ప్రియమైన నా దేశ ప్రజలారా,

గతాన్ని సరిదిద్దడానికి, కొత్త భవిష్యత్తును నిర్మించడానికి కాలచక్రం మనకు అవకాశం ఇచ్చినప్పుడు చాలా అరుదుగా మానవాళి అటువంటి సందర్భాలను ఎదుర్కొంటుంది. అదృష్టవశాత్తూ, ఈ రోజు మన ముందు అలాంటి ఒకట క్షణం ఉంది. దశాబ్దాల క్రితం విచ్ఛిన్నమై, అంతరించిపోయిన జీవవైవిధ్యం యొక్క పురాతన బంధాన్ని మళ్లీ కనెక్ట్ చేసే అవకాశం నేడు మనకు లభించింది. నేడు చిరుతలు భారత గడ్డపైకి తిరిగి వచ్చాయి. మరియు ఈ చిరుతలతో పాటు, భారతదేశంలోని ప్రకృతిని ప్రేమించే స్పృహ కూడా పూర్తి శక్తితో మేల్కొల్పబడిందని నేను చెప్పాలనుకుంటున్నాను. ఈ చారిత్రాత్మక సందర్భంగా దేశప్రజలందరికీ నా అభినందనలు.

ప్రత్యేకించి, అనేక దశాబ్దాల తర్వాత చిరుతలు భారత గడ్డపైకి తిరిగి వచ్చిన మన స్నేహపూర్వక దేశం నమీబియా మరియు దాని ప్రభుత్వానికి కూడా నేను కృతజ్ఞతలు తెలుపుతున్నాను.

ఈ చీతాలు ప్రకృతి పట్ల మనకున్న బాధ్యతల గురించి మాత్రమే కాకుండా, మన మానవీయ విలువలు మరియు సంప్రదాయాల గురించి కూడా మనకు అవగాహన కల్పిస్తాయని నేను ఖచ్చితంగా అనుకుంటున్నాను.

స్నేహితులారా,

మన మూలాలకు దూరంగా ఉన్నప్పుడు, మనం చాలా కోల్పోతాము. అందువల్ల, ఈ స్వాతంత్ర్య 'అమృత్ కాల్'లో 'మన వారసత్వం గురించి గర్వపడటం' మరియు 'బానిస మనస్తత్వం నుండి విముక్తి' వంటి 'పాంచ్ ప్రాణాల' (ఐదు ప్రతిజ్ఞలు) యొక్క ప్రాముఖ్యతను మేము పునరుద్ఘాటించాము. గత శతాబ్దాలలో, ప్రకృతి దోపిడీని శక్తి మరియు ఆధునికతకు చిహ్నంగా భావించే సమయాన్ని కూడా మనం చూశాము. 1947లో దేశంలో చివరి మూడు చీతాలు మాత్రమే మిగిలిపోయినప్పుడు, ఆ తర్వాత కొన్నేళ్లలో వాటిని కూడా నిర్దాక్షిణ్యంగా, బాధ్యతారాహిత్యంగా అడవుల్లో వేటాడారు. 1952లో దేశంలో చీతాలు అంతరించిపోయాయని మనం ప్రకటించడం దురదృష్టకరం, కానీ వాటికి పునరావాసం కల్పించేందుకు దశాబ్దాలుగా ఎలాంటి అర్థవంతమైన ప్రయత్నం జరగలేదు.

ఇప్పుడు దేశం స్వాతంత్ర్యం వచ్చిన 'అమృత్ కాల్'లో కొత్త శక్తితో చిరుతపులులకు పునరావాసం కల్పించడానికి కట్టుబడి ఉంది. చనిపోయిన వారిని కూడా బ్రతికించే శక్తి 'అమృతం'కి ఉంది. కర్తవ్యం మరియు విశ్వాసం యొక్క ఈ 'అమృతం' మన సంప్రదాయాన్ని, వారసత్వాన్ని స్వాతంత్ర్యం 'అమృత్ కాల్'లో ఇప్పుడు చీతాలను కూడా భారతదేశ గడ్డపై పునరుజ్జీవింపజేస్తున్నందుకు నేను సంతోషిస్తున్నాను.

అందులో ఏళ్ల తరబడి శ్రమ పడింది. రాజకీయంగా ఎవరూ ప్రాముఖ్యత ఇవ్వని అటువంటి చొరవ వెనుక మేము చాలా శక్తిని ఉంచాము. దీనికి సంబంధించి వివరణాత్మక చిరుత యాక్షన్ ప్లాన్‌ను సిద్ధం చేశారు. మా శాస్త్రవేత్తలు దక్షిణాఫ్రికా మరియు నమీబియా నిపుణులతో కలిసి పని చేయడం ద్వారా విస్తృతమైన పరిశోధనలు చేశారు. మా బృందాలు నమీబియా వెళ్లగా అక్కడి నుంచి నిపుణులు కూడా భారత్‌కు వచ్చారు. చిరుతలకు అత్యంత అనుకూలమైన ఆవాసాల కోసం దేశవ్యాప్తంగా శాస్త్రీయ సర్వేలు నిర్వహించబడ్డాయి, ఆపై ఈ శుభారంభం కోసం కునో నేషనల్ పార్క్ ఎంపిక చేయబడింది. మరియు నేడు, మా కృషి ఫలితంగా మా ముందు ఉంది.

స్నేహితులారా,

ప్రకృతిని, పర్యావరణాన్ని కాపాడుకున్నప్పుడే మన భవిష్యత్తు సురక్షితంగా ఉంటుందన్నది నిజం. వృద్ధి మరియు శ్రేయస్సు యొక్క మార్గాలను కూడా తెరుస్తుంది. కునో నేషనల్ పార్క్‌ లో మళ్లీ పరుగెత్తినప్పుడు, గడ్డి భూముల పర్యావరణ వ్యవస్థ పునరుద్ధరించబడుతుంది మరియు జీవవైవిధ్యం మెరుగుపడుతుంది. రాబోయే రోజుల్లో ఇక్కడ ఎకో-టూరిజం కూడా పుంజుకుంటుంది, ఇక్కడ కొత్త అభివృద్ధి అవకాశాలు ఏర్పడతాయి మరియు ఉపాధి అవకాశాలు పెరుగుతాయి. అయితే మిత్రులారా, ఈ రోజు నేను స్థానికులందరికీ ఒక అభ్యర్థన చేయాలనుకుంటున్నాను. కునో నేషనల్ పార్క్‌ లో విడుదలైన చిరుతపులిలను చూసేందుకు ప్రజలు ఓపికపట్టాలి మరియు కొన్ని నెలలు వేచి ఉండాలి. ఈ రోజు ఈ చీతాలు అతిథులుగా వచ్చిన ఈ ప్రాంతం గురించి తెలియదు. ఈ చీతాలు కునో నేషనల్ పార్క్‌ ను తమ నివాసంగా మార్చుకోవడానికి కొన్ని నెలల సమయం ఇవ్వాలి. అంతర్జాతీయ మార్గదర్శకాలను అనుసరించి ఈ చిరుతపులిలను పునరావాసం చేయడానికి భారతదేశం తన శాయశక్తులా ప్రయత్నిస్తోంది. మన ప్రయత్నాలు విఫలం కాకూడదు.

స్నేహితులారా,

నేడు, ప్రపంచం ప్రకృతి మరియు పర్యావరణాన్ని చూసినప్పుడు స్థిరమైన అభివృద్ధి గురించి మాట్లాడుతుంది. కానీ ప్రకృతి మరియు పర్యావరణం, జంతువులు మరియు పక్షులు, భారతదేశానికి సుస్థిరత మరియు భద్రత మాత్రమే కాదు. మనకు, అవి మన సున్నితత్వానికి మరియు ఆధ్యాత్మికతకు ఆధారం. 'సర్వం ఖల్విదం బ్రహ్మ' అనే మంత్రం మీదనే సాంస్కృతిక అస్తిత్వం నిలిచిన వారిమే మనం. అంటే ప్రపంచంలోని జంతువులు, పక్షులు, చెట్లు, మొక్కలు, మూలాలు మరియు చైతన్యం అన్నీ భగవంతుని స్వరూపమే. అవి మన స్వంత విస్తరణ.

'परम् परोपकारार्थम्

यो जीवति स जीवति'।

అంటే, నిజజీవితం అంటే ఒకరి స్వంత ప్రయోజనాలను మాత్రమే పరిగణనలోకి తీసుకోవడం కాదు. నిజజీవితాన్ని దాతృత్వం కోసం జీవించే వారు జీవిస్తారు. ఈ కారణంగానే మనం మన స్వంత ఆహారాన్ని తినడానికి ముందు జంతువులు మరియు పక్షుల కోసం ఆహారాన్ని తీసుకుంటాము. మన చుట్టూ నివసిస్తున్న చిన్న చిన్న జీవుల గురించి కూడా శ్రద్ధ వహించమని మనకు బోధించబడింది. మన నైతికత ఎంతటిదంటే, ఏ జీవి అయినా అకస్మాత్తుగా మరణిస్తే మనం అపరాధభావంతో నిండిపోతాం. అలాంటప్పుడు మన వల్ల మొత్తం జాతి ఉనికి నశించిపోతే మనం ఎలా సహించగలం?

ఎంత మంది పిల్లలకు తెలియదో ఊహించుకోండి, వారు విన్న తరువాత పెరుగుతున్న చిరుతలు గత శతాబ్దంలోనే తమ దేశం నుండి అదృశ్యమయ్యాయని కూడా తెలియదు. నేడు, చీతాలు ఆఫ్రికాలోని కొన్ని దేశాలలో మరియు ఇరాన్లో కనిపిస్తాయి, కాని భారతదేశం చాలా కాలం క్రితం ఆ జాబితాలో లేదు. సమీప భవిష్యత్తులో పిల్లలు ఈ వ్యంగ్యం ద్వారా వెళ్ళాల్సిన అవసరం లేదు. కునో నేషనల్ పార్క్ లో తమ స్వంత దేశంలో చిరుతలు పరుగెత్తడాన్ని వారు చూడగలరని నేను ఖచ్చితంగా అనుకుంటున్నాను. ఈ రోజు మన అడవిలో ఒక పెద్ద శూన్యం మరియు జీవితం చిరుతల ద్వారా నింపబడుతోంది.

స్నేహితులారా,

నేడు, 21వ శతాబ్దపు భారతదేశం ఆర్థిక వ్యవస్థ మరియు జీవావరణ శాస్త్రం పరస్పర విరుద్ధంగా లేవని యావత్ ప్రపంచానికి సందేశం ఇస్తోంది. పర్యావరణ పరిరక్షణతో పాటు దేశ ప్రగతి కూడా సాధ్యమవుతుంది. ఈ విషయాన్ని భారత్ ప్రపంచానికి చాటి చెప్పింది. నేడు, ఒక వైపు, మేము ప్రపంచంలోని అత్యంత వేగంగా అభివృద్ధి చెందుతున్న ఆర్థిక వ్యవస్థలలో భాగం, అదే సమయంలో, దేశంలోని అటవీ ప్రాంతాలు కూడా వేగంగా విస్తరిస్తున్నాయి.

స్నేహితులారా,

2014లో మన ప్రభుత్వం ఏర్పడినప్పటి నుంచి దేశంలో దాదాపు 250 కొత్త రక్షిత ప్రాంతాలు చేర్చబడ్డాయి. ఇక్కడ ఆసియా సింహాల సంఖ్య కూడా గణనీయంగా పెరిగింది. నేడు గుజరాత్ దేశంలోనే ఆసియా సింహాలకు ముఖ్యమైన ఆవాసంగా మారింది. దశాబ్దాల కృషి, పరిశోధన-ఆధారిత విధానాలు మరియు ప్రజల భాగస్వామ్యం దీని వెనుక పెద్ద పాత్ర ఉంది. నాకు గుర్తుంది, మేము గుజరాత్‌లో ప్రతిజ్ఞ చేసాము - 'మేము అడవి జంతువుల పట్ల గౌరవాన్ని మెరుగుపరుస్తాము మరియు సంఘర్షణలను తగ్గిస్తాము'. ఆ విధానానికి సంబంధించిన ఫలితం నేడు మనముందుంది. దేశంలో పులుల సంఖ్యను రెట్టింపు చేయాలనే లక్ష్యాన్ని కూడా ముందుగానే సాధించాం. ఒకప్పుడు, అస్సాంలో ఒక కొమ్ము ఖడ్గమృగం ఉనికికి ముప్పు ఏర్పడింది, కానీ నేడు వాటి సంఖ్య కూడా పెరిగింది. గత కొన్నేళ్లుగా ఏనుగుల సంఖ్య కూడా 30,000కు పైగా పెరిగింది.

సోదర సోదరీమణులారా,

ప్రకృతి మరియు పర్యావరణ దృక్కోణం నుండి దేశంలో జరిగిన మరో ప్రధాన పని చిత్తడి నేలల విస్తరణ. భారతదేశంలోనే కాదు, ప్రపంచవ్యాప్తంగా కోట్లాది ప్రజల జీవితం మరియు అవసరాలు చిత్తడి నేల జీవావరణ శాస్త్రంపై ఆధారపడి ఉన్నాయి. ఈరోజు దేశంలోని 75 చిత్తడి నేలలను రామ్‌సర్ సైట్‌లుగా ప్రకటించగా, అందులో 26 ప్రదేశాలు గత నాలుగేళ్లలో చేర్చబడ్డాయి. దేశం యొక్క ఈ ప్రయత్నాల ప్రభావం రాబోయే శతాబ్దాల వరకు కనిపిస్తుంది మరియు పురోగతికి కొత్త బాటలు వేస్తుంది.

స్నేహితులారా,

ఈ రోజు మనం ప్రపంచ సమస్యలు, పరిష్కారాలు మరియు మన జీవితాలను కూడా సమగ్ర మార్గంలో సంప్రదించాలి. అందుకే, ఈరోజు భారతదేశం ప్రపంచానికి లైఫ్‌స్టైల్ ఫర్ ది ఎన్విరాన్‌మెంట్ అనే మంత్రాన్ని అందించింది. నేడు, అంతర్జాతీయ సౌర కూటమి వంటి ప్రయత్నాల ద్వారా భారతదేశం ప్రపంచానికి ఒక వేదిక మరియు దర్శనాన్ని అందిస్తోంది. ఈ ప్రయత్నాల విజయం ప్రపంచం యొక్క దిశ మరియు భవిష్యత్తును నిర్ణయిస్తుంది. కాబట్టి, ఈ రోజు మనం ప్రపంచ సవాళ్లను మన వ్యక్తిగత సవాళ్లుగా పరిగణించాల్సిన సమయం వచ్చింది మరియు ప్రపంచానికి సంబంధించినది కాదు. మన జీవితంలో ఒక చిన్న మార్పు మొత్తం భూమి యొక్క భవిష్యత్తుకు ఆధారం అవుతుంది. భారతదేశం యొక్క ప్రయత్నాలు మరియు సంప్రదాయాలు మొత్తం మానవాళిని ఈ దిశలో నడిపిస్తాయని మరియు మెరుగైన ప్రపంచం కలలకు బలాన్ని ఇస్తాయని నేను ఖచ్చితంగా అనుకుంటున్నాను.

ఈ విశ్వాసంతో, ఈ చారిత్రాత్మక మరియు విలువైన సమయాన్ని అందించినందుకు మీ అందరికీ నేను చాలా కృతజ్ఞతలు తెలియజేస్తున్నాను. నేను మిమ్మల్ని చాలా అభినందిస్తున్నాను.