિંગ્સ)માં જોડાવાની તક છે, જે નિયમિત રેડિયો આદાનપ્રદાન દરમિયાન ભાગ્યે જ શક્ય છે. આ ઇવેન્ટમાં એમેચ્યોર રેડિયોના ટેકનિકલ, ઓપરેશનલ અને કાનૂની પાસાઓ પર સેમિનારો, લાઇસન્સ પરીક્ષા સત્રો અને વાણિજ્યિક વિક્રેતાઓ અને વ્યક્તિગત એચએએમ દ્વારા વિવિધ રેડિયો ઉપકરણોના પ્રદર્શન અને વેચાણનો સમાવેશ થાય છે.

ટેકનિકલ જોડાણો ઉપરાંત, હેમફેસ્ટ ઇન્ડિયા 2023 સાંસ્કૃતિક કાર્યક્રમો અને ફોટો સત્રોનું સંકલન કરે છે, જે સહભાગીઓ માટે અનુભવને સમૃદ્ધ બનાવે છે.

ઇતિહાસ અને મહત્વ

હેમફેસ્ટ ઇન્ડિયા 2023 એમેચ્યોર રેડિયોની સતત ભાવના અને ઉત્ક્રાંતિના સંકેત તરીકે ઉભું છે, ઉત્સાહીઓને એક કરે છે, નવીનતાને પ્રોત્સાહન આપે છે અને આ ક્ષેત્રમાં પ્રગતિની ઉજવણી કરે છે. એક જ સ્થળે ભારતીય એચએએમના સૌથી મોટા મેળાવડા તરીકે, આ કાર્યક્રમ ભારતમાં એમેચ્યોર રેડિયો ઓપરેટર્સના જીવંત અને સમૃદ્ધ સમુદાયને સૂચવે છે.

હેમ્ફેસ્ટ કુદરતી આફતોમાં લોકોની મદદ કરે છે. ભૂકંપ વાવાઝોડા જેવી કુદરતી હેમ રેડિયો કામ આવે છે. મોબાઈલ નેટવર્ક જતા રહે ત્યારે હેમ્ફેસ્ટ રેડિયોથી વાતચીત કરી શકાય છે. હેમફેસ્ટ ઇન્ડિયા રેડિયો ઓપરેટરનો વાર્ષિક સંમેલન દર વર્ષે યોજાતો હોય છે જે ગુજરાત ઈન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ એમેચ્યોર રેડિયો દ્વારા  આયોજન કરાય છે.

હેમફેસ્ટ ઇન્ડિયા ભારતમાં એમેચ્યોર રેડિયોના ઇતિહાસમાં નોંધપાત્ર સ્થાન ધરાવે છે, જે 1991માં તેની સ્થાપનાથી શરૂ થયું હતું. આ ઇવેન્ટ એમેચ્યોર રેડિયો ઉત્સાહીઓને એક કરવા, નેટવર્કિંગ, નોલેજ શેરિંગ માટે એક પ્લેટફોર્મ પ્રદાન કરવા અને આ ક્ષેત્રના નવીનતમ વિકાસ પર અપડેટ રહેવા માટે મહત્વપૂર્ણ રહી છે.

ભારતમાં એમેચ્યોર રેડિયોની યાત્રા ૧૯૨૦ના દાયકાની છે જ્યારે સિગ્નલ કોર્પ્સ અધિકારીઓએ આ મનોહર શોખના બીજ વાવ્યા હતા. અમરેન્દ્રચંદ્ર ગુપ્તુ અને મુકુલ બોઝ ભારતમાં એમેચ્યોર રેડિયો ઓપરેશનના પ્રણેતાઓમાંના એક હતા, અને ત્યારથી આઝાદીની લડત દરમિયાન પણ પ્રસંગોપાત વિક્ષેપો છતાં આ સમુદાયનો સતત વિકાસ થયો છે.

સ્વતંત્રતા પછી, 1948માં એમેચ્યોર રેડિયો ક્લબ ઓફ ઇન્ડિયાની સ્થાપનાએ ભારતના એમેચ્યોર રેડિયો કથામાં એક નવો અધ્યાય ચિહ્નિત કર્યો. દાયકાઓ દરમિયાન, હેમફેસ્ટ ઇન્ડિયાએ નવીનતા, સામુદાયિક નિર્માણ અને સેવાને પ્રોત્સાહન આપવામાં મહત્ત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી છે.

એમેચ્યોર રેડિયો વિશે (HAM રેડિયો)

એમેચ્યોર રેડિયો એ લોકપ્રિય શોખ છે જેમાં બિન-વ્યાવસાયિક હેતુઓ માટે રેડિયો ફ્રીક્વન્સી સ્પેક્ટ્રમના ઉપયોગનો સમાવેશ થાય છે. એચએએમ (HAM) રેડિયો ઓપરેટર્સ નિયુક્ત રેડિયો ફ્રીક્વન્સીઝનો ઉપયોગ કરીને સંવાદ કરે છે, જે સ્પર્ધાઓ, કટોકટી સંચાર સહાય, પ્રયોગ, ટેકનિકલ શિક્ષણ અને સામુદાયિક જોડાણ જેવી વિવિધ પ્રવૃત્તિઓમાં સામેલ થાય છે.

આ શોખ ટેકનોલોજીકલ શિક્ષણ, સામુદાયિક જોડાણ અને રેડિયો તરંગો મારફતે વૈશ્વિક જોડાણનું અનોખું મિશ્રણ પ્રદાન કરે છે, જે નવીનતા અને સેવા પર ભાર મૂકે છે.

CB/GP/JD