ಕೇಂದ್ರ ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ರಾಜ್ಯ ಸಚಿವರು (ಸ್ವತಂತ್ರ ಉಸ್ತುವಾರಿ), ಭೂ ವಿಜ್ಞಾನ ರಾಜ್ಯ ಸಚಿವರು (ಸ್ವತಂತ್ರ ಉಸ್ತುವಾರಿ); ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ಕಾರ್ಯಾಲಯ, ಸಿಬ್ಬಂದಿ, ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಕುಂದುಕೊರತೆಗಳು, ಪಿಂಚಣಿಗಳು, ಅಣುಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಇಲಾಖೆಯ ರಾಜ್ಯ ಸಚಿವರ ಡಾ ಜಿತೇಂದ್ರ ಸಿಂಗ್ ಅವರು, 2025 ರ ವೇಳೆಗೆ ಇಡೀ ದೇಶವು ಡಾಪ್ಲರ್ ಹವಾಮಾನ ರಾಡಾರ್ ಸಂಪರ್ಕಜಾಲವನ್ನು ಹೊಂದಲಿದ್ದು, ತೀವ್ರ ಹವಾಮಾನ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ನಿಖರವಾಗಿ ಊಹಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.

ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿಂದು ಭಾರತೀಯ ಹವಾಮಾನ ಇಲಾಖೆಯ (IMD) 148 ನೇ ಸಂಸ್ಥಾಪನಾ ದಿನದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಪ್ರಧಾನ ಭಾಷಣ ಮಾಡಿದ ಡಾ ಜಿತೇಂದ್ರ ಸಿಂಗ್, ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಸರ್ಕಾರದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಹವಾಮಾನ ಇಲಾಖೆ ಕೇವಲ ರಾಡಾರ್ ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್ ನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಸಕ್ರಿಯ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿದೆ ಎಂದು ಹೆಮ್ಮೆ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದರು. 2013ರಲ್ಲಿ 15 ರಿಂದ 2023 ರಲ್ಲಿ 37 ಮತ್ತು ಮುಂದಿನ 2-3 ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ 25 ನ್ನು ಸೇರಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದರು,

ಶ್ರೀ ಪುಷ್ಕರ್ ಸಿಂಗ್ ಧಾಮಿ-ಉತ್ತರಾಖಂಡದ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ, ಶ್ರೀ ಸುಖವಿಂದರ್ ಸಿಂಗ್- ಹಿಮಾಚಲ ಪ್ರದೇಶದ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ, ಶ್ರೀ ಮನೋಜ್ ಸಿನ್ಹಾ-ಜಮ್ಮು ಮತ್ತು ಕಾಶ್ಮೀರ ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶದ ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ ಜನರಲ್, ಡಾ. ಎಂ. ರವಿಚಂದ್ರನ್-ಭೂ ವಿಜ್ಞಾನ ಸಚಿವಾಲಯದ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ, ಡಾ.ಮೃತ್ಯುಂಜಯ್ ಮೊಹಾಪಾತ್ರ-ಹವಾಮಾನ ಶಾಸ್ತ್ರದ ಮಹಾ ನಿರ್ದೇಶಕ, ಭೂ ವಿಜ್ಞಾನ ಸಚಿವಾಲಯದ ಜಂಟಿ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ -ಶ್ರೀ ಡಿ ಎಸ್ ಪಾಂಡಿಯನ್, ವಿಜ್ಞಾನಿ-ಜಿ, ಸಂಘಟನಾ ಸಮಿತಿಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಶ್ರೀ ಎಸ್.ಸಿ.ಭಾನ್ ಅವರು ಸಂಸ್ಥಾಪನಾ ದಿನದ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಹಾಜರಿದ್ದರು. 

ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಕ್ಕೆ ವರ್ಚುವಲ್ ಮೂಲಕ ಹಾಜರಾದ ಹಿಮಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ, ಉತ್ತರಾಖಂಡ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಗಳು, ಲಡಾಖ್ ಮತ್ತು ಜಮ್ಮು-ಕಾಶ್ಮೀರದ ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ ಗವರ್ನರ್ ಗೆ, ಹವಾಮಾನ ಇಲಾಖೆ ಡಾಪ್ಲರ್ ಹವಾಮಾನ ರಾಡಾರ್ ಸಂಪರ್ಕಜಾಲವನ್ನು ವರ್ಧಿಸಿದೆ ಎಂದು ಡಾ.ಜಿತೇಂದ್ರ ಸಿಂಗ್ ಮಾಹಿತಿ ನೀಡಿದರು, ಇದು ಹವಾಮಾನ ವೈಪರೀತ್ಯಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ನಿಖರವಾಗಿ ಊಹಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.

ಡಾ.ಜಿತೇಂದ್ರ ಸಿಂಗ್ ಅವರು 4 ಡಾಪ್ಲರ್ ಹವಾಮಾನ ರಾಡಾರ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಪಶ್ಚಿಮ ಹಿಮಾಲಯ ರಾಜ್ಯಗಳಾದ ಜಮ್ಮು ಮತ್ತು ಕಾಶ್ಮೀರ, ಉತ್ತರಾಖಂಡ ಮತ್ತು ಹಿಮಾಚಲ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿಸಿದರು. ಅಲ್ಲದೆ 200 ಕೃಷಿ ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತ ಹವಾಮಾನ ಕೇಂದ್ರಗಳನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರಕ್ಕೆ ಸಮರ್ಪಿಸಿದರು. ಹವಾಮಾನ ಇಲಾಖೆಯ ಎಂಟು ಪ್ರಕಟಣೆಗಳನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದರು. ಶಾಲಾ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ವಿತರಿಸಿದರು. ಹವಾಮಾನ ಇಲಾಖೆಯ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಣೆಯ ಕಚೇರಿಗಳು ಮತ್ತು ಅಧಿಕಾರಿಗಳನ್ನು ಸಹ ಸನ್ಮಾನಿಸಿದರು.

ಕೃಷಿ-ಹವಾಮಾನ ಸೇವೆಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, 2025 ರ ವೇಳೆಗೆ 660 ಜಿಲ್ಲಾ ಕೃಷಿ ಹವಾಮಾನ ಘಟಕಗಳನ್ನು (DAMU) ಸ್ಥಾಪಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಲಾಗಿದೆ. ಈ ವರ್ಷ 3,100 ಬ್ಲಾಕ್‌ಗಳಿಂದ 2025 ರಲ್ಲಿ 7,000 ಬ್ಲಾಕ್‌ಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿಸಲಾಗುವುದು ಎಂದು ಡಾ.ಜಿತೇಂದ್ರ ಸಿಂಗ್ ಮಾಹಿತಿ ನೀಡಿದರು.

ನ್ಯಾಷನಲ್ ಸೆಂಟರ್ ಫಾರ್ ಅಪ್ಲೈಡ್ ಎಕನಾಮಿಕ್ ರಿಸರ್ಚ್‌ನ ಇತ್ತೀಚಿನ ಸಮೀಕ್ಷೆಯಿಂದ ಕಂಡು ಬಂದಂತೆ ಎಚ್ಚರಿಕೆ ಮತ್ತು ಸಲಹಾ ಸೇವೆಗಳು ರೈತರು ಮತ್ತು ಮೀನುಗಾರರಿಗೆ ತಮ್ಮ ಆರ್ಥಿಕತೆಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತಿವೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಮಾನ್ಸೂನ್ ಮಿಷನ್ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಹೂಡಿಕೆಯು ಪ್ರತಿ ಒಂದು ರೂಪಾಯಿಯ ಹೂಡಿಕೆಗೆ 50 ರೂಪಾಯಿಗಳನ್ನು ರೈತರಿಗೆ ನೀಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ಸಚಿವರು ವಿವರಿಸಿದರು. 

ಜಿಲ್ಲಾ ಮತ್ತು ಬ್ಲಾಕ್ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಕೃಷಿ ಸಲಹೆಗಾರರನ್ನು ಕೋಟ್ಯಂತರ ರೈತರು ಕೃಷಿಯ ವಿವಿಧ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಬಳಸುವುದರಿಂದ ಬಡತನ ರೇಖೆಗಿಂತ ಕೆಳಗಿರುವ ರೈತರು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಯೋಜನವನ್ನು ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ, ಈ ಸೇವೆಯನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ಸಚಿವರು ಹೇಳಿದರು. ಕಳೆದ ವರ್ಷ ಹವಾಮಾನ ಇಲಾಖೆ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ ವೆಬ್ ಜಿಐಎಸ್ ಸೇವೆಗಳು ಇತರ ರಾಜ್ಯ ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಏಜೆನ್ಸಿಗಳ ಸಹಯೋಗದೊಂದಿಗೆ ಅಪಾಯ ಮತ್ತು ದುರ್ಬಲತೆಯ ಅಂಶವನ್ನು ಸೇರಿಸುವುದರೊಂದಿಗೆ ಮತ್ತಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಿಸಲಾಗಿದೆ, ವಿಪತ್ತುಗಳನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ತಗ್ಗಿಸಲು ಸಕಾಲಿಕ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ಕ್ರಮವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲು ಸಾರ್ವಜನಿಕರಿಗೆ, ವಿಪತ್ತು ನಿರ್ವಾಹಕರು ಮತ್ತು ಮಧ್ಯಸ್ಥಗಾರರಿಗೆ ಇದರಿಂದ ಸಹಾಯವಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದರು. 

ಅಲ್ಪಾವಧಿಯ ಯೋಜನೆ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಹವಾಮಾನ ಸೇವೆಗಳು ಬಹಳ ಮುಖ್ಯ. ಹವಾಮಾನ ಇಲಾಖೆ ಈಗಾಗಲೇ ಕೃಷಿ, ಆರೋಗ್ಯ, ನೀರು, ಇಂಧನ ಮತ್ತು ವಿಪತ್ತು ಅಪಾಯ ಕಡಿತದ ಐದು ಪ್ರಮುಖ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ್ದು ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಗ್ರಾಹಕೀಕರಣದ ಮೂಲಕ ಅವುಗಳನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ವಿಸ್ತರಿಸಲು ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿದೆ ಎಂದು ಡಾ ಜಿತೇಂದ್ರ ಸಿಂಗ್ ಹೇಳಿದರು. ಹವಾಮಾನ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ಮತ್ತು ವಲಯದ ಅನ್ವಯಗಳಿಗೆ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಒದಗಿಸಲು ಆದ್ಯತೆಯ ಮೇಲೆ ಶೀಘ್ರದಲ್ಲೇ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಚೌಕಟ್ಟನ್ನು ರಚಿಸಲಾಗುವುದು ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು.

ನಮ್ಮ ಜಿಡಿಪಿ ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಕೃಷಿಯ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿರುವುದರಿಂದ ಮುಂಗಾರು ಮಳೆ ಮತ್ತು ಚಂಡಮಾರುತಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ಹವಾಮಾನದ ನಿಖರವಾದ ಮುನ್ಸೂಚನೆಗಾಗಿ ನಿರಂತರವಾಗಿ ತನ್ನ ಗಮನವನ್ನು ಮರುವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಲು ಹವಾಮಾನ ಇಲಾಖೆಯನ್ನು ಡಾ.ಜಿತೇಂದ್ರ ಸಿಂಗ್ ಶ್ಲಾಘಿಸಿದರು. ಉಷ್ಣವಲಯದ ಚಂಡಮಾರುತಗಳು, ಭಾರೀ ಮಳೆ, ಮಂಜು, ಶಾಖದ ಅಲೆ, ಶೀತ ಅಲೆ, ಗುಡುಗು ಸಹಿತ ಸೇರಿದಂತೆ ವಿವಿಧ ತೀವ್ರ ಹವಾಮಾನ ಘಟನೆಗಳ ಮುನ್ಸೂಚನೆಯ ನಿಖರತೆಯಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹ ಸುಧಾರಣೆ ಕಂಡುಬಂದಿದೆ ಎಂದರು. ನಮ್ಮ ಆಹಾರಕ್ಕೆ ಜೀವನಾಡಿಯಾಗಿರುವ ಮುಂಗಾರು ಮಳೆಯ ಮುನ್ಸೂಚನೆಯನ್ನು ಮುಖ್ಯ. ಭದ್ರತೆಯು ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ಸುಧಾರಣೆಗೆ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ದಕ್ಷಿಣ ಏಷ್ಯಾದ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಮುಂಗಾರು ಪ್ರವಾಹಗಳು ಮತ್ತು ಅನಾವೃಷ್ಟಿಗಳಿಂದ ಜೀವಹಾನಿಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ.

ಕಳೆದ ಐದು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ತೀವ್ರ ಹವಾಮಾನ ಘಟನೆಗಳ ಮುನ್ಸೂಚನೆಗಳಿಗಾಗಿ ನಿಖರತೆ ಸುಮಾರು 20-40% ರಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ ಎಂದು ಡಾ ಜಿತೇಂದ್ರ ಸಿಂಗ್ ಗಣ್ಯರ ಸಮ್ಮುಖದಲ್ಲಿ ಹೇಳಿದರು. ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿಯವರ ಸಂಪೂರ್ಣ ಸಹಕಾರದಿಂದ ಹವಾಮಾನ ಇಲಾಖೆಯು ಇತರ ಹವಾಮಾನ ಘಟನೆಗಳ ಮುನ್ಸೂಚನೆಗಾಗಿ ಇನ್ಸಾಟ್-3D ಮತ್ತು 3DR, ಓಷನ್‌ಸ್ಯಾಟ್ ಉಪಗ್ರಹಗಳ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಆಧಾರಿತ ವೀಕ್ಷಣೆಯನ್ನು ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದೆ. ಕಳೆದ ವರ್ಷ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾದ ರಾಡಾರ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಉಪಗ್ರಹ ದತ್ತಾಂಶ ಸಂಸ್ಕರಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ತನ್ನ ಜವಾಬ್ದಾರಿಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣ ನಿಖರತೆಯೊಂದಿಗೆ ನಿರ್ವಹಿಸಲು ನಿರ್ವಹಿಸುವಲ್ಲಿ ಹವಾಮಾನ ಇಲಾಖೆ ಪಾತ್ರ ಬಹಳ ಮುಖ್ಯವಾಗಿದೆ ಎಂದರು. 

ಮಾನವ ಜೀವನದ ಮೇಲೆ ಮುನ್ಸೂಚನೆಯ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ವಿವರಿಸಿದ ಡಾ ಜಿತೇಂದ್ರ ಸಿಂಗ್, ಇತ್ತೀಚಿನ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಅದರ ನಿಖರವಾದ ಮುನ್ಸೂಚನೆಯೊಂದಿಗೆ ಚಂಡಮಾರುತ, ಭಾರೀ ಮಳೆ, ಗುಡುಗು, ಬಿಸಿ ಅಲೆ ಮತ್ತು ಶೀತ ಅಲೆಗಳಂತಹ ವಿವಿಧ ಘಟನೆಗಳಿಂದ ಪ್ರಾಣಹಾನಿಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿದೆ. ಸಮಯೋಚಿತ ಎಚ್ಚರಿಕೆಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತಿವೆ. ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಪತ್ತು ನಿರ್ವಹಣಾ ಯೋಜನೆಗಳು, ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಗಳು, ಎಸ್‌ಒಪಿಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ವಿಪತ್ತು ನಿರ್ವಾಹಕರು, ಸಾರ್ವಜನಿಕರು ಮತ್ತು ಮಧ್ಯಸ್ಥಗಾರರ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯ ಕ್ರಮದಿಂದಾಗಿ ಚಂಡಮಾರುತಗಳು ಮತ್ತು ಶಾಖದ ಅಲೆಗಳಿಂದ ಜೀವ ಹಾನಿ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತಿವೆ. 

ಭೌಗೋಳಿಕ-ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ವೇದಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಅಪಾಯ, ದುರ್ಬಲತೆ ಮತ್ತು ಅಪಾಯದ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನವನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಿ ನಗರ ಮತ್ತು ಜಿಲ್ಲಾ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಪ್ರಭಾವ ಆಧಾರಿತ ಹವಾಮಾನ ಮುನ್ಸೂಚನೆ ಮತ್ತು ಅಪಾಯ ಆಧಾರಿತ ಎಚ್ಚರಿಕೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ್ದು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಾಗಿದೆ ಎಂದು ಶ್ಲಾಘಿಸಿದರು.  ಅಟ್ಲಾಸ್ ಮತ್ತು ವೆಬ್-ಜಿಐಎಸ್ ಪ್ಲಾಟ್‌ಫಾರ್ಮ್‌ಗಳನ್ನು ತೀವ್ರ ಹವಾಮಾನ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮತ್ತು ಮುನ್ಸೂಚನೆಗಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು.

2023 ರಲ್ಲಿ ಭಾರತವು ಜಿ -20 ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ವಹಿಸಿಕೊಂಡಿರುವಾಗ, ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಮತ್ತು ಜಾಗತಿಕ ಹವಾಮಾನ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಹವಾಮಾನ ಇಲಾಖೆ ತನ್ನ ಛಾಪನ್ನು ಒತ್ತಲು ಆರಂಭಿಸಿದೆ ಎಂದು ಡಾ ಜಿತೇಂದ್ರ ಸಿಂಗ್ ಹೇಳಿದರು. ಹವಾಮಾನ ಮತ್ತು ಹವಾಮಾನ ಮುನ್ಸೂಚನೆಗಾಗಿ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಕೇಂದ್ರಗಳು ಮತ್ತು ಜಾಗತಿಕ ಕೇಂದ್ರಗಳಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುವ ಮೂಲಕ ಜಾಗತಿಕ ಸುರಕ್ಷತೆ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಹವಾಮಾನ ಇಲಾಖೆ ಮಹತ್ವದ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದರು. 

2022 ರಲ್ಲಿ ದೇಶದ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು 30,000 ರಿಂದ 1,00,000 ಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಮೂಲಕ 2021 ರಲ್ಲಿ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಪರಿಚಯಿಸಲಾದ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್ ಫ್ಲಡ್ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನವನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಸಚಿವರು ಹೇಳಿದರು. ನಮ್ಮ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಇದನ್ನು ನೇಪಾಳ, ಭೂತಾನ್, ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶ ಮತ್ತು ಶ್ರೀಲಂಕಾಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿ 6 ಗಂಟೆಗಳಿಗೊಮ್ಮೆ ನೀಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ. 
ಡಾ ಜಿತೇಂದ್ರ ಸಿಂಗ್ ಅವರು ಭಾರತೀಯ ಹವಾಮಾನ ಇಲಾಖೆಯ 148 ನೇ ಸಂಸ್ಥಾಪನಾ ದಿನದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ಹವಾಮಾನ ಇಲಾಖೆ, ಭೂ ವಿಜ್ಞಾನ ಸಚಿವಾಲಯ ಮತ್ತು ಇಡೀ ಹವಾಮಾನ ಭ್ರಾತೃತ್ವದ ಎಲ್ಲಾ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಮತ್ತು ಸಿಬ್ಬಂದಿಗೆ ತಮ್ಮ ಶುಭಾಶಯಗಳನ್ನು ತಿಳಿಸಿದರು.

ಡಾ.ಜಿತೇಂದ್ರ ಸಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಹಿಮಾಚಲ ಪ್ರದೇಶದ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ಶ್ರೀ ಸುಖವಿಂದರ್ ಸಿಂಗ್ ಜಂಟಿಯಾಗಿ ಹಿಮಾಚಲ ಪ್ರದೇಶದ ಮುರಾರಿ ದೇವಿ ಮತ್ತು ಜೋಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಎರಡು ಡಾಪ್ಲರ್ ವೆದರ್ ರಾಡಾರ್‌ಗಳನ್ನು ಉದ್ಘಾಟಿಸಿದರು.

ಶ್ರೀ ಸುಖವಿಂದರ್ ಸಿಂಗ್ ಅವರು ಈ ಉಪಕ್ರಮಕ್ಕಾಗಿ ಭಾರತೀಯ ಹವಾಮಾನ ಇಲಾಖೆಗೆ ಧನ್ಯವಾದ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು. ದೇಶದ 2 ನೇ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಜಿಲ್ಲೆ ಮತ್ತು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಮೋಡ-ಸ್ಫೋಟದ ಘಟನೆಗಳಿಂದ ಬಳಲುತ್ತಿರುವ ಲಾಹೌಲ್-ಸ್ಪಿಟಿಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತೊಂದು ಬಾಳಿಕೆಯ ಜಲ ನಿವಾರಕ-DWR ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸಲು ಡಾ ಜಿತೇಂದ್ರ ಸಿಂಗ್ ಅವರಿಗೆ ಮನವಿ ಮಾಡಿದರು. ರಾಜ್ಯದ ಶೇಕಡಾ 70ರಷ್ಟು ಭಾಗವನ್ನು ಇದು ಆವರಿಸಲಿದ್ದು, ಉಳಿದ ಶೇಕಡಾ 30ರಷ್ಟು ಭಾಗವನ್ನು ಡಿಡಬ್ಲ್ಯುಆರ್ ನ್ನು ಲಹೌಲ್-ಸ್ಟಿಟಿ ಗೆ ನೀಡಿದರೆ ಮಾಡಬಹುದು, ಇದು ಕೇವಲ ಮಂಜಿನಿಂದ ಆವೃತ ಪ್ರದೇಶ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ಹಿಮನದಿ ಮತ್ತು ನದಿಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಇದು ಜಮ್ಮು-ಕಾಶ್ಮೀರ, ಲಡಾಕ್ ಗೆ ಹತ್ತಿರವಾಗಿ ಚೀನಾ ಗಡಿಗೆ ಹತ್ತಿರವಾಗಿರುವುದರಿಂದ ತಾಂತ್ರಿಕವಾಗಿ ಮುಖ್ಯವಾಗಿದೆ ಎಂದರು. 

ಶ್ರೀ ಸುಖ್ವಿಂದರ್ ಸಿಂಗ್ ಅವರು ತಾವು ಶೀಘ್ರದಲ್ಲಿಯೇ ಈ ಬಗ್ಗೆ ಚರ್ಚಿಸಲು ದೆಹಲಿಗೆ ಬರುವುದಾಗಿ ಡಾ ಜಿತೇಂದ್ರ ಸಿಂಗ್ ಅವರಿಗೆ ಮತ್ತು IMD ಮತ್ತು ಭೂ ವಿಜ್ಞಾನ ಸಚಿವಾಲಯದ ಹಿರಿಯ ಅಧಿಕಾರಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಹವಾಮಾನ ಮುನ್ಸೂಚನೆಗಾಗಿ ಮಾರ್ಗಗಳನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯಲು, ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಹಮೀರ್ಪುರ್, ಬಿಲಾಸ್ಪುರ್ ಮತ್ತು ಉನಾದಲ್ಲಿ ತಾಪಮಾನ ಪತ್ತೆಹಚ್ಚಲು ಬರುವುದಾಗಿ ಹೇಳಿದರು. 

ಡಾ ಜಿತೇಂದ್ರ ಸಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಶ್ರೀ ಮನೋಜ್ ಸಿನ್ಹಾ, ಜಮ್ಮು ಮತ್ತು ಕಾಶ್ಮೀರ ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶದ ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ ಗವರ್ನರ್ ಜಂಟಿಯಾಗಿ 100 ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯೊಂದಿಗೆ ಬನಿಹಾಲ್ ಟಾಪ್‌ನಲ್ಲಿ DWR ನ್ನು ಉದ್ಘಾಟಿಸಿದರು. ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು, ಜಮ್ಮು ಮತ್ತು ಕಾಶ್ಮೀರದ ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ಮುಖ್ಯವಾದ ಕೃಷಿ ಮತ್ತು ಸಂಬಂಧಿತ ವಲಯಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಎಂದರು.

ಜಮ್ಮು ಮತ್ತು ಶ್ರೀನಗರ ಪ್ರದೇಶದ ಜನರಿಗೆ ನಿಖರವಾದ ಹವಾಮಾನ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಪಡೆಯಲು DWR ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಇದು ನಯ ಕಾಶ್ಮೀರಕ್ಕೆ ಹೊಸ ಆಯಾಮವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಹವಾಮಾನ ಇಲಾಖೆ ಮುನ್ಸೂಚನೆಗಳು ಭಾರತದ ಲಕ್ಷಾಂತರ ರೈತರಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುವುದಲ್ಲದೆ ವಿದ್ಯುತ್, ಪ್ರಯಾಣ- ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ, ವಿಮಾನಯಾನ, ರೈಲ್ವೆ ಮತ್ತು ವಿಪತ್ತು ನಿರ್ವಹಣೆಯಂತಹ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವನ್ನು ವಹಿಸುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು.

ಡಾ.ಜಿತೇಂದ್ರ ಸಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಉತ್ತರಾಖಂಡದ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ಶ್ರೀ ಪುಷ್ಕರ್ ಸಿಂಗ್ ಧಾಮಿ ಅವರು ಜಂಟಿಯಾಗಿ ಉತ್ತರಾಖಂಡದ ಸುರ್ಕಂದಾಜಿಯಲ್ಲಿ 100 ಕಿಮೀ ತ್ರಿಜ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ DWRನ್ನು ಉದ್ಘಾಟಿಸಿದರು.

ಭೂ ವಿಜ್ಞಾನ ಸಚಿವಾಲಯದ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಡಾ.ಎಂ.ರವಿಚಂದ್ರನ್ ತಮ್ಮ ಭಾಷಣದಲ್ಲಿ, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಆರ್ಥಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ವಿದ್ಯುತ್, ರೈಲ್ವೆ, ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ, ಆರೋಗ್ಯ, ನಗರ ಇಂಧನ, ಪರಿಸರ ಮುಂತಾದ ಪ್ರಮುಖ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಿಗೆ ಹವಾಮಾನ ಇಲಾಖೆ ತನ್ನ ವಿಶೇಷ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದರು. ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಗ್ರಾಮಗಳಿಗೆ ನಮ್ಮ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಲು IMD, MoES ಮತ್ತು ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ಸಚಿವಾಲಯದ ಜಂಟಿ ಸಹಯೋಗದ ವಿಧಾನಕ್ಕಾಗಿ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು.

ಶ್ರೀ ರವಿಚಂದ್ರನ್ ಅವರು, ಹವಾಮಾನ ಇಲಾಖೆ ಎಲ್ಲಾ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳನ್ನು ಸಮರ್ಥವಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು ಅಂದರೆ ಉಪಗ್ರಹಗಳು, ರಾಡಾರ್‌ಗಳು, ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ಗಳು, ಮುಂಗಡ ಮಾದರಿಗಳು ಮತ್ತು ಸಹಜವಾಗಿ ಮಾನವ ಸಂಪನ್ಮೂಲವನ್ನು ಸಮರ್ಥವಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ಸರ್ಕಾರವು ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನರಿಗೆ ಉತ್ತಮ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಲು ಇಲಾಖೆಯನ್ನು ಸಮರ್ಥಿಸಲು ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಎಲ್ಲಾ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ಭರವಸೆ ನೀಡಿದರು. 

ಪಶ್ಚಿಮ ಹಿಮಾಲಯದ ಗುಡ್ಡಗಾಡು ಪ್ರದೇಶಗಳು ಮತ್ತು ದೆಹಲಿ, ಮುಂಬೈ ಮತ್ತು ಚೆನ್ನೈನಂತಹ ಪ್ರಮುಖ ನಗರಗಳಲ್ಲಿ ಡಾಪ್ಲರ್ ರಾಡಾರ್‌ಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವಂತಹ ಸಾಕಷ್ಟು ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಭಾರತೀಯ ಹವಾಮಾನ ಇಲಾಖೆ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದೆ ಎಂದು ಹವಾಮಾನ ಶಾಸ್ತ್ರದ ಮಹಾನಿರ್ದೇಶಕ (IMD) ಡಾ.ಮೃತ್ಯುಂಜಯ್ ಮೊಹಾಪಾತ್ರ ತಮ್ಮ ಸ್ವಾಗತ ಭಾಷಣದಲ್ಲಿ ತಿಳಿಸಿದರು. ಮುಂದಿನ 5 ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಇತರ ನಗರಗಳು ಮತ್ತು ಈಶಾನ್ಯ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಇಂತಹ ರಾಡಾರ್‌ಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವುದಾಗಿ ಅವರು ಭರವಸೆ ನೀಡಿದರು.

ಜುಲೈ 2020 ರಲ್ಲಿ ಮುಂಬೈಗಾಗಿ ಪರಿಚಯಿಸಲಾದ ನಗರ ಪ್ರವಾಹ ಎಚ್ಚರಿಕೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಮುಂಬೈಯಲ್ಲಿ ಮಳೆಯ ಘಟನೆಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರವಾಹಗಳ ಉತ್ತಮ ನಿರ್ವಹಣೆಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದೆ ಎಂದು ಡಾ ಮೊಹಾಪಾತ್ರ ನೆನಪಿಸಿಕೊಂಡರು. ಇತ್ತೀಚಿನ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಹಠಾತ್ ಪ್ರವಾಹಗಳು ಮತ್ತು ನಗರ ಪ್ರವಾಹಗಳು ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ಹೊಸ ಬೆದರಿಕೆಗಳನ್ನು ತಂದಿರುವುದರಿಂದ ಇದೇ ರೀತಿಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಚೆನ್ನೈನಲ್ಲಿಯೂ ಜಾರಿಗೆ ತರಲಾಗಿದೆ. ಮುಂಬರುವ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಕೋಲ್ಕತ್ತಾ, ಗುವಾಹಟಿ ಮತ್ತು ದೆಹಲಿಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸಲಾಗುವುದು ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು.

ಹವಾಮಾನ ಇಲಾಖೆಯು ಹವಾಮಾನ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. 148 ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ 15 ಜನವರಿ, 1875 ರಂದು ಉಷ್ಣವಲಯದ ಚಂಡಮಾರುತವು 1864 ರಲ್ಲಿ ಕಲ್ಕತ್ತಾವನ್ನು ಅಪ್ಪಳಿಸಿದಾಗ ಮತ್ತು ನಂತರದ 1866 ಮತ್ತು 1871 ರ ಕ್ಷಾಮಗಳ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಅದರ ಪ್ರಾರಂಭದಿಂದಲೂ ಹವಾಮಾನವನ್ನು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡುತ್ತಿದೆ. ಮುಂಗಾರು ವೈಫಲ್ಯಗಳನ್ನು ಅಂದಾಜು ಮಾಡುತ್ತಿದೆ. ತನ್ನ ಅಸ್ತಿತ್ವದ 148 ವರ್ಷಗಳ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ, ಹವಾಮಾನ ಸಂಬಂಧಿತ ಅಪಾಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಭಾರತೀಯ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಸುರಕ್ಷತೆ ಮತ್ತು ಯೋಗಕ್ಷೇಮಕ್ಕೆ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದೆ. ದೇಶದ ಆರ್ಥಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದೆ. ಹವಾಮಾನ ಇಲಾಖೆಯ ಸೇವೆಗಳು ದೇಶದ ಜನರ ಜೀವನದ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಅಂಶವನ್ನು ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ಎಲ್ಲಾ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ಪರ್ಶಿಸುತ್ತವೆ.

*****