నేపథ్యం;

గత దశాబ్దంలో, భారత ప్రభుత్వం ప్రధాన ఓడరేవుల విభాగంలోకి ప్రైవేట్ పెట్టుబడిని ఆహ్వానించింది. అలాగే దేశంలోని ప్రధాన ఓడరేవులు అంతటా డిజైన్, బిల్ట్, ఫైనాన్స్, ఆపరేట్ & ట్రాన్స్‌ఫర్ (DBFOT) ప్రాతిపదికన అనేక ప్రాజెక్ట్‌లు సైతం అందించింది.  1997లో మేజర్ పోర్ట్‌లో మొదటి PPP ప్రాజెక్ట్‌ను అమలు చేసినప్పటి నుండి, ఈ పద్ధతి అమలు ద్వారా గణనీయమైన పురోగతి సాధించారు. ప్రైవేట్ పెట్టుబడి, సామర్థ్య జోడింపు మరియు కార్యాచరణ సామర్థ్యంతో సహా చెప్పుకోదగ్గ ప్రయోజనాలు రంగం వృద్ధికి బాగా దోహదపడ్డాయి. ప్రస్తుతం, INR 27,000 కోట్లకు పైగా 34 ప్రాజెక్ట్‌లు పని చేస్తున్నాయి. అలాగే మరో INR 14,000 కోట్లకు పైగా 25 ప్రాజెక్ట్‌లు అమలులో ఉన్నాయి. ప్రధాన ఓడరేవుల వద్ద కార్యాచరణ ప్రాజెక్టులు దాదాపు 350 MTPA సామర్థ్యాన్ని జోడించాయి.

అసెట్ మానిటైజేషన్ కింద, రూ. 31 ప్రాజెక్ట్‌ల స్పష్టమైన పైప్‌లైన్ ఉంది. 14,500 కోట్లు 2025 నాటికి అందజేయాలని భావిస్తున్నారు. NMP కింద 31 ప్రాజెక్ట్‌ల ప్రస్తుత పైప్‌లైన్ కాకుండా, PPP కింద ఆఫర్ కోసం అదనంగా 50 ప్రాజెక్ట్‌లు (~INR 27,500 కోట్ల విలువ) గుర్తించారు. ఈ 50 ప్రాజెక్ట్‌లలో, 14 ప్రాజెక్ట్‌లు (~INR 2,400 కోట్లు) FY 2022-23లో అందిస్తారు.

ప్రధాన ఓడరేవుల విభాగంలో ప్రైవేట్ పెట్టుబడులను ప్రోత్సహించడానికి మరియు అటువంటి ప్రాజెక్టుల అమలు కోసం శ్రద్ధ ప్రక్రియను ప్రామాణీకరించడానికి మరియు EoDBని ప్రోత్సహించడానికి, మంత్రిత్వ శాఖ విధానాలు/మార్గదర్శకాల తయారీ పరంగా అనేక కార్యక్రమాలను చేపట్టింది.

సెక్టార్‌లో మధ్యవర్తిత్వాలు మరియు వ్యాజ్యాలను తగ్గించే లక్ష్యంతో, కొత్త మోడల్ రాయితీ ఒప్పందాన్ని (MCA) MoPSW మంత్రి 21 నవంబర్, 2021న ప్రారంభించారు. కొత్త పత్రం పార్టీల బాధ్యతలు మరియు బాధ్యతలపై స్పష్టతతో పాటు మార్పు విషయంలో పరిష్కార చర్యలను అందిస్తుంది. చట్టంలో. కొత్త MCA కాకుండా, మార్కెట్ డైనమిక్స్ ప్రకారం టారిఫ్‌లను నిర్ణయించడం, మేజర్ పోర్ట్ మరియు ప్రైవేట్ పోర్ట్‌లలో ప్రైవేట్ టెర్మినల్స్ మధ్య పోటీకి లెవెల్ ప్లేయింగ్ ఫీల్డ్‌ను అందించడం, సామర్థ్యం యొక్క మెరుగైన వినియోగాన్ని సులభతరం చేయడం కోసం PPP ప్లేయర్‌కు వశ్యతను దృష్టిలో ఉంచుకుని కొత్త టారిఫ్ మార్గదర్శకాలు జారీ చేశారు. తీరప్రాంత షిప్పింగ్ మరియు ట్రాన్స్‌షిప్‌మెంట్‌ను ప్రోత్సహించడానికి అవకలన రాయల్టీ రేటును ప్రవేశపెడతారు.

వ్యాజ్యం యొక్క అవకాశాలను తగ్గించడానికి అలాగే EoDBని ప్రోత్సహించడానికి అన్ని విధాన స్థాయి కార్యక్రమాలు ఉన్నప్పటికీ, వివిధ కోణాల నుండి ఈ ప్రాజెక్ట్‌లను సంభావితం చేసే సమయంలో తగిన శ్రద్ధ మరియు జాగ్రత్తలు తీసుకున్నప్పటికీ, దురాక్రమణలతో కూడిన బిడ్డింగ్ మరియు ఆశావాదం వంటి వివిధ కారణాల వల్ల కొన్ని ప్రాజెక్ట్‌ల మనుగడ ప్రమాదంలో ఉంది. పరిమాణాలు & ఛార్జీలకు సంబంధించి అంచనాలు, వ్యాపారంలో ఊహించని ఆకస్మిక మార్పులు మరియు రాయితీ ఒప్పందాలలో అటువంటి మార్పులను అధిగమించడానికి అనుకూలత లేకపోవడం లేదా సహకరించే భాగస్వాముల నియంత్రణకు మించినది, అంటే, రాయితీదారు మరియు రాయితీ అధికారం వంటివి కూడా ఇందులో ఎదురయ్యే సవాళ్లలో భాగమనే చెప్పచ్చు.

మార్గదర్శకాలు

పోర్ట్‌లు, షిప్పింగ్ & జలమార్గాల మంత్రిత్వ శాఖ 10 మే, 2022న మేజర్ పోర్ట్‌లలో ఒత్తిడితో కూడిన పబ్లిక్ ప్రైవేట్ పార్టనర్‌షిప్ (PPP) ప్రాజెక్ట్‌లతో వ్యవహరించడానికి మార్గదర్శకాలను ఖరారు చేసింది.

ఈ మార్గదర్శకాలు దీని కోసం రూపొందించారు:-

       i.          నిర్మాణ దశలో ఒత్తిడికి గురైన ప్రాజెక్ట్‌లు, అంటే, ప్రీ-సిఓడి దశ అంటే, సమ్మతిదారు ప్రాజెక్ట్ అమలును కొనసాగించలేకపోవడం వల్ల పని ఆగిపోయింది, ఎందుకంటే అంతర్-అలియా దురాక్రమణలతో కూడిన బిడ్డింగ్ మరియు పరిమాణాలకు సంబంధించి ఆశావాద అంచనాలు & ఛార్జీలు, వారి వ్యాపారంలో ఊహించని డైనమిక్ మార్పులు;

    ii.          ప్రాజెక్ట్‌లకు రుణదాతలు NPA మరియు/లేదా రుణదాతలు తమ బకాయిల రికవరీ కోసం NCLTని ఆశ్రయించారు, అంటే, చేపట్టిన PPP ప్రాజెక్ట్‌ల కారణంగా ప్రాజెక్ట్‌లకు రుణదాతలు వర్గీకరించిన రుణాల కారణంగా ప్రీ-COD మరియు పోస్ట్-COD దశలో ఉన్న ప్రాజెక్ట్‌లు ఒత్తిడికి గురయ్యాయి. రుణదాతలచే ఎన్‌పిఎగా వర్గీకరించిన మరియు / లేదా ఇన్సాల్వెన్సీ మరియు దివాలా కోడ్ కింద ఎన్‌సిఎల్‌టికి ముందు ప్రారంభమైన ప్రొసీడింగ్‌ల కారణంగా రాయితీదారుని రుణాలు తీసుకున్న కారణంగా ప్రాజెక్ట్‌ను అమలు చేయడంలో 2016 లేదా కంపెనీల చట్టం 2013లోని సెక్షన్ 241(2) ప్రకారం సమ్మతిదారు అసమర్థత కారణంగా పని ఆగిపోయిన ప్రధాన ఓడరేవులు.

ఒత్తిడితో కూడిన ప్రాజెక్ట్‌ల రిజల్యూషన్ కోసం మెకానిజం:

1.    నిర్మాణ దశలో అంటే, ప్రీ-సిఓడి దశలో ఒత్తిడికి గురైన ప్రాజెక్ట్‌ల విషయంలో, రాయితీ అథారిటీ రాయితీదారుకి లేదా రాయితీదారు యొక్క రుణదాతలకు (సందర్భంగా ఉండవచ్చు) పూర్తి మరియు చివరి పరిష్కారంగా చెల్లించాలి. సమ్మతిదారు ద్వారా సృష్టించబడిన ఉపయోగకరమైన ఆస్తులు, ఈ క్రింది మొత్తాలలో తక్కువ మొత్తానికి సమానం అవుతాయి.

a.   రాయితీ ఒప్పందానికి అనుగుణంగా రాయితీదారు చేసిన పని విలువ మరియు మేజర్ పోర్ట్ (అంటే రాయితీ అధికారం) ద్వారా ఉపయోగకరంగా ఉంటుంది; లేదా

b.   రాయితీ ఒప్పందంలో నిర్వచించిన 90% రుణం; లేదా

c.     మోడల్ కన్సెషన్ అగ్రిమెంట్ (MCA) 2021 యొక్క సంబంధిత నిబంధనల ప్రకారం రాయితీ అథారిటీ మరియు రాయితీదారు మధ్య వ్రాతపూర్వకంగా పరస్పరం అంగీకరించబడే ఏదైనా ఇతర మొత్తం.

2.    ప్రాజెక్ట్‌లకు రుణదాతలు రుణాలను NPAగా వర్గీకరించడం మరియు/లేదా రుణదాతలు తమ బకాయిల రికవరీ కోసం NCLTని సంప్రదించడం వలన, ప్రీ-COD మరియు పోస్ట్-COD దశలో ఒత్తిడికి గురయ్యే ప్రాజెక్ట్‌లు, అంటే, ప్రధాన సంస్థ చేపట్టిన PPP ప్రాజెక్ట్‌లు రుణదాతలు NPA మరియు / లేదా ఇన్సాల్వెన్సీ మరియు దివాలా కింద ఎన్‌సిఎల్‌టికి ముందు డ్యూ ప్రాసెస్‌ని ప్రారంభించిన ప్రొసీడింగ్‌లుగా వర్గీకరించిన సమ్మతిదారు యొక్క రుణాల కారణంగా ప్రాజెక్ట్ అమలును కొనసాగించలేకపోవటం వలన పని ఆగిపోయిన పోర్ట్‌లు కోడ్ 2016 లేదా కంపెనీల చట్టం 2013లోని సెక్షన్ 241(2) ప్రకారం అనుసరిస్తారు.

కొత్త మార్గదర్శకాల ప్రయోజనాలు

ఒత్తిడికి గురైన ప్రాజెక్టుల విభాగంలోకి వచ్చే ప్రాజెక్టుల పునరుద్ధరణను సులభతరం చేయడం మార్గదర్శకాల లక్ష్యం. ఈ మార్గదర్శకాలు మధ్యవర్తిత్వంలో ఉన్న కేసుల పరిష్కారానికి మార్గం సుగమం చేస్తాయి. పోర్ట్ ఆస్తిని రీ-బిడ్డింగ్ ద్వారా ఉపయోగించుకునే అవకాశం ఉంది. ఇది ఖచ్చితంగా దాదాపు 27 MTPA యొక్క బ్లాక్ చేయబడిన కార్గో హ్యాండ్లింగ్ సామర్థ్యాన్ని అన్‌లాక్ చేస్తుంది, తద్వారా కాబోయే పెట్టుబడిదారులకు మెరుగైన వాణిజ్య అవకాశాలను సృష్టిస్తుంది మరియు పోర్ట్ అథారిటీ ఆదాయాన్ని పొందడం ప్రారంభిస్తుంది. ఇది పెట్టుబడిదారులు/రాయితీదారులపై విశ్వాసాన్ని నింపుతుంది మరియు ఉపాధి అవకాశాలను కూడా సృష్టిస్తుంది.

వివిధ ప్రధాన ఓడరేవుల వద్ద ఒత్తిడికి గురైన ఆస్తులపై దీర్ఘకాల వివాదాలలో కొన్ని ముందస్తు పరిష్కారాన్ని చూడవచ్చు:

      i.          దీనదయాళ్ పోర్ట్‌లో BOT ఆధారంగా 13వ మల్టీపర్పస్ కార్గో (ద్రవ/కంటెయినర్ కార్గో కాకుండా) బెర్త్ అభివృద్ధి (సుమారు 1.50 MTPA) 

     ii.          దీనదయాళ్ పోర్ట్ వద్ద కాండ్లా వద్ద 15వ మల్టీపర్పస్ కార్గో బెర్త్ అభివృద్ధి (సుమారు 1.50 MTPA)

   iii.          ముంబై పోర్ట్‌లోని ఆఫ్‌షోర్ కంటైనర్ టెర్మినల్ (OCT) (సుమారు 9.60 MTPA)

   iv.          VOC పోర్ట్ వద్ద NCB-II నిర్మాణం (సుమారు 7.00 MTPA)

     v.          విశాఖపట్నం పోర్టులో బెర్త్ EQ-1A (సుమారు 7.36 MTPA)

ఈ సందర్భంగా కేంద్ర ఓడరేవులు, షిప్పింగ్ మరియు జలమార్గాల శాఖ మంత్రి శ్రీ సర్బానంద సోనోవాల్ మాట్లాడుతూ, “ఈ మార్గదర్శకాలు వివిధ సమస్యలను త్వరగా పరిష్కరించేందుకు మరియు ఒత్తిడికి గురైన ప్రాజెక్టుల పునరుద్ధరణకు దోహదపడతాయి మరియు ఆ ప్రాజెక్టుల యొక్క అపారమైన సామర్థ్యాన్ని అన్‌లాక్ చేయడంతో పాటు మరింత వాణిజ్యం మరియు ఉద్యోగావకాశాల సృష్టికి దారితీస్తాయి." అన్నారు.