ಭಾರತವು ಲಿಥಿಯಂ, ನಿಕಲ್, ತಾಮ್ರ ಮತ್ತು ಕೋಬಾಲ್ಟ್‌ ನಂತಹ  ನಿರ್ಣಾಯಕ ಖನಿಜಗಳಿಗಾಗಿ ಆಮದುಗಳನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ. 2022-23ರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ಣಾಯಕ ಖನಿಜಗಳ ಆಮದು ವಿವರಗಳು ಕೆಳಕಂಡಂತಿವೆ:

(ಮೂಲ: ವಾಣಿಜ್ಯ ಇಲಾಖೆ)

ಕೇಂದ್ರ ಗಣಿ ಸಚಿವಾಲಯವು ಗಣಿ ಮತ್ತು ಖನಿಜಗಳ (ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ನಿಯಂತ್ರಣ) ಕಾಯಿದೆ, 1957 ಅನ್ನು ತಿದ್ದುಪಡಿ ಮಾಡಲು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದೆ. ಎಂ.ಎಂ.ಡಿ.ಆರ್. ಕಾಯಿದೆಯ ಪ್ರಸ್ತಾವಿತ 7ನೇ ಪರಿಚ್ಛೇಧದಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾದ ಖನಿಜಗಳು, ವಜ್ರಗಳು ಇತ್ಯಾದಿಗಳ ಖನಿಜ ಗುಂಪುಗಳಾದ ಚಿನ್ನ, ಬೆಳ್ಳಿ, ತಾಮ್ರ, ಸತು, ಸೀಸ, ನಿಕಲ್, ಕೋಬಾಲ್ಟ್, ಪ್ಲಾಟಿನಂನಂತಹ ಆಳ ಗಣಿಗಾರಿಕೆಯ ಮತ್ತು ನಿರ್ಣಾಯಕ ಖನಿಜಗಳಿಗಾಗಿ ಕಾಯಿದೆಯಲ್ಲಿ ಪರಿಶೋಧನೆ ಪರವಾನಗಿಯನ್ನು ಅನುಷ್ಠಾನಗೊಳಿಸಲಿದೆ. ಹರಾಜಿನ ಮೂಲಕ ನೀಡಲಾದ ಅನ್ವೇಷಣೆ ಪರವಾನಗಿಯು ಕಾಯಿದೆಯ ಹೊಸ ಏಳನೇ ಶೆಡ್ಯೂಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾದ ನಿರ್ಣಾಯಕ ಮತ್ತು ಆಳವಾದ ಖನಿಜಗಳಿಗಾಗಿ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳಲು ಪರವಾನಗಿದಾರರಿಗೆ ಅನುಮತಿ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಪರಿಶೋಧನೆ ಪರವಾನಗಿ ಹೊಂದಿರುವವರು ಅನ್ವೇಷಿಸಿದ ಬ್ಲಾಕ್‌ ಗಳನ್ನು ನಿಗದಿತ ಸಮಯದೊಳಗೆ ಗಣಿಗಾರಿಕೆ ಗುತ್ತಿಗೆಗೆ ಹರಾಜು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಗಣಿಗಾರಿಕೆ ಗುತ್ತಿಗೆದಾರರು ಪಾವತಿಸಬೇಕಾದ ಹರಾಜಿನ ಪ್ರೀಮಿಯಂನಲ್ಲಿ ಪಾಲನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಅನ್ವೇಷಣಾ ಏಜೆನ್ಸಿಗೆ ಅರ್ಹತೆ ಇರುತ್ತದೆ. ಪ್ರಸ್ತಾವಿತ ಪರಿಶೋಧನಾ ಪರವಾನಗಿಯು ನಿರ್ಣಾಯಕ ಮತ್ತು ಆಳ ಭೂತಲದಲ್ಲಿರುವ ಖನಿಜಗಳಿಗೆ ಖನಿಜ ಪರಿಶೋಧನೆಯ ಎಲ್ಲಾ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಖಾಸಗಿ ವಲಯದ ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಸುಗಮಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ, ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸಹಾಯಧನ ನೀಡುತ್ತದೆ.

ಕಾಯಿದೆಯ ಮೊದಲ ಪರಿಚ್ಛೇಧದ ಭಾಗ-ಬಿ ಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ದಿಷ್ಟಪಡಿಸಿದ ಪರಮಾಣು ಖನಿಜಗಳ ಪಟ್ಟಿಯಿಂದ ಲಿಥಿಯಂ ಹೊಂದಿರುವ ಖನಿಜಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಕೆಲವು ಖನಿಜಗಳನ್ನು ಕೈಬಿಡಲು ಕೇಂದ್ರ ಗಣಿ ಸಚಿವಾಲಯದ ಮುಂದೆ ಪ್ರಸ್ತಾಪವಿದೆ. ಈ ಖನಿಜಗಳು ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಉದ್ಯಮ, ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್, ಸಂವಹನ, ಶಕ್ತಿ ವಲಯ, ವಿದ್ಯುತ್ ಬ್ಯಾಟರಿಗಳಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ಅನ್ವಯಿಕೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ ಮತ್ತು ಭಾರತದ ನಿವ್ವಳ-ಶೂನ್ಯ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆ ಬದ್ಧತೆಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ಣಾಯಕವಾಗಿವೆ. ಪರಮಾಣು ಖನಿಜಗಳ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಅವುಗಳ ಸೇರ್ಪಡೆಯಿಂದಾಗಿ, ಅವುಗಳ ಗಣಿಗಾರಿಕೆ ಮತ್ತು ಪರಿಶೋಧನೆಯು ಸರ್ಕಾರಿ ಘಟಕಗಳಿಗೆ ಮೀಸಲಾಗಿದೆ. ಮೊದಲ ವೇಳಾಪಟ್ಟಿಯ ಭಾಗ-ಬಿ ಯಿಂದ ಈ ಖನಿಜಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಿದಾಗ, ಈ ಖನಿಜಗಳ ಅನ್ವೇಷಣೆ ಮತ್ತು ಗಣಿಗಾರಿಕೆಯನ್ನು ಖಾಸಗಿ ವಲಯಕ್ಕೂ ತೆರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ಈ ಖನಿಜಗಳ ಪರಿಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ಗಣಿಗಾರಿಕೆಯು ದೇಶದಲ್ಲಿ ಗಣನೀಯವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಾಗುವ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಿದೆ.

ಕೇಂದ್ರ ಗಣಿ ಸಚಿವಾಲಯವು 19.05.2023 ರಂದು ಸಾರ್ವಜನಿಕರು, ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಗಳು ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳು, ಗಣಿ ಉದ್ಯಮದ ಮಧ್ಯಸ್ಥಗಾರರು, ಉದ್ಯಮ ಸಂಘಗಳು ಮತ್ತು ಲೀಥಿಯಂ ಬ್ಲಾಕ್‌ಗಳನ್ನು ಹರಾಜು ಮಾಡಲು, ಸರಾಸರಿ ಮಾರಾಟ ಬೆಲೆ ಮತ್ತು ಅಂದಾಜು ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ಲೆಕ್ಕಾಚಾರ ಮಾಡುವ ವಿಧಾನದ ಕುರಿತು ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಇತರ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಘಟಕಗಳಿಂದ ಅಭಿಪ್ರಾಯ / ಸಲಹೆಗಳನ್ನು ಆಹ್ವಾನಿಸಿದೆ.

ನಮ್ಮ ದೇಶಕ್ಕೆ ನಿರ್ಣಾಯಕವಾಗಿರುವ 30 ಖನಿಜಗಳ ಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ಗಣಿ ಸಚಿವಾಲಯ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದೆ. ಈ ನಿರ್ಣಾಯಕ ಖನಿಜಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸುವುದು ದೇಶದ ಖನಿಜ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಆಯಕಟ್ಟಿನ ಆದ್ಯತೆ ನೀಡಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಕಳೆದ ಕೆಲವು ವರ್ಷಗಳಿಂದ, ಜಿಯೋಲಾಜಿಕಲ್ ಸರ್ವೆ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ (ಜಿ.ಎಸ್‌.ಐ.) ಬೃಹತ್ ಸರಕುಗಳಿಂದ ಆಳವಾಗಿ ಕುಳಿತಿರುವ ಮತ್ತು ನಿರ್ಣಾಯಕ ಖನಿಜಗಳತ್ತ ತನ್ನ ಒತ್ತಡವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಿದೆ. ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷ 2015-16 ರಿಂದ ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷ 2021-22 ವರೆಗೆ, ಜಿ.ಎಸ್‌.ಐ. ಆಳಗಣಿಗಾರಿಕೆಯ ಮತ್ತು ನಿರ್ಣಾಯಕ ಖನಿಜಗಳ ಮೇಲೆ 503 ಖನಿಜ ಪರಿಶೋಧನೆ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಕಾರ್ಯಗತಗೊಳಿಸಿದೆ. ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷ 2022-23 ರಲ್ಲಿ, ಆಳವಾದ ಖನಿಜಗಳ ಪರಿಶೋಧನೆಯ ಮೇಲೆ ಹೆಚ್ಚಿದ ಒತ್ತಡಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿ 123 ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ. ಪ್ರಸಕ್ತ ಗಣಿಗಾರಿಕೆ ಋತು 2023-24 ರಲ್ಲಿ, ಜಿ.ಎಸ್‌.ಐ. ಆಳಭೂತಲದಲ್ಲಿರುವ ಮತ್ತು ನಿರ್ಣಾಯಕ ಖನಿಜಗಳ ಮೇಲೆ 122 ಪರಿಶೋಧನಾ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಕೈಗೆತ್ತಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ.

ಕೇಂದ್ರ ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು, ಗಣಿ ಮತ್ತು ಸಂಸದೀಯ ವ್ಯವಹಾರಗಳ ಸಚಿವ ಶ್ರೀ ಪ್ರಲ್ಹಾದ್ ಜೋಶಿ ಅವರು ಇಂದು ಲೋಕಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಲಿಖಿತ ಉತ್ತರದಲ್ಲಿ ಈ ಮಾಹಿತಿ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ.

****