ਡਿਸਕੌਮ (ਬਿਜਲੀ ਵੰਡ ਕੰਪਨੀਆਂ) ਦੀ ਬਕਾਇਆ ਰਾਸ਼ੀ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰੱਥ ਬਿਜਲੀ ਖੇਤਰ ਦੀ ਸੰਪੂਰਣ ਮੁੱਲ ਚੇਨ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਸਥਿਤੀ ‘ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਬਿਜਲੀ ਮੰਤਰਾਲੇ ਵੰਡ ਕੰਪਨੀਆਂ (ਡਿਸਕੌਮ) ਦੇ ਵਿੱਤੀ ਸੰਕਟ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਯੋਜਨਾ ‘ਤੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਜੋ ਆਪਣੇ ਬਕਾਏ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰੱਥ ਹਨ।

ਵੰਡ ਕੰਪਨੀ ਦੁਆਰਾ ਉਤਪਾਦਨ ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਭੁਗਤਾਨ ਵਿੱਚ ਦੇਰੀ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਨਾਲ ਉਤਪਾਦਨ ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਨਕਦੀ ਪ੍ਰਵਾਹ ‘ਤੇ ਪ੍ਰਤੀਕੂਲ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਕੋਇਲੇ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਇਨਪੁੱਟ ਸਪਲਾਈ ਲਈ ਪ੍ਰਾਵਧਾਨ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਬਿਜਲੀ ਪਲਾਂਟ ਦੇ ਦਿਨ-ਪ੍ਰਤੀਦਿਨ ਦੇ ਸੰਚਾਲਨ ਲਈ ਕਾਫੀ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲ ਪੂੰਜੀ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਪੋਰਟਲ ‘ਤੇ ਉਪਲਬੱਧ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, 18 ਮਈ 2022 ਤੱਕ, ਡਿਸਕੌਮ ਦੀ ਬਕਾਇਆ ਰਾਸ਼ੀ (ਵਿਵਾਦਿਤ ਰਾਸ਼ੀ ਅਤੇ ਲੇਟ ਪੇਮੈਂਟ ਸਰਚਾਰਜ (ਐੱਲਪੀਸਸੀ) ਨੂੰ ਛੱਡਕੇ) 1,00,018 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਅਤੇ ਐੱਲਪੀਐੱਸਸੀ ਬਕਾਇਆ 6,839 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਸੀ।

ਪ੍ਰਸਤਾਵਿਤ ਯੋਜਨਾ ਡਿਸਕੌਮ ਦੁਆਰਾ ਵਿੱਤੀ ਬਕਾਏ ਦਾ ਅਸਾਨ ਕਿਸ਼ਤਾਂ ਵਿੱਚ ਭੁਗਤਾਨ ਨੂੰ ਸਰਲ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਸਾਰੇ ਡਿਸਕੌਮ ਨੂੰ ਇੱਕਮੁਸ਼ਤ ਛੂਟ ਦੇਣ ‘ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਯੋਜਨਾ ਦੀ ਅਧਿਸੂਚਨਾ ਦੀ ਤਾਰੀਖ ਨੂੰ ਬਕਾਇਆ ਰਾਸ਼ੀ (ਮੁਲਧਨ  ਅਤੇ ਐੱਲਪੀਐੱਸਸੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ) ਨੂੰ ਐੱਲਪੀਐੱਸੀ ਦੇ ਅੱਗੇ ਲਗਾਏ ਬਿਨਾ ਫ੍ਰੀਜ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। 

ਡਿਸਕੌਮ ਨੂੰ 48 ਕਿਸ਼ਤਾਂ ਨੂੰ ਬਕਾਇਆ ਰਾਸ਼ੀ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨ ਦੀ ਛੂਟ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਐੱਲਪੀਐੱਸਸੀ ਲਗਾਏ ਬਿਨਾ ਮੁਲਤਵੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਬਕਾਇਆ ਰਾਸ਼ੀ ਚੁਕਾਉਣ ਵਿੱਚ ਲਚੀਲਾਪਨ ਡਿਸਕੌਮ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿੱਤ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਕਰਨ ਦਾ ਸਮਾਂ ਦੇਵੇਗਾ। ਨਾਲ ਹੀ, ਉਤਪਾਦਕ ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਸੁਨਿਸ਼ਚਿਤ ਮਾਸਿਕ ਭੁਗਤਾਨ ਨਾਲ ਲਾਭ ਹੋਵੇਗਾ ਜੋ ਹੋਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਨਹੀਂ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਡਿਸਕੌਮ ਦੁਆਰਾ ਭੁਗਤਾਨ ਵਿੱਚ ਦੇਰੀ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ, ਲੇਟ ਪੇਮੈਂਟ ਸਰਚਾਰਜ ਸੰਪੂਰਣ ਬਕਾਇਆ ਰਾਸ਼ੀ ‘ਤੇ ਭੁਗਤਾਨ ਹੋਵੇਗਾ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਹੋਰ ਛੂਟ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ।

ਪ੍ਰਸਤਾਵਿਤ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਪਰਿਣਾਮਸਵਰੂਪ, ਡਿਸਕੌਮ ਅਗਲੇ 12 ਤੋਂ 48 ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਐੱਲਪੀਐੱਸਸੀ ‘ਤੇ 19,833 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਰਾਸ਼ੀ ਬਚਾਏਗੇ।

ਤਮਿਲਨਾਡੂ ਅਤੇ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਜਿਹੇ ਰਾਜਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ‘ਤੇ ਵੱਡੀ ਬਕਾਇਆ ਰਾਸ਼ੀ ਹੈ ਇਸ ਉਪਾਅ ਦੇ ਪਰਿਣਾਮਸਵਰੂਪ ਹਰੇਕ ਨੂੰ 4,500 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਅਧਿਕ ਦੀ ਬਚਤ ਹੋਵੇਗੀ। ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਲਗਭਗ 2,500 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਜਦਕਿ ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ, ਰਾਜਸਥਾਨ ਅਤੇ ਤੇਲੰਗਾਨਾ ਜਿਹੇ ਰਾਜਾਂ ਨੂੰ 1,100 ਕਰੋੜ ਤੋਂ 1,700 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਬਚਤ ਹੋਵੇਗੀ। ਡਿਸਕੌਮ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਬਚਤ ਨਾਲ ਆਖਿਰਕਾਰ ਖੁਦਰਾ ਸ਼ੁਲਕ ਵਿੱਚ ਐੱਲਪੀਐੱਸਸੀ ਦੇ ਬੋਝ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਕੇ ਬਿਜਲੀ ਉਪਭੋਗਤਾ ਨੂੰ ਲਾਭ ਹੋਵੇਗਾ।

ਇਸ ਉਪਾਅ ਨਾਲ ਬਕਾਏ ਦਾ ਸਮਾਂ ‘ਤੇ ਭੁਗਤਾਨ ਹੋਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ ਜੋ ਐੱਲਪੀਐੱਸਸੀ ‘ਤੇ ਛੱਡੀ ਗਈ ਰਾਸ਼ੀ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਵਿੱਚ ਉਤਪਾਦਨ ਕੰਪਨੀਆਂ ਲਈ ਅਤਿ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਨਾਲ ਹੀ ਇਹ ਸੁਨਿਸ਼ਚਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਉਪਯੁਕਤ ਉਪਾਅ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਡਿਸਕੌਮ ਨਿਯਮਿਤ ਅਧਾਰ ‘ਤੇ ਜੇਨਕੌਸ ਯਾਨੀ ਉਤਪਾਦਨ ਕੰਪਨੀਆਂ ਆਪਣੇ ਬਕਾਏ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨ, ਹੋਰ ਜੇਨਕੌਸ ਦੁਆਰਾ ਸਪਲਾਈ ਘੱਟ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ।

ਲੇਟ ਪੇਮੈਂਟ ਸਰਚਾਰਜ (ਐੱਲਪੀਐੱਸਸੀ) ਇੱਕ ਡਿਸਕੌਮ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਜਨਰੇਟਿੰਗ ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਬੇਸ ਰੇਟ (ਐੱਸਬੀਆਈ ਦੀ ਮਾਰਜਿਨਲ ਕੌਸਟ ਆਵ੍ ਲੋਡਿੰਗ ਰੇਟ(ਐੱਮਸੀਐੱਲਆਰ ‘ਤੇ ਆਂਕੀ ਗਈ) ‘ਤੇ ਬਕਾਏ ਦੇ ਭੁਗਤਾਨ ‘ਤੇ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਐੱਲਪੀਐੱਸਸੀ ਡਿਫੌਲਟ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਮਹੀਨੇ ਲਈ ਅਧਾਰ ਦਰ ‘ਤੇ ਡਿਫੌਲਟ ਦੀ ਮਿਆਦ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੇਂ ਅਧਾਰ ਦਰ ‘ਤੇ ਅਧਿਕਤਮ 3 ਫੀਸਦੀ ਦੇ ਅਧੀਨ ਬਾਅਦ ਦੇ ਹਰੇਕ ਮਹੀਨੇ ਲਈ 0.5 ਫੀਸਦੀ ਦੇ ਵਾਧੇ ਲਈ ਲਾਗੂ ਹੈ।

*****

NG