GI ట్యాగ్ చేసిన ఉత్పత్తులను గ్లోబల్ మార్కెట్‌లో ప్రోత్సహించడానికి ప్రభుత్వం అనేక చురుకైన చర్యలను చేపట్టిందని, వాణిజ్య మరియు పరిశ్రమల శాఖ సహాయ మంత్రి శ్రీ సోమ్ ప్రకాష్ ఈరోజు ఒక పార్లమెంటరీ ప్రశ్నకు సమాధానంగా తెలిపారు.

డైరెక్టరేట్ జనరల్ ఆఫ్ ఫారిన్ ట్రేడ్ (DGFT) అనేది భారత ప్రభుత్వం, వాణిజ్య మరియు పరిశ్రమల మంత్రిత్వ శాఖలకు సంయుక్తంగా గల ఏజెన్సీ. భారతదేశ ఎగుమతులను ప్రోత్సహించే ప్రధాన లక్ష్యంతో భారతదేశం యొక్క దిగుమతి మరియు ఎగుమతి విధానాల అమలుకు ఇది బాధ్యత వహిస్తుంది. వివిధ ఇతర దేశాలతో వాణిజ్య సంబంధాల అభివృద్ధిలో DGFT చాలా ముఖ్యమైన పాత్ర పోషిస్తుంది.

ఇంకా, వివిధ ఎగుమతి ఉత్పత్తులకు సంబంధించిన నిర్దిష్ట అవసరాలను తీర్చడానికి ప్రభుత్వం ప్రత్యేక ఎగుమతి ప్రోత్సాహక మండలి (EPCs)ని ఏర్పాటు చేసింది. వీటి నుంచి అంతర్జాతీయ మార్కెట్‌లకు సంబంధించిన యాక్సెస్ ను అందించడం ద్వారా భారతీయ ఎగుమతిదారులకు సహాయం చేయడం, వివిధ కార్యకలాపాల ద్వారా భారతీయ ఉత్పత్తులను ప్రోత్సహించడం మరియు భారతదేశం నుండి మొత్తం ఎగుమతులను పెంచడం లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది. కంపెనీల చట్టం / సొసైటీల రిజిస్ట్రేషన్ చట్టం ప్రకారం కౌన్సిల్‌లు లాభాపేక్షలేని సంస్థలుగా ఏర్పాటు చేయడం జరిగింది. ఈ కౌన్సిల్‌లతో పాటు, కొన్ని ఎగుమతి పరిశ్రమలు నిత్యావసర బోర్డులు మరియు ఎగుమతి అభివృద్ధి అథారిటీలను కలిగి ఉన్నాయి. పార్లమెంటులో ఆమోదం పొందిన ప్రత్యేక చట్టాల ద్వారా వీటిని ఏర్పాటు చేయడం జరిగింది.

FIEO (భారత ఎగుమతి సంస్థల సమాఖ్య) అనేది దేశంలోని అపెక్స్ ట్రేడ్ ప్రమోషన్ ఆర్గనైజేషన్. దీనిని వాణిజ్యం మరియు పరిశ్రమల మంత్రిత్వ శాఖ అలాగే ప్రైవేట్ వాణిజ్యం మరియు పరిశ్రమల విభాగం ఏర్పాటు చేసింది. విదేశీ మార్కెట్లలో భారతీయ వ్యవస్థాపకులు మరియు ఎగుమతిదారులకు ప్రాతినిధ్యం వహించడం మరియు సహాయం చేయడం ఈ సంస్థ యొక్క బాధ్యత. ఇది భారతీయ ఎగుమతిదారులు, కేంద్ర ప్రభుత్వం, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు, ఆర్థిక సంస్థలు, ఓడరేవులు, రైల్వేలు, ఉపరితల రవాణా మరియు ఇతర సంబంధిత వాటాదారుల మధ్య కీలకమైన ఇంటర్‌ఫేస్‌గా పనిచేస్తుంది.

ఈ ఎగుమతి ప్రమోషన్ సంస్థల ద్వారా ప్రచారం చేసిన ఉత్పత్తులలో, GI ట్యాగ్ మంజూరు అయిన కొన్ని వర్గాలు ఉన్నాయి. EPC, కమోడిటీ బోర్డులు, ఎగుమతి అభివృద్ధి అధికారులతో సహా ఈ ఎగుమతి ప్రమోషన్ సంస్థల జాబితా అనుబంధం-Iలో చేర్చడం జరిగింది.

గ్లోబల్ మార్కెట్‌లో GI ట్యాగ్ ఉత్పత్తులను ప్రోత్సహించడానికి ప్రభుత్వం తీసుకున్న కొన్ని కార్యక్రమాలు క్రింది విధంగా ఉన్నాయి:

       i.          APEDA (వ్యవసాయ మరియు ప్రాసెస్డ్ ఫుడ్ ప్రొడక్ట్స్ ఎక్స్‌పోర్ట్ డెవలప్‌మెంట్ అథారిటీ) భారతదేశంలో రిజిస్టర్డ్ భౌగోళిక గుర్తింపు (GI) ఉన్న ఉత్పత్తులను ప్రోత్సహించడానికి చొరవ తీసుకుంది. ఇందులో భాగంగానే వ్యవసాయ మరియు ఆహార ఉత్పత్తులలో GI గల ఉత్పత్తులపై UAE, USA మరియు ఖతార్‌లతో వర్చువల్ గా కొనుగోలుదారు అమ్మకందారుల సమావేశాలను భారత మిషన్ల సహకారంతో నిర్వహిస్తోంది.

      ii.          జూన్ 17, 2022న బ్రస్సెల్స్‌లోని భారత రాయబార కార్యాలయంతో కలిసి APEDA బెల్జియంలో GI మామిడి ప్రమోషన్ ప్రోగ్రామ్ మరియు టేస్టింగ్ ఈవెంట్‌ను నిర్వహించింది. కోపెన్‌హాగన్‌లోని భారత రాయబార కార్యాలయంతో కలిసి కోపెన్‌హాగన్ డెన్మార్క్‌లో GI మామిడి ప్రమోషన్ ప్రోగ్రామ్‌ను APEDA సులభతరం చేసింది.

     iii.          వివిధ ప్రదేశాలకు GI ఉత్పత్తులను ఎగుమతి చేయడాన్ని APEDA సులభతరం చేసింది. నాగాలాండ్ నుండి UKకి నాగా మిర్చా (కింగ్ చిల్లీ), మణిపూర్ నుండి యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్‌కి బ్లాక్ రైస్, యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్ మరియు ఇటలీకి అస్సాం లెమన్, పశ్చిమ బెంగాల్ నుండి GI కలిగిన మూడు రకాల మామిడి (ఫజ్లీ, ఖిర్సాపతి మరియు లక్ష్మణ్‌భోగ్) మరియు బీహార్ నుండి బహ్రెయిన్ మరియు ఖతార్ వరకు ఒక GI రకం మామిడి (జర్దాలు).

     iv.          PEDA ఎగుమతులను పెంపొందించడానికి విదేశీ రిటైలర్‌లతో కలిసి దిగుమతి చేసుకునే దేశాలలో స్టోర్‌లో ప్రచార కార్యక్రమాలను నిర్వహించింది.

      v.          DPIIT (డిపార్ట్‌మెంట్ ఫర్ ప్రమోషన్ ఆఫ్ ఇండస్ట్రీ అండ్ ఇంటర్నల్ ట్రేడ్) గ్రేటర్ నోయిడాలోని ఇండియా ఎక్స్‌పో సెంటర్ & మార్ట్‌లో హస్తకళల ఎగుమతి ప్రమోషన్ కౌన్సిల్ (EPCH) ద్వారా 2022, ఆగస్టు 26 నుండి 28 వరకు “ఇండియా జియోగ్రాఫికల్ ఇండికేషన్స్ (GI) ఫెయిర్ 2022”ని నిర్వహించింది. భారతదేశం మరియు విదేశాలలో GI ఉత్పత్తులను ప్రచారం చేసే వీలు కల్పించింది.

     vi.          DPIIT ఇటీవల నవంబర్ 14 నుండి 27, 2022 వరకు ఢిల్లీలోని ఇండియా ఇంటర్నేషనల్ ట్రేడ్ ఫెయిర్ (IITF)లో GI ఉత్పత్తుల కోసం ఒక వేదికను ఏర్పాటు చేసింది.

   vii.          DPIIT వివిధ GI ప్రమోషన్ ప్రోగ్రామ్‌లు/ఎగ్జిబిషన్‌లు/కాన్ఫరెన్స్‌లు/ కొనుగోలుదారుల అమ్మకందారుల సమావేశాలు/వర్క్‌షాప్‌లను నిర్వహించి, GI ఉత్పత్తులపై దృష్టి సారించి భారతదేశంలో మరియు విదేశాలలో తన విక్రయాలను పెంచుకుంది.

అనుబంధం – 1

GI ట్యాగ్‌ని పొందిన ఉత్పత్తులను కలిగి ఉన్న దేశంలోని కొన్ని ఎగుమతి ప్రమోషన్ సంస్థల జాబితా క్రింది విధంగా ఉంది:

1.      వ్యవసాయ మరియు ప్రాసెస్డ్ ఫుడ్ ప్రొడక్ట్స్ ఎగుమతి అభివృద్ధి అథారిటీ

2.      దుస్తులు ఎగుమతి ప్రమోషన్ కౌన్సిల్

3.      కార్పెట్ ఎగుమతి ప్రమోషన్ కౌన్సిల్

4.      జీడిపప్పు ఎగుమతి ప్రమోషన్ కౌన్సిల్ ఆఫ్ ఇండియా

5.      కాఫీ బోర్డు

6.      కొబ్బరి బోర్డు

7.      లెదర్ ఎగుమతుల మండలి

8.      హస్తకళల కోసం ఎగుమతి ప్రమోషన్ కౌన్సిల్

9.      రత్నాలు మరియు ఆభరణాల ఎగుమతి ప్రమోషన్ కౌన్సిల్

10.   చేనేత ఎగుమతి ప్రమోషన్ కౌన్సిల్

11.   ఇండియన్ సిల్క్ ఎక్స్‌పోర్ట్ ప్రమోషన్ కౌన్సిల్

12.   జనపనార ఉత్పత్తుల అభివృద్ధి & ఎగుమతి ప్రమోషన్ కౌన్సిల్

13.   రబ్బరు బోర్డు

14.   షెల్లాక్ మరియు ఫారెస్ట్ ప్రొడక్ట్స్ ఎక్స్‌పోర్ట్ ప్రమోషన్ కౌన్సిల్

15.   సుగంధ ద్రవ్యాల బోర్డు

16.   కాటన్ టెక్స్‌టైల్స్ ఎక్స్‌పోర్ట్ ప్రమోషన్ కౌన్సిల్

17.   టీ బోర్డు

18.   హస్తకళల వ్యాపార ప్రమోషన్

*****