കേന്ദ്രമന്ത്രിസഭയിലെ എന്റെ സഹപ്രവർത്തകരായ ശ്രീ ഭൂപേന്ദർ യാദവ് ജി, ശ്രീ അശ്വിനി കുമാർ ചൗബേ ജി, മറ്റ് രാജ്യങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള മന്ത്രിമാർ, സംസ്ഥാനങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള മന്ത്രിമാർ, മറ്റ് പ്രതിനിധികൾ, മഹതികളേ മാന്യരേ!

തുടക്കത്തിൽ, ഞാൻ ഒരു മണിക്കൂർ വൈകിയതിൽ എല്ലാവരോടും ക്ഷമ ചോദിക്കാൻ ഞാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്നു. രാവിലെ ആറുമണിക്ക് ഞാൻ പുറപ്പെട്ടു; കൃത്യസമയത്ത് കാടുകൾ സന്ദർശിച്ച് മടങ്ങാം എന്ന് കരുതി. നിങ്ങളെ എല്ലാവരെയും കാത്തിരുത്തിയതിൽ ഞാൻ ക്ഷമ ചോദിക്കുന്നു. കടുവകളുടെ പുതിയ എണ്ണത്തിന്റെ വീക്ഷണത്തിൽ ഇത് അഭിമാന നിമിഷമാണ്; ഈ കുടുംബം വികസിക്കുന്നു. കടുവയ്ക്ക് കൈയടി നൽകണമെന്ന് ഞാൻ നിങ്ങളോട് അഭ്യർത്ഥിക്കുന്നു. നന്ദി!

ഇന്ന് നാം വളരെ പ്രധാനപ്പെട്ട ഒരു നാഴികക്കല്ലിന് സാക്ഷ്യം വഹിക്കുന്നു. പ്രോജക്ട് ടൈഗർ 50 വർഷം പൂർത്തിയാക്കി. പ്രോജക്ട് ടൈഗറിന്റെ വിജയം ഇന്ത്യക്ക് മാത്രമല്ല, ലോകത്തിനാകെ അഭിമാനകരമാണ്. ഇന്ത്യ കടുവയെ രക്ഷിക്കുക മാത്രമല്ല, തഴച്ചുവളരാൻ മികച്ച ഒരു ആവാസവ്യവസ്ഥയും നൽകിയിട്ടുണ്ട്. ഇന്ത്യയുടെ സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെ 75-ാം വർഷത്തിൽ ലോകത്തിലെ കടുവകളുടെ 75 ശതമാനവും ഇന്ത്യയിലാണെന്നത് നമുക്ക്  കൂടുതൽ സന്തോഷകരമാണ്  ഇന്ത്യയിലെ കടുവാ സങ്കേതങ്ങൾ  75,000 ചതുരശ്ര കിലോമീറ്ററിൽ വ്യാപിച്ചുകിടക്കുന്നു എന്നതും യാദൃശ്ചികമാണ്, കഴിഞ്ഞ 10-12 വർഷങ്ങളിൽ കടുവകളുടെ എണ്ണം 75 ശതമാനം വർദ്ധിച്ചു. എല്ലാവരുടെയും പരിശ്രമം കൊണ്ടാണ് ഇത് സാധ്യമായത്, ഈ വിജയത്തിന് മുഴുവൻ രാജ്യത്തെയും ഞാൻ അഭിനന്ദിക്കുന്നു.

സുഹൃത്തുക്കളേ ,

ഇന്ന്, ലോകമെമ്പാടുമുള്ള വന്യജീവി പ്രേമികൾ അമ്പരന്നിരിക്കുകയാണ്, പല രാജ്യങ്ങളിലും കടുവകളുടെ എണ്ണം നിശ്ചലമാകുകയോ കുറയുകയോ ചെയ്യുമ്പോൾ, ഇന്ത്യയിൽ അത് എങ്ങനെ അതിവേഗം വർദ്ധിക്കുന്നു. ഇന്ത്യയുടെ പാരമ്പര്യങ്ങളിലും സംസ്‌കാരത്തിലും ജൈവവൈവിധ്യത്തോടും പരിസ്ഥിതിയോടുമുള്ള സ്വാഭാവിക പ്രേരണയ്‌ക്കിടയിലും ഉത്തരം മറഞ്ഞിരിക്കുന്നു. പരിസ്ഥിതിയും സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയും തമ്മിലുള്ള സംഘർഷത്തിൽ ഞങ്ങൾ വിശ്വസിക്കുന്നില്ല, എന്നാൽ രണ്ടിന്റെയും സഹവർത്തിത്വത്തിന് തുല്യ പ്രാധാന്യം നൽകുന്നു. കടുവകളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് ആയിരക്കണക്കിന് വർഷത്തെ ചരിത്രമുണ്ട്. മധ്യപ്രദേശിലെ പതിനായിരം വർഷം പഴക്കമുള്ള റോക്ക് ആർട്ടിൽ കടുവകളുടെ ഗ്രാഫിക്കൽ പ്രതിനിധാനം കണ്ടെത്തിയിട്ടുണ്ട്. മദ്ധ്യേന്ത്യയിൽ വസിക്കുന്ന ഭരിയകളും മഹാരാഷ്ട്രയിൽ വസിക്കുന്ന വോർലികളും പോലെ രാജ്യത്തെ പല സമുദായങ്ങളും കടുവയെ ആരാധിക്കുന്നു. നമ്മുടെ നാട്ടിലെ പല ഗോത്രങ്ങളിലും കടുവയെ നമ്മുടെ സുഹൃത്തായും സഹോദരനായും കണക്കാക്കുന്നു. കൂടാതെ, ദുർഗ്ഗ മാതാവിന്റെയും അയ്യപ്പന്റെയും വാഹനമാണ് കടുവ.

സുഹൃത്തുക്കളേ ,

പ്രകൃതിയെ സംരക്ഷിക്കുന്നത് സംസ്കാരത്തിന്റെ ഭാഗമായ രാജ്യമാണ് ഇന്ത്യ. അതുകൊണ്ടാണ് വന്യജീവി സംരക്ഷണത്തിൽ നിരവധി അതുല്യമായ നേട്ടങ്ങൾ കൈവരിക്കുന്നത്. ലോകത്തെ ഭൂവിസ്തൃതിയുടെ 2.4 ശതമാനം മാത്രമുള്ള ഇന്ത്യ അറിയപ്പെടുന്ന ആഗോള ജൈവവൈവിധ്യത്തിന്റെ 8 ശതമാനവും സംഭാവന ചെയ്യുന്നു. ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ കടുവാവലയമുള്ള രാജ്യമാണ് ഇന്ത്യ. ഏകദേശം 30,000 ആനകളുള്ള, ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ ഏഷ്യാറ്റിക് ആന  രാജ്യമാണ് നമ്മുടേത് ! 3,000-ത്തോളം വരുന്ന നമ്മുടെ കാണ്ടാമൃഗങ്ങളുടെ ജനസംഖ്യ ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ ഒറ്റക്കൊമ്പുള്ള കാണ്ടാമൃഗങ്ങളുടെ രാജ്യമാക്കി മാറ്റുന്നു. ഏഷ്യൻ സിംഹങ്ങളുള്ള ലോകത്തിലെ ഏക രാജ്യമാണ് നമ്മുടേത്. സിംഹങ്ങളുടെ എണ്ണം 2015-ൽ 525-ൽ നിന്ന് 2020-ൽ 675 ആയി വർദ്ധിച്ചു. വെറും 4 വർഷത്തിനുള്ളിൽ നമ്മുടെ പുള്ളിപ്പുലികളുടെ എണ്ണം 60 ശതമാനത്തിലധികം വർദ്ധിച്ചു. ഗംഗ പോലുള്ള നദികൾ ശുചീകരിക്കുന്നതിനുള്ള പ്രവർത്തനങ്ങൾ ജൈവ വൈവിധ്യത്തെ സഹായിച്ചു. അപകടസാധ്യതയുള്ളതായി കണക്കാക്കപ്പെട്ടിരുന്ന ചില ജലജീവികൾ മെച്ചപ്പെട്ടു. ഈ നേട്ടങ്ങൾക്കെല്ലാം കാരണം ജനങ്ങളുടെ പങ്കാളിത്തവും സംരക്ഷണ സംസ്‌കാരവുമാണ്, ഒപ്പ   കൂട്ടായ പരിശ്രമവും .

വന്യജീവികൾ അഭിവൃദ്ധിപ്പെടുന്നതിന്, ആവാസവ്യവസ്ഥകൾ അഭിവൃദ്ധിപ്പെടേണ്ടത് പ്രധാനമാണ്. ഇത് ഇന്ത്യയിൽ നടന്നിട്ടുണ്ട്. സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെ 75 വർഷം ആഘോഷിക്കുമ്പോൾ, ഇന്ത്യ പതിനൊന്ന് തണ്ണീർത്തടങ്ങളെ റാംസർ സൈറ്റുകളുടെ പട്ടികയിൽ ചേർത്തു. ഇതോടെ മൊത്തം റാംസർ സൈറ്റുകളുടെ എണ്ണം 75 ആയി. വനവും മരങ്ങളും കൂടിവരികയാണ്. 2019-നെ അപേക്ഷിച്ച് 2021-ഓടെ ഇന്ത്യ 2,200 ചതുരശ്ര കിലോമീറ്ററിലധികം വനവും മരങ്ങളും ചേർത്തു. കഴിഞ്ഞ ദശകത്തിൽ, കമ്മ്യൂണിറ്റി റിസർവുകളുടെ എണ്ണം 43 ൽ നിന്ന് 100 ആയി ഉയർന്നു. ഒരു ദശകത്തിൽ, ദേശീയ പാർക്കുകളുടെയും പരിസ്ഥിതി സംരക്ഷണ കേന്ദ്രങ്ങളുടെയും എണ്ണം. സെൻസിറ്റീവ് സോണുകൾ ഒമ്പതിൽ നിന്ന് 468 ആയി ഉയർത്തി.

സുഹൃത്തുക്കൾളേ ,

ഈ വന്യജീവി സംരക്ഷണ ശ്രമങ്ങളെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം ഗുജറാത്തിലെ എന്റെ ദീർഘകാല അനുഭവത്തിന്റെ പ്രയോജനം എനിക്കുണ്ടായിട്ടുണ്ട്. ഞാൻ ഗുജറാത്ത് മുഖ്യമന്ത്രിയായിരിക്കുമ്പോൾ സിംഹങ്ങളുടെ എണ്ണം വർധിപ്പിക്കുന്നതിൽ  ഞങ്ങൾ പ്രവർത്തിച്ചു.  ഭൂമിശാസ്ത്രപരമായ ഒരു പ്രദേശത്ത് മാത്രം പരിമിതപ്പെടുത്തിയാൽ ഒരു വന്യമൃഗത്തെ രക്ഷിക്കാൻ കഴിയില്ലെന്ന് ഞാൻ മനസ്സിലാക്കി. പ്രദേശവാസികളും മൃഗങ്ങളും തമ്മിൽ ഒരു ബന്ധം സൃഷ്ടിക്കേണ്ടത് ആവശ്യമാണ്. ഈ ബന്ധം വൈകാരികതയെയും സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയെയും അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ളതായിരിക്കണം. അതിനാൽ, ഞങ്ങൾ ഗുജറാത്തിൽ വന്യജീവി മിത്ര പരിപാടി ആരംഭിച്ചു. ഇതിന് കീഴിൽ, വേട്ടയാടൽ പോലുള്ള പ്രവർത്തനങ്ങൾ നിരീക്ഷിക്കുന്നതിന് ക്യാഷ് റിവാർഡിന്റെ ഇൻസെന്റീവ് വാഗ്ദാനം ചെയ്തു. ഗിർ സിംഹങ്ങൾക്കായി ഞങ്ങൾ ഒരു പുനരധിവാസ കേന്ദ്രവും തുറന്നു. ഗിർ പ്രദേശത്തെ വനം വകുപ്പിൽ ഞങ്ങൾ വനിതാ ബീറ്റ് ഗാർഡുകളെയും ഫോറസ്റ്റർമാരെയും നിയമിച്ചു. ‘ലയൺ ഹേ ടു ഹം ഹേ, ഹം ഹേ ടു ലയൺ ഹേ’ എന്ന മനോഭാവം ശക്തിപ്പെടുത്താൻ ഇത് സഹായിച്ചു. വിനോദസഞ്ചാരത്തിന്റെയും ഇക്കോടൂറിസത്തിന്റെയും ഒരു വലിയ ആവാസവ്യവസ്ഥ ഇപ്പോൾ ഗിറിൽ സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നതും ഇന്ന് നിങ്ങൾക്ക് കാണാൻ കഴിയും.

സുഹൃത്തുക്കളേ 

ഗിറിൽ സ്വീകരിച്ച സംരംഭങ്ങൾ പോലെ, പ്രോജക്ട് ടൈഗറിന്റെ വിജയത്തിനും നിരവധി മാനങ്ങളുണ്ട്. തൽഫലമായി, വിനോദസഞ്ചാരികളുടെ പ്രവർത്തനവും വർദ്ധിച്ചു, ഞങ്ങൾ നടത്തിയ ബോധവൽക്കരണ പരിപാടികൾ കാരണം ടൈഗർ റിസർവുകളിൽ മനുഷ്യ-മൃഗ സംഘർഷങ്ങളിൽ വലിയ കുറവുണ്ടായി. വൻ പൂച്ചകൾ കാരണം ടൈഗർ റിസർവുകളിൽ വിനോദസഞ്ചാരികളുടെ എണ്ണം വർദ്ധിച്ചു, ഇത് പ്രാദേശിക സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയെ ശക്തിപ്പെടുത്തി. വലിയ പൂച്ചകളുടെ സാന്നിധ്യം പ്രദേശവാസികളുടെ ജീവിതത്തിലും പരിസ്ഥിതിയിലും നല്ല സ്വാധീനം ചെലുത്തിയിട്ടുണ്ട്.

സുഹൃത്തുക്കളേ 

ഏതാനും മാസങ്ങൾക്ക് മുമ്പ്, ഇന്ത്യയുടെ ജൈവവൈവിധ്യത്തെ സമ്പന്നമാക്കാൻ ഞങ്ങൾ മറ്റൊരു സുപ്രധാന സംരംഭം കൂടി ഏറ്റെടുത്തു. പതിറ്റാണ്ടുകൾക്ക് മുമ്പ് ഇന്ത്യയിൽ ചീറ്റ വംശനാശം സംഭവിച്ചു. നമീബിയയിൽ നിന്നും ദക്ഷിണാഫ്രിക്കയിൽ നിന്നും ഞങ്ങൾ ഈ ഗംഭീരമായ വലിയ പൂച്ചയെ ഇന്ത്യയിലേക്ക് കൊണ്ടുവന്നു. ഒരു വലിയ പൂച്ചയുടെ ആദ്യത്തെ വിജയകരമായ ഭൂഖണ്ഡാന്തര സ്ഥലം മാറ്റലാണിത്.  . കുറച്ച് ദിവസങ്ങൾക്ക് മുമ്പ് കുനോ നാഷണൽ പാർക്കിൽ നാല് മനോഹരമായ കുഞ്ഞുങ്ങൾ പിറന്നു. ഏകദേശം 75 വർഷം മുമ്പാണ് ചീറ്റ ഇന്ത്യൻ മണ്ണിൽ നിന്ന് വംശനാശം സംഭവിച്ചത്. അതായത് ഏകദേശം 75 വർഷങ്ങൾക്ക് ശേഷമാണ് ഒരു ചീറ്റ ഇന്ത്യാ മണ്ണിൽ ജനിച്ചത്. ഇത് വളരെ ശുഭകരമായ ഒരു തുടക്കമാണ്. ജൈവവൈവിധ്യത്തിന്റെ സംരക്ഷണത്തിനും സമൃദ്ധിക്കും അന്താരാഷ്ട്ര സഹകരണം എത്രത്തോളം പ്രധാനമാണെന്നതിന്റെ തെളിവ് കൂടിയാണിത്.

സുഹൃത്തുക്കളേ 

വന്യജീവി സംരക്ഷണം ഒരു രാജ്യത്തിന്റെ പ്രശ്നമല്ല, മറിച്ച് സാർവത്രികമാണ്. ഇക്കാര്യത്തിൽ അന്താരാഷ്ട്ര സഖ്യം കാലഘട്ടത്തിന്റെ ആവശ്യമാണ്. 2019-ലെ ആഗോള കടുവ ദിനത്തിൽ ഏഷ്യയിലെ വേട്ടയാടലിനും അനധികൃത വന്യജീവി വ്യാപാരത്തിനുമെതിരെ ഒരു സഖ്യത്തിന് ഞാൻ ആഹ്വാനം ചെയ്തു. ഈ മനോഭാവത്തിന്റെ വിപുലീകരണമാണ് ഇന്റർനാഷണൽ ബിഗ് ക്യാറ്റ് അലയൻസ്. വലിയ പൂച്ചയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട മുഴുവൻ ആവാസവ്യവസ്ഥയ്ക്കും സാമ്പത്തികവും സാങ്കേതികവുമായ വിഭവങ്ങൾ സമാഹരിക്കാൻ ഇത് സഹായിക്കും. ഇന്ത്യയുൾപ്പെടെ വിവിധ രാജ്യങ്ങളുടെ അനുഭവങ്ങളിൽ നിന്ന് ഉരുത്തിരിഞ്ഞ സംരക്ഷണ, സംരക്ഷണ അജണ്ട നടപ്പാക്കാനും എളുപ്പമാകും. ലോകത്തിലെ ഏഴ് വലിയ പൂച്ചകളുടെ സംരക്ഷണത്തിലായിരിക്കും ഇന്റർനാഷണൽ ബിഗ് ക്യാറ്റ് അലയൻസിന്റെ ശ്രദ്ധ. കടുവ, സിംഹം, പുള്ളിപ്പുലി, ഹിമപ്പുലി, പ്യൂമ, ജാഗ്വാർ, ചീറ്റ എന്നിവയുള്ള രാജ്യങ്ങൾ ഈ സഖ്യത്തിന്റെ ഭാഗമാകും. ഈ സഖ്യത്തിന് കീഴിൽ, അംഗരാജ്യങ്ങൾക്ക് അവരുടെ അനുഭവങ്ങൾ പങ്കിടാനും അവരുടെ സഹരാജ്യത്തെ കൂടുതൽ വേഗത്തിൽ സഹായിക്കാനും അവർക്ക് കഴിയും. ഗവേഷണം, പരിശീലനം, ശേഷി വർധിപ്പിക്കൽ എന്നിവയിലും ഈ സഖ്യം ഊന്നൽ നൽകും. നമ്മൾ ഒരുമിച്ച് ഈ ജീവിവർഗങ്ങളെ വംശനാശത്തിൽ നിന്ന് രക്ഷിക്കുകയും സുരക്ഷിതവും ആരോഗ്യകരവുമായ ഒരു ആവാസവ്യവസ്ഥ സൃഷ്ടിക്കുകയും ചെയ്യും.

സുഹൃത്തുക്കളേ 

നമ്മുടെ പരിസ്ഥിതി സുരക്ഷിതമായി നിലനിൽക്കുകയും നമ്മുടെ ജൈവ വൈവിധ്യം വികസിക്കുകയും ചെയ്യുമ്പോൾ മാത്രമേ മനുഷ്യരാശിക്ക് മികച്ച ഭാവി സാധ്യമാകൂ. ഈ ഉത്തരവാദിത്തം നമുക്കെല്ലാവർക്കും, ലോകം മുഴുവനുമുള്ളതാണ്. ഞങ്ങളുടെ ജി-20 പദവിയുടെ കാലഘട്ടത്തിൽ  ഞങ്ങൾ ഈ മനോഭാവത്തെ തുടർച്ചയായി പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നു. ‘ഒരു ഭൂമി, ഒരു കുടുംബം, ഒരു ഭാവി’ എന്ന ജി20 മുദ്രാവാക്യം ഈ സന്ദേശം നൽകുന്നു. COP26-ലും ഞങ്ങൾ വലിയ  ലക്ഷ്യങ്ങൾ വെച്ചിട്ടുണ്ട്. പരിസ്ഥിതി സംരക്ഷണത്തിന്റെ എല്ലാ ലക്ഷ്യങ്ങളും പരസ്പര സഹകരണത്തോടെ കൈവരിക്കുമെന്ന് എനിക്ക് പൂർണ വിശ്വാസമുണ്ട്.

സുഹൃത്തുക്കളേ ,

ഈ പരിപാടിയിൽ പങ്കെടുക്കുന്ന വിദേശ അതിഥികളോടും മറ്റ് സംസ്ഥാനങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള ഞങ്ങളുടെ അതിഥികളോടും ഒരു കാര്യം കൂടി പറയാൻ ഞാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്നു. ഇവിടെ ഒരു കാര്യം കൂടി നിങ്ങൾ പ്രയോജനപ്പെടുത്തണം. പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ സഹ്യാദ്രി പ്രദേശമുണ്ട്, അവിടെ നിരവധി ഗോത്രങ്ങൾ താമസിക്കുന്നു. കടുവകൾ ഉൾപ്പെടെ എല്ലാ ജൈവ വൈവിധ്യങ്ങളെയും സമ്പന്നമാക്കുന്നതിൽ നൂറ്റാണ്ടുകളായി അവർ ഏർപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. അവരുടെ ജീവിതവും സംസ്കാരവും ലോകത്തിനാകെ ഉത്തമ മാതൃകയാണ്. ഈ ഗോത്ര പാരമ്പര്യത്തിൽ നിന്ന് പ്രകൃതിയുമായി എങ്ങനെ കൊടുക്കലും വാങ്ങലും സന്തുലിതമാക്കാമെന്ന് നമുക്ക് പഠിക്കാം. ഈ ദിശയിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്ന പല സഹപ്രവർത്തകരുമായും സംസാരിച്ചിരുന്നതിനാൽ ഞാനും വൈകി. ഓസ്‌കാർ നേടിയ 'ദ എലിഫന്റ് വിസ്‌പറേഴ്‌സ്' ഡോക്യുമെന്ററി, പ്രകൃതിയും സൃഷ്ടിയും തമ്മിലുള്ള അതിശയകരമായ ബന്ധത്തിന്റെ നമ്മുടെ പൈതൃകത്തെയും പ്രതിഫലിപ്പിക്കുന്നു. ഗോത്ര സമൂഹത്തിന്റെ ജീവിതശൈലിയും മിഷൻ ലൈഫിന്റെ കാഴ്ചപ്പാട് മനസ്സിലാക്കാൻ വളരെയധികം സഹായിക്കുന്നു, അതായത് പരിസ്ഥിതിക്ക് വേണ്ടിയുള്ള ജീവിതശൈലി. നിങ്ങളുടെ രാജ്യത്തിനും സമൂഹത്തിനും വേണ്ടി നമ്മുടെ ഗോത്ര സമൂഹത്തിന്റെ ജീവിതത്തിൽ നിന്നും പാരമ്പര്യത്തിൽ നിന്നും എന്തെങ്കിലും തീർച്ചയായും എടുക്കണമെന്ന് ഞാൻ നിങ്ങളോട് അഭ്യർത്ഥിക്കുന്നു. ഒരിക്കൽ കൂടി, ഈ പരിപാടിയിൽ പങ്കെടുത്തതിന് എല്ലാവരോടും എന്റെ നന്ദി അറിയിക്കുന്നു. സമീപഭാവിയിൽ ഞങ്ങൾ  കടുവകളുടെ ഈ പുതിയ എണ്ണം  മെച്ചപ്പെടുത്തുമെന്നും പുതിയ നേട്ടങ്ങൾ കൈവരിക്കുമെന്നും ഞാൻ നിങ്ങൾക്ക് ഉറപ്പ് നൽകുന്നു.

ഒത്തിരി നന്ദി!

ND

***