ఆధారం: వాణిజ్య విభాగం

ఎంఎండిఆర్‌ చట్టం యొక్క ప్రతిపాదిత 7వ షెడ్యూల్‌లో పేర్కొన్న బంగారం, వెండి, రాగి, జింక్, సీసం, నికెల్, కోబాల్ట్, ప్లాటినం, ఖనిజాలు వజ్రాలు మొదలైన  క్లిష్టమైన ఖనిజాల కోసం చట్టంలో అన్వేషణ లైసెన్స్‌ను ప్రవేశపెట్టడానికి గనులు మరియు ఖనిజాల (అభివృద్ధి మరియు నియంత్రణ) చట్టం, 1957ను సవరించాలని గనుల మంత్రిత్వ శాఖ ప్రతిపాదించింది. వేలం ద్వారా మంజూరు చేయబడిన అన్వేషణ లైసెన్స్ చట్టంలోని కొత్త ఏడవ షెడ్యూల్‌లో పేర్కొన్న క్లిష్టమైన మరియు లోతుగా ఉన్న ఖనిజాల కోసం నిఘా మరియు ప్రాస్పెక్టింగ్ కార్యకలాపాలను చేపట్టడానికి లైసెన్స్‌దారుని అనుమతిస్తుంది. ఎక్స్‌ప్లోరేషన్ లైసెన్స్ హోల్డర్ ద్వారా అన్వేషించబడిన బ్లాక్‌లు నిర్ణీత గడువులోపు మైనింగ్ లీజుకు వేలం వేయబడతాయి. మైనింగ్ లీజు హోల్డర్ చెల్లించాల్సిన వేలం ప్రీమియంలో వాటాను అన్వేషణ ఏజెన్సీకి కలిగి ఉంటుంది. ప్రతిపాదిత అన్వేషణ లైసెన్స్ క్లిష్టమైన మరియు లోతుగా కూర్చున్న ఖనిజాల కోసం ఖనిజ అన్వేషణలోని అన్ని రంగాలలో ప్రైవేట్ రంగ భాగస్వామ్యాన్ని సులభతరం చేస్తుంది, ప్రోత్సహిస్తుంది.

చట్టంలోని మొదటి షెడ్యూల్‌లోని పార్ట్-బిలో పేర్కొన్న అణు ఖనిజాల జాబితా నుండి లిథియం కలిగిన ఖనిజాలతో సహా కొన్ని ఖనిజాలను తొలగించాలని మంత్రిత్వ శాఖ ప్రతిపాదించింది. ఈ ఖనిజాలు అంతరిక్ష పరిశ్రమ, ఎలక్ట్రానిక్స్, కమ్యూనికేషన్స్, ఎనర్జీ సెక్టార్, ఎలక్ట్రిక్ బ్యాటరీలలో వివిధ అనువర్తనాలను కలిగి ఉన్నాయి మరియు భారతదేశ నెట్‌జీరో ఉద్గార నిబద్ధతలో కీలకమైనవి. అణు ఖనిజాల జాబితాలో వాటిని చేర్చడం వల్ల వాటి మైనింగ్ మరియు అన్వేషణ ప్రభుత్వ సంస్థలకు కేటాయించబడింది. మొదటి షెడ్యూల్ యొక్క పార్ట్-బి నుండి ఈ ఖనిజాలను తొలగించిన తర్వాత, ఈ ఖనిజాల అన్వేషణ మరియు మైనింగ్ ప్రైవేట్ రంగానికి కూడా తెరవబడతాయి. ఫలితంగా, ఈ ఖనిజాల అన్వేషణ మరియు మైనింగ్ దేశంలో గణనీయంగా పెరుగుతుందని భావిస్తున్నారు.

వేలం వేయనున్న లిథియం బ్లాక్‌లకు సంబంధించి సాధారణ ప్రజలు, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు మరియు కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలు, మైనింగ్ పరిశ్రమ వాటాదారులు, పరిశ్రమ సంఘాలు మరియు సగటు అమ్మకపు ధర మరియు అంచనా వేసిన వనరుల విలువను లెక్కించేందుకు సంబంధించిన పద్దతిపై  సంబంధిత వ్యక్తులు మరియు సంస్థల నుండి  గనుల మంత్రిత్వ శాఖ 19.05.2023న వ్యాఖ్యలు / సూచనలను ఆహ్వానించింది.

మన దేశానికి కీలకమైన 30 ఖనిజాల జాబితాను గనుల మంత్రిత్వ శాఖ తాజాగా విడుదల చేసింది. ఈ కీలకమైన ఖనిజాలను గుర్తించడం దేశంలోని ఖనిజ వనరుల అభివృద్ధికి వ్యూహాత్మకంగా ప్రాధాన్యత ఇవ్వడానికి సహాయపడుతుంది. గత కొన్ని సంవత్సరాలుగా జియోలాజికల్ సర్వే ఆఫ్ ఇండియా (జీఎస్‌ఐ) దాని జోరును బల్క్ కమోడిటీల నుండి లోతైన మరియు క్లిష్టమైన ఖనిజాల వైపుకు మార్చింది. ఎఫ్‌ఎస్‌ 2015-16 నుండి ఎఫ్‌ఎస్‌ 2021-22 వరకు జీఎస్‌ఐ లోతైన మరియు క్లిష్టమైన ఖనిజాలపై 503 ఖనిజ అన్వేషణ ప్రాజెక్టులను అమలు చేసింది. ఎఫ్‌ఎస్‌ 2022-23లో లోతైన ఖనిజాల అన్వేషణపై పెరిగిన ఒత్తిడికి ప్రతిస్పందనగా 123 ప్రాజెక్టులు చేపట్టబడ్డాయి. ప్రస్తుత ఫీల్డ్ సీజన్ 2023-24లో జీఎస్‌ఐ లోతుగా ఉన్న మరియు క్లిష్టమైన ఖనిజాలపై 122 అన్వేషణ ప్రాజెక్టులను చేపట్టింది.

కేంద్ర బొగ్గు, గనులు మరియు పార్లమెంటరీ వ్యవహారాల శాఖ మంత్రి శ్రీ ప్రహ్లాద్ జోషి ఈరోజు లోక్‌సభలో లిఖితపూర్వక సమాధానంలో ఈ సమాచారం అందించారు.