કેન્દ્રીય આદિજાતિ બાબતોના મંત્રાલય હેઠળની નેશનલ એજ્યુકેશન સોસાયટી ફોર ટ્રાઇબલ સ્ટુડન્ટ્સ (NESTS)એ આંધ્રપ્રદેશ, ગુજરાત, મધ્યપ્રદેશ, ઓડિશા, રાજસ્થાન અને તેલંગાણામાં ફેલાયેલી 54 એકલવ્ય મોડેલ રેસિડેન્શિયલ સ્કૂલ્સ (ઇએમઆરએસ)માં 'એમેઝોન ફ્યુચર એન્જિનિયર પ્રોગ્રામ'ના બીજા તબક્કાની શરૂઆત કરી હતી. બીજા તબક્કામાં એડવાન્સ બ્લોક પ્રોગ્રામિંગ અને આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સનો અભ્યાસક્રમ શામેલ હશે. સચિવ (આદિજાતિ બાબતો), શ્રી અનિલકુમાર ઝાએ આજે નવી દિલ્હીમાં નવી દિલ્હીમાં ત્રણ-દિવસીય રૂબરૂ શિક્ષકોની તાલીમ વર્કશોપ તેમજ અગાઉના શૈક્ષણિક વર્ષ દરમિયાન ઇએમઆરએસમાંથી ટોચના 20 કોડિંગ પ્રોજેક્ટ્સના પ્રદર્શન ઇએમઆરએસ કોડર્સ એક્સ્પોનું ઉદઘાટન કર્યું હતું.

ગયા વર્ષના અમલીકરણના પ્રોત્સાહક પરિણામોના આધારે, સુધારેલા મોડ્યુલમાં કસ્ટમાઇઝ્ડ કોડિંગ અને આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સ (એઆઈ) અભ્યાસક્રમ રજૂ કરવામાં આવશે જે સીબીએસઇ કૌશલ્ય શિક્ષણ સાથે સુસંગત છે. આ કોડિંગ, લોજિકલ સિક્વન્સિંગ, લર્નિંગ લૂપ્સ અને બ્લોક પ્રોગ્રામિંગના વર્તમાન અભ્યાસક્રમો ઉપરાંત હશે. 20 કલાકનું આ મોડ્યુલ કમ્પ્યુટર સાયન્સ અને કોડિંગમાં આદિવાસી વિદ્યાર્થીઓના હાલના સંપર્કને ધ્યાનમાં રાખીને બનાવવામાં આવ્યું છે. ધોરણ 6ના વિદ્યાર્થીઓને કમ્પ્યુટર સાયન્સના ફંડામેન્ટલ્સ શીખવવામાં આવશે, સાતમા ધોરણને વિઝ્યુઅલ પ્રોગ્રામિંગના અદ્યતન કોન્સેપ્ટમાં રજૂ કરવામાં આવશે. આઠમા ધોરણમાં એ.આઈ.ના પ્રારંભિક એક્સપોઝર સત્રો મળશે; અને નવમા ધોરણમાં એ.આઈ.ના ફંડામેન્ટલ્સ શીખશે. ધોરણ 10 માટે, સીબીએસઈ કૌશલ્ય અભ્યાસક્રમ સાથે સંરેખિત એઆઈ મોડ્યુલ શૈક્ષણિક વર્ષ 2024-25 માં રજૂ કરવામાં આવશે.

કેન્દ્રીય આદિજાતિ બાબતોના મંત્રી શ્રી અર્જુન મુંડાએ, જેમણે આ કાર્યક્રમના પાયલોટ તબક્કાની શરૂઆત કરી હતી, તેમણે એક સંદેશમાં જણાવ્યું હતું કે, "એમેઝોન ફ્યુચર એન્જિનિયર પ્રોગ્રામ પહેલ એ સુનિશ્ચિત કરવાની દિશામાં એક મોટું પગલું છે કે આવનારી આદિવાસી પેઢીઓ ડિજિટલ તકોનો લાભ લેવા માટે સુસજ્જ બને. એમેઝોન ફ્યુચર એન્જિનિયર પ્રોગ્રામ અને નેસ્ટ્સ વચ્ચે સહયોગ, આદિવાસી સમુદાયો વચ્ચેઅસ્તિત્વમાં રહેલા શૈક્ષણિક અંતરને દૂર કરવાની ક્ષમતા ધરાવે છે, જે ઉભરતી ટેકનોલોજીમાં તેમની સફળ કારકિર્દીને સુનિશ્ચિત કરે છે."

આ કાર્યક્રમને સંબોધતા સચિવ (આદિજાતિ બાબતો) શ્રી અનિલકુમાર ઝાએ નોંધ્યું હતું કે, ભારતમાં 10 કરોડથી વધારે આદિવાસી વસ્તી છે, જે ઘણાં કિસ્સાઓમાં આધુનિક શિક્ષણ સુધી પહોંચવા માટે ભાષા અને સાંસ્કૃતિક અવરોધોનો સામનો કરે છે. શિક્ષણમાં આ અવરોધોને દૂર કરવાથી આદિજાતિ વિદ્યાર્થીઓ માટે ભણતરના પરિણામોમાં સુધારો કરવામાં ઘણી આગળ વધશે. તેમણે જણાવ્યું હતું કે, તેમની સ્થાનિક ભાષાઓમાં, ખાસ કરીને ભારતમાં આદિવાસી સમુદાયો માટે, શિક્ષકોની ક્ષમતા નિર્માણ તેમને ખૂબ જ વિસ્તૃત રીતે અભ્યાસક્રમ પ્રદાન કરવા અને આદિવાસી વિદ્યાર્થીઓને તકનીકી રીતે અદ્યતન વિશ્વમાં સ્પર્ધા કરવા માટે તૈયાર કરવા માટે સશક્ત બનાવશે. શ્રી ઝાએ ઇએમઆરએસનાં શિક્ષકોને તેમનાં વિદ્યાર્થીઓને આ કાર્યક્રમમાં પૂર્ણ દિલથી સહભાગી થવા માટે પ્રોત્સાહિત કરવા અને ઊર્જા પ્રદાન કરવા તથા કોડિંગ અને એઆઇની મૂળભૂત બાબતો શીખવા પ્રોત્સાહન આપ્યું હતું. તેમણે આ કાર્યક્રમ દરમિયાન ટોપ-થ્રી શિક્ષકો અને વિદ્યાર્થીઓનું સન્માન પણ કર્યું હતું.

ગયા વર્ષે એમેઝોન ઇન્ડિયા અને લર્નિંગ લિંક્સ ફાઉન્ડેશન (એલએલએફ)ના સહયોગથી શરૂ કરવામાં આવેલા પાયલોટ તબક્કામાં ધોરણ છથી આઠ સુધીના 7,000થી વધુ વિદ્યાર્થીઓને કમ્પ્યુટર સાયન્સ અને બ્લોક પ્રોગ્રામિંગ મોડ્યુલના ફંડામેન્ટલ્સ પર તાલીમ આપવામાં આવી છે. આદિવાસી વિદ્યાર્થીઓને સતત વિસ્તરતા જતા ટેક્નોલૉજિકલ લેન્ડસ્કેપ માટે તૈયાર કરવા માટે, તે યોગ્ય છે કે શિક્ષકો યોગ્ય જ્ઞાન અને સંસાધનોથી સજ્જ હોય. 50થી વધુ શિક્ષકોને 2-દિવસીય ક્ષમતા-નિર્માણ વર્કશોપ દ્વારા તાલીમ આપવામાં આવી હતી, ત્યારબાદ પ્રથમ તબક્કામાં સમયાંતરે વર્ચ્યુઅલ સત્રોનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું. (પ્રથમ તબક્કાનું લોન્ચિંગ: https://pib.gov.in/PressReleasePage.aspx?PRID=1887065)

આ કાર્યક્રમમાં એમેઝોન ઇન્ડિયાના પબ્લિક પોલિસી (કસ્ટમર ટ્રસ્ટ)ના વડા શ્રી નીતિન સલુજા, લર્નિંગ લિન્ક્સ ફાઉન્ડેશનના મેનેજિંગ પાર્ટનર સુશ્રી નૂરિયા અન્સારી વગેરે ઉપસ્થિત રહ્યા હતા.

CB/GP/JD