ఉపాధి అవకాశాలను మెరుగుపరచడానికి ఈశాన్య ప్రాంతం (NER)తో సహా ప్రభుత్వం అనేక కార్యక్రమాలు చేపట్టింది. వీటిలో ‘ఉద్యమ్’, ‘ఇ-శ్రమ్’ పోర్టల్‌లు, నేషనల్ కెరీర్ సర్వీస్ (NCS), మరియు రుణ సౌలభ్యం, నైపుణ్యం మరియు పారిశ్రామిక వ్యవస్థాపక అవకాశాలను పెంపొందించడానికి నియామకాల కోసం ఆత్మ నిర్భర్ స్కిల్డ్ ఎంప్లాయర్-ఎంప్లాయర్ మ్యాపింగ్ (ASEEM) పోర్టల్‌లు అనుసంధానించారు. షెడ్యూల్డ్ కులాల మరియు షెడ్యూల్డ్ తెగల  కోసం 25 ఎన్ సీ ఎస్ కేంద్రాలు స్థాపించారు, వీటిలో ఈశాన్య ప్రాంతం లో 06 విభిన్న వికలాంగుల కోసం 02 కేంద్రాలకు అదనంగా  ఉన్నాయి. ఎన్‌సిఎస్ మైక్రోసాఫ్ట్‌తో డిజిటల్ స్కిల్స్ ద్వారా ఉపాధి కల్పించడం కోసం భాగస్వామ్యం కుదుర్చుకుంది. ఉమ్మడి డిజిటల్ స్కిల్స్ ఇనిషియేటివ్ ‘డిజిసాక్షం’ను ప్రారంభించింది. మినిస్ట్రీ ఆఫ్ లేబర్ & ఎంప్లాయ్‌మెంట్  ఉపాధిని సృష్టించడానికి మరియు ఆర్థిక వ్యవస్థ వృద్ధి కోసం ‘ఆత్మనిర్భర్ భారత్ రోజ్‌గార్ యోజన’ ని కూడా ప్రారంభించింది.

 

మినిస్ట్రీ ఆఫ్ స్కిల్ డెవలప్‌మెంట్ అండ్ ఎంటర్‌ప్రెన్యూర్‌షిప్  వివిధ స్వల్పకాలిక నైపుణ్య కార్యక్రమాలను అమలు చేస్తోంది. ప్రధాన్ మంత్రి కౌశల్ వికాస్ యోజన ఈశాన్య ప్రాంతం లో 2021-22 - 2022-23 సంవత్సరాల్లో 74,702 మంది నైపుణ్యం సాధించింది. 2021-22 - 2022-23లో నిరక్షరాస్యులు, కొత్త అక్షరాస్యులు మరియు ప్రాథమిక స్థాయి విద్యార్హత కలిగిన వారిని లక్ష్యంగా చేసుకునే జన్ శిక్షన్ సంస్థాన్ పథకంలో 45,861 మంది నైపుణ్యం పొందారు. అప్రెంటిస్‌షిప్ శిక్షణను ప్రోత్సహించే నేషనల్ అప్రెంటిస్‌షిప్ ప్రమోషన్ స్కీమ్, ఈశాన్య ప్రాంతంలో 2021-22 - 2022-23లో 25,228 మంది అప్రెంటీస్‌లకు శిక్షణ ఇచ్చింది. ఎం ఎస్ డీ ఈ పరిశ్రమకు నైపుణ్యం కలిగిన శ్రామిక శక్తిని అందించడానికి అలాగే యువతకు స్వయం ఉపాధిని అందించడానికి పారిశ్రామిక శిక్షణా సంస్థల ద్వారా క్రాఫ్ట్స్‌మన్ ట్రైనింగ్ స్కీమ్ కింద దీర్ఘకాలిక నైపుణ్యాన్ని అందిస్తుంది. 2021-22  2022-23 సంవత్సరాల్లో దాదాపు 15,405 మంది అభ్యర్థులు సీ టీ ఎస్ కింద ఈశాన్య ప్రాంతం లో నమోదు చేసుకున్నారు వారికి నైపుణ్యాలను అందించారు.

 

ప్రభుత్వం ప్రారంభించిన ప్రధాన మంత్రి ముద్రా యోజన (PMMY) రూ.10 లక్షల వరకు పూచీకత్తు లేని ఉచిత రుణాలను అందిస్తుంది. సూక్ష్మ/లఘు వ్యాపార సంస్థలకు మరియు వ్యక్తులకు వారి వ్యాపార కార్యకలాపాలను ప్రారంభించడానికి లేదా విస్తరించడానికి . 24.02.2023 నాటికి, ఈశాన్య ప్రాంతంలో పంపిణీ చేయబడిన మొత్తం రూ.69,446 కోట్లు.

 

గ్రామీణాభివృద్ధి మంత్రిత్వ శాఖ ఉపాధిని సృష్టించడం మరియు జీవనోపాధికి మద్దతు ఇవ్వడం కోసం ఈశాన్య ప్రాంతం తో సహా పథకాలను అమలు చేస్తుంది. ఈశాన్య ప్రాంతం లో, మహాత్మా గాంధీ జాతీయ గ్రామీణ ఉపాధి హామీ పథకం కింద, 2021-22లో 71 లక్షల మందికి పైగా మరియు 2022-23లో 63 లక్షల మందికి పైగా ఉపాధి కల్పించారు. దీన్ దయాళ్ అంత్యోదయ యోజన - జాతీయ గ్రామీణ జీవనోపాధి మిషన్ కింద, 2021-22లో మొత్తం కుటుంబాలు 3,50,992 మరియు 2022-23లో ఈశాన్య ప్రాంతం లో 4,45,718 ఉన్నాయి. దీన్ దయాళ్ ఉపాధ్యాయ గ్రామీణ కౌశల్య యోజన కింద, 2021-22లో మొత్తం అభ్యర్థులు 43,569 మంది మరియు ఈశాన్య ప్రాంతం లో 2022-23లో 53,505 మంది ఉన్నారు. జాతీయ సామాజిక సహాయ కార్యక్రమం కింద, ఈశాన్య ప్రాంతం లో 2021-22లో మొత్తం లబ్ధిదారులు 12 లక్షలకు పైగా మరియు 2022-23లో 11 లక్షలకు పైగా ఉన్నారు. 2021-22లో ప్రధానమంత్రి ఉపాధి కల్పన కార్యక్రమం కింద,  ఈశాన్య ప్రాంతం లో 70,584 మందికి ఉపాధి కల్పించబడింది. గ్రామీణ స్వయం ఉపాధి శిక్షణా సంస్థల పథకం కింద, ఈశాన్య ప్రాంతం లో 2022-23 ఆర్థిక సంవత్సరంలో ఫిబ్రవరి, 2023 వరకు 12,893 మంది అభ్యర్థులు స్థానం పొందారు.

 

గృహనిర్మాణం మరియు పట్టణ వ్యవహారాల మంత్రిత్వ శాఖ దీనదయాళ్ అంత్యోదయ యోజన ,  సుస్థిరమైన ప్రాతిపదికన పట్టణ పేద కుటుంబాల పేదరికం మరియు దుర్బలత్వాన్ని తగ్గించడానికి జాతీయ పట్టణ జీవనోపాధి మిషన్‌ను అమలు చేస్తోంది. ఈ పథకం కింద, ఫిబ్రవరి, 2023 నాటికి ఈశాన్య ప్రాంతం లో 23519 మంది నైపుణ్యం కలిగిన అభ్యర్థులు  మరియు దాదాపు 8653 మంది లబ్ధిదారులకు వ్యక్తిగత/గ్రూప్ మైక్రో ఎంటర్‌ప్రైజెస్ ఏర్పాటుకు సహాయం అందించారు.

 

ఈశాన్య ప్రాంత అభివృద్ధి మంత్రిత్వ శాఖ అమలు చేసిన ప్రధాన మంత్రి ఈశాన్య ప్రాంత అభివృద్ధి (PM-DevINE) పథకం యువత మరియు మహిళలకు జీవనోపాధి కార్యకలాపాలను ప్రారంభించింది. రెండు ప్రాజెక్టులు అంటే నార్త్-ఈస్ట్ సెంటర్ ఫర్ టెక్నాలజీ అప్లికేషన్ అండ్ రీసెర్చ్ (NECTAR) లైవ్లీహుడ్ ఇంప్రూవ్‌మెంట్ ప్రాజెక్ట్ (మల్టీ-స్టేట్)- విలువ జోడించిన ఉత్పత్తుల కోసం బనానా సూడో స్టెమ్‌ను ఉపయోగించడం కోసం రూ. 67 కోట్లు మరియు ఈశాన్య భారతదేశంలో (మల్టీ స్టేట్) శాస్త్రీయ సేంద్రియ వ్యవసాయాన్ని ప్రోత్సహించడం కోసం రూ. 44.99 కోట్లు మంజూరయ్యాయి. ఈశాన్య ప్రాంత అభివృద్ధి మంత్రిత్వ శాఖ క్రింద ఉన్న ఈశాన్య హస్తకళలు మరియు చేనేత కార్పోరేషన్ లిమిటెడ్ ఈశాన్య ప్రాంతం యొక్క చేతివృత్తుల కళాకారులు మరియు నేత కార్మికులకు నైపుణ్యం కల్పించడం ద్వారా మరియు వారి సాంప్రదాయ నైపుణ్యాలను కొనసాగించడానికి మరియు వారికి లాభదాయకమైన ఉపాధిని అందించడానికి మార్కెట్ అనుసంధానాలను సృష్టించడం ద్వారా వారికి చేయూత మద్దతును అందిస్తుంది.

 

ఈ సమాచారాన్ని కేంద్ర ఈశాన్య ప్రాంత అభివృద్ధి మంత్రిత్వ శాఖ మంత్రి శ్రీ జి. కిషన్ రెడ్డి ఈరోజు రాజ్యసభలో లిఖితపూర్వక సమాధానంలో తెలిపారు.

 

***

(Release ID: 1941195)