આવાસ અને શહેરી બાબતોના મંત્રાલય (MoHUA) દ્વારા 1લી માર્ચ 2022ના રોજ વિશ્વના સૌથી મોટા શહેરી સ્વચ્છતા સર્વેક્ષણ, સ્વચ્છ સર્વેક્ષણ (SS)ની સતત સાતમી આવૃત્તિ માટે ક્ષેત્ર આકારણી શરૂ કરવામાં આવી હતી. તેની ડ્રાઇવિંગ ફિલોસોફી તરીકે ‘પીપલ ફર્સ્ટ’ સાથે ડિઝાઇન કરાયેલ, સ્વચ્છ સર્વેક્ષણ 2022 ફ્રન્ટલાઈન સેનિટેશન વર્કર્સના એકંદર કલ્યાણ અને સુખાકારી માટે શહેરોની પહેલને કેપ્ચર કરવા માટે તૈયાર કરવામાં આવ્યું છે. આઝાદી@75ની ભાવનાથી ભરપૂર આ સર્વે વરિષ્ઠ નાગરિકો અને યુવા પુખ્ત વયના લોકોના અવાજને એકસરખું પ્રાધાન્ય આપશે અને શહેરી ભારતની સ્વચ્છતાને જાળવી રાખવાની દિશામાં તેમની ભાગીદારીને મજબૂત કરશે.

મોટા પાયે નાગરિકોની સહભાગિતાને પ્રોત્સાહિત કરતી વખતે શહેરોને શહેરી સ્વચ્છતાની સ્થિતિ સુધારવા માટે પ્રોત્સાહિત કરવા માટે 2016 માં MoHUA દ્વારા SSને સ્પર્ધાત્મક માળખા તરીકે રજૂ કરવામાં આવ્યું હતું. તે ભારતના શહેરો અને નગરો વચ્ચે તંદુરસ્ત સ્પર્ધાની ભાવના તરફ દોરી ગયું છે. 2016માં માત્ર 73 શહેરો સાથે મિલિયનથી વધુ વસ્તી સાથે શરૂ થયેલી સફર અનેકગણી વધી છે, જેમાં 2017માં 434 શહેરો, 2018માં 4,203 શહેરો, 2019માં 4,237 શહેરો, SS 2020માં 4,242 શહેરો અને SS2021માં 4,320 શહેરોનો સમાવેશ 62  કેન્ટોનમેન્ટ બોર્ડ સહિત થાય છે.

MoHUA એ એસેસમેન્ટ એજન્સી - Ipsos Research Pvt.ના લગભગ 3,000 મૂલ્યાંકનો સાથે 1લી માર્ચ 2022 ના રોજ SS 2022 સર્વેક્ષણની ઔપચારિક શરૂઆત કરી. લિ., શહેરોના પ્રદર્શનનું મૂલ્યાંકન કરવા મેદાનમાં જવા માટે તૈયાર છે. અગાઉના વર્ષોમાં 40% ની સરખામણીમાં હવે 100% વોર્ડને નમૂના માટે આવરી લેવા માટે સર્વેક્ષણનો વ્યાપ વિસ્તારવામાં આવ્યો છે. આ મહત્વાકાંક્ષી કવાયતને એકીકૃત રીતે હાથ ધરવા માટે, SS 2022માં ઓન-ફીલ્ડ એસેસમેન્ટ માટે ગયા વર્ષે તૈનાત કરાયેલા મુલ્યાંકકો કરતાં વધુ સંખ્યામાં મૂલ્યાંકન જોવા મળશે. શહેરો SS 2022ની તૈયારીમાં અનેક નાગરિક કેન્દ્રિત ઝુંબેશ ચલાવવાની સાથે સ્વચ્છતામ પોર્ટલ MIS માં તેમની પ્રગતિને અપડેટ કરીને નિયમિતપણે તેમનો ડેટા ભરી રહ્યાં છે.

આ વર્ષનું સર્વેક્ષણ વિશેષ છે કારણ કે તે ભારતની આઝાદીના 75મા વર્ષની ઉજવણી સાથે એકરુપ છે. Azaadi@75ૉની થીમને ધ્યાનમાં રાખીને અને વૃદ્ધોના શાણપણને શ્રદ્ધાંજલિ આપવા માટે, SS 2022 સર્વેક્ષણના એક અભિન્ન ભાગ તરીકે વરિષ્ઠ નાગરિકો પાસેથી પ્રતિસાદ મેળવવાનું લક્ષ્ય રાખશે. અવાજોની વિવિધતા સુનિશ્ચિત કરવા માટે, SS 2022 એવા યુવા વયસ્કો સુધી પણ પહોંચશે જેઓ દેશના ભાવિ નેતાઓ અને સ્વચ્છતા ચળવળ છે. વધુમાં, પ્રગતિશીલ ભારતના 75 વર્ષની સ્મૃતિમાં, ULB એ તેમના સંબંધિત શહેરોમાં ઓછામાં ઓછા એક ચૌરાહા/ગોળાકારને ઓળખવા માટે નાગરિકો સાથે હાથ મિલાવ્યા કે જે ભારતની આઝાદીના 75 વર્ષની ભવ્યતાની ભાવનાને દર્શાવવા માટે વિષયક રીતે સુશોભિત કરી શકાય. SS 2022માં આ એક નવું સૂચક છે.

આ વર્ષે 6ઠ્ઠી ડિસેમ્બર 2021ના રોજ MoHUA દ્વારા શરૂ કરાયેલ અન્ય એક નવું સૂચક 'સ્વચ્છ ટેક્નોલોજી ચેલેન્જ', SS 2022 માં ઉમેરવામાં આવ્યું છે. આ પડકારના ભાગરૂપે, વ્યક્તિઓ/સંસ્થાઓ અને સ્ટાર્ટ-અપ્સે ચાર વિષયોની શ્રેણીઓ હેઠળ નવીન ઉકેલો સબમિટ કર્યા છે, એટલે કે, ( i) સામાજિક સમાવેશ, (ii) શૂન્ય ડમ્પ (સોલિડ વેસ્ટ મેનેજમેન્ટ), (iii) પ્લાસ્ટિક વેસ્ટ મેનેજમેન્ટ અને (iv) તમામ શહેરી સ્થાનિક સંસ્થાઓમાં ડિજિટલ સક્ષમતા દ્વારા પારદર્શિતા.

SS 2022 નાના શહેરો માટે 15K થી ઓછી અને 15-25K ની વચ્ચેની બે વસ્તી શ્રેણીઓ રજૂ કરીને એક સમાન રમતનું ક્ષેત્ર બનાવવા માટે પ્રતિબદ્ધ છે. સર્વેક્ષણ પદચિહ્નને વધુ વિસ્તૃત કરવા માટે, પ્રથમ વખત જિલ્લા રેન્કિંગ રજૂ કરવામાં આવ્યા છે.

રોગચાળાની અચાનક શરૂઆત જાહેર આરોગ્ય, સ્વચ્છતા અને કચરા વ્યવસ્થાપનના ક્ષેત્રોમાં અભૂતપૂર્વ પડકારો લઈને આવી. જો કે, સ્વચ્છતા કામદારોએ આ સમય દરમિયાન શહેરી ભારતને સુરક્ષિત રાખવા માટે પ્રદર્શિત કરેલી ફરજની અદમ્ય ભાવના હતી. સ્વચ્છતા કામદારોની મૌન સેના દ્વારા રાષ્ટ્રમાં આપેલા યોગદાનને ઓળખવા અને સન્માન આપવા માટે, સરકારે તેમના સર્વગ્રાહી કલ્યાણ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવાની પ્રતિજ્ઞા લીધી છે. SS 2022 એ ચોક્કસ સૂચકાંકોનો સમાવેશ કર્યો છે જે શહેરોને શહેરી ભારતની સ્વચ્છતા યાત્રામાં આ અગ્ર હરોળના સૈનિકો માટે કામ કરવાની પરિસ્થિતિઓ અને આજીવિકાની તકોને સુધારવા માટે ચલાવે છે.

SD/GP/MR

સોશિયલ મીડિયા પર અમને ફોલો કરો :  @PIBAhmedabad    /pibahmedabad1964    /pibahmedabad  pibahmedabad1964[at]gmail[dot]com