డ్రగ్స్ అండ్ కాస్మెటిక్స్ చట్టం 1940 , దాని క్రింద చేసిన నిబంధనలు 1945 లో సూచించిన విధంగా, ఆయుర్వేద, సిద్ధ, యునాని ,హోమియోపతి మందుల నాణ్యత నియంత్రణ ,డ్రగ్ లైసెన్స్ జారీకి సంబంధించిన చట్టపరమైన నిబంధనలను అమలు చేసే బాధ్యత సంబంధిత రాష్ట్ర / కేంద్ర పాలిత ప్రాంత ప్రభుత్వాలు నియమించిన రాష్ట్ర డ్రగ్ కంట్రోలర్లు / రాష్ట్ర లైసెన్సింగ్ అథారిటీల చేతిలో ఉంటుంది. 1945 నాటి డ్రగ్స్ అండ్ కాస్మెటిక్స్ రూల్స్ లో రూల్ 158-బి ఆయుర్వేద, సిద్ధ, యునాని ఔషధాల తయారీకి లైసెన్స్ జారీ చేయడానికి రెగ్యులేటరీ మార్గదర్శకాలను అందిస్తుంది. డ్రగ్స్ అండ్ కాస్మోటిక్స్ రూల్స్, 1945 లోని రూల్ 85 (ఎ నుండి ఐ) హోమియోపతి ఔషధాల తయారీకి లైసెన్స్ జారీ చేయడానికి నియంత్రణ మార్గదర్శకాలను అందిస్తుంది. తయారీ యూనిట్లు ఔషధాల లైసెన్సింగ్ కోసం భద్రత , సమర్థత రుజువు, డ్రగ్స్ అండ్ కాస్మెటిక్స్ రూల్స్, 1945 షెడ్యూల్ టి అండ్ షెడ్యూల్ ఎం- ఐ ప్రకారం మంచి తయారీ పద్ధతులు (జి ఎం పి) పాటించడం ఇంకా సంబంధిత ఫార్మాకోపియాలో పేర్కొన్న ఔషధాల నాణ్యతా ప్రమాణాలకు తయారీదారులు కట్టుబడి ఉండటం తప్పనిసరి.

 

దేశంలో ఆయుష్ ఔషధాల నాణ్యతా నియంత్రణకు ఆయుష్ మంత్రిత్వ శాఖ వివిధ చర్యలు చేపట్టింది:

 

i. ఆయుర్వేద ఔషధాల ఉత్పత్తికి తోడ్పడే పథకాలు: 2014-2021 మధ్య జాతీయ ఆయుష్ మిషన్ (నామ్) కింద ఇతర సేవలతో పాటు రాష్ట్ర ప్రభుత్వ ఎ ఎస్ యు అండ్ హెచ్ ఫార్మసీలను బలోపేతం చేయడానికి గ్రాంట్ ఇన్ ఎయిడ్ కూడా అందించబడింది. ప్రస్తుతం, ఆయుష్ ఔషది గుణవట్ట ఎవామ్ ఉట్పడన్ సంవర్ధన్ యోజన (ఎఒజియుఎస్ వై) కోసం 2021-2026 సంవత్సరానికి కేంద్ర రంగ పథకం అమలు చేయబడింది. ఆయుష్ ఔషధి గుణవట్ట ఎవమ్ ఉత్తపాదన్ సంవర్ధన్ యోజన (ఎఒజియుఎస్ వై) పథకం లోని అంశాలు ఈ క్రింది విధంగా ఉన్నాయి;

 

ఎ.ఆయుష్ ఫార్మసీలు , డ్రగ్ టెస్టింగ్ లేబొరేటరీలను ఉన్నత ప్రమాణాల కోసం బలోపేతం చేయడం , అప్ గ్రేడ్ చేయడం.

 

బి. తప్పుదారి పట్టించే ప్రకటనలపై నిఘాతో సహా ఎ ఎస్ యు అండ్ హెచ్ ఔషధాల ఫార్మకోవిజిలెన్స్.

 

సి.ఆయుష్ ఔషధాల కోసం సాంకేతిక మానవ వనరులు సామర్థ్య పెంపు కార్యక్రమాలతో సహా కేంద్ర , రాష్ట్ర నియంత్రణ ఫ్రేమ్ వర్క్ లను బలోపేతం చేయడం.

 

డి. బ్యూరో ఆఫ్ ఇండియన్ స్టాండర్డ్స్ (బిఐఎస్), క్వాలిటీ కంట్రోల్ ఆఫ్ ఇండియా (క్యూసిఐ) , ఇతర సంబంధిత శాస్త్రీయ సంస్థలు , పారిశ్రామిక పరిశోధన, అభివృద్ధి కేంద్రాల సహకారంతో ఆయుష్ ఉత్పత్తులు, పదార్థాల ప్రమాణాలు అక్రిడిటేషన్ / సర్టిఫికేషన్ అభివృద్ధికి మద్దతు.

 

ii. ఆయుష్ మంత్రిత్వ శాఖ పరిధిలోని ఫార్మకోపియా కమిషన్ ఫర్ ఇండియన్ మెడిసిన్ అండ్ హోమియోపతి (పిసిఐఎంఅండ్ హెచ్) ఆయుర్వేద, సిద్ధ, యునాని,హోమియోపతి (ఎ ఎస్ యు అండ్ హెచ్) మందులకు ఫార్మకోపీయల్ ప్రమాణాలు, ఫార్ములరీ స్పెసిఫికేషన్లను డ్రగ్స్ అండ్ కాస్మోటిక్స్ చట్టం, 1940 పరిధిలోకి తెస్తుంది. ఇంకా, పిసిఐఎంఅండ్ హెచ్ అప్పీలేట్ డ్రగ్ టెస్టింగ్ లాబొరేటరీగా ప్రభుత్వ ఏజెన్సీల నుండి డ్రగ్స్ అండ్ కాస్మెటిక్స్ యాక్ట్, నిబంధనల ప్రకారం వాటి నాణ్యతను నిర్ధారించడం కోసం నమూనాలను అందుకుంటుంది.

 

2021 లో, ఆయుష్ మంత్రిత్వ శాఖ ఉప-సమన్వయ కార్యాలయం ఘజియాబాద్ లోని ఫార్మాకోపియా కమిషన్ ఫర్ ఇండియన్ మెడిసిన్ అండ్ హోమియోపతి (పిసిఐఎంఅండ్ హెచ్) ఆయుర్వేదం , ఇతర భారతీయ వైద్య విధానాల ప్రమాణాలను అంతర్జాతీయ ప్రమాణాలతో అభివృద్ధి చేయడానికి యునైటెడ్ స్టేట్స్ ఆఫ్ అమెరికా (యుఎస్ఎ) లోని అమెరికన్ హెర్బల్ ఫార్మాకోపియాతో అవగాహన ఒప్పందం కుదుర్చుకుంది. అంతేకాకుండా, పిసిఐఎం అండ్ హెచ్, ఇండియన్ ఫార్మాకోపియా కమిషన్ (ఐపిసి) "వన్ హెర్బ్ వన్ స్టాండర్డ్" అభివృద్ధి కోసం అవగాహన ఒప్పందం కుదుర్చుకున్నాయి.

 

iii. పైన పేర్కొన్న వాటికి అదనంగా, ఎగుమతులను సులభతరం చేయడానికి, ఆయుష్ మంత్రిత్వ శాఖ దిగువ వివరాల ప్రకారం ఆయుష్ ఉత్పత్తుల ఈ క్రింది సర్టిఫికేషన్ లను ప్రోత్సహిస్తుంది:-

 

*మూలికా ఉత్పత్తుల కోసం ప్రపంచ ఆరోగ్య సంస్థ మార్గదర్శకాలకు అనుగుణంగా ఫార్మాస్యూటికల్ ప్రొడక్ట్ ల సర్టిఫికేషన్ (సి ఓ పీ పి )

 

*అంతర్జాతీయ ప్రమాణాలకు అనుగుణంగా మూడవ పక్షం నాణ్యతా పరిశీలన ఆధారంగా.ఆయుర్వేద, సిద్ధ , యునాని ఉత్పత్తులకు ఆయుష్ ప్రీమియం మార్కును మంజూరు చేయడానికి క్వాలిటీ కౌన్సిల్ ఆఫ్ ఇండియా (క్యు సి ఐ) ద్వారా నాణ్యతా ధృవీకరణ పథకం అమలు

 

iv. మౌలిక సదుపాయాలు, నిర్వహణా సామర్థ్యాన్ని బలోపేతం చేయడానికి 27 స్టేట్ డ్రగ్ టెస్టింగ్ లేబొరేటరీలకు మద్దతు

ఆయుర్వేద, సిద్ధ, యునాని ఔషధాలు, ముడిపదార్థాల నాణ్యతా పరీక్షల కోసం డ్రగ్స్ అండ్ కాస్మోటిక్స్ రూల్స్, 1945 నిబంధనల ప్రకారం ఇప్పటివరకు 81 ప్రయోగశాలలకు అనుమతి లేదా లైసెన్స్ జారీ.

 

v. ఆయుష్ మంత్రిత్వ శాఖ కేంద్ర పథకం కింద దేశంలోని వివిధ ప్రాంతాల్లో ఏర్పాటు చేసిన ఆయుర్వేద, సిద్ధ, యునాని, హోమియోపతి (ఎ ఎస్ యు అండ్ హెచ్) మందుల ఫార్మాకోవిజిలెన్స్ సెంటర్లు తప్పుదోవ పట్టించే ప్రకటనలను పర్యవేక్షించి సంబంధిత రాష్ట్ర నియంత్రణ అధికారులకు నివేదించడం తప్పనిసరి. నేషనల్ ఫార్మాకోవిజిలెన్స్ కో-ఆర్డినేషన్ సెంటర్ (ఎన్పివిసిసి), ఇంటర్మీడియెటరీ ఫార్మాకోవిజిలెన్స్ సెంటర్లు (ఐపివిసిలు) ,పెరిఫెరల్ ఫార్మాకోవిజిలెన్స్ సెంటర్లు (పిపివిసి) లతో కూడిన మూడంచెల వ్యవస్థ ఏర్పాటు చేయబడింది. ఆలిండియా ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఆయుర్వేద (ఎఐఐఏ), ఆయుష్ మంత్రిత్వ శాఖ పరిధిలోని న్యూ ఢిల్లీ, ఆయుర్వేద, సిద్ధ, యునాని హోమియోపతి ఔషధాలకు జాతీయ ఫార్మాకోవిజిలెన్స్ కార్యక్రమాన్ని అమలు చేయడానికి నేషనల్ ఫార్మాకోవిజిలెన్స్ కో-ఆర్డినేషన్ సెంటర్ (ఎన్పివిసిసి) గా ఉంది. అభ్యంతరకరమైన ప్రకటనలను పిపివిసి ద్వారా సంబంధిత రాష్ట్ర లైసెన్సింగ్ అధికారులకు క్రమం తప్పకుండా నివేదిస్తారు.

 

మొత్తం 09 పోస్టులు అంటే 04 డ్రగ్ ఇన్స్పెక్టర్ పోస్టులు (ఆయుర్వేదం, సిద్ధ, యునాని, హోమియోపతి విభాగాల్లో ఒక్కో విభాగంలో 01 పోస్టు). ఆయుష్ మంత్రిత్వ శాఖలోని కేంద్ర ఆయుష్ డ్రగ్ కంట్రోలర్ కార్యాలయాన్ని ఏర్పాటు చేయడానికి అసిస్టెంట్ డ్రగ్ కంట్రోలర్ (ఆయుర్వేద, సిద్ధ, యునాని, హోమియోపతికి 01 చొప్పున) , డిప్యూటీ డ్రగ్ కంట్రోలర్ (ఎఎస్ యు అండ్ హెచ్) 01 పోస్టులను సృష్టించారు. 27.09.2022 న గెజిట్ నోటిఫికేషన్ ఎస్. ఒ. 4562(ఇ) ద్వారా ఎటువంటి అదనపు వేతనం లేకుండా. ఆయుష్ మంత్రిత్వ శాఖ తన 09 మంది అధికారులను ఆయుష్ మంత్రిత్వ శాఖలో వారి సాధారణ విధులకు అదనంగా పైన పేర్కొన్న 09 పోస్టుల అదనపు బాధ్యత కోసం నియమించింది, యూనియన్ పబ్లిక్ సర్వీస్ కమిషన్ (యుపిఎస్సి) ను సంప్రదించి సెంట్రల్ ఆయుష్ డ్రగ్స్ కంట్రోలర్ కార్యాలయాన్ని ఏర్పాటు చేయడానికి సృష్టించిన 09 పోస్టులను రెగ్యులర్ ప్రాతిపదికపై భర్తీ చేసే ప్రక్రియలో ఆయుష్ మంత్రిత్వ శాఖ ఉంది.

 

ఆయుష్ శాఖ మంత్రి శ్రీ సర్బానంద సోనోవాల్ ఈ రోజు రాజ్యసభలో లిఖితపూర్వక సమాధానంలో ఈ సమాచారాన్ని ఇచ్చారు.

 

****

(Release ID: 1883291) Visitor Counter : 132