હું મા અમૃતાનંદમયી જીને વંદન કરું છું જેઓ અમૃતા હોસ્પિટલના રૂપમાં આપણા બધાને આશીર્વાદ આપે છે. સ્વામી અમૃતા સ્વરૂપાનંદ પુરીજી, હરિયાણાના રાજ્યપાલ શ્રી બંડારુ દત્તાત્રેયજી, મુખ્યમંત્રી શ્રી મનોહર લાલજી, કેન્દ્રીય મંત્રીમંડળમાં મારા સાથી શ્રી કૃષ્ણ પાલજી, હરિયાણાના નાયબ મુખ્યમંત્રી, શ્રી દુષ્યંત ચૌટાલાજી, અન્ય મહાનુભાવો, મહિલાઓ અને સજ્જનો,

થોડા દિવસો પહેલા જ દેશે એક નવી ઊર્જા સાથે આઝાદીના અમૃતકાળમાં પ્રવેશ કર્યો છે. આપણા આ અમૃતકાળમાં દેશના સામૂહિક પ્રયાસોનું સન્માન થઈ રહ્યું છે, દેશના સામૂહિક વિચારો જાગૃત થઈ રહ્યા છે. મને ખુશી છે કે અમૃતકાળના આ પ્રથમ વખતમાં રાષ્ટ્રને માતા અમૃતાનંદમયીના આશીર્વાદનું અમૃત મળી રહ્યું છે. અમૃતા હોસ્પિટલના રૂપમાં આરોગ્યની આટલી મોટી સંસ્થા ફરીદાબાદમાં ખ્યાતિ પામી રહી છે. આ હોસ્પિટલ બિલ્ડિંગ, ટેક્નોલોજીની દૃષ્ટિએ જેટલી આધુનિક છે એટલી જ સેવા, સંવેદના અને આધ્યાત્મિક ચેતનાની દૃષ્ટિએ અલૌકિક છે. આધુનિકતા અને આધ્યાત્મિકતાનો આ સમન્વય ગરીબ અને મધ્યમ વર્ગના પરિવારો માટે સેવાનું એક માધ્યમ બનશે, તેમના માટે અસરકારક સારવાર સુલભ થશે. આ નવીન કાર્ય માટે, સેવાના આવા મહાન બલિદાન માટે હું પૂજ્ય અમ્માનો આભાર વ્યક્ત કરું છું.

स्नेहत्तिन्डे, कारुण्यत्तिन्डे, सेवनत्तिन्डे, त्यागत्तिन्डे, पर्यायमाण अम्मा। माता अमृतानंन्दमयी देवी, भारत्तिन्डे महत्ताय, आध्यात्मिक पारंपर्यत्तिन्डे, नेरवकाशियाण। हमारे यहां कहा गया है - अयं निजः परो वेति गणना, लघुचेतसाम्। उदारचरितानां तु वसुधैव कुटुम्बकम्॥ एन्न महा उपनिषद आशयमाण, अम्मयुडे, जीविता संदेशम

અર્થાત્ અમ્મા એ પ્રેમ, કરુણા, સેવા અને ત્યાગનું મૂર્ત સ્વરૂપ છે. તે ભારતની આધ્યાત્મિક પરંપરાના વાહક છે. આપણને મહા ઉપનિષદમાં અમ્માનો જીવન સંદેશ મળે છે. હું આ પવિત્ર અવસર પર મઠ સાથે સંકળાયેલા સંતોને, ટ્રસ્ટ સાથે સંકળાયેલા તમામ મહાનુભાવોને, તમામ ડોક્ટરો અને અન્ય કર્મચારી બંધુઓને મારી શુભકામનાઓ પાઠવું છું.

સાથીઓ,

આપણે વારંવાર સાંભળતા આવ્યા છીએ કે न त्वहम् कामये राज्यम्, न च स्वर्ग सुखानि च। कामये दुःख तप्तानाम्, प्राणिनाम् आर्ति नाशनम्॥ એટલે કે અમને ન તો રાજ્યની ઈચ્છા છે કે ન તો સ્વર્ગના સુખની. અમે ઇચ્છીએ છીએ કે અમને ફક્ત દુઃખી અને માંદા લોકોના દુઃખ દૂર કરવાનું સૌભાગ્ય મળતું રહે. જે સમાજના વિચારો આવા હોય, જેની સંસ્કૃતિ આવી હોય ત્યાં સેવા અને દવા એ સમાજની જ ચેતના બની જાય છે. તેથી જ, ભારત એક એવું રાષ્ટ્ર છે જ્યાં ઈલાજ એ સેવા છે, આરોગ્ય એ દાન છે. જ્યાં સ્વાસ્થ્ય અને આધ્યાત્મિકતા બંને એકબીજા સાથે સંબંધિત છે. આપણી પાસે દવાનો વેદ છે. આપણે આપણા મેડિકલ સાયન્સને પણ આયુર્વેદનું નામ આપ્યું છે. આપણે આયુર્વેદના મહાન વિદ્વાનો, મહાન વૈજ્ઞાનિકોને ઋષિ અને મહર્ષિનો દરજ્જો આપ્યો છે, તેમનામાં આપણી પરમ શ્રદ્ધા વ્યક્ત કરી છે. મહર્ષિ ચરક, મહર્ષિ સુશ્રુત, મહર્ષિ વાગ્ભટ્ટ! આવા અનેક ઉદાહરણો છે, જેનું જ્ઞાન અને સ્થાન આજે ભારતીય માનસમાં અમર બની ગયું છે.

ભાઈઓ અને બહેનો,

ભારતે સદીઓની ગુલામી અને અંધકારમાં પણ આ સંસ્કૃતિ અને વિચારને ક્યારેય અદૃશ્ય થવા દીધા નથી, તેને સુરક્ષિત રાખ્યો છે. આજે આપણી એ આધ્યાત્મિક શક્તિ દેશમાં ફરી એકવાર મજબૂત બની રહી છે. આપણા આદર્શોની ઊર્જા ફરી એકવાર મજબૂત બની રહી છે. પૂજ્ય અમ્માનો ભારતના આ પુનર્જાગરણના મહત્વપૂર્ણ વાહન તરીકે રાષ્ટ્ર અને વિશ્વ અનુભવ કરી રહ્યા છે. તેમનો સંકલ્પ અને પ્રોજેક્ટ આજે સેવાના આવા વિશાળ સ્થાપનોના રૂપમાં આપણી સામે છે. સામાજિક જીવન સાથે જોડાયેલા આવા તમામ ક્ષેત્રોમાં આપણે પૂજ્ય અમ્માનો પ્રેમ, તેમની કરુણા દરેક જગ્યાએ જોઈ શકીએ છીએ. આજે તેમનો મઠ હજારો બાળકોને શિષ્યવૃત્તિ આપી રહ્યું છે, સ્વ-સહાય જૂથો દ્વારા લાખો મહિલાઓનું સશક્તીકરણ કરી રહ્યું છે. તમે સ્વચ્છ ભારત અભિયાનમાં પણ દેશ માટે અભૂતપૂર્વ યોગદાન આપ્યું છે. સ્વચ્છ ભારત કોષમાં તમારા અમૂલ્ય યોગદાનને કારણે ગંગાના કિનારે કેટલાક વિસ્તારોમાં ઘણું કામ થયું છે. આનાથી નમામી ગંગે અભિયાનને પણ ઘણી મદદ મળી. પૂજ્ય અમ્મા માટે સમગ્ર વિશ્વ આદર ધરાવે છે. પણ હું ભાગ્યશાળી વ્યક્તિ છું. છેલ્લા ઘણા દાયકાઓથી હું પૂજ્ય અમ્માનો સ્નેહ અને પૂજ્ય અમ્માના આશીર્વાદ અવિરતપણે પ્રાપ્ત કરી રહ્યો છું. માતૃભૂમિ પ્રત્યેનું તેમનું સરળ મન અને વિશાળ દ્રષ્ટિ મેં અનુભવી છે. અને તેથી જ હું કહી શકું છું કે જે દેશ આટલી ઉદાર અને સમર્પિત આધ્યાત્મિક સત્તા ધરાવે છે, તેનો ઉત્કર્ષ અને ઉત્થાન સુનિશ્ચિત છે.

સાથીઓ,

આપણી ધાર્મિક અને સામાજિક સંસ્થાઓ દ્વારા શિક્ષણ અને ચિકિત્સા સંબંધિત જવાબદારીઓ નિભાવવાની આ પદ્ધતિ એક રીતે જૂના સમયનું PPP મોડલ છે. તેને પબ્લિક-પ્રાઇવેટ પાર્ટનરશિપ કહેવામાં આવે છે પરંતુ હું તેને 'પરસ્પર પ્રયાસ' તરીકે પણ જોઉં છું. રાજ્યો તેમની પોતાની સિસ્ટમ બનાવતા હતા, મોટી યુનિવર્સિટીઓના નિર્માણમાં ભૂમિકા ભજવતા હતા. પરંતુ તે જ સમયે ધાર્મિક સંસ્થાઓ પણ આનું એક મહત્વપૂર્ણ કેન્દ્ર હતી. આજે દેશ એવો પણ પ્રયાસ કરી રહ્યો છે કે સરકારોએ દેશના આરોગ્ય અને શિક્ષણ ક્ષેત્રને સંપૂર્ણ ઈમાનદારી અને ઈમાનદારી સાથે મિશન મોડમાં નવજીવન આપે. આ માટે સામાજિક સંસ્થાઓને પણ પ્રોત્સાહન આપવામાં આવી રહ્યું છે. ખાનગી ક્ષેત્ર સાથે ભાગીદારી કરીને અસરકારક PPP મોડલ વિકસાવવામાં આવી રહ્યું છે. હું આ પ્લેટફોર્મ પર આહ્વાન કરું છું, અમૃતા હોસ્પિટલનો આ પ્રોજેક્ટ દેશની અન્ય તમામ સંસ્થાઓ માટે રોલ મોડલ બનશે, તે એક રોલ મોડલ તરીકે ઉભરી આવશે. આપણી બીજી ઘણી ધાર્મિક સંસ્થાઓ પણ આવી સંસ્થાઓ ચલાવી રહી છે, ઘણા સંકલ્પો પર કામ કરે છે. આપણું ખાનગી ક્ષેત્ર આવી સંસ્થાઓને સંસાધનો પ્રદાન કરીને અને તેમને મદદ કરીને પીપીપી મોડલ તેમજ આધ્યાત્મિક ખાનગી ભાગીદારીને આગળ લઈ જઈ શકે છે.

સાથીઓ,

સમાજનો દરેક વર્ગ, દરેક સંસ્થા, દરેક ક્ષેત્રની મહેનતનું પરિણામ છે, આપણે આ કોરોનાના સમયમાં પણ જોયું છે. આમાં પણ જે આધ્યાત્મિક ખાનગી ભાગીદારી રહી છે, આજે હું તેનો ખાસ ઉલ્લેખ કરીશ. તમે બધા જાણતા જ હશો કે જ્યારે ભારતે પોતાની રસી બનાવી ત્યારે કેટલાક લોકો દ્વારા દુષ્પ્રચાર કરવામાં આવ્યો હતો. આ પ્રચારના કારણે સમાજમાં અનેક પ્રકારની અફવાઓ ફેલાવા લાગી. પરંતુ જ્યારે સમાજના ધર્મગુરુઓ, આધ્યાત્મિક શિક્ષકો ભેગા થયા, ત્યારે તેઓએ લોકોને અફવાઓ પર ધ્યાન ન આપવા કહ્યું, અને તેની તાત્કાલિક અસર થઈ. અન્ય દેશો દ્વારા જોવામાં આવતી રસી અંગેની ખચકાટનો સામનો ભારતે કર્યો નથી. આજે દરેકના પ્રયાસની આ ભાવના છે જેના કારણે ભારત વિશ્વનો સૌથી મોટો રસીકરણ કાર્યક્રમ સફળતાપૂર્વક ચલાવવામાં સફળ રહ્યું છે.

સાથીઓ,

આ વખતે લાલ કિલ્લા પરથી મેં અમૃતકાળની પાંચ પ્રતિજ્ઞાઓનું વિઝન દેશની સામે રાખ્યું છે. આ પાંચ પ્રણોમાંનું એક છે ગુલામીની માનસિકતાનો સંપૂર્ણ ત્યાગ. આ સમયે દેશમાં તેની ખૂબ ચર્ચા પણ થઈ રહી છે. જ્યારે આપણે આ માનસિકતા છોડી દઈએ છીએ, ત્યારે આપણા કાર્યોની દિશા પણ બદલાઈ જાય છે. આ જ પરિવર્તન આજે દેશની હેલ્થકેર સિસ્ટમમાં દેખાઈ રહ્યું છે. હવે આપણે આપણા પરંપરાગત જ્ઞાન અને અનુભવો પર પણ આધાર રાખી રહ્યા છીએ, તેનો લાભ વિશ્વ સુધી લઈ જઈએ છીએ. આપણો આયુર્વેદ, આપણો યોગ આજે ઔષધની ભરોસાપાત્ર પદ્ધતિ બની ગઈ છે. ભારતના આ પ્રસ્તાવ પર આખું વિશ્વ આવતા વર્ષે ઈન્ટરનેશનલ મિલેટ યર મનાવવા જઈ રહ્યું છે. આખું ધાન્ય. હું અપેક્ષા રાખું છું કે તમે બધા આ અભિયાનને આ જ રીતે ચાલુ રાખો, તમારી ઊર્જા આપતા રહો.

સાથીઓ,

આરોગ્ય સંબંધિત સેવાઓનો વ્યાપ માત્ર હોસ્પિટલો, દવાઓ અને સારવાર પૂરતો મર્યાદિત નથી. સેવા સંબંધિત આવા અનેક કાર્યો છે, જે સ્વસ્થ સમાજનો પાયો નાખે છે. ઉદાહરણ તરીકે, સામાન્યથી સામાન્ય નાગરિકની સ્વચ્છ અને શુદ્ધ પાણી સુધીની પહોંચ પણ એટલી જ મહત્વપૂર્ણ છે. આપણા દેશમાં ઘણી બીમારીઓ પ્રદૂષિત પાણીના કારણે જ જન્મી છે. આથી જ દેશે 3 વર્ષ પહેલા જલ જીવન મિશન જેવું રાષ્ટ્રવ્યાપી અભિયાન શરૂ કર્યું હતું. આ ત્રણ વર્ષમાં દેશના 7 કરોડ નવા ગ્રામીણ પરિવારોને પાઇપ વડે પાણી પૂરું પાડવામાં આવ્યું છે. ઉલ્લેખનીય છે કે, હરિયાણા સરકારે પણ આ અભિયાનમાં અસરકારક કામ કર્યું છે. હું તેનો ખાસ ઉલ્લેખ કરવા માંગુ છું. હરિયાણા આજે દેશના અગ્રણી રાજ્યોમાંનું એક છે જ્યાં દરેક ઘરને પાઇપ દ્વારા પાણીની સુવિધા સાથે જોડવામાં આવ્યું છે. એ જ રીતે હરિયાણાના લોકોએ બેટી બચાવો, બેટી પઢાઓમાં ઉત્તમ કામ કર્યું છે. ફિટનેસ અને રમતગમત આ વિષયો તો હરિયાણાની નસોમાં છે, હરિયાણાની ધરતીમાં, તેની સંસ્કૃતિમાં છે. અને તેથી જ તો અહીંના યુવાનો રમતના મેદાનમાં ત્રિરંગાનું ગૌરવ વધારી રહ્યા છે. આ ગતિથી આપણે દેશના અન્ય રાજ્યોમાં પણ ઓછા સમયમાં મોટા પરિણામો હાંસલ કરવાના છે. આપણી સામાજિક સંસ્થાઓ આમાં મોટું યોગદાન આપી શકે છે.

સાથીઓ,

સાચો વિકાસ એ છે જે દરેક સુધી પહોંચે, જેનાથી દરેકને ફાયદો થાય. ગંભીર બીમારીની સારવાર બધા માટે સુલભ બનાવવાની અમૃતા હોસ્પિટલની આ ભાવના છે. મને ખાતરી છે કે તમારી સેવાનો અમૃત સંકલ્પ હરિયાણા, દિલ્હી-એનસીઆરના લાખો પરિવારોને આયુષ્માન બનાવશે. ફરી એકવાર પૂજ્ય અમ્માના ચરણોમાં નતમસ્તક, આપ સૌને હ્રદયથી અભિનંદન, ઘણી બધી શુભકામનાઓ, ખૂબ ખૂબ આભાર!

SD/GP/JD

સોશિયલ મીડિયા પર અમને ફોલો કરો :  @PIBAhmedabad    /pibahmedabad1964    /pibahmedabad  pibahmedabad1964[at]gmail[dot]com