గనులు మరియు ఖనిజాల (అభివృద్ధి మరియు నియంత్రణలు) చట్టం, 1957 (ఎంఎండిఆర్ చట్టం) కింద ఇసుక "చిన్న ఖనిజం"గా వర్గీకరించారు. మైనర్ ఖనిజాలపై పరిపాలనా నియంత్రణ రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలకు ఉంది. తదనుగుణంగా, రాష్ట్ర నిర్దిష్ట నిబంధనల ద్వారా నియంత్రించడం జరుగుతుంది. అధిక డిమాండ్, నియంత్రిత సరఫరా, నదీ పర్యావరణ వ్యవస్థను రక్షించడానికి వర్షాకాలంలో ఇసుక తవ్వకాలను పూర్తిగా నిషేధించడం, నది ఇసుకకు ప్రత్యామ్నాయాన్ని కనుగొనడం అవసరం అయింది. గనుల మంత్రిత్వ శాఖ రూపొందించిన శాండ్ మైనింగ్ ఫ్రేమ్‌వర్క్ (2018) బొగ్గు గనుల ఓవర్‌బర్డెన్ (ఓబీ) నుండి పిండిచేసిన రాక్ ఫైన్స్ (క్రషర్ డస్ట్) నుండి తయారైన ఇసుక (ఎం-సాండ్) రూపంలో ఇసుక ప్రత్యామ్నాయ వనరులను అందిస్తుంది.

ఓపెన్‌కాస్ట్ మైనింగ్ సమయంలో బొగ్గును వెలికితీసేందుకు పైన ఉన్న మట్టి, రాళ్లను వ్యర్థాలుగా తీసివేస్తారు. విచ్ఛిన్నమైన శిల (ఓవర్‌బర్డెన్ లేదా ఓబీ) డంప్‌లలో పోస్తారు. చాలా వ్యర్థాలు ఉపరితలం వద్ద పారవేయబడతాయి, ఇది గణనీయమైన భూభాగాన్ని ఆక్రమిస్తుంది. మైనింగ్ పర్యావరణ ప్రభావాన్ని తగ్గించడానికి విస్తృతమైన ప్రణాళిక, నియంత్రణ అవసరం. కోల్ ఇండియా లిమిటెడ్ (సిఐఎల్) గనులలో ఇసుక ఉత్పత్తి కోసం ఓవర్‌బర్డెన్ రాళ్లను ప్రాసెస్ చేయాలని భావించింది, ఇక్కడ ఓబీ మెటీరియల్ వాల్యూమ్ వారీగా 60% ఇసుకరాయిని కలిగి ఉంటుంది, ఇది ఓవర్‌బర్డెన్‌ను అణిచివేయడం, ప్రాసెస్ చేయడం ద్వారా ఉపయోగపడుతుంది. .

సీఐఎల్ కి సంబంధించి ఎం-శాండ్ చొరవ దాని ఓసీ గనుల్లో వ్యర్థాల భారాన్ని ప్రాసెస్ చేయడం సులభతరం చేస్తుంది. బొగ్గు గనుల భారం నుండి తయారైన ఇసుక (ఎం-శాండ్) ఆర్థిక వ్యవస్థ, పర్యావరణ సుస్థిరత పరంగా అనేక ప్రయోజనాలను కలిగి ఉంది, వీటిలో:.. 

• తక్కువ ఖర్చు: సహజ ఇసుకను ఉపయోగించడం కంటే తయారు చేసిన ఇసుకను ఉపయోగించడం వల్ల తక్కువ ఖర్చుతో ఎక్కువ పరిమాణంలో ఉత్పత్తి చేయవచ్చు.
• స్థిరత్వం: తయారు చేయబడిన ఇసుక స్థిరమైన ధాన్యం పరిమాణం, ఆకృతిని కలిగి ఉంటుంది, ఇది నిర్దిష్ట రకమైన ఇసుక అవసరమయ్యే నిర్మాణ ప్రాజెక్టులకు ప్రయోజనకరంగా ఉంటుంది.
• పర్యావరణ ప్రయోజనాలు: తయారు చేసిన ఇసుకను ఉపయోగించడం వల్ల సహజ ఇసుక తవ్వకాల అవసరాన్ని తగ్గించవచ్చు, ఇసుక తవ్వకం ప్రతికూల పర్యావరణ ప్రభావాలను కలిగి ఉంటుంది. అదనంగా, బొగ్గు గనుల నుండి వచ్చే భారాన్ని ఉపయోగించడం వల్ల వ్యర్థాలుగా పరిగణించబడే పదార్థాలను తిరిగి తయారు చేయడంలో సహాయపడుతుంది.
• తగ్గిన నీటి వినియోగం: తయారు చేసిన ఇసుకను ఉపయోగించడం వల్ల నిర్మాణ ప్రాజెక్టులకు అవసరమైన నీటి పరిమాణాన్ని తగ్గించవచ్చు, ఎందుకంటే ఇది ఉపయోగం ముందు కడగడం అవసరం లేదు. 
• మెరుగైన పని సామర్థ్యం: తయారు చేసిన ఇసుక మరింత కోణీయంగా ఉంటుంది. కఠినమైన ఉపరితలం కలిగి ఉంటుంది, ఇది  ప్రాజెక్టులు నిర్మాణానికి మరింత పని చేస్తుంది. 
• ఓబీ డంప్‌ల ద్వారా ఆక్రమించబడిన భూమిని ప్రత్యామ్నాయ ఉపయోగకరమైన ప్రయోజనాల కోసం విముక్తి చేయవచ్చు.  వాణిజ్య ఉపయోగంతో పాటు, ఉత్పత్తి చేయబడిన ఇసుక ఇసుక నిల్వ కోసం కూడా వినియోగించబడుతుంది.
• వ్యర్థాల భారం నుండి ఇసుకను రికవరీ చేయడం వ్యర్థ ఉత్పత్తిలో ఉత్తమమైనది 
• ఉత్పత్తి అయిన ఇసుక వాణిజ్య విక్రయం బొగ్గు కంపెనీలకు అదనపు ఆదాయాన్ని సంపాదించవచ్చు 
• భూగర్భ గనులలో భద్రత & పరిరక్షణను పెంపొందించడం వలన నది నుండి తక్కువ ఇసుక వెలికితీత, ఒడ్డుల కోతను తగ్గిస్తుంది. నీటి ఆవాసాలను కాపాడుతుంది 
• నీటి పట్టికను నిర్వహించడానికి సహాయపడుతుంది 

సీఐఎల్  లో ఓబీ  నుండి ఇసుక ప్లాంట్ల స్థితి:

Out of the five proposed plants, Ballarpur Plant of WCL is expected to commence production by May 2023. Four plants (one each in WCL, SECL, BCCL & CCL) are under different stages of tendering process.

Performance of existing OB to Sand Plants:

దాదాపు 60 లక్షల క్యూబిక్ మీటర్ల ఓబీ ని శుద్ధి  చేయడం ద్వారా ఈ ప్లాంట్లన్నింటి నుండి ఇసుక ఉత్పత్తి సంవత్సరానికి 29 లక్షల క్యూబిక్ మీటర్లు ఉంటుంది.

కజోరా ప్లాంట్,ఈసిఎల్ 

గొండెగం ప్లాంట్, డబ్ల్యూసిఎల్ 

అంలోహ్రి ప్లాంట్ ఎన్ సి ఎల్ 

ఇసుక ఉత్పత్తిలో ఓబీ ని వేగవంతం చేయడానికి, అనుబంధ సంస్థలలో ఇటువంటి మరిన్ని ప్లాంట్‌లను స్థాపించాడనికి సీఐ ఎల్  మోడల్ బిడ్ డాక్యుమెంట్‌ను సిద్ధం చేసింది, ఇందులో విస్తృత భాగస్వామ్యం కోసం నిబంధనలు, షరతులు సవరించారు. విజయవంతమైన బిడ్డర్‌కు ఉత్పత్తి చేసే ఇసుక విక్రయ ధర , మార్కెట్‌ను నిర్ణయించే స్వేచ్ఛ ఉంటుంది.
 

ఓబీ నుండి ఇసుక ఉత్పత్తి తో పాటు,  డబ్ల్యూసిఎల్  రోడ్డు నిర్మాణం, రైల్వేల నిర్మాణం, ల్యాండ్ బేస్ లెవలింగ్, ఇతర అవసరాల కోసం 1,42,749 క్యూబిక్ మీటర్ల ఒబీని విక్రయించింది. రూ.1.54 కోట్లను ఆర్జించింది. ఎస్ ఈ సి ఎల్ రైల్వే సైడింగ్, ఎఫ్ ఎం సి ప్రాజెక్ట్‌ల కోసం 14,10,000 క్యూబిక్ మీటర్ల ఓబీ ని ఉపయోగించింది. సీఐఎల్ఇ తర అనుబంధ సంస్థలు కూడా ఓబీని ఇతర ప్రయోజనాల కోసం ఉపయోగించుకోవడానికి ఇలాంటి చొరవలను తీసుకుంటున్నాయి.

******