ਭਾਰਤੀ ਖੇਡ ਅਥਾਰਟੀ (ਸਾਈ - SAI) ਨੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ 10 ਖੇਤਰੀ ਕੇਂਦਰ ਅਤੇ 2 ਸੰਸਥਾਗਤ ਇਕਾਈਆਂ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੇਂਦਰਾਂ ਦੇ ਕੰਮਾਂ ਵਿੱਚ, ਸਾਈ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਖੇਡਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਸਕੀਮਾਂ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰਨਾ, ਕੋਚਿੰਗ ਕੈਂਪਾਂ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਟੀਮਾਂ ਨੂੰ ਲੋੜੀਂਦੇ ਅਤਿ-ਆਧੁਨਿਕ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ, ਉਪਕਰਣ, ਕੋਚਿੰਗ ਸਹੂਲਤਾਂ ਅਤੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਦੇ ਐਕਸਪੋਜ਼ਰ, ਚੁਣੇ ਗਏ ਸਿਖਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਰਹਿਣ ਅਤੇ ਰਹਿਣ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ, ਵਿਗਿਆਨਕ ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ/ਸਾਮਾਨ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਕੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮੁਕਾਬਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਭਾਗ ਲੈਣ ਲਈ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਨਾ, ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਉੱਚ ਪੱਧਰੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਵਿਗਿਆਨਕ ਬੈਕਅੱਪ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ, ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਉਣਾ, ਨਿਰਮਾਣ ਕਰਨਾ, ਹਾਸਲ ਕਰਨਾ, ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨਾ, ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰਨਾ, ਅਤੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਖੇਡ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਅਤੇ ਸਹੂਲਤਾਂ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਣਾ ਅਤੇ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨਾ, ਹੋਰ ਸੰਸਥਾਵਾਂ/ਖੇਡ ਸੰਸਥਾਵਾਂ, ਰਾਜ ਸਰਕਾਰ/ਯੂਟੀ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨਾਲ ਤਾਲਮੇਲ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਯੁਵਾ ਮਾਮਲੇ ਅਤੇ ਖੇਡ ਮੰਤਰਾਲੇ ਅਤੇ ਸਬੰਧਿਤ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰਾਂ ਦਰਮਿਆਨ ਇੱਕ ਇੰਟਰਫੇਸ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਨਾ, ਅਤੇ ਐੱਨਐੱਸਐੱਨਆਈਐੱਸ ਪਟਿਆਲਾ ਅਤੇ ਐੱਲਐੱਨਸੀਪੀਈ ਤ੍ਰਿਵੇਂਦਰਮ ਵਿਖੇ ਸਾਈ ਦੇ ਅਕਾਦਮਿਕ ਵਿੰਗ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਕੋਚਿੰਗ/ਸਰੀਰਕ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ, ਹੁਨਰ ਵਿਕਾਸ, ਡਿਪਲੋਮਾ, ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਅਤੇ ਪੀਜੀ ਪੱਧਰ ਦੇ ਕੋਰਸ ਕਰਵਾਉਣਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।

 

ਸਹੂਲਤਾਂ/ਸਾਈ ਕੇਂਦਰਾਂ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਬਾਰੇ ਫੈਸਲਾ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਾਰਕਾਂ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਉਚਿਤ ਪ੍ਰਸਤਾਵ, ਫੰਡਾਂ ਦੀ ਉਪਲਬਧਤਾ, ਸਥਾਨਕ ਮੰਗ, ਆਦਿ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਇਸਦੇ ਪੁਨਰਗਠਨ ਅਭਿਆਸ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ, ਸਾਈ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਮੌਜੂਦਾ ਖੇਡਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਉਪਲਬਧ ਖੇਡ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਅਤੇ ਵਿੱਤੀ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ, ਉੱਤਕ੍ਰਿਸ਼ਟਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮੌਜੂਦਾ ਕੇਂਦਰਾਂ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

 

ਭਾਰਤੀ ਖੇਡ ਅਥਾਰਟੀ (SAI) ਵੱਖ-ਵੱਖ ਉਮਰ ਸਮੂਹਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਤਿਭਾਸ਼ਾਲੀ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਉੱਤਮ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਹੇਠ ਲਿਖੀਆਂ ਖੇਡ ਪ੍ਰੋਤਸਾਹਨ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਲਾਗੂ ਕਰਦੀ ਹੈ:

 

• ਨੈਸ਼ਨਲ ਸੈਂਟਰਸ ਆਫ਼ ਐਕਸੀਲੈਂਸ (ਐੱਨਸੀਓਈ)

• ਸਾਈ ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ ਸੈਂਟਰ (ਐੱਸਟੀਸੀ)

• ਐਕਸਟੈਂਸ਼ਨ ਸੈਂਟਰ ਆਫ਼ ਐੱਸਟੀਸੀ

• ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਖੇਡ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਮੁਕਾਬਲਾ (ਐੱਨਐੱਸਟੀਸੀ)

 

ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਕੀਮਾਂ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਲਈ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ 187 ਕੇਂਦਰ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਐੱਨਸੀਓਈ’ਸ, ਐੱਸਟੀਸੀ’ਸ, ਐਕਸਟੈਂਸ਼ਨ ਸੈਂਟਰ ਆਦਿ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ 7780 ਪ੍ਰਤਿਭਾਸ਼ਾਲੀ ਖਿਡਾਰੀਆਂ (4688 ਲੜਕੇ ਅਤੇ 3092 ਲੜਕੀਆਂ) ਨੂੰ ਰਿਹਾਇਸ਼ੀ ਅਤੇ ਗੈਰ-ਰਿਹਾਇਸ਼ੀ ਅਧਾਰ 'ਤੇ 34 ਖੇਡ ਅਨੁਸ਼ਾਸਨਾਂ ਵਿੱਚ ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਸਾਈ ਸਪੋਰਟਸ ਪ੍ਰੋਮੋਸ਼ਨਲ ਸਕੀਮਾਂ ਤਹਿਤ ਪਛਾਣੇ ਗਏ ਖਿਡਾਰੀ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਗ੍ਰਾਮੀਣ, ਪਛੜੇ ਅਤੇ ਕਬਾਇਲੀ ਖੇਤਰਾਂ ਸਮੇਤ ਸਮਾਜ ਦੇ ਸਾਰੇ ਵਰਗਾਂ ਤੋਂ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।

 

ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਜਨ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਅਤੇ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਉੱਤਮਤਾ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਦੇ ਦੋਹਰੇ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਖੇਲੋ ਇੰਡੀਆ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਸਕੀਮ ਤਹਿਤ ਖੇਡਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਖੇਡਾਂ ਦੇ ਪੱਧਰ ਅਤੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਸਟੇਡੀਅਮ, ਖੇਡਾਂ ਦੇ ਮੈਦਾਨ, ਟਰੈਕ ਅਤੇ ਖੇਡ ਸਿਖਲਾਈ ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।

 

ਇਸ ਸਕੀਮ ਦੇ ਤਹਿਤ 31 ਖੇਲੋ ਇੰਡੀਆ ਸਟੇਟ ਸੈਂਟਰਸ ਆਫ਼ ਐਕਸੀਲੈਂਸ ਅਤੇ 960 ਖੇਲੋ ਇੰਡੀਆ ਕੇਂਦਰਾਂ ਨੂੰ ਸਮੱਰਥਨ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।ਸਕੀਮ ਤਹਿਤ 267 ਅਕੈਡਮੀਆਂ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। 21 ਖੇਡ ਅਨੁਸ਼ਾਸਨਾਂ (ਪੈਰਾ ਸਪੋਰਟਸ ਸਮੇਤ) ਦੇ 2510 ਐਥਲੀਟਾਂ ਨੂੰ ਖੇਲੋ ਇੰਡੀਆ ਐਥਲੀਟ (ਕੇਆਈਏ) ਵਜੋਂ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।

 

ਇਹ ਜਵਾਬ ਅੱਜ ਲੋਕ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਯੁਵਾ ਮਾਮਲਿਆਂ ਅਤੇ ਖੇਡ ਮੰਤਰੀ ਅਨੁਰਾਗ ਸਿੰਘ ਠਾਕੁਰ ਨੇ ਦਿੱਤਾ।

 

 *******

ਐੱਨਬੀ/ਐੱਸਕੇ

(Release ID: 1947404)