సామాజిక న్యాయం మరియు సాధికారత మంత్రిత్వ శాఖ తన పౌరులందరికీ సమగ్రమైన మరియు సమానమైన సమాజాన్ని సృష్టించే దిశగా కృషి చేస్తోంది. గత తొమ్మిదేళ్లుగా స్కాలర్‌షిప్‌ల ద్వారా షెడ్యూల్డ్ కులాలు, షెడ్యూల్డ్ తెగలు మరియు ఇతర వెనుకబడిన తరగతుల విద్యార్థులతో సహా సమాజంలోని అట్టడుగు వర్గాలకు సాధికారత కల్పించే లక్ష్యంతో మంత్రిత్వ శాఖ అనేక పథకాలు మరియు కార్యక్రమాలను ప్రారంభించింది. సామాజిక న్యాయం మరియు సాధికారత మంత్రిత్వ శాఖ ప్రవేశపెట్టిన అటల్ వయో అభ్యుదయ్ యోజన (ఎవివైఏవై) భారతదేశంలోని సీనియర్ సిటిజన్లకు సాధికారత కల్పించేందుకు ఉద్దేశించిన ఒక సమగ్ర కార్యక్రమం. ఈ పథకం వృద్ధులు సమాజానికి చేసిన అమూల్యమైన సహకారాన్ని గుర్తిస్తుంది మరియు వారి శ్రేయస్సు మరియు సామాజిక చేరికను నిర్ధారించడానికి ప్రయత్నిస్తుంది. వృద్ధులు సమాజానికి చేస్తున్న అమూల్యమైన సేవలను గుర్తించడం ద్వారా, వారి సాధికారత మరియు ఉద్ధరణ, జీవితంలోని అన్ని అంశాలలో వారి చురుకైన భాగస్వామ్యం మరియు చేరికను నిర్ధారించడం ప్రభుత్వం లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది.

సామాజిక న్యాయం మరియు సాధికారత శాఖ, సీనియర్ సిటిజన్ల సంక్షేమం కోసం నోడల్ డిపార్ట్‌మెంట్‌గా వివిధ కార్యక్రమాలు మరియు పథకాలను అమలు చేస్తోంది. సీనియర్ సిటిజన్ కోసం జాతీయ కార్యాచరణ ప్రణాళిక (ఎన్‌ఏపిఎస్‌ఆర్‌సి) పునరుద్ధరించబడింది. అటల్ వయోఅభ్యుదయ్ యోజన (ఎవివైఏవై)గా పేరు మార్చబడింది మరియు ఏప్రిల్ 2021లో ఉపసంహరించబడింది.

అటల్ వయో అభ్యుదయ్ యోజన (ఎవివైఏవై) పథకం కింద సీనియర్ సిటిజన్‌ల ఇంటిగ్రేటెడ్ ప్రోగ్రామ్ (ఐపిఎస్‌ఆర్‌సి) వృద్ధుల జీవన నాణ్యతను మెరుగుపరచడానికి సీనియర్ సిటిజన్ హోమ్‌లు/నిరంతర సంరక్షణ గృహాల నిర్వహణ మరియు నిర్వహణ కోసం అర్హత కలిగిన సంస్థలకు ఆర్థిక సహాయం అందిస్తుంది.అలాగే ప్రాథమిక సౌకర్యాలు, వినోద అవకాశాలను అందించడం మరియు ఉత్పాదక మరియు క్రియాశీల వృద్ధాప్యాన్ని ప్రోత్సహించడం ద్వారా ముఖ్యంగా నిరుపేద సీనియర్ సిటిజన్లకు ఆసరా అందిస్తుంది.

వివిధ కార్యకలాపాల ద్వారా ఐపిఎస్‌ఆర్‌సి కింద సాధించిన విజయాలు ప్రస్తుతం 552 సీనియర్ సిటిజన్ హోమ్‌లు, 14 కంటిన్యూయస్ కేర్ హోమ్‌లు, 19 మొబైల్ మెడికేర్ యూనిట్లు మరియు 5 ఫిజియోథెరపీ క్లినిక్‌లు దేశవ్యాప్తంగా వివిధ ఎన్‌జిఓల ద్వారా  నిర్వహించబడుతున్నాయి. దాదాపు 1.5 లక్షల మంది లబ్ధిదారులు సీనియర్‌ సిటిజన్‌ ఇళ్లలో ఉంటున్నారు. దేశవ్యాప్తంగా 361 జిల్లాలు కవర్ చేయబడ్డాయి. గత 3 ఆర్థిక సంవత్సరాల్లో మొత్తం రూ. 288.08 కోట్ల గ్రాంట్లు విడుదలయ్యాయి మరియు లబ్ధిదారుల సంఖ్య 363570గా ఉంది.

ఎవివైఏవై స్కీమ్ క్రింద ఉన్న మరొక భాగం రాష్ట్రీయ వయోశ్రీ యోజన (ఆర్‌వివై). ఈ కార్యక్రమం కింద వయస్సు సంబంధిత వైకల్యం / బలహీనతతో బాధపడుతున్న అర్హతగల సీనియర్ సిటిజన్‌లకు వారి శారీరక విధుల్లో దాదాపు సాధారణ స్థితికి చేరుకోవడానికి, వైకల్యం / బలహీనతను అధిగమించడానికి సహాయక జీవన పరికరాలు అందించబడతాయి. తక్కువ దృష్టి, వినికిడి లోపం, దంతాల నష్టం మరియు లోకో మోటార్ వైకల్యాలు వంటివి ఇందులో ఉన్నాయి.'దారిద్య్ర రేఖకు దిగువన' (బిపిఎల్) వర్గానికి చెందినవారు లేదా అతను/ఆమెకు రూ.నెలకు 15,000 (రూపాయలు పదిహేను వేలు) లోపు ఆదాయం ఉన్న వారు ఈ పథకానికి అర్హులు.

వివిధ అమలు ఏజెన్సీల ద్వారా రాష్ట్రీయ వయోశ్రీ యోజన (ఆర్‌వివై) కింద సాధించిన విజయాలు ఏమిటంటే ఇప్పటి వరకు మొత్తం 269 శిబిరాలు నిర్వహించబడ్డాయి మరియు ఈ శిబిరం యొక్క లబ్ధిదారుల సంఖ్య 4 లక్షలకు పైగా ఉంది. ఈ పథకం కింద మొత్తం గత 3 ఆర్థిక సంవత్సరాల్లో రూ.140.34 కోట్లు విడుదల చేయబడ్డాయి మరియు మొత్తం 848841 పరికరాలను 130 శిబిరాల్లో 157514 మంది లబ్ధిదారులకు పంపిణీ చేశారు.

సీనియర్ సిటిజన్ల కోసం ఎల్డర్‌లైన్ అనే జాతీయ హెల్ప్‌లైన్ నంబర్ ఉంది. సీనియర్ సిటిజన్ల జీవన నాణ్యతను మెరుగుపరచడంతో పాటు ఆపద సమయాల్లో వారికి ఉచిత సమాచారం, మార్గదర్శకత్వం, భావోద్వేగ మద్దతు మరియు ఫీల్డ్ జోక్యాన్ని అందించడానికి  1 అక్టోబర్ 2021న టోల్-ఫ్రీ నంబర్ 14567 ప్రారంభించబడింది. ఎల్డర్‌లైన్ ఉదయం 8 నుండి రాత్రి 8 గంటల వరకు పని చేస్తుంది. వారంలో మొత్తం 7 రోజులు 31 రాష్ట్రాలు/యుటిలలో యాక్టివ్‌గా ఉంటుంది. ఎల్డర్‌లైన్ పథకంపై గత 3 ఆర్థిక సంవత్సరాల్లో  మొత్తం రూ.82.68 కోట్లు వెచ్చించబడ్డాయి.

సామాజిక న్యాయం మరియు సాధికారత మంత్రిత్వ శాఖ ప్రారంభించిన అటల్ వయో అభ్యుదయ్ యోజన భారతదేశంలోని సీనియర్ సిటిజన్ల సంక్షేమం మరియు సాధికారత కోసం ప్రభుత్వ నిబద్ధతకు నిదర్శనంగా నిలుస్తుంది. వారి ఆర్థిక, ఆరోగ్య సంరక్షణ మరియు సామాజిక అవసరాలను తీర్చడం ద్వారా, వృద్ధులను శక్తివంతం చేయడం, వారి చురుకైన భాగస్వామ్యాన్ని మరియు సమాజంలో చేరికను నిర్ధారించడం ఈ పథకం లక్ష్యం. ఈ చొరవ ద్వారా సీనియర్ సిటిజన్లు దేశానికి చేసిన అమూల్యమైన సహకారాన్ని గుర్తిస్తూ వారు గౌరవంగామరియు పరిపూర్ణంగా జీవించగలిగే వాతావరణాన్ని సృష్టించడానికి ప్రభుత్వం కృషి చేస్తుంది.

 

*****