ప్రభుత్వం తన నిరంతర కృషితో ప్రకృతి వైపరీత్యాలను ఎదుర్కొనేందుకు సంసిద్ధతను గణనీయంగా మెరుగుపరుచుకుంది. విపత్తు నిర్వహణ (డిఎం) చట్టం, 2005 ప్రకారం, విపత్తు నిర్వహణపై జాతీయ విధానం (ఎన్‌పిడిఎం) జారీ చేయబడింది. సమగ్రమైన, చురుకైన, బహుళ-విపత్తుల ఆధారితమైన మరియు అభివృద్ధి చేయడం ద్వారా సురక్షితమైన మరియు విపత్తులను తట్టుకునే భారతదేశాన్ని నిర్మించాలనే లక్ష్యంతో నివారణ, తగ్గించడం, సంసిద్ధత మరియు ప్రతిస్పందన  ద్వారా సాంకేతికత ఆధారిత వ్యూహంతో ముందుకు వెళ్తుంది. మొదటి జాతీయ విపత్తు నిర్వహణ ప్రణాళికను నేషనల్ డిజాస్టర్ మేనేజ్‌మెంట్ అథారిటీ (ఎన్‌డిఎంఏ) 2016లో జారీ చేసింది మరియు ఇది 2019లో సమీక్ష తర్వాత సవరించబడింది. వారి సంబంధిత ప్రణాళికలు మరియు ప్రాజెక్ట్‌లలో సంసిద్ధత, ఉపశమన చర్యలు మరియు సామర్థ్య నిర్మాణ కార్యక్రమాలను ఏకీకృతం చేయడానికి ఎన్‌డిఎంఎ కూడా భారత ప్రభుత్వంతో పాటు రాష్ట్రంలోని వివిధ మంత్రిత్వ శాఖలు/విభాగాలు అనుసరించాల్సిన మార్గదర్శకాలను జారీ చేసింది. ఎన్‌డిఎంఎ ప్రారంభం నుండి వరదలతో సహా వివిధ నేపథ్య మరియు క్రాస్-కటింగ్ సమస్యలపై ప్రమాదకర నిర్దిష్ట విపత్తు నిర్వహణ కోసం వివిధ మార్గదర్శకాలను జారీ చేసింది.

ఏదైనా విపత్తు లేదా విపత్తు పరిస్థితిలో నిపుణుల ప్రతిస్పందనను అందించడానికి భారత ప్రభుత్వం నేషనల్ డిజాస్టర్ రెస్పాన్స్ ఫోర్స్ (ఎన్‌డిఆర్ఎఫ్)ని ఏర్పాటు చేసింది. ఇంకా, భారత ప్రభుత్వం ఎన్‌డిఆర్ఎఫ్‌ సిబ్బందికి మరియు ఇతర వాటాదారులకు శిక్షణనిచ్చేందుకు నాగ్‌పూర్‌లో ప్రీమియం ఇన్‌స్టిట్యూట్‌ని అంటే ఎన్‌డిఆర్ఎఫ్ అకాడమీని కూడా ఏర్పాటు చేసింది. ఇంకా, రెస్క్యూ ఆపరేషన్స్‌లో నిమగ్నమైన సిబ్బందికి శిక్షణ ఇవ్వడం నిరంతర ప్రక్రియ. అటువంటి సిబ్బందికి కెపాసిటీ బిల్డింగ్ మరియు కార్యాచరణ సంసిద్ధత కోసం శిక్షణ ఇవ్వబడుతుంది. కెమికల్, బయోలాజికల్, రేడియోలాజికల్ మరియు న్యూక్లియర్ (సిబిఆర్‌ఎన్‌) అత్యవసర పరిస్థితులతో సహా సహజ మరియు మానవ నిర్మితమైన అన్ని రకాల విపత్తులకు సమర్థవంతంగా ప్రతిస్పందించడానికి ఎన్‌డిఆర్‌ఎఫ్ సిబ్బందికి వారి నైపుణ్యాలను అప్‌గ్రేడ్ చేయడం కోసం క్రమం తప్పకుండా శిక్షణ ఇస్తారు. ఎన్‌డిఆర్‌ఎఫ్  సిబ్బంది వివిధ అంతర్జాతీయ ఈవెంట్‌లలో పాల్గొనడానికి కూడా నామినేట్ చేయబడతారు. అంటే శిక్షణా కోర్సులు/సెమినార్లు/వర్క్‌షాప్‌లు మొదలైన వాటిలో విపత్తు నిర్వహణలో అత్యుత్తమ అభ్యాసాలు, ప్రపంచవ్యాప్తంగా అవలంబిస్తున్న అధునాతన పరికరాలు & సాంకేతికతలపై వారి నైపుణ్యాలను నవీకరించడానికి ఉద్దేశించబడింది. ఎన్‌డిఆర్ఎఫ్  రాష్ట్ర విపత్తు ప్రతిస్పందన దళం (ఎస్‌డిఆర్‌ఎఫ్), రాష్ట్ర పోలీస్, హోంగార్డ్స్, సివిల్ డిఫెన్స్, ఫైర్ సర్వీసెస్, నేషనల్ క్యాడెట్ కార్ప్స్ (ఎన్‌సిసి), ప్రభుత్వేతర సంస్థల "కమ్యూనిటీ కెపాసిటీ బిల్డింగ్ మరియు పబ్లిక్ అవగాహన మరియు సంసిద్ధత కార్యక్రమం"లో అవిశ్రాంతంగా నిమగ్నమై ఉంది. వీటిలో ఎన్‌జిఓలు, నెహ్రూ యువ కేంద్ర సంగటన్(ఎన్‌వైకేఎస్), విద్యార్థులు, వాలంటీర్లు మరియు ఇతర వాటాదారులు వీటిలో ఉన్నారు.

వరదలు, కొండచరియలు విరిగిపడటం, భూకంపాలు, రసాయన (పారిశ్రామిక) వైపరీత్యాలు మొదలైన వివిధ విపత్తుల కోసం రెస్క్యూ ఆపరేషన్లలో నిమగ్నమైన ఇతర సంస్థలు/అధికారుల సహకారంతో క్రమమైన వ్యవధిలో మాక్ ఎక్సర్సైజ్‌లు/టేబుల్ టాప్ వ్యాయామాలు కూడా ఎన్‌డిఎంఏ మరియు ఎన్‌డిఆర్ఎఫ్ నిర్వహిస్తున్నాయి.

ఈ విషయాన్ని హోం వ్యవహారాల సహాయ మంత్రి శ్రీ నిత్యానంద రాయ్ ఈరోజు రాజ్యసభలో ఒక ప్రశ్నకు లిఖితపూర్వక సమాధానంలో తెలిపారు.

 

*****