પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીએ આજે (04-03-2022) 'સસ્ટેનેબલ ગ્રોથ માટે ઊર્જા' વિષય પર એક વેબિનારને સંબોધન કર્યું. પ્રધાનમંત્રી દ્વારા સંબોધિત પોસ્ટ-બજેટ વેબિનારની શ્રેણીમાં આ નવમો વેબિનાર છે.

પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે 'સસ્ટેનેબલ ગ્રોથ માટેની ઊર્જા' માત્ર ભારતીય પરંપરાને અનુરૂપ નથી પરંતુ ભવિષ્યની જરૂરિયાતો અને આકાંક્ષાઓને પ્રાપ્ત કરવાનો માર્ગ છે. તેમણે કહ્યું કે ટકાઉ ઊર્જા સ્ત્રોત દ્વારા જ ટકાઉ વિકાસ શક્ય છે. પ્રધાનમંત્રીએ 2070 સુધીમાં નેટ ઝીરો સુધી પહોંચવા માટે ગ્લાસગો ખાતે કરેલી તેમની પ્રતિબદ્ધતાનો પુનરોચ્ચાર કર્યો હતો. તેમણે પર્યાવરણીય રીતે ટકાઉ જીવનશૈલી સંબંધિત જીવનના તેમના વિઝનનો પણ ઉલ્લેખ કર્યો હતો. ભારત આંતરરાષ્ટ્રીય સૌર જોડાણ જેવા વૈશ્વિક સહયોગમાં નેતૃત્વ પ્રદાન કરી રહ્યું છે. તેમણે 2030 સુધીમાં 500 ગીગાવોટ બિન-અશ્મિભૂત ઊર્જા ક્ષમતા અને સ્થાપિત ઊર્જા ક્ષમતાના 50 ટકા બિન-અશ્મિભૂત ઊર્જા દ્વારા હાંસલ કરવાના લક્ષ્યની પણ વાત કરી હતી. “ભારતે પોતાના માટે જે પણ લક્ષ્યો નક્કી કર્યા છે, હું તેને પડકાર તરીકે નહીં પરંતુ તક તરીકે જોઉં છું. ભારત છેલ્લાં કેટલાંક વર્ષોમાં આ વિઝન સાથે આગળ વધી રહ્યું છે અને આ વર્ષના બજેટમાં તેને નીતિ સ્તરે આગળ વધારવામાં આવ્યું છે,” તેમ તેમણે કહ્યું હતું. આ બજેટમાં ઊચ્ચ કાર્યક્ષમતાવાળા સૌર મોડ્યુલ ઉત્પાદન માટે 19.5 હજાર કરોડની જાહેરાત કરવામાં આવી છે જે ભારતને સૌર મોડ્યુલ અને સંબંધિત ઉત્પાદનોના ઉત્પાદન અને સંશોધન અને વિકાસ માટે વૈશ્વિક હબ બનાવવામાં મદદ કરશે.

તાજેતરમાં જાહેર કરાયેલા રાષ્ટ્રીય હાઇડ્રોજન મિશનનો ઉલ્લેખ કરતાં પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું કે વિપુલ રિન્યુએબલ એનર્જી પાવરના સ્વરૂપમાં તેના સહજ લાભને જોતાં ભારત ગ્રીન હાઇડ્રોજનનું હબ બની શકે છે. તેમણે આ વિસ્તારમાં ખાનગી ક્ષેત્રના પ્રયાસો કરવા જણાવ્યું હતું.

શ્રી મોદીએ ઊર્જા સંગ્રહના પડકાર તરફ પણ ધ્યાન દોર્યું જેના પર બજેટમાં નોંધપાત્ર ધ્યાન આપવામાં આવ્યું છે. તેમણે જણાવ્યું કે “આ વર્ષના બજેટમાં બેટરી સ્વેપિંગ પોલિસી અને ઇન્ટર-ઓપરેબિલિટી ધોરણો અંગે પણ જોગવાઈઓ કરવામાં આવી છે. આનાથી ભારતમાં ઇલેક્ટ્રિક વાહનોના ઉપયોગમાં આવતી સમસ્યાઓમાં ઘટાડો થશે,”

પ્રધાનમંત્રીએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે ઊર્જા ઉત્પાદનની સાથે, ટકાઉપણું માટે ઊર્જા બચત પણ એટલી જ મહત્વપૂર્ણ છે. "આપણા દેશમાં વધુ ઊર્જા કાર્યક્ષમ A/C, કાર્યક્ષમ હીટર, ગીઝર, ઓવન કેવી રીતે બનાવી શકાય તેના પર તમારે કામ કરવું જોઈએ", તેમણે સહભાગીઓને પ્રોત્સાહન આપ્યું હતું.

ઊર્જા કાર્યક્ષમ ઉત્પાદનોને પ્રાધાન્ય આપવાની જરૂરિયાત પર ભાર મૂકતા, પ્રધાનમંત્રીએ મોટા પાયે LED બલ્બને પ્રોત્સાહન આપવાનું ઉદાહરણ આપ્યું. તેમણે કહ્યું કે પહેલા સરકારે ઉત્પાદનને પ્રોત્સાહન આપીને એલઈડી બલ્બની કિંમતમાં ઘટાડો કર્યો અને પછી ઉજાલા યોજના હેઠળ 37 કરોડ એલઈડી બલ્બનું વિતરણ કરવામાં આવ્યું. આનાથી 48 હજાર મિલિયન કિલો વોટ કલાકની વીજળીની બચત થઈ છે અને ગરીબ અને મધ્યમ વર્ગના પરિવારોના વીજળીના બિલમાં લગભગ 20 હજાર કરોડ રૂપિયાની બચત થઈ છે. વધુમાં, વાર્ષિક કાર્બન ઉત્સર્જનમાં 4 કરોડ ટનનો ઘટાડો જોવા મળ્યો હતો. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, સ્ટ્રીટ લાઇટમાં LED બલ્બ અપનાવવાથી સ્થાનિક સંસ્થાઓ દર વર્ષે 6 હજાર કરોડ રૂપિયાની બચત કરી રહી છે.

કોલ ગેસિફિકેશન એ કોલસાનો સ્વચ્છ વિકલ્પ છે, તેમ પ્રધાનમંત્રીએ નોંધ્યું હતું. આ વર્ષના બજેટમાં, કોલ ગેસિફિકેશન માટે, 4 પાયલોટ પ્રોજેક્ટ્સની જાહેરાત કરવામાં આવી છે જે આ પ્રોજેક્ટ્સની ટેકનિકલ અને નાણાકીય સદ્ધરતાને મજબૂત કરવામાં મદદ કરશે. એ જ રીતે, સરકાર પણ ઇથેનોલ મિશ્રણને સતત પ્રોત્સાહન આપી રહી છે. પ્રધાનમંત્રીએ ઉપસ્થિતોને બિન-કમ્પાઉન્ડ ઇંધણ માટે વધારાની વિભેદક આબકારી જકાત વિશે માહિતી આપી હતી. તાજેતરમાં ઈન્દોરમાં ગોવર્ધન પ્લાન્ટના ઉદ્ઘાટનને યાદ કરતાં પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું કે ખાનગી ક્ષેત્ર આગામી બે વર્ષમાં દેશમાં આવા 500 કે 1000 પ્લાન્ટ સ્થાપી શકે છે.

પ્રધાનમંત્રીએ ભારતમાં ઊર્જાની માગમાં ભાવિ ઉછાળા વિશે વાત કરી અને રિન્યુએબલ એનર્જી તરફ સંક્રમણની જટિલતાને રેખાંકિત કરી. તેમણે ભારતના 24-25 કરોડ ઘરોમાં સ્વચ્છ-રસોઈ જેવા આ દિશામાં પગલાંઓની શ્રેણીબદ્ધ યાદી આપી; નહેરો પર સોલાર પેનલ્સ, ઘરના બગીચાઓમાં અથવા બાલ્કનીઓમાં સોલાર ટ્રી, સંભવતઃ, સોલાર-ટ્રીમાંથી ઘરને 15 ટકા ઊર્જા મળી શકે છે. તેમણે વીજળીનું ઉત્પાદન વધારવા માટે સૂક્ષ્મ હાઇડલ પ્રોજેક્ટ્સની શોધ કરવાનું પણ સૂચન કર્યું હતું. "વિશ્વ તમામ પ્રકારના કુદરતી સંસાધનોના અવક્ષયની સાક્ષી છે. આવા સંજોગોમાં પરિપત્ર અર્થવ્યવસ્થા એ સમયની માગ છે અને આપણે તેને આપણા જીવનનો ફરજિયાત ભાગ બનાવવો પડશે,” તેમ તેમણે જણાવ્યું હતું.

SD/GP/NP

સોશિયલ મીડિયા પર અમને ફોલો કરો :  @PIBAhmedabad    /pibahmedabad1964    /pibahmedabad  pibahmedabad1964[at]gmail[dot]com