कायदा आणि न्याय मंत्रालय
बलात्कार पीडितांना आणि पॉक्सो कायद्यांतर्गत पीडितांना जलद न्याय देण्यासाठी 1023 जलदगती विशेष न्यायालये स्थापन करण्यासाठीच्या केंद्र पुरस्कृत योजनेची न्याय विभागाकडून अंमलबजावणी
31/10/2022 पर्यंत, 28 राज्ये/केंद्रशासित प्रदेशांमध्ये 733 जलदगती विशेष न्यायालये कार्यरत आहेत
Posted On:
15 DEC 2022 4:15PM by PIB Mumbai
नवी दिल्‍ली, 15 डिसेंबर 2022
देशभरात स्थापित आणि कार्यरत जलदगती न्यायालये/ नवीन जलदगती न्यायालयांची संख्या तसेच त्याअंतर्गत देशात गेल्या तीन वर्षांत आणि चालू वर्षातील त्यांच्या अंतर्गत प्रलंबित खटल्यांच्या संख्येचे तपशील उच्च न्यायालयांनी दिलेल्या राज्यनिहाय माहितीनुसार परिशिष्टात दिलेले आहेत, अशी माहिती कायदा आणि न्याय मंत्री किरेन रिजिजू यांनी आज राज्यसभेत एका प्रश्नाच्या लेखी उत्तरात दिली.
जलदगती न्यायालयांची स्थापना आणि निधीचे वाटप राज्य सरकारांच्या कार्यक्षेत्रात असून संबंधित उच्च न्यायालयांशी सल्लामसलत करून राज्यांच्या गरजेनुसार आणि संसाधनांनुसार अशी न्यायालये स्थापन केली जातात. 14 व्या वित्त आयोगाने 2015-2020 या कालावधीत जघन्य स्वरूपाची विशिष्ट प्रकरणे, स्त्रिया, मुले, ज्येष्ठ नागरिक, अपंग, गंभीर आजारांनी बाधित व्यक्ती इत्यादी आणि मालमत्तेशी संबंधित 5 वर्षांहून अधिक काळ प्रलंबित आहेत अशा दिवाणी खटल्यांसाठी एकूण 1800 नवीन जलदगती न्यायालये स्थापन करण्याची शिफारस केली होती. फौजदारी कायदा (सुधारणा) कायदा, 2018 च्या अनुषंगाने, न्याय विभाग बलात्कार आणि पॉक्सो कायद्यातील पीडितांना जलद गतीने न्याय प्रदान करण्यासाठी ऑक्टोबर, 2019 पासून 1023 जलदगती विशेष न्यायालये (FTSC) स्थापन करण्यासाठी केंद्र पुरस्कृत योजना राबवत आहे. जलदगती विशेष न्यायालये ही योजना सुरुवातीला 1 वर्षासाठी सुरू करण्यात आली होती, ती आता 31 मार्च, 2023 पर्यंत एकूण 1572.86 कोटी रुपये खर्चून सुरू ठेवण्यात आली आहे. या खर्चापैकी 971.70 कोटी रुपये निर्भया फंड अंतर्गत केंद्रीय हिस्सा म्हणून दिले जाणार आहेत. 31/10/2022 पर्यंतच्या माहितीनुसार , 28 राज्ये/ केंद्रशासित प्रदेशांमध्ये 733 जलदगती विशेष न्यायालये कार्यरत आहेत.
परिशिष्ट
नवीन जलदगती न्यायालयांची-(FTCs) ची स्थिती -चालू वर्षासह (राज्ये/ केंद्रशासित प्रदेशानुसार) मागील तीन वर्षातील कार्यशील आणि प्रलंबित प्रकरणे
(ऑक्टोबर, 2022 पर्यंत)
|
Sl No.
|
State/UT
|
Dec, 2019
|
Dec, 2020
|
Dec, 2021
|
October, 2022
|
|
Functional Courts
|
Cases Pending
|
Functional
Courts
|
Cases Pending
|
Functional Courts
|
Cases Pending
|
Functional Courts
|
Cases Pending
|
|
1
|
Andhra Pradesh
|
21
|
6763
|
21
|
10069
|
21
|
10069
|
22
|
6877
|
|
2
|
Andaman & Nicobar island
|
|
0
|
|
0
|
|
0
|
|
0
|
|
3
|
Arunachal Pradesh
|
|
0
|
|
0
|
|
0
|
|
0
|
|
4
|
Assam
|
19
|
8108
|
14
|
10108
|
16
|
9356
|
15
|
10551
|
|
5
|
Bihar
|
57
|
20774
|
33
|
58636
|
0
|
69792
|
0
|
0
|
|
6
|
Chandigarh
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
7
|
Chhattisgarh
|
38
|
6882
|
23
|
15310
|
23
|
17779
|
23
|
5394
|
|
8
|
Dadra & Nagar Haveli
|
|
0
|
|
0
|
|
0
|
|
0
|
|
9
|
Delhi
|
10
|
4210
|
5
|
40733
|
7
|
48520
|
20
|
7068
|
|
10
|
Diu & Daman
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
11
|
Goa
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
4
|
2038
|
|
12
|
Gujarat
|
0
|
0
|
0
|
33560
|
35
|
35335
|
35
|
4894
|
|
13
|
Haryana
|
6
|
924
|
5
|
58511
|
6
|
65337
|
6
|
887
|
|
14
|
Himachal Pradesh
|
0
|
0
|
0
|
15618
|
0
|
5102
|
3
|
510
|
|
15
|
Jammu & Kashmir
|
5
|
876
|
1
|
0
|
4
|
0
|
4
|
685
|
|
16
|
Jharkhand
|
0
|
4632
|
40
|
14507
|
6
|
19371
|
34
|
7969
|
|
17
|
Karnataka
|
0
|
0
|
13
|
38365
|
18
|
39458
|
0
|
0
|
|
18
|
Kerala
|
0
|
0
|
23
|
100479
|
28
|
114020
|
0
|
0
|
|
19
|
Ladakh
|
|
0
|
|
0
|
|
0
|
|
0
|
|
20
|
Lakshadweep
|
|
0
|
|
0
|
|
0
|
|
0
|
|
21
|
Madhya Pradesh
|
0
|
0
|
2
|
15584
|
0
|
25769
|
0
|
0
|
|
22
|
Maharashtra
|
91
|
107491
|
116
|
52079
|
110
|
67315
|
111
|
152312
|
|
23
|
Manipur
|
4
|
210
|
6
|
634
|
6
|
634
|
10
|
1023
|
|
24
|
Meghalaya
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
|
25
|
Mizoram
|
2
|
154
|
2
|
0
|
2
|
0
|
2
|
223
|
|
26
|
Nagaland
|
0
|
0
|
1
|
66
|
0
|
153
|
0
|
0
|
|
27
|
Odisha
|
0
|
0
|
0
|
39670
|
19
|
44689
|
0
|
0
|
|
28
|
Puducherry
|
|
0
|
|
1535
|
|
1452
|
|
0
|
|
29
|
Punjab
|
0
|
0
|
7
|
52198
|
7
|
85061
|
7
|
245
|
|
30
|
Rajasthan
|
|
0
|
|
44222
|
|
46048
|
|
0
|
|
31
|
Sikkim
|
1
|
6
|
2
|
188
|
2
|
195
|
2
|
13
|
|
32
|
Tamil Nadu
|
74
|
6036
|
73
|
29970
|
74
|
32519
|
73
|
107590
|
|
33
|
Telangana
|
29
|
9950
|
29
|
15469
|
35
|
18095
|
0
|
0
|
|
34
|
Tripura
|
11
|
937
|
11
|
2551
|
11
|
3604
|
03
|
1347
|
|
35
|
Uttar Pradesh
|
368
|
405127
|
389
|
413176
|
376
|
396462
|
372
|
1036970
|
|
36
|
Uttarakhand
|
4
|
567
|
4
|
15119
|
4
|
15997
|
4
|
838
|
|
37
|
West Bengal
|
88
|
49723
|
87
|
0
|
88
|
1166
|
88
|
72560
|
|
|
Total
|
828
|
633370
|
907
|
1078357
|
898
|
1173298
|
838
|
1419994
|
* * *
S.Kakade/S.Mukhedkar/D.Rane
सोशल मिडियावर आम्हाला फॉलो करा:
@PIBMumbai 
/PIBMumbai 
/pibmumbai 
pibmumbai[at]gmail[dot]com 
/PIBMumbai 
/pibmumbai
(Release ID: 1883785)
Visitor Counter : 161