કેન્દ્રીય રસાયણ અને ખાતર તેમજ આરોગ્ય અને પરિવાર કલ્યાણ મંત્રી, ડૉ. મનસુખ માંડવિયાએ આજે (27-07-2022) નવી દિલ્હી ખાતે "કામના સ્થળે રસાયણોનો સલામત ઉપયોગ" વિષય પર એક સેમિનારની અધ્યક્ષતા કરી હતી. શ્રી ભગવંત ખુબા, રાજ્ય મંત્રી (રસાયણ અને ખાતર અને નવી અને નવીનીકરણીય ઉર્જા) આ પ્રસંગે ઉપસ્થિત રહ્યા હતા. સેમિનારનું આયોજન ડિપાર્ટમેન્ટ ઑફ કેમિકલ્સ એન્ડ પેટ્રોકેમિકલ્સ (DCPC) અને ઇન્ટરનેશનલ લેબર ઓર્ગેનાઇઝેશન (ILO) દ્વારા કરવામાં આવ્યું હતું. ઇન્ટરનેશનલ કેમિકલ સેફ્ટી કાર્ડ્સ અપનાવવા માટે DCPC અને ILO વચ્ચે કેન્દ્રીય મંત્રી ડૉ. માંડવિયાની હાજરીમાં સમજૂતી કરાર (એમઓયુ) પર હસ્તાક્ષર કરવામાં આવ્યા હતા. (ICSCs).

ડો. મનસુખ માંડવિયાએ કહ્યું કે કામદારોની સુરક્ષા અને માનવીય વર્તન એ ભારતની સર્વોચ્ચ પ્રાથમિકતા છે. અમે અમારા નાગરિકોના વિકાસ અને કલ્યાણને સુનિશ્ચિત કરવા માટે વૈશ્વિક શ્રેષ્ઠ પ્રથાઓને હૃદયપૂર્વક સ્વીકારી છે. તેમણે ઉલ્લેખ કર્યો કે "કેમિકલ ઉદ્યોગ એ વધતી જતી ભારતીય અર્થવ્યવસ્થાનો એક મહત્વપૂર્ણ અને અભિન્ન ભાગ છે. તે આપણી મૂળભૂત જરૂરિયાતો, વિકાસલક્ષી જરૂરિયાતોને પહોંચી વળવામાં અને આપણા રોજિંદા જીવનની ગુણવત્તા સુધારવામાં મહત્ત્વપૂર્ણ સ્થાન ધરાવે છે.”

તેમણે રેખાંકિત કર્યું કે ઘણીવાર આપત્તિજનક અકસ્માતો રસાયણો સાથે સંબંધિત બની શકે છે, મુખ્યત્વે યોગ્ય સલામતીનાં પગલાંના અભાવને કારણે. આ માટે વૈશ્વિક સલામતી ધોરણો અને પ્રથાઓનું પાલન કરવાની આવશ્યકતા છે, તેમ તેમણે નોંધ્યું હતું. તેમણે વધુમાં જણાવ્યું હતું કે "એ મહત્વપૂર્ણ છે કે ILO દ્વારા વિકસિત આંતરરાષ્ટ્રીય ધોરણો ભારત દ્વારા અપનાવવામાં આવે કારણ કે આ માત્ર ઔદ્યોગિક અકસ્માતોને ઘટાડવામાં જ નહીં પરંતુ વૈશ્વિક શ્રેષ્ઠ પ્રથાઓ સાથે વધુ સંરેખણની પણ ખાતરી કરશે". તેમણે તમામ હિતધારકોને એ સુનિશ્ચિત કરવા માટે આહ્વાન કર્યું કે માત્ર આ ICSCs વિશે જ નહીં પરંતુ સલામતી નિયમો વિશેની માહિતી પણ કામદારોને પૂરતા પ્રમાણમાં પહોંચાડવામાં આવે. તેમણે કહ્યું હતું કે “ઉદ્યોગની સલામતી સ્ટોરેજ અને પ્રોસેસિંગ માટેના આંતરરાષ્ટ્રીય ધોરણોનું પાલન કરીને, સલામત અને કાર્યક્ષમ પ્રક્રિયાઓ મૂકીને, મજબૂત ટેક્નોલોજીઓ સ્થાપિત કરીને સુનિશ્ચિત કરી શકાય છે. જાગરૂકતા ફેલાવીને અને તાલીમ સત્રો દ્વારા કામદારોમાં ક્ષમતા નિર્માણ કરીને તેની ખાતરી કરી શકાય છે.”

ડૉ. માંડવિયાએ સરકારી અધિકારીઓ, નિષ્ણાતો અને ઉદ્યોગ અગ્રણીઓ સહિત વિવિધ હિતધારકોને એક વિચાર-મંથન સત્રમાં જોડાવા વિનંતી કરી. તેમણે કહ્યું કે આવા હિસ્સેદારોની પરામર્શ નવીન વિચારો લાવશે જેનો ભવિષ્યના કાયદાઓ અને પગલાઓના આધાર તરીકે વધુ ઉપયોગ કરી શકાય.

શ્રી ભગવંત ખુબા, રસાયણ અને ખાતર અને નવી અને પુનઃપ્રાપ્ય ઉર્જા રાજ્ય મંત્રીએ નોંધ્યું હતું કે કેમિકલ ક્ષેત્રે વૈશ્વિક સ્તરે ભારતની પ્રતિષ્ઠા વધી છે અને તેથી તે જરૂરિયાત બની ગઈ છે કે આપણે આ ક્ષેત્રને માત્ર ઉત્પાદનના આધારે નહીં પણ સલામતીના પાસાઓથી પણ જોઈએ. તેમણે કહ્યું કે ઔદ્યોગિક કામદારોને ફ્લોર-લેવલથી લઈને મેનેજર સ્તર સુધીના કામના સ્થળે સંભવિત જોખમોથી વાકેફ કરવા જોઈએ અને કોઈપણ કટોકટીની સ્થિતિમાં તેમની સાથે વ્યવહાર કરવા માટે પૂરતા જ્ઞાનથી સજ્જ હોવા જોઈએ. તેમણે કહ્યું કે આવા તાલીમ સત્રો અને સલામતી મોક ડ્રીલ માત્ર કામદારોની સલામતી માટે જ મહત્વપૂર્ણ નથી પરંતુ આપણા પર્યાવરણ માટે પણ મહત્વની ભૂમિકા ભજવે છે. તેમણે તમામ સહભાગીઓનો આભાર પણ માન્યો અને "તમામ હિતધારકોએ સાથે મળીને શીખવું અને વિકાસ કરવો જ જોઈએ કારણ કે આ જ આપણા ઉદ્યોગો કોઈપણ જીવ ગુમાવ્યા વિના, કોઈપણ નુકસાન અને જોખમ વિના કાર્ય કરે છે તેની ખાતરી કરી શકે છે." તેમણે આશા વ્યક્ત કરી હતી કે DCPC અને ILO વચ્ચેના આ એમઓયુ દેશમાં સલામતી નિયમોના અમલીકરણમાં અમારા પ્રયાસોને વધુ લાગુ કરશે.

ઇન્ટરનેશનલ કેમિકલ સેફ્ટી કાર્ડ્સ (ICSCs) વિશે

ઇન્ટરનેશનલ કેમિકલ સેફ્ટી કાર્ડ્સ (ICSCs) એ ડેટા શીટ્સ છે જેનો હેતુ રસાયણો પર આવશ્યક સલામતી અને આરોગ્ય માહિતી સંક્ષિપ્તમાં પ્રદાન કરવાનો છે. કાર્ડ્સનો પ્રાથમિક ઉદ્દેશ્ય કાર્યસ્થળે રસાયણોના સુરક્ષિત ઉપયોગને પ્રોત્સાહન આપવાનો છે. મુખ્ય વપરાશકર્તાઓ કામદારો છે અને જેઓ વ્યવસાયિક સલામતી અને આરોગ્ય માટે જવાબદાર છે.

ઇન્ટરનેશનલ કેમિકલ સેફ્ટી કાર્ડ્સ (ICSCs) નો ઉપયોગ ડિપાર્ટમેન્ટ દ્વારા કાર્યસ્થળ પર રસાયણો પર યોગ્ય જોખમી માહિતીને સમજી શકાય તેવી અને સરળ રીતે પ્રસારિત કરવા માટે કરવામાં આવશે. આજની તારીખે, 1784 કેમિકલ્સ સેફ્ટી કાર્ડ ઉપલબ્ધ છે. ICSCs વિશ્વ આરોગ્ય સંસ્થા (WHO) અને આંતરરાષ્ટ્રીય શ્રમ સંસ્થા (ILO) દ્વારા યુરોપિયન કમિશનના સહયોગથી વિકસાવવામાં આવ્યા છે અને નવીનતમ વૈજ્ઞાનિક વિકાસને ધ્યાનમાં લેવા માટે નિયમિતપણે અપડેટ કરવામાં આવે છે. કાર્યસ્થળ પર રસાયણોના સલામત ઉપયોગને પ્રોત્સાહન આપવા માટે આ કાર્ડ્સ ઉદ્યોગ સંગઠનોને રસાયણો અંગે યોગ્ય જોખમી માહિતીના પ્રસાર માટે મદદરૂપ થાય છે.

શ્રીમતી આરતી આહુજા, સેક્રેટરી (કેમિકલ્સ અને પેટ્રોકેમિકલ્સ વિભાગ), શ્રી સુશાંત કુમાર પુરોહિત, જોઈન્ટ સેક્રેટરી, સુશ્રી ડાગમાર વોલ્ટર, ડાયરેક્ટર, ILO, શ્રી પ્રભ દાસ, અધ્યક્ષ, FICCI પેટ્રોકેમિકલ સમિતિ અને અન્ય ઉદ્યોગ અગ્રણીઓ બેઠકમાં ઉપસ્થિત રહ્યા હતા.

SD/GP/JD

સોશિયલ મીડિયા પર અમને ફોલો કરો :  @PIBAhmedabad    /pibahmedabad1964    /pibahmedabad  pibahmedabad1964[at]gmail[dot]com