କେନ୍ଦ୍ର ସ୍ୱରାଷ୍ଟ୍ର ଏବଂ ସମବାୟ ମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ଅମିତ ଶାହା ଆଜି ମହାରାଷ୍ଟ୍ରର ପୁଣେ ଠାରେ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ସମବାୟ ସମିତି ନିବନ୍ଧକ (ସିଆରସିଏସ)ଙ୍କ ଡିଜିଟାଲ ପୋର୍ଟାଲର ଶୁଭାରମ୍ଭ କରିଛନ୍ତି । ଏହି ଅବସରରେ ମହାରାଷ୍ଟ୍ର ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ଏକନାଥ ଶିନ୍ଦେ, କେନ୍ଦ୍ର ସମବାୟ ରାଷ୍ଟ୍ର ମନ୍ତ୍ରୀ ବି.ଏଲ ବର୍ମାଙ୍କ ସମେତ ବହୁ ମାନ୍ୟଗଣ୍ୟ ବ୍ୟକ୍ତି ଉପସ୍ଥିତ ଥିଲେ ।

କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମକୁ ସମ୍ବୋଧିତ କରି ଶ୍ରୀ ଶାହ କହିଥିଲେ, ମହାରାଷ୍ଟ୍ରରୁ ହିଁ ସମବାୟ ସଂସ୍କୃତି ସାରା ଦେଶରେ ବିସ୍ତାରିତ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ମହାରାଷ୍ଟ୍ରର ସମବାୟ ମଡେଲ ଦେଶରେ ସମବାୟ ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଆଗେଇ ନେଉଛି। ସେ କହିଥିଲେ, ଯଦି ଆମେ ଆଜି ସମବାୟ ଆନ୍ଦୋଳନର କ୍ରମ ବିକାଶକୁ ଦେଖିବା ତା’ହେଲେ ଏହା ଗୁଜରାଟ, ମହାରାଷ୍ଟ୍ର ଏବଂ କର୍ଣ୍ଣାଟକରେ ବିଶେଷ ଭାବେ ବିକଶିତ ହୋଇଥିବା ଦେଖିବାକୁ ମିଳିବ । ପୂର୍ବରୁ ଏହି କ୍ଷେତ୍ର ବମ୍ବେ ରାଜ୍ୟ ଅଧୀନରେ ଥିଲା। ତେଣୁ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ସମବାୟ ସମିତି ନିବନ୍ଧକ (ସିଆରସିଏସ)ଙ୍କ ଡିଜିଟାଲ ପୋର୍ଟାଲର ଶୁଭାରମ୍ଭ କାର୍ଯ୍ୟ ମହାରାଷ୍ଟ୍ରରୁ ଆରମ୍ଭ କରାଯିବାର ବିଶେଷ ପ୍ରାସଙ୍ଗିକତା ରହିଛି । ଶ୍ରୀ ଶାହା କହିଥିଲେ, ବିଭିନ୍ନ ବହୁମୁଖ ସମବାୟ ସମିତିକୁ ପରିଚାଳନା କରୁଥିବା କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ନିବନ୍ଧକ (ସିଆରସିଏସ)ଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟ ଆଜି ଠାରୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଡିଜିଟାଲ ହେଲା । ନୂଆ ଶାଖା ଖୋଲିବା, ଅନ୍ୟ ରାଜ୍ୟକୁ ସମ୍ପ୍ରସାରଣ କିମ୍ବା ଅଡିଟିଂ ଭଳି ସମବାୟ ସମିତିଗୁଡ଼ିକର ସବୁ କାର୍ଯ୍ୟ ଏବେ ଅନଲାଇନରେ ହେବ ।

କେନ୍ଦ୍ର ସମବାୟ ମନ୍ତ୍ରୀ କହିଥିଲେ, ଅନେକ ଚିନ୍ତା କରିବା ପରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀ ‘‘ସହକାର ସେ ସମୃଦ୍ଧି’’ ବିଚାର ଉପସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ । ଗତ ୯ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମୋଦୀ ଦେଶର କୋଟି କୋଟି ଗରିବ ଲୋକଙ୍କୁ ମୌଳିକ ସୁବିଧା ଯୋଗାଇ ଦେବା ଦିଗରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଛନ୍ତି । ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମୋଦୀ ଦେଶର ଗରିବ ଓ ବଞ୍ଚିତ ମାନଙ୍କୁ ଆବାସ, ବିଦ୍ୟୁତ ସଂଯୋଗ, ଶୁଦ୍ଧ ପାନୀୟ ଜଳ, ଗ୍ୟାସ ସିଲିଣ୍ଡର, ଶୌଚାଳୟ, ୫ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ବୀମା, ମୁଣ୍ଡ ପିଛା ମାସିକ ୫ କିଲୋଗ୍ରାମ ଲେଖାଏଁ ଖାଦ୍ୟଶସ୍ୟ ମାଗଣାରେ ଯୋଗାଇ ଦେଉଛନ୍ତି । ଦେଶର କୋଟି କୋଟି ଲୋକ ପୂର୍ବରୁ ବ୍ୟାଙ୍କ ସେବାରୁ ବଞ୍ଚିତ ଥିଲେ । ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମୋଦୀ ସେମାନଙ୍କ ପାଇଁ ବ୍ୟାଙ୍କ ଏକାଉଣ୍ଟ ଖୋଲିବା ଜରିଆରେ ଗରିବ ଲୋକଙ୍କୁ ଦେଶର ଅର୍ଥବ୍ୟବସ୍ଥା ସହ ଯୋଡ଼ିପାରିଛନ୍ତି । ସେ କହିଥିଲେ, ଯଦି ଦେଶର ଗରିବ ଲୋକଙ୍କ ପାଖରେ ଏକ ଉଦ୍ୟୋଗ ଆରମ୍ଭ କରିବା ଲାଗି ପୁଞ୍ଜିର ଅଭାବ ରହିଛି ତା’ହେଲେ ସମବାୟ ଆନ୍ଦୋଳନ ହିଁ ଏକମାତ୍ର ମାର୍ଗ ଯାହା ଜରିଆରେ ଅନେକ ଲୋକ ଅଳ୍ପ ପୁଞ୍ଜି ସହିତ ଏକତ୍ରିତ ହୋଇ ଏକ ବଡ଼ ଉଦ୍ୟୋଗ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିପାରିବେ।

ଶ୍ରୀ ଶାହା କହିଥିଲେ ଯେ, ‘‘ସହକାରସେ ସମୃଦ୍ଧି’’ର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ଗରିବ ଲୋକଙ୍କ ଜୀବନରେ ସୁଧାର ଆଣିବା, ସେମାନଙ୍କୁ ଦେଶର ଆର୍ଥିକ ବିକାଶ ଯୋଗଦାନ ଦେବା ପାଇଁ ମଞ୍ଚ ଯୋଗାଇ ଦେବା ଏବଂ ସମବାୟ ଜରିଆରେ ସେମାନଙ୍କ ଜୀବନଧାରଣ ମାନରେ ସୁଧାର ଆଣିବା । ଏହି ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ନେଇ ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ ସମବାୟ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଗଠନ କରିଥିବା ସେ କହିଥିଲେ । ଶ୍ରୀ ଶାହା କହିଥିଲେ, ଆଜି ଶୁଭାରମ୍ଭ କରାଯାଇଥିବା ପୋର୍ଟାଲ ଦ୍ୱାରା ଦେଶର ୧୫୫୫ ବହୁମୁଖୀ ସମବାୟ ସମିତି ଲାଭବାନ ହେବେ ଏବଂ ଏସବୁ ୧୫୫୫ ସମବାୟ ସମିତି ମଧ୍ୟରୁ କେବଳ ୪୨% ମହାରାଷ୍ଟ୍ରରେ ଅଛନ୍ତି । ଏହା ମହାରାଷ୍ଟ୍ରରେ ସମବାୟ ଆନ୍ଦୋଳନର ସାମର୍ଥ୍ୟକୁ ଦର୍ଶାଉଛି। ଅନୁରୂପ ଭାବେ ମୋଦୀ ସରକାର ସବୁ ରାଜ୍ୟର ସମବାୟ ସମିତି ନିବନ୍ଧକଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟଗୁଡ଼ିକୁ କମ୍ପ୍ୟୁଟରୀକରଣ କରିବାକୁ ଯାଉଛନ୍ତି ଯାହାକି ଦେଶବ୍ୟାପୀ ରହିଥିବା ୮ ଲକ୍ଷ ସମବାୟ ସମିତିଗୁଡ଼ିକର ଯୋଗାଯୋଗକୁ ସହଜ କରିବ ବୋଲି ସେ କହିଥିଲେ ।

କେନ୍ଦ୍ର ସ୍ୱରାଷ୍ଟ୍ର ଓ ସମବାୟ ମନ୍ତ୍ରୀ କହିଥିଲେ, ଆଧୁନିକତା, ପାରଦର୍ଶିତା ଓ ଉତ୍ତରଦାୟିତ୍ୱ ବିନା ଦେଶରେ ସମବାୟ ଆନ୍ଦୋଳନ ଆଗକୁ ବଢ଼ିପାରିବ ନାହିଁ । ସେ କହିଥିଲେ ଯେ, ଅଧିକ ସମବାୟ ପ୍ରତି ଗ୍ରହଣୀୟତା ବଢ଼ାଇବାକୁ ହେଲେ ଉତ୍ତରଦାୟିତ୍ୱ ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରିବାକୁ ହେବ ଏବଂ ପାରଦର୍ଶିତା ଆଣିବାକୁ ହେବ । ଅମୁଲ, ଇଫକୋ ଏବଂ କ୍ରିଭକୋ ଭଳି ସମବାୟର ଅନେକ ସଫଳ କାହାଣୀ ଭାରତ ସାରା ଦୁନିଆକୁ ଦେଖାଇଛି । ବର୍ତ୍ତମାନ ଏସବୁକୁ ଆଗେଇ ନେଇ ଆମକୁ ସମବାୟ ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଏକ ନୂଆ ଗତି ଦେବାକୁ ହେବ ।

ଶ୍ରୀ ଶାହା କହିଥିଲେ ଯେ ନିକଟରେ ବହୁମୁଖୀ ସମବାୟ ସମିତି ଆଇନରେ ସଂଶୋଧନ ଅଣାଯାଇଛି । ଏହି ଆଇନ ଅଧୀନରେ ଆମେ ନିର୍ବାଚନୀ ସଂସ୍କାର କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିଛୁ, ସମବାୟ ପ୍ରଶାସନ ପାଇଁ ନୂଆ ନିୟମ ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରିଛୁ, ଆର୍ଥିକ ଶୃଙ୍ଖଳା ଓ ପାଣ୍ଠି ପାଇଁ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିଛୁ, ବ୍ୟବସାୟିକ ସୁଗମତା ପାଇଁ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିଛୁ, ନିର୍ବାଚନ ଆୟୋଗଙ୍କ ଭଳି ଏକ ନିରପେକ୍ଷ ସଂସ୍ଥା ସମବାୟ ନିର୍ବାଚନ ପାଇଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବ, ପରିଷଦ ପରିଚାଳନା ପାଇଁ ନିୟମିରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରାଯାଇଛି, ପାରଦର୍ଶିତା ଆଣିବା ଲାଗି ପରିଷଦ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଓ କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଉତ୍ତରଦାୟିତ୍ୱ ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରାଯାଇଛି । ବହୁମୁଖୀ ସମବାୟ ସମିତି ଆଇନ, ୨୦୨୨ ସମବାୟ ସମିତିଗୁଡ଼ିକର ଉତ୍ତରଦାୟିତ୍ୱ ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରିବା ସହିତ ପ୍ରିୟାପ୍ରୀତି ତୋଷଣକୁ ସମାପ୍ତ କରିବ ଯାହାଫଳରେ ଯୁବ ପ୍ରତିଭା ସମବାୟ ଆନ୍ଦୋଳନରେ ସାମିଲ ହୋଇପାରିବେ ।

କେନ୍ଦ୍ର ମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ଶାହା କହିଥିଲେ ଯେ, ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱ ଏବଂ ନିରନ୍ତର ମାର୍ଗଦର୍ଶନ ଫଳରେ ପ୍ରାଥମିକ କୃଷି ସମବାୟ ସମିତିଗୁଡ଼ିକୁ ଅଧିକ ବ୍ୟବହାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ଲାଗି ଅନେକ କାର୍ଯ୍ୟ କରାଯାଉଛି । ଆସନ୍ତା ୫ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଦେଶରେ ୩ ଲକ୍ଷ ନୂଆ ପ୍ରାଥମିକ କୃଷି ସମବାୟ ସମିତି ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରି ମୋଦୀ ସରକାର ସମବାୟ ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଗ୍ରାମରେ ପହଞ୍ଚାଇବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଛନ୍ତି । ଗତ ୭୦ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଦେଶରେ ୯୩ ହଜାର ପ୍ରାଥମିକ କୃଷି ସମବାୟ ସମିତି ନିର୍ମାଣ ହୋଇଥିବା ବେଳେ ଆସନ୍ତା ୫ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ୩ ଲକ୍ଷ ନୂଆ ପ୍ରାଥମିକ କୃଷି ସମବାୟ ସମିତି ନିର୍ମାଣ କରାଯିବ । ମୋଦୀ ସରକାରଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଦେଶର ସବୁ ପ୍ରାଥମିକ କୃଷି ସମବାୟ ସମିତିର କମ୍ପ୍ୟୁଟରୀକରଣ କାମ ଶେଷ କରାଯାଇଛି ବୋଲି ଶ୍ରୀ ଶାହା କହିଥିଲେ। ପ୍ରାଥମିକ କୃଷି ସମବାୟ ସମିତିଗୁଡ଼ିକ ଏବେ ଜନ ସେବା କେନ୍ଦ୍ର (ସିଏସସି) ଭାବେ ପରିଣତ ହୋଇ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର କାର୍ଯ୍ୟ କରିପାରିବେ । ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ କେନ୍ଦ୍ର କ୍ୟାବିନେଟ ବିଶ୍ୱର ସର୍ବବୃହତ ଓ ବହୁମୁଖୀ ଭଣ୍ଡାରଣ ଯୋଜନାକୁ ମଞ୍ଜୁର କରିଛନ୍ତି । ବର୍ତ୍ତମାନ ଜିଇଏମ ପ୍ଲାଟଫର୍ମର ଲାଭ ମଧ୍ୟ ସମବାୟ ସଂସ୍ଥାଗୁଡ଼ିକୁ ମିଳୁଛି ।

ବର୍ତ୍ତମାନ ସୁଦ୍ଧା ୯୫% ଜାତୀୟ ସମବାୟ ଡେଟାବେସ ତିଆରି କାମ ଶେଷ ହୋଇଛି । ଆମେ ଏକ ନୂଆ ସମବାୟ ନୀତି ଆଣିବାକୁ ଯାଉଛୁ । ଆମେ ଏକ ସମବାୟ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିବାକୁ ଯାଉଛୁ ଯାହା ମାଧ୍ୟମରେ ସମବାୟର ବୈଷୟିକ ଶିକ୍ଷା ଏବଂ ଏହାର ସମସ୍ତ ବିଭାଗକୁ ଯୋଡ଼ାଯାଇପାରିବ । ସେ କହିଥିଲେ ଯେ ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ ୩ଟି ନୂଆ ବହମୁଖି ସମବାୟ ସମିତି ଗଠନ କରିଛନ୍ତି । ଗୋଟିଏ ସମିତି ବହୁମୁଖି ଜୈବିକ ଉତ୍ପାଦ ବିକ୍ରି ପାଇଁ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରାଯାଇଛି ଯାହାକି ‘ଭାରତବ୍ରାଣ୍ଡ’ ନାମରେ ପ୍ରାକୃତିକ କୃଷି ଉତ୍ପାଦ ବିକ୍ରି କରୁଛି । ଏହାର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଲାଭ ଚାଷୀଙ୍କ ଏକାଉଣ୍ଟକୁ ଯାଉଛି । ଏହି ୩ଟି ନୂଆ ବହମୁଖି ସମବାୟ ସମିତି ଦ୍ୱାରା ଦେଶର ୧୦ କୋଟି ଚାଷୀ ଲାଭବାନ ହେଉଛନ୍ତି ଏବଂ ଏଗୁଡ଼ିକ ଆଗାମୀ ଦିନରେ କୋଟି ଚାଷୀଙ୍କ ସମୃଦ୍ଧି ନିମନ୍ତେ ମାର୍ଗ ପ୍ରଶସ୍ତ କରିବ ।

କେନ୍ଦ୍ର ମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ଶାହା କହିଥିଲେ, ପୂର୍ବରୁ ସମବାୟ ସଂସ୍ଥାଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରତି ବୈମାତୃକ ମନୋଭାବ ପୋଷଣ କରାଯାଉଥିଲା କିନ୍ତୁ ଏବେ ସମବାୟ ସଂସ୍ଥାଗୁଡ଼ିକୁ କର୍ପୋରେଟ୍‌ ସଂସ୍ଥା ଭଳି ସୁବିଧାସୁଯୋଗ ମିଳିପାରୁଛି । ଆୟକରରେ ରହିଥିବା ଦୋହରା ଟିକସ ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ମଧ୍ୟ ଉଚ୍ଛେଦ କରାଯାଇଛି । ଅନେକ ବର୍ଷ ଧରି ପଡ଼ିରହିଥିବା ଚିନି କଳଗୁଡ଼ିକର ବିଭିନ୍ନ ସମସ୍ୟାକୁ ମୋଦୀ ସରକାର ସମାଧାନ କରିଛନ୍ତି । ଚାଷୀଙ୍କ ଲାଭ ଉପରେ ସରକାର ଟିକସ ଲାଗୁ କରି ପାରିବେ ନାହିଁ, ସମବାୟ କ୍ଷେତ୍ର ପାଇଁ ସରକାର ଏହି ନୀତି ଆପଣାଇଛନ୍ତି । ଅର୍ଥ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଏହି ନିଷ୍ପତ୍ତିକୁ ଗ୍ରହଣ କରିବା ସମବାୟ କ୍ଷେତ୍ର ପାଇଁ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପଦକ୍ଷେପ । ପୂର୍ବରୁ କେବର ସହରାଞ୍ଚଳ ସମବାୟ ବ୍ୟାଙ୍କକୁ ଗୃହ ଋଣ ପ୍ରଦାନ କରିବାର କ୍ଷମତା ଥିଲା ଏବେ ଗ୍ରାମୀଣ ସମବାୟ ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡ଼ିକୁ ଏ ସୁବିଧା ମିଳିଛି । ଏବେ ସହରାଞ୍ଚଳ ସମବାୟ ବ୍ୟାଙ୍କକୁ ଭ୍ରାମ୍ୟମାଣ ବ୍ୟାଙ୍କ ସେବା ଯୋଗାଇ ଦେବାର ଅନୁମତି ମିଳିଛି । ସରକାରୀ ବ୍ୟାଙ୍କ ଭଳି ସହରାଞ୍ଚଳ ସମବାୟ ବ୍ୟାଙ୍କକୁ ମଧ୍ୟ ନୂଆ ଶାଖା ଖୋଲିବା ଲାଗି ଅନୁମତି ପ୍ରଦାନ କରାଯିବା ସହିତ ଏକକାଳୀନ ସେଟଲମେଣ୍ଟ ଅଧିକାର ଦିଆଯାଇଛି ।

ଶ୍ରୀ ଅମିତ ଶାହ କହିଥିଲେ ଯେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀ ଭାରତକୁ ୫ ଟ୍ରିଲିୟନ ଡଲାର ଅର୍ଥବ୍ୟବସ୍ଥା ଏବଂ ବିଶ୍ୱର ତୃତୀୟ ବୃହତ ଅର୍ଥବ୍ୟବସ୍ଥା ରୂପରେ ପରିଣତ କରିବାକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖିଛନ୍ତି । ସମବାୟ କ୍ଷେତ୍ର ଏ ଦିଗରେ ଯୋଗଦାନ ସେବା ପାଇଁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରିବା ଉଚିତ୍‌ । ଶ୍ରୀ ମୋଦୀଙ୍କର ‘‘ସହକାର୍‌ ସେ ସମୃଦ୍ଧି’’ ସଂକଳ୍ପକୁ ସାକାର କରିବା ଦିଗରେ, ସମବାୟ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଏହି ଡିଜିଟାଲ ପୋର୍ଟାଲ ଶୁଭାରମ୍ଭ ସହିତ ଏକ ନୂଆ ଯାତ୍ରା ଆରମ୍ଭ କରିଥିବା ସେ କହିଥିଲେ ।

*********

P.S.