પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીની કલ્પના મુજબ આજે આ રાષ્ટ્રીય આદિજાતિ સંશોધન સંસ્થા અસ્તિત્વમાં આવી રહી છે

 

દેશમાં અનેક આદિજાતિ સંશોધન સંસ્થાઓ કાર્યરત છે પરંતુ આદિવાસી સમાજની અનેક વિવિધતાને જોડતી કોઈ રાષ્ટ્રીય કડી ન હતી અને શ્રી નરેન્દ્ર મોદીજીના વિઝન મુજબ નિર્માણ થનારી આ સંસ્થા તે કડી બનશે

 

આઝાદી પછી પ્રથમ વખત શ્રી નરેન્દ્ર મોદીએ પણ આદિવાસી ગૌરવ દિવસની જાહેરાત કરી અને ઉજવણી કરી

 

ગુજરાતના મુખ્યમંત્રી હતા ત્યારે મોદીજીએ આદિવાસી સમાજના સર્વાંગી વિકાસ માટે વનબંધુ કલ્યાણ યોજનાના રૂપમાં આવી યોજના શરૂ કરી, જેનાથી વ્યક્તિ, ગામ અને પ્રદેશનો સમાંતર વિકાસ થયો

 

મોદીજીએ આ સંસ્થાની કલ્પના આ દેશના 8 ટકા આદિવાસી સમાજના વિકાસને રાષ્ટ્રીય સ્તરે અનેક પ્રકારની વિવિધતા સાથે એક કરવા માટે કરી હતી

 

આદિવાસી ઉત્સવોને આધુનિક રૂપ આપીને લોકપ્રિય બનાવવા માટે પણ કામ કરશે, તેમની મૂળ ભાવનાને જાળવી રાખીને, આદિવાસી સંગ્રહાલયોની વિવિધતા જાળવવા માટે પણ કામ કરશે

 

એક રીતે જોઈએ તો આ સંશોધન સંસ્થા સમગ્ર આદિવાસી સમાજના વિકાસ માટે બ્લુ પ્રિન્ટ તૈયાર કરવાનું કામ કરશે અને આવનારા 25 વર્ષમાં આદિવાસી વિકાસની કરોડરજ્જુ બનવા જઈ રહી છે

 

પ્રધાનમંત્રી મોદીએ શરૂઆતથી જ સંશોધન સંસ્થાઓ અને સામૂહિક શિક્ષણ પર ઘણો ભાર આપ્યો છે, વર્ષ 2014માં આ માટેનું બજેટ સાત કરોડ રૂપિયા હતું, જે 2022ના બજેટમાં વધારીને 150 કરોડ રૂપિયા કરવામાં આવ્યું હતું

 

શ્રી નરેન્દ્ર મોદીજીને 2014માં સમજાયું કે રાષ્ટ્રીય સ્તરે આદિવાસી નીતિઓ દેશની તમામ જાતિઓનું પ્રતિનિધિત્વ કરતી નથી

 

આ સંસ્થાઓ રાજ્યો સાથે સંકલન, સંશોધન, કર્મચારીઓની તાલીમ, અન્ય સંસ્થાઓની ક્ષમતા નિર્માણ, ડેટા એકત્રીકરણ અને કરેલા સારા કામના પ્રચાર દ્વારા લોકોનો વિશ્વાસ વધારવાનું કામ કરશે

 

આ સંસ્થા આદિજાતિ સંગ્રહાલયોની વિવિધતા અને જાળવણી પર પણ કામ કરશે, આદિવાસી તહેવારોની ભાવનાને જાળવી રાખીને તેને લોકપ્રિય બનાવશે

 

આ સંશોધન સંસ્થા સરકારને નીતિ વિષયક માહિતી આપશે, રાષ્ટ્રીય નોડલ એજન્સી તરીકે પણ કામ કરશે, સાંસ્કૃતિક વારસાના સંરક્ષણ અને સંવર્ધન માટે એક રાષ્ટ્રીય જ્ઞાન કેન્દ્ર પણ અહીં સ્થાપવામાં આવશે

 

મોદી સરકારે આદિવાસીઓના સન્માન માટે ઘણું કામ કર્યું છે, ઘણા રાજ્યોમાં નકારવામાં આવેલા અને ભૂલી ગયેલા આદિવાસી નેતાઓને ગૌરવ અપાવવાનું કામ નરેન્દ્ર મોદીએ કર્યું છે

 

ખાસી-ગારો આંદોલન હોય, મિઝો આંદોલન હોય, મણિપુર ચળવળ હોય, વીર દુર્ગાવતીની બહાદુરી હોય કે રાણી કમલાવતીનું બલિદાન હોય, આ બધાને ગૌરવ આપવાનું કામ મોદી સરકારે કર્યું છે

 

અમે ભગવાન બિરસા મુંડા સાથે મળીને આદિવાસી આદિવાસી ગૌરવ દિવસ ઉજવવાનું પણ નક્કી કર્યું છે અને અમે લગભગ 200 કરોડના ખર્ચે 10 મ્યુઝિયમ પણ બનાવી રહ્યા છીએ

 

મોદીજીએ 2019 પછી ઉત્તરપૂર્વમાં એક પછી એક ઘણા પગલાં લીધાં છે, ઘણી જનજાતિઓ સાથે કરાર કર્યા છે કે આજે આપણે પૂર્વોત્તરના 66%થી વધુ વિસ્તારમાંથી AFSPA હટાવી લીધું છે

 

અગાઉની સરકારના 2006થી 2014 સુધીના 8 વર્ષમાં પૂર્વોત્તરમાં નાની નાની ઘટનાઓ ગણીએ તો 8700 ઘટનાઓ બની હતી જ્યારે નરેન્દ્ર મોદીના શાસનના 8 વર્ષમાં આ ઘટનાઓમાં લગભગ 70%નો ઘટાડો થયો છે

 

અગાઉ 304 સુરક્ષાકર્મીઓ મૃત્યુ પામ્યા હતા જેમાં હવે 60% ઘટાડો થયો છે, નાગરિકોના મૃત્યુની સંખ્યામાં પણ અગાઉની સરખામણીમાં 83%નો ઘટાડો થયો છે અને આ બધા પરથી તમે કલ્પના કરી શકો છો કે પૂર્વોત્તરમાં કેટલો મોટો બદલાવ આવ્યો છે

 

એકલવ્ય સ્કૂલ માટે રૂ. 278 કરોડનું બજેટ હતું, જેને અમે આ વર્ષના બજેટમાં વધારીને રૂ. 1,418 કરોડ કર્યું છે

 

અમે એકલવ્ય શાળાઓમાં રમતવીરોને તૈયાર કરવા માટે ખાસ વ્યવસ્થા કરી છે અને આ દર્શાવે છે કે નરેન્દ્ર મોદી સરકાર બાબતોને કેટલી નજીકથી વિચારે છે

 

આજે આપણા પક્ષના સૌથી વધુ આદિવાસી સાંસદો છે, સૌથી વધુ આદિવાસી મંત્રીઓ છે અને નીતિઓ બનાવવાનું ગૌરવ પણ શ્રી નરેન્દ્ર મોદીને જ છે

 

2014માં શિષ્યવૃત્તિ પાછળ રૂ. 978 કરોડ ખર્ચાયા હતા અને હવે રૂ. 2,546 કરોડ ખર્ચાય છે

 

2014માં આદિવાસી યોજનાઓ માટે 21,000 કરોડ ફાળવવામાં આવ્યા હતા જે વધારીને 2021-22માં રૂ.86,000 કરોડ કરવામાં આવ્યા હતા અને તેમાંથી 93% ખર્ચ પણ કરવામાં આવ્યો હતો

 

અગાઉની સરકારો પહેલા આદિવાસી કલ્યાણની વાતો કરતી હતી, પરંતુ આદિવાસીઓના ઘરે પાણી, શૌચાલય, હેલ્થ કાર્ડ, આવાસ યોજના ન હતી, કિસાન સન્માન નિધિ ન મળી

 

આજે હર ઘર જલ યોજના હેઠળ 1.28 કરોડ આદિવાસી ઘરોમાં નળથી પાણી પહોંચ્યું છે, 1.45 કરોડ આદિવાસીઓ પાસે શૌચાલય છે, 82 લાખ આદિવાસી પરિવારોને આયુષ્માન કાર્ડ આપવામાં આવ્યા છે

 

મોદીજીએ 8 વર્ષમાં આદિવાસી કલ્યાણ માટે આટલું બધું કામ કર્યું છે, પરંતુ માળખાકીય રીતે પહેલીવાર દેશના આદિવાસીઓ, સૌથી નાની જાતિને એકીકૃત કરીને, આ સંશોધન કેન્દ્ર બન્યા પછી તેમના કલ્યાણનું આયોજન કરવામાં આવશે,  મને તેનો પૂરો વિશ્વાસ છે

 

કેન્દ્રીય ગૃહ અને સહકારિતા મંત્રી, શ્રી અમિત શાહે આજે નવી દિલ્હીમાં રાષ્ટ્રીય આદિજાતિ સંશોધન સંસ્થાનનું ઉદ્ઘાટન કર્યું. આ પ્રસંગે કેન્દ્રીય આદિજાતિ બાબતોના મંત્રી શ્રી અર્જુન મુંડા, કેન્દ્રીય કાયદા અને ન્યાય મંત્રી શ્રી કિરેન રિજિજુ, આદિજાતિ બાબતોના રાજ્ય મંત્રી શ્રીમતી રેણુકા સિંહ સરુતા અને આદિજાતિ બાબતો અને જળ ઊર્જા રાજ્ય મંત્રી શ્રી વિશ્વેશ્વર ટુડુ ઉપસ્થિત રહ્યા હતા.

કેન્દ્રીય ગૃહ અને સહકારિતા મંત્રીએ તેમના સંબોધનમાં જણાવ્યું હતું કે આજનો દિવસ સમગ્ર દેશ અને ખાસ કરીને આદિવાસી સમાજ માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. દેશના પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્રભાઈ મોદીની કલ્પના મુજબ આજે આ રાષ્ટ્રીય આદિજાતિ સંશોધન સંસ્થા અસ્તિત્વમાં આવી રહી છે. દેશમાં અનેક આદિજાતિ સંશોધન સંસ્થાઓ કાર્યરત છે પરંતુ આદિવાસી સમાજની અનેક વિવિધતાને જોડતી કોઈ રાષ્ટ્રીય કડી ન હતી અને શ્રી નરેન્દ્ર મોદીજીના વિઝન મુજબ નિર્માણ થનારી આ સંસ્થા તે કડી બનશે.

શ્રી અમિત શાહે કહ્યું કે આઝાદી પછી પ્રથમ વખત શ્રી નરેન્દ્ર મોદીજીએ પણ આદિવાસી ગૌરવ દિવસની જાહેરાત કરી અને ઉજવણી કરી. ગુજરાતના મુખ્યમંત્રી હતા ત્યારે મોદીજીએ આદિવાસી સમાજના સર્વાંગી વિકાસ માટે વનબંધુ કલ્યાણ યોજનાના રૂપમાં આવી યોજના શરૂ કરી, જેના કારણે વ્યક્તિ, ગામ અને પ્રદેશનો સમાંતર વિકાસ થયો. વ્યક્તિ, ગામ અને પ્રદેશનો સંપૂર્ણ વિકાસ ન થાય ત્યાં સુધી આદિવાસી સમાજનો વિકાસ થઈ શકે નહીં. આ માટે સૌપ્રથમવાર મોદીજીએ ગુજરાતમાં વનબંધુ કલ્યાણ યોજનાનો પ્રારંભ કરાવ્યો હતો અને આઝાદી પછી પ્રથમ વખત રાજ્યે આદિવાસી સમાજને બંધારણીય અધિકારો આપ્યા હતા તો શ્રીની આગેવાની હેઠળ ગુજરાત દ્વારા તે આપવામાં આવ્યું હતું. નરેન્દ્ર મોદી. વનબંધુ કલ્યાણ યોજના સૌના વિકાસને ધ્યાનમાં રાખીને ઘડવામાં આવી હતી. હવે મોદીજીએ રાષ્ટ્રીય સ્તરે પણ અનેક પ્રકારની વિવિધતા સાથે દેશના 8 ટકા આદિવાસી સમાજના વિકાસને એક કરવા માટે આ સંસ્થાની કલ્પના કરી હતી.

 કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રીએ કહ્યું કે દેશમાં જળ, જંગલ, જમીન, શિક્ષણ, આરોગ્ય, કલા, સંસ્કૃતિ, ભાષા અને પરંપરા સંબંધિત ઘણા આદિવાસી પરંપરાગત કાયદાઓ છે, જેના સંશોધનની જરૂર છે. આ કાયદાઓને પ્રવર્તમાન કાયદાઓ સાથે સુમેળ સાધ્યા વિના કોઈપણ આદિવાસી કલ્યાણ કાયદાનો અમલ કરી શકાતો નથી. આ તમામ વિષયો પર સંશોધન રાષ્ટ્રીય સ્તરે જ થઈ શકશે અને તેને રાષ્ટ્રીય સ્તરે પણ ઓળખ મળશે.

શ્રી શાહે જણાવ્યું હતું કે આ સંસ્થા વિવિધ વિષયો પર સંશોધન અને મૂલ્યાંકન કરશે, કર્મચારીઓની તાલીમ અને અન્ય સંસ્થાઓની ક્ષમતા નિર્માણ કરશે, ડેટા પણ એકત્રિત કરશે અને આત્મવિશ્વાસ વધારવા માટે સારી બાબતોને પણ પ્રોત્સાહન આપશે. આદિવાસી ઉત્સવોને આધુનિક રૂપ આપીને તેમની અસલ ભાવના જાળવીને લોકપ્રિય બનાવવા માટે પણ કામ કરશે. મોદીજી દ્વારા કલ્પના કરાયેલ આદિવાસી સંગ્રહાલયોની વિવિધતાની જાળવણી પર પણ કામ કરશે. એક રીતે આ સંશોધન સંસ્થા સમગ્ર આદિવાસી સમાજના વિકાસ માટે એક બ્લુ પ્રિન્ટ તૈયાર કરવાનું કામ કરશે. આ સંશોધન સંસ્થા આગામી 25 વર્ષમાં આદિવાસી વિકાસની કરોડરજ્જુ બનવા જઈ રહી છે.

શ્રી અમિત શાહે કહ્યું કે શરૂઆતથી જ પ્રધાનમંત્રી મોદીએ સંશોધન સંસ્થાઓ અને સામૂહિક શિક્ષણ પર ખૂબ ભાર મૂક્યો છે. અગાઉની સરકારના સમયે આ માટેનું બજેટ વર્ષ 2014માં 7 કરોડ રૂપિયા હતું, જે 2022ના બજેટમાં વધારીને 150 કરોડ રૂપિયા કરવામાં આવ્યું હતું. કોઈપણ વિકાસનો પાયો નક્કર હોવો જોઈએ અને વિકાસની યોજનાઓનો પાયો તેમની ખામીઓને વ્યાયામ કરીને, નીતિ બનાવીને અને તેનો અમલ કરીને જ મજબૂત કરી શકાય છે. તેમણે કહ્યું કે માન્ય આદિજાતિ સંશોધન સંસ્થાઓની સંખ્યામાં ઘણો વધારો કરીને 27ની રચના કરવામાં આવી છે. 49 સંસ્થાઓ આજે શ્રેષ્ઠતાના કેન્દ્રો તરીકે પ્રમાણિત છે. આદિવાસી જનપ્રતિનિધિઓ, આદિવાસી વિસ્તારોમાં કાર્યરત એનજીઓ, સંશોધન સંસ્થાઓએ તેનો સદુપયોગ કરવો જોઈએ, આદિવાસીઓનું સ્વાસ્થ્ય કેવી રીતે સુધારવું, તેમનામાં પોષણની અછત કેવી રીતે દૂર કરવી, પરંપરાગત રોગો પર કેવી રીતે કાબુ મેળવવો અને તેમનો આદર કેવી રીતે કરવો. સ્વતંત્ર બનાવ્યું. આ બધી બાબતોને આ સંસ્થા અને સેન્ટર ફોર એક્સેલન્સમાંથી જ આગળ લઈ જઈ શકાય છે.

કેન્દ્રીય ગૃહ મંત્રીએ કહ્યું કે શ્રી નરેન્દ્ર મોદીજીને 2014માં સમજાયું કે રાષ્ટ્રીય સ્તરે આદિવાસી નીતિઓ દેશની તમામ જાતિઓનું પ્રતિનિધિત્વ કરતી નથી. આદિવાસી વારસાના પ્રશ્નો અંગે પણ અનેક વિવાદો વર્ષોથી પડતર છે, જેનું સમાધાન પણ જરૂરી છે અને આદિજાતિના પ્રશ્નો અંગે એક નોલેજ બેંકની પણ રચના થવી જોઈએ. આ તમામ બાબતોને ધ્યાનમાં રાખીને આ સંસ્થાની કલ્પના કરવામાં આવી હતી જે આજે લગભગ 10 કરોડના ખર્ચે પૂર્ણ થઈ છે. તેમણે જણાવ્યું હતું કે આ સંશોધન સંસ્થા સરકારને નીતિ વિષયક ઇનપુટ્સ પ્રદાન કરશે, રાષ્ટ્રીય નોડલ એજન્સી તરીકે પણ કામ કરશે, સાંસ્કૃતિક વારસાના સંરક્ષણ અને સંવર્ધન માટે એક રાષ્ટ્રીય જ્ઞાન કેન્દ્ર પણ અહીં સ્થાપવામાં આવશે, અને શૈક્ષણિક ક્ષેત્રે આદિવાસીઓના પ્રશ્નો, એક્ઝિક્યુટિવ અને લેજિસ્લેટિવ ક્ષેત્રો, તેમણે જણાવ્યું હતું કે ઉકેલ પણ કામ કરશે.

 શ્રી શાહે કહ્યું કે મોદી સરકારે આદિવાસીઓના સન્માન માટે ઘણું કામ કર્યું છે. ઘણા રાજ્યોમાં નકારી કાઢવામાં આવેલા અને ભૂલી ગયેલા આદિવાસી નેતાઓને ગૌરવ અપાવવાનું કામ નરેન્દ્ર મોદીજીએ કર્યું છે. ખાસી-ગારો આંદોલન હોય, મિઝો આંદોલન હોય, મણિપુર ચળવળ હોય, વીર દુર્ગાવતીની બહાદુરી હોય કે રાણી કમલાવતીનું બલિદાન હોય, આ બધાને ગૌરવ આપવાનું કામ મોદી સરકારે કર્યું છે. અમે ભગવાન બિરસા મુંડા સાથે જોડીને આદિવાસી આદિવાસી ગૌરવ દિવસ ઉજવવાનું પણ નક્કી કર્યું છે. અમે લગભગ 200 કરોડ રૂપિયાના ખર્ચે 10 મ્યુઝિયમ પણ બનાવી રહ્યા છીએ.

શ્રી અમિત શાહે કહ્યું કે ઉત્તર-પૂર્વ, ડાબેરી ઉગ્રવાદ પ્રભાવિત વિસ્તારો અને J&K માં આદિવાસીઓ સંબંધિત ઘણી સમસ્યાઓ ગૃહ મંત્રાલય હેઠળ પેન્ડિંગ હતી, જે ધીરે ધીરે કાયદો અને વ્યવસ્થાની સ્થિતિમાં ફેરવાઈ ગઈ. મોદીજીએ 2019 પછી પૂર્વોત્તરમાં એક પછી એક ઘણા પગલાં લીધા છે. અમે ઘણી જનજાતિઓ સાથે કરાર કર્યા છે કે આજે અમે ઉત્તરપૂર્વના 66% કરતા વધુ વિસ્તારમાંથી AFSPA હટાવીને શાંતિ સ્થાપી છે. વર્ષ 2006 થી 2014 સુધીની અગાઉની સરકારના 8 વર્ષોમાં પૂર્વોત્તરમાં નાની-નાની ઘટનાઓની ગણતરી કરીએ તો 8700 ઘટનાઓ બની હતી, જ્યારે નરેન્દ્ર મોદીના શાસનના 8 વર્ષમાં આ ઘટનાઓમાં લગભગ 70%નો ઘટાડો થયો છે. અગાઉ 304 સુરક્ષાકર્મીઓ મૃત્યુ પામ્યા હતા જેમાં હવે 60% ઘટાડો થયો છે, નાગરિકોના મૃત્યુની સંખ્યામાં પણ અગાઉની સરખામણીમાં 83% ઘટાડો થયો છે અને તમે કલ્પના કરી શકો છો કે પૂર્વોત્તરમાં કેટલો મોટો બદલાવ આવ્યો છે. તેમણે કહ્યું કે વિકાસ એ વિસ્તારમાં થાય છે જ્યાં શાંતિ હોય, પછી તે ડાબેરી ઉગ્રવાદથી પ્રભાવિત વિસ્તાર હોય કે પૂર્વોત્તર, જ્યાં માત્ર આદિવાસીઓ રહે છે. સુરક્ષિત ઉત્તરપૂર્વ અને સુરક્ષિત મધ્ય ભારતના ડાબેરી ઉગ્રવાદ-સંભવિત વિસ્તારો આદિવાસી કલ્યાણનો માર્ગ મોકળો કરે છે.

કેન્દ્રીય ગૃહ મંત્રીએ કહ્યું કે એકલવ્ય શાળા માટે 278 કરોડ રૂપિયાનું બજેટ હતું, જેને અમે આ વર્ષના બજેટમાં વધારીને 1,418 કરોડ રૂપિયા કરવાનું કર્યું છે. આદિવાસી બાળકોમાં ઓલિમ્પિકમાં મેડલ જીતવાની શ્રેષ્ઠ ક્ષમતા હોય છે કારણ કે તેઓ પરંપરા મુજબ રમે છે. તેણે માત્ર નિયમોની જાણકારી આપવા, નિયમો સમજાવવા, તેને પ્રેક્ટિસ કરાવવા, તાલીમ આપવા અને પ્લેટફોર્મ આપવાનું છે. તે કુદરતી ખેલાડી છે. અમે આ એકલવ્ય શાળાઓમાં ખેલાડીઓને તૈયાર કરવા માટે ખાસ વ્યવસ્થા કરી છે. પહેલા એક વિદ્યાર્થી પાછળ 42,000 રૂપિયાનો ખર્ચ થતો હતો પરંતુ હવે 1,09,000 રૂપિયાનો ખર્ચ થાય છે. આ દર્શાવે છે કે નરેન્દ્ર મોદી સરકાર વસ્તુઓ વિશે કેટલી નજીકથી વિચારે છે અને જે યોજના હાથમાં લે છે તેના આત્માને સમજીને અમે તેને પૂર્ણ કરવાનો પ્રયાસ કરીએ છીએ. તેમણે કહ્યું કે આજે સૌથી વધુ આદિવાસી સાંસદો અમારી પાર્ટીના છે, સૌથી વધુ આદિવાસી મંત્રીઓ છે અને નીતિઓ બનાવવાનું ગૌરવ પણ શ્રી નરેન્દ્ર મોદીને છે. અમે શિષ્યવૃત્તિમાં પણ નોંધપાત્ર વધારો કર્યો છે. વર્ષ 2014માં 978 કરોડ રૂપિયા ખર્ચાયા હતા અને હવે 2,546 કરોડ રૂપિયા ખર્ચાયા છે. આ વધારો શ્રી નરેન્દ્ર મોદીજી સિવાય બીજું કોઈ કરી શકે તેમ નથી અને 2014માં આદિવાસી યોજનાઓ માટે 21,000 કરોડ રૂપિયા ફાળવવામાં આવ્યા હતા જે 2021-22માં વધારીને 86,000 કરોડ રૂપિયા કરવામાં આવ્યા હતા અને તેમાંથી 93% ખર્ચ પણ કરવામાં આવ્યો હતો. અગાઉની સરકારો પહેલા આદિવાસી કલ્યાણની વાતો કરતી હતી, પરંતુ આદિવાસીઓને ઘરમાં પાણી, શૌચાલય, હેલ્થ કાર્ડ, આવાસ યોજના, કિસાન સન્માન નિધિ ન હતી. આજની વાત કરીએ તો, જલ જીવન મિશન હેઠળ, હર ઘર જલ યોજના હેઠળ 1.28 કરોડ આદિવાસીઓના ઘરોમાં પાણી પહોંચ્યું છે, 1.45 કરોડ આદિવાસીઓના ઘરોમાં શૌચાલય છે, 82 લાખ આદિવાસી પરિવારોને આયુષ્માન કાર્ડ આપવામાં આવ્યા છે, પ્રધાનમંત્રી આવાસ યોજનાનું કામ. રાજ્યમાં 40 લાખથી વધુ આદિવાસી પરિવારોને ઘર આપવાનું કામ કરવામાં આવ્યું છે અને કિસાન સન્માન નિધિમાં આશરે 30 લાખ ખેડૂતોને તેનો લાભ મળી રહ્યો છે. શ્રી નરેન્દ્ર મોદીજીએ આ તમામ યોજનાઓનું નજીકથી નિરીક્ષણ કર્યું છે અને તેમને જમીન પર લાવ્યા છે. તેમણે કહ્યું કે મોદીજી દ્વારા આદિવાસી કલ્યાણ માટે આ તમામ કાર્યો 8 વર્ષમાં થયા છે પરંતુ પ્રથમ વખત માળખાકીય રીતે દેશના આદિવાસીઓ, નાનામાં નાની જાતિઓને એકીકૃત કરીને તેમના કલ્યાણનું આયોજન આ સંશોધન કેન્દ્ર બન્યા બાદ કરવામાં આવશે, તેનો મને પૂરો વિશ્વાસ છે.

SD/GP/JD

સોશિયલ મીડિયા પર અમને ફોલો કરો :  @PIBAhmedabad    /pibahmedabad1964    /pibahmedabad  pibahmedabad1964[at]gmail[dot]com

(Release ID: 1831855) Visitor Counter : 453