కేంద్ర కాలుష్య నియంత్రణ మండలి (సి పి సి బి ) అందించే రోజువారీ ఎ క్యు ఐ  బులెటిన్ ప్రకారం ఢిల్లీ సగటు ఎయిర్ క్వాలిటీ ఇండెక్స్ (ఎ క్యు ఐ ) ఈ రోజు 212గా ఉంది. ఢిల్లీ సగటు/ మొత్తం గాలి నాణ్యత 'మోడరేట్' కేటగిరీ (ఎ క్యు ఐ  <200) ను అధిగమించి 201-300 మధ్య 'పేలవమైన' కేటగిరీలోకి ప్రవేశించిన నేపథ్యంలో, ఎన్ సి ఆర్ , పరిసర ప్రాంతాల్లో ఎయిర్ క్వాలిటీ మేనేజ్ మెంట్ కమిషన్ (సి ఎ క్యు ఎం) గ్రేడెడ్ రెస్పాన్స్ యాక్షన్ ప్లాన్ (జీఆర్ఏపీ) అమలు కోసం ఏర్పాటైన ఉపసంఘం ఈ రోజు సమావేశమైంది. ఈ ప్రాంతంలో గాలి నాణ్యత పరిస్థితిని, ఐఎండీ, ఐఐటీఎం అందుబాటులో ఉంచిన గాలి నాణ్యత అంచనాలను సమగ్రంగా సమీక్షించినప్పటికీ, గత 24 గంటల్లో గాలి నాణ్యత అకస్మాత్తుగా పడిపోయిందని, ఫలితంగా ఢిల్లీ గాలి నాణ్యత 'పేలవమైన' కేటగిరీలోకి మారిందని పేర్కొంది. ఐఎండి / ఐఐటిఎమ్ డైనమిక్ మోడల్ , వాతావరణ / వాతావరణ అంచనా రాబోయే కొన్ని రోజుల్లో ఢిల్లీ మొత్తం ఎ క్యు ఐ 'పేలవమైన' కేటగిరీలో ఉంటుందని అంచనా వేస్తున్నప్పటికీ, ఈ ప్రాంతంలో గాలి నాణ్యత మరింత క్షీణించకుండా చర్యలు తీసుకునే ప్రయత్నంలో మొత్తం ఎన్ సి ఆర్ఏపి లో తక్షణమే జిఆర్ఎపి స్టేజ్ -1 ను అమలు చేయడం అవసరమని భావిస్తున్నారు.

జి ఆర్ ఎ పి అమలు కోసం ఏర్పాటైన సబ్ కమిటీ నిర్ణయం ప్రకారం జి ఆర్ ఎ పి స్టేజ్-1 కింద 'పేలవమైన' ఎయిర్ క్వాలిటీ (ఢిల్లీ ఎ క్యు ఐ 201-300 మధ్య ఉంటుంది) వంటి అన్ని చర్యలను సంబంధిత ఏజెన్సీలు తక్షణమే ఎన్ సి ఆర్ లో అమలు చేయాలి. ఎన్ సి ఆర్ రాష్ట్రాల కాలుష్య నియంత్రణ బోర్డులు (పీసీబీలు), డీపీసీసీ సహా జీఆర్ ఏపీ కింద చర్యలను అమలు చేయడానికి బాధ్యత వహించే వివిధ ఏజెన్సీలు ఈ కాలంలో జీఆర్ ఏపీపీ కింద స్టేజ్ -1 చర్యలను కచ్చితంగా అమలు చేసేలా చూడాలని సూచించింది.

అంతేకాకుండా, జిఆర్ఎపిని అమలు చేయడానికి సహకరించాలని , జిఆర్ఎపి స్టేజ్ 1 సిటిజన్ చార్టర్ లో పేర్కొన్న దశలను అనుసరించాలని సబ్ కమిటీ ఎన్ సి ఆర్ పౌరులను కోరుతోంది. పౌరులకు క్రింది సలహాలు ఇచ్చారు. 

*వాహనాల ఇంజిన్లను సరిగ్గా ట్యూన్ చేయాలి.

*వాహనాల్లో టైర్ ప్రెజర్ సక్రమంగా ఉండేలా చూసుకోవాలి.

*వాహనాల పి యు సి  సర్టిఫికేట్లను అప్ డేట్ గా ఉంచుకోవాలి. 

*వాహనాన్ని ఊరికే ఖాళీగా ఉంచవద్దు, రెడ్ లైట్ల వద్ద ఇంజిన్ ఆఫ్ చేయండి.

*వాహన కాలుష్యాన్ని నియంత్రించడానికి హైబ్రిడ్ వాహనాలు లేదా ఎలక్ట్రిక్ వాహనాలకు ప్రాధాన్యత ఇవ్వండి.

*వ్యర్థాలు, చెత్తను బహిరంగ ప్రదేశాల్లోవేయడం/పారవేయడం చేయవద్దు.

*311 యాప్, గ్రీన్ ఢిల్లీ యాప్, సైవియర్ యాప్ మొదలైన వాటి ద్వారా వాయు కాలుష్య కార్యకలాపాలను నివేదించండి.

*ఎక్కువ చెట్లు నాటండి.

*పండుగలను పర్యావరణ హితంగా  జరుపుకోండి - టపాసులకు దూరంగా ఉండండి.

*10/15 సంవత్సరాల పాత డీజిల్/పెట్రోల్ వాహనాలను నడపడం/పని చేయించడం చేయవద్దు.

జీఆర్ఏపీ స్టేజ్-1 ప్రకారం 27 పాయింట్ల యాక్షన్ ప్లాన్ నేటి నుంచి మొత్తం ఎన్ సి ఆర్ లో అమల్లోకి వస్తుంది. ఈ 27 సూత్రాల కార్యాచరణ ప్రణాళికలో ఎన్ సి ఆర్ రాష్ట్రాల కాలుష్య నియంత్రణ బోర్డులు ,డిపిసిసితో సహా వివిధ ఏజెన్సీలు అమలు చేయాల్సిన / నిర్ధారించాల్సిన చర్యలు ఉన్నాయి. ఈ దశలు క్రింది విధంగా ఉన్నాయి.

1.నిర్మాణం , కూల్చివేత (సి అండ్ డి)కార్యకలాపాల్లో ధూళిని తగ్గించే చర్యలు , సి అండ్ డి వ్యర్థాల పటిష్ఠమైన పర్యావరణ నిర్వహణపై ఆదేశాలు/మార్గదర్శకాలను సక్రమంగా అమలు చేసేలా చూడాలి.

2. ధూళి నివారణ చర్యలను రిమోట్ మానిటరింగ్ కోసం సంబంధిత రాష్ట్రం/ జి ఎన్ సి టి డి  'వెబ్ పోర్టల్'లో నమోదు చేయని 500 చదరపు మీటర్లకు సమానమైన లేదా అంతకంటే ఎక్కువ ప్లాట్ పరిమాణం ఉన్న ప్రాజెక్టులకు సంబంధించి సి అండ్ డి కార్యకలాపాలను అనుమతించరాదని 11.06.2021 నాటి డైరెక్షన్ నంబర్లు 11-18 ను ఖచ్చితంగా పాటించేలా చూసుకోండి

3. నిర్మాణం , కూల్చివేత (సి అండ్ డి ) కార్యకలాపాల్లో ధూళిని తగ్గించే చర్యలు సి అండ్ డి   వ్యర్థాల పటిష్ఠమైన పర్యావరణ నిర్వహణపై ఆదేశాలు/మార్గదర్శకాలను సక్రమంగా అమలు చేసేలా చూడాలి.

4. క్రమానుగతంగా యాంత్రికంగా ఊడ్చడం,  రోడ్లపై నీటిని చల్లడం చేపట్టండి. నిర్ధారిత స్థలాలు/ల్యాండ్ ఫిల్స్ లో సేకరించిన ధూళిని శాస్త్రీయంగా పారవేసేలా చూడాలి.

5. ఆవరణలో సి అండ్ డి  మెటీరియల్స్,  వ్యర్థాలు సరిగ్గా నిల్వ చేయబడ్డాయని/కలిగి ఉన్నాయని ధృవీకరించుకోండి. కవర్ చేయబడ్డ వాహనాల్లో సి అండ్ డి   వ్యర్థాల రవాణా , తగిన ప్రాసెసింగ్ ఫెసిలిటీ వద్ద దాని రీసైక్లింగ్ ఉండేలా చూసుకోండి.

6. సి అండ్ డి సైట్లలో యాంటీ స్మాగ్ గన్స్ ఉపయోగించడానికి ఆదేశాలు , ప్రమాణాలను ఖచ్చితంగా అమలు చేయండి.

7.రోడ్ల నిర్మాణం/ నిర్వహణ/ మరమ్మతు ప్రాజెక్టుల్లో యాంటీ స్మాగ్ గన్స్, వాటర్ స్ప్రే, దుమ్ము నివారణ చర్యలను ముమ్మరం చేయాలి.

8. బయోమాస్, మునిసిపల్ ఘన వ్యర్థాలను బహిరంగంగా కాల్చడంపై కఠినంగా నిషేధం అమలు చేయాలి. ఓఏ 21/2014లో 04.12.2014, 28.04.2015 తేదీల్లో ఎన్ జి టి ఇచ్చిన ఆదేశాలకు అనుగుణంగా ఉల్లంఘనలపై గరిష్ట ఈసీ విధించాలి.

9. ల్యాండ్ ఫిల్ సైట్లు, డంప్ సైట్లలో దహన ఘటనలు జరగకుండా కట్టుదిట్టమైన నిఘా ఉంచాలి.

10. రద్దీ ఎక్కువగా ఉండే అన్ని కారిడార్లలో ట్రాఫిక్ సజావుగా సాగేందుకు ట్రాఫిక్ పోలీసులను రంగంలోకి దించాలి.

11. వాహనాలకు పి యు సి  నిబంధనలను కఠినంగా అమలు చేయాలి.

12. కనిపించే ఉద్గారాలను ఉపేక్షించ రాదు- వాహనాలను సీజ్ చేయడం మరియు/ లేదా గరిష్ట జరిమానా విధించడం ద్వారా కాలుష్యాన్ని కలిగించడం ఆపండి.

13. తూర్పు, పశ్చిమ పెరిఫెరల్ ఎక్స్ ప్రెస్ వేల ద్వారా ఢిల్లీకి నాన్ డెస్టినల్ ట్రక్ ట్రాఫిక్ ను మళ్లించాలన్న సుప్రీంకోర్టు ఆదేశాలను కచ్చితంగా అమలు చేయాలి.

14. డీజిల్, పెట్రోల్ వాహనాలపై ఎన్ జి టి , సుప్రీంకోర్టు ఆదేశాలను, ప్రస్తుత చట్టాల ప్రకారం కఠినంగా అమలు చేయాలి.

15. నిబంధనలు పాటించని, అక్రమ పారిశ్రామిక యూనిట్లపై కఠిన శిక్షలు/ చట్టపరమైన చర్యలు తీసుకునేలా చూడాలి.

16. పరిశ్రమలు, ఇటుక బట్టీలు ,  హాట్ మిక్స్ ప్లాంట్లు మొదలైన వాటిలో అన్ని కాలుష్య నియంత్రణ నిబంధనలను కఠినంగా అమలు చేయండి - ఉద్గారాల  నిర్దేశిత ప్రమాణాలను ఖచ్చితంగా పాటించాలి

17. ఇటుక బట్టీలు ,హాట్ మిక్స్ ప్లాంట్లతో సహా ఎన్ సి ఆర్ లోని పరిశ్రమలు ఆమోదించిన ఇంధనాలను మాత్రమే ఉపయోగించేలా చూసుకోండి.   ఉల్లంఘనలు ఏవైనా ఉంటే మూసివేయడానికి నిభందనలు అమలు చేయండి.

18. థర్మల్ విద్యుత్ కేంద్రాల్లో ఉద్గార నిబంధనలను కఠినంగా అమలు చేయా లి. పాటించని వారిపై కఠిన చర్యలు తీసుకోవాలి.

19.  బాణసంచా నిషేధానికి సంబంధించి గౌరవ న్యాయస్థానాలు/ ట్రిబ్యునల్ ఆదేశాలను కచ్చితంగా అమలు చేయాలి.

20. పారిశ్రామిక ,  అభివృద్ధియేతర ప్రాంతాల నుండి పారిశ్రామిక వ్యర్థాలను క్రమం తప్పకుండా తొలగించడం, ,  సక్రమంగా పారవేయడం జరగాలి. 

21. ఎన్ సి ఆర్ లో విద్యుత్ సరఫరా అంతరాయాలను డిస్కంలు తగ్గించాలి 

22. డీజిల్ జనరేటర్ సెట్ లను రెగ్యులర్ పవర్ సప్లై వనరుగా ఉపయోగించకుండా చూసుకోవాలి.

23. హోటళ్లు, రెస్టారెంట్లు, బహిరంగ తినుబండారాల  బండ్లలో తందూర్ లో బొగ్గు, కట్టెలపై పూర్తి నిషేధం విధించాలి.

24. హోటళ్లు, రెస్టారెంట్లు, బహిరంగ తినుబండార బడ్డీలు విద్యుత్/ శుభ్రమైన ఇంధన గ్యాస్ ఆధారిత ఉపకరణాలను మాత్రమే ఉపయోగించేలా చూడాలి.

25. సామాజిక మాధ్యమాలు , బల్క్ ఎస్ ఎం ఎస్  మొదలైన వాటితో సహా సమాచార వ్యాప్తి.  కాలుష్య స్థాయిల గురించి ప్రజలకు తెలియజేయడానికి, కంట్రోల్ రూమ్  సంప్రదింపు వివరాలను తెలియజేయడానికి, కాలుష్య కార్యకలాపాలు / వనరులను సంబంధిత అధికారులకు నివేదించడానికి , ప్రభుత్వం తీసుకోబోయే చర్యల గురించి తెలియజేయడానికి మొబైల్ యాప్ లు ఉపయోగించాలి.

26. కాలుష్య కార్యకలాపాలను అరికట్టడానికి 311 యాప్, గ్రీన్ ఢిల్లీ యాప్, సమీర్ యాప్,  ఇతర సోషల్ మీడియా ప్లాట్ఫారమ్ లలో ఫిర్యాదుల పరిష్కారానికి సత్వర చర్యలు తీసుకోవాలి 

27. రోడ్డుపై ట్రాఫిక్ ను తగ్గించడానికి ఉద్యోగులకు ఏకీకృత ప్రయాణాన్ని ప్రారంభించడానికి కార్యాలయాలను ప్రోత్సహించండి.

కమిషన్ పరిస్థితిని నిశితంగా పరిశీలిస్తోంది.  రాబోయే రోజుల్లో గాలి నాణ్యత పరిస్థితిని క్రమం తప్పకుండా సమీక్షిస్తుంది. జిఆర్ఎపి వివరణాత్మక సవరించిన షెడ్యూల్ కమిషన్ అధికారిక వెబ్ సైట్ లో అందుబాటులో ఉంది.  caqm.nic.in ద్వారా కూడా యాక్సెస్ చేయవచ్చు

 ***