2021 సంవత్సరంలో పంచాయతీరాజ్ మంత్రిత్వ శాఖ ప్రధాన ముఖ్యాంశాలు క్రింది విధంగా ఉన్నాయి:

స్వామిత్వ  -SVAMITVA (గ్రామాల సర్వే , గ్రామ ప్రాంతాలలో మెరుగైన సాంకేతికతతో మ్యాపింగ్

1.1 స్వామిత్వ -SVAMITVA పథకాన్ని అభివృద్ధి ప్రణాళిక ప్రధానమంత్రి జాతీయ పంచాయతీరాజ్ దినోత్సవం, 24 ఏప్రిల్ 2020 నాడు ప్రతి గ్రామీణ గృహ యజమానికి “రికార్డ్ ఆఫ్ రైట్స్” అందించడం కోసం  గ్రామీణ భారతదేశం ఆర్థిక పురోగతిని సాధించాలనే సంకల్పంతో ప్రారంభించారు. తాజా సర్వేయింగ్ డ్రోన్-టెక్నాలజీ ద్వారా గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో నివాసముండే (సంపద) భూమిని గుర్తించడం ఈ పథకం లక్ష్యం, ఇది పంచాయతీరాజ్ మంత్రిత్వ శాఖ, రాష్ట్ర రెవెన్యూ శాఖలు, రాష్ట్ర పంచాయతీ రాజ్ శాఖలు , సర్వే ఆఫ్ ఇండియా సహకారంతో సాకారమైన  ప్రయత్నం. పథకం పరిధిలో  అనేక రకాల అంశాలున్నాయి  అవి. ఆస్తుల నగదీకరణను సులభతరం చేయడం , బ్యాంకు రుణాల్ని ప్రారంభించడం; ఆస్తి సంబంధిత వివాదాలను తగ్గించడం; సమగ్ర గ్రామ స్థాయి ప్రణాళిక, ఇవన్నీ నిజమైన అర్థంలో గ్రామ స్వరాజ్యాన్ని సాధించడానికి , గ్రామీణ భారతదేశాన్ని ఆత్మనిర్భర్‌గా మార్చడానికి సోపానం అవుతాయి.

దశ I - మార్గదర్శక పథకం (ఏప్రిల్ 2020 - మార్చి 2021): హర్యానా, కర్ణాటక, మధ్యప్రదేశ్, మహారాష్ట్ర, ఉత్తరప్రదేశ్, ఉత్తరాఖండ్, పంజాబ్, రాజస్థాన్, ఆంధ్రప్రదేశ్ ,  హర్యానా, మధ్యప్రదేశ్, పంజాబ్ , రాజస్థాన్  రాష్ట్రాలలో నిరంతర ఆపరేటింగ్ రిఫరెన్స్ సిస్టమ్స్ (CORS) స్థాపన.

దశ II (ఏప్రిల్ 2021 - మార్చి 2025) - 2025 నాటికి మిగిలిన గ్రామాల పూర్తి సర్వే , 2022 నాటికి దేశవ్యాప్తంగా CORS నెట్‌వర్క్ కవరేజీ.

1.2 పథకం ఆవశ్యకత

  భారతదేశంలోని గ్రామీణ భూముల సర్వే , హక్కుల రికార్డు చాలాకాలం క్రితం చేశారు , పైగా,  నివాస గ్రామాల ప్రాంతం అనేక రాష్ట్రాల్లో సర్వే/మ్యాప్ చేయలేదు. అందువల్ల, చట్టపరమైన పత్రం లేనప్పుడు, గ్రామీణ ప్రాంతాల్లోని ఆస్తిగల యజమాని రుణాలు, ఇతర ఆర్థిక సహాయం పొందడం కోసం బ్యాంకుల ఆమోదం పొందలేరు. అందువల్ల, ఇంటి యజమానులకు ఆస్తి పైన  చట్టపరమైన హక్కును అందించడానికి, సరికొత్తగా  డ్రోన్ టెక్నాలజీతో చిత్రాలను తీసి భద్ర పరుస్తారు. దీనికి నిరంతరాయంగా  పనిచేసే రిఫరెన్స్ స్టేషన్ (CORS) సాంకేతికత అవసరం.

1.3 పథకం లక్ష్యం

కుటుంబానికి ఆస్తి హక్కును అందించేందుకు ఆస్తి ఆధారంగా  ఆర్థిక సంస్థల నుండి రుణాలను దరఖాస్తు చేసుకోవడానికి అవకాశం ఉంటుంది.ఆస్తికి  వివాదాల తగ్గించడానికి  స్పష్టమైన హక్కుదారుడు , కచ్చితమైన పరిమాణ నిర్ధారణ , పారదర్శకమైన భూమి వివరాలతో, స్వామిత్వ -SVAMITVA రాష్ట్రాలు స్థానిక అభివృద్ధి పనుల కోసం పంచాయతీకి అందుబాటులో ఉండే ఆస్తిపన్ను వసూలు చేయడానికి  గ్రామ పంచాయతీలకు అధికారం కల్పించే అపూర్వమైన అవకాశాన్ని అందిస్తుంది. దీనివల్ల గ్రామ పంచాయతీలకు ఆర్థికంగా చేయూత లభిస్తుంది.

మెరుగైన నాణ్యమైన గ్రామ పంచాయితీ అభివృద్ధి ప్రణాళిక  తయారీకి తోడ్పడేందుకు ఖచ్చితమైన భూ రికార్డులు , GIS మ్యాప్‌లను రూపొందించడం పంచాయితీల సామాజిక-ఆర్థిక ప్రొఫైల్‌ను మెరుగుపరచడం, వాటిని స్వయం-స్థిరత్వం పొందేలా చేయడం

1.4 – ఈ సంవత్సరంలో పథకం కింద సాధించిన విజయాలు

డిసెంబర్ 2021 నాటికి, 90,504 గ్రామాల్లో డ్రోన్ సర్వే పూర్తయింది; వీటిలో 70,554 గ్రామాల్లో ఫోటోలు తీయడం పూర్తయింది , 43,487 గ్రామాల్లో భూ నిర్ధారణ  పూర్తయింది. 28,603 గ్రామాల్లో దాదాపు 36 లక్షల ప్రాపర్టీ కార్డులు సిద్ధం చేశారు:

2.1 పంచాయితీ రాజ్ సంస్థలలో (పంచాయతీ రాజ్ సంస్థలు) ఇ-గవర్నెన్స్‌ను బలోపేతం చేయడానికి, 2020 ఏప్రిల్ 24న జాతీయ పంచాయతీరాజ్ దినోత్సవం సందర్భంగా పంచాయితీ రాజ్ కోసం సరళీకృత వర్క్ బేస్డ్ అకౌంటింగ్ అప్లికేషన్ అయిన eGramSwaraj ప్రారంభించారు. ఇది   ఇ-పంచాయత్ మిషన్ మోడ్ ప్రాజెక్ట్ (MMP) కింద అన్ని అప్లికేషన్‌ల కార్యాచరణలు. e-GramSwaraj e-FMS అప్లికేషన్‌లను కలిగి ఉంటుంది.

ఇందులో ఉండే సమాచార  విభాగాలు

గ్రామ పంచాయతీ ప్రొఫైల్: ఎన్నికల వివరాలు, ఎన్నికైన సభ్యులు, కమిటీ సమాచారం మొదలైన వాటితో పంచాయతీ ప్రొఫైల్‌ను నిర్వహిస్తుంది.

పంచాయితీ ప్రణాళిక: కార్యక్రమాల ప్రణాళిక , కార్యాచరణ ప్రణాళిక రూపకల్పనను సులభతరం చేస్తుంది

భౌతిక పురోగతి: ఆమోదించిన కార్యక్రమాల భౌతిక , ఆర్థిక పురోగతిని నమోదు చేస్తుంది

ఆర్థిక పురోగతి: పని ఆధారిత అకౌంటింగ్ , నిధుల పర్యవేక్షణను సులభతరం చేస్తుంది

ఆస్తి డైరెక్టరీ: పంచాయతీల అన్ని స్థిర , చరాస్తుల వివరాలను నిల్వ చేస్తుంది.

ఓపెన్ సోర్స్ టెక్నాలజీల ఆధారంగా బలమైన ప్రామాణీకరణ పనితీరు కలిగి ఉంటుంది.

2.2 ఇ-గ్రామస్వరాజ్ పంచాయతీ రాజ్ సంస్థలకు ఎక్కువ నిధుల పంపిణీ ద్వారా పంచాయతీ విశ్వసనీయతను పెంపొందించడంలో సహాయం చేస్తుంది. ఇది వికేంద్రీకృత ప్రణాళిక, పురోగతి నివేదిక , పని ఆధారిత అకౌంటింగ్ ద్వారా మెరుగైన పారదర్శకతను తెస్తుంది. ఈ  అప్లికేషన్ ఉన్నత అధికారులచే సమర్థవంతమైన పర్యవేక్షణ కోసం ఒక వేదికగా ఉపయోగం . eGramSwaraj అప్లికేషన్‌లో పొందుపరచిన కొన్ని ముఖ్యమైన లక్షణాలు:

గ్రామ మన్ చిత్ర GISలో అందుబాటులో ఉన్న ఆస్తులు,

ఎక్కువమందికి  అద్దెకు మద్దతు ఇస్తుంది; ఒకే సందర్భంలో అద్దెదారులు ఎందరికైనా వాడవచ్చు  ,

ఓపెన్ సోర్స్ టెక్నాలజీల ఆధారంగా బలమైన ప్రామాణీకరణ మెకానిజం.

2.2 ఇ-గ్రామస్వరాజ్ పంచాయతీ రాజ్ సంస్థలకు ఎక్కువ నిధుల పంపిణీని ప్రేరేపించడం ద్వారా పంచాయతీ విశ్వసనీయతను పెంపొందించడంలో సహాయం చేస్తుంది. ఇది వికేంద్రీకృత ప్రణాళిక, పురోగతి నివేదిక , పని ఆధారిత అకౌంటింగ్ ద్వారా మెరుగైన పారదర్శకతను తెస్తుంది. ఇంకా, అప్లికేషన్ ఉన్నత అధికారులచే సమర్థవంతమైన పర్యవేక్షణ కోసం ఒక వేదికను అందిస్తుంది. eGramSwaraj అప్లికేషన్‌లో పొందుపరచిన కొన్ని ముఖ్యమైన లక్షణాలు:

గ్రామ మంచిత్ర GISలో అందుబాటులో ఉన్న ఆస్తులు,

బహుళస్థాయి అద్దెకు అవకాశం ఇస్తుంది; ఒకే సందర్భంలో బహుళ అద్దెదారులు ,

ఓపెన్ సోర్స్ టెక్నాలజీల ఆధారంగా బలమైన ప్రామాణీకరణ మెకానిజం.

2.3 పని వివిధ దశలను పర్యవేక్షించడానికి ప్రణాళికా దశ నుండి పూర్తి స్థాయి కార్యాచరణను జరిగేట్టు  సమగ్ర వ్యవస్థ ద్వారా ప్రభుత్వ వ్యయాన్ని సమర్థవంతంగా పర్యవేక్షించడానికి బలమైన వ్యవస్థగా, పనుల కోసం చేసిన వ్యయాన్ని నమోదు చేయడానికి సృష్టించిన ఆస్తి పూర్తి వివరాలు. ఈ ప్రయత్నంలో, పంచాయతీ రాజ్ మంత్రిత్వ శాఖ పంచాయతీ ప్రణాళిక, భౌతిక పురోగతి, ఆర్థిక పురోగతి , స్థానిక ప్రభుత్వ డైరెక్టరీ (LGD)తో కూడిన ఆస్తుల నిర్వహణతో కూడిన ఇ-ఫైనాన్షియల్ మేనేజ్‌మెంట్ సిస్టమ్ (e-FMS)ని ఏర్పాటు చేసింది. పబ్లిక్ ఫైనాన్షియల్ మేనేజ్‌మెంట్ సిస్టమ్ (PFMS), ప్రత్యేక ప్రణాళిక , జియోట్యాగింగ్‌తో పాటు బలమైన వ్యవస్థ.

2.4 ఇంకా, మంత్రిత్వ శాఖ PFMS ఇంటిగ్రేషన్ ద్వారా eGramSwaraj, PFMS , కోర్ బ్యాంకింగ్ సిస్టమ్ (CBS) మధ్య సమాచార మార్పిడిని ప్రారంభించింది. సంబంధిత రాష్ట్ర ట్రెజరీలు , eGramSwaraj ఇంటర్‌ఫేస్ (eGSPI)తో రివర్స్ ఇంటిగ్రేషన్ ప్రక్రియ వల్ల, ఇది అప్లికేషన్‌లో మాన్యువల్‌గా రసీదులను బుక్ చేయవలసిన అవసరం ఉండదు.

eGramSwaraj-PFMS ఇంటర్‌ఫేస్‌తో సహా ఇ-గ్రామస్వరాజ్‌ను స్వీకరించడం ప్రస్తుత పురోగతి:

 <<<టేబుల్>>

యాక్షన్ పాయింట్ స్థితి

పంచాయతీ ప్రణాళిక 2.54 లక్షల గ్రామ పంచాయతీలు ఆమోదించిన గ్రామ పంచాయతీఅభివృద్ధి ప్రణాళికని అప్‌లోడ్ చేశాయి, 5 వేలకు పైగా బ్లాక్ పంచాయతీలు ఆమోదించిన BPఅభివృద్ధి ప్రణాళికని అప్‌లోడ్ చేశాయి , 435 అభివృద్ధి ప్రణాళిక అభివృద్ధి ప్రణాళికలను జిల్లా పంచాయతీలు అప్‌లోడ్ చేశాయి.

భౌతిక పురోగతి 1.11 లక్షల గ్రామ పంచాయతీలు గ్రామ పంచాయతీఅభివృద్ధి ప్రణాళిక కింద కార్యక్రమాల భౌతిక పురోగతిని నివేదించారు

LGD కోడ్ కంప్లైంట్ CFC గ్రాంట్‌లను స్వీకరించే రాష్ట్రాల్లో 100% గ్రామ పంచాయతీలు (TLBలతో సహా) LGD కి అనుగుణంగా ఉంటాయి.

eGramSwaraj– PFMS ఇంటిగ్రేషన్ 2.53 లక్షల గ్రామ పంచాయతీలు PFMS నుండి eGramSwarajకి మార్చారు .

2021-22 కోసం 2.31 లక్షల గ్రామ పంచాయతీలు eGramSwaraj PFMSను ప్రారంభించాయి

2021–2022లో 1.83 లక్షల గ్రామ పంచాయతీలు ఆన్‌లైన్ చెల్లింపులను ప్రారంభించారు. దాదాపు రూ.67,000 కోట్ల విలువైన చెల్లింపులను పంచాయతీలు తమ సంబంధిత లబ్ధిదారులు/విక్రయదారులకు విజయవంతంగా బదిలీ చేశాయి.

2020-21 కోసం ఖాతా మూసివేత 2020-21కి, 92% గ్రామ పంచాయతీలు తమ సంవత్సర లెక్కలను పూర్తి చేశాయి.

2021-22 కోసం ఖాతా మూసివేత 2021-22 సంవత్సరానికి, 82% గ్రామ పంచాయతీలు నెల లెక్కలను పూర్తి చేశాయి.

2.5 ఇగ్రామ్‌స్వరాజ్‌తో లబ్ధిదారుల వివరాల ఏకీకరణ: పారదర్శకతను పెంపొందించడానికి , పంచాయతీలను సాధికారత చేయడానికి, మంత్రిత్వ శాఖ ఇ-గ్రామ్ స్వరాజ్ అప్లికేషన్‌తో వివిధ కేంద్ర మంత్రిత్వ శాఖలు/డిపార్ట్‌ మెంట్‌ల లబ్ధిదారుల వివరాలను ఏకీకృతం చేసింది. పబ్లిక్ వెరిఫికేషన్ కోసం గ్రామసభల సమయంలో చదవడానికి సమాచారం గ్రామ పంచాయతీలకు అందుబాటులో ఉంటుంది. డిజిటలైజేషన్ , ప్రజల భాగస్వామ్యం ద్వారా జవాబుదారీతనాన్ని నిర్ధారించడంలో ఈ ధృవీకరణ ఒక మైలురాయి. డిసెంబర్ 2021 నాటికి, మూడు కేంద్ర మంత్రిత్వ శాఖలు/డిపార్ట్ మెంట్లు  తొమ్మిది పథకాల లబ్ధిదారుల వివరాలు eGramSwaraj అప్లికేషన్‌తో అనుసంధానించారు. ఇందులో గ్రామీణాభివృద్ధి మంత్రిత్వ శాఖకు చెందిన ఐదు పథకాలు ఉన్నాయి. PM ఆవాస్ యోజన – గ్రామీణ (PMAY-G), ఇందిరా గాంధీ జాతీయ వృద్ధాప్య పెన్షన్ పథకం (IGNOAPS), ఇందిరా గాంధీ జాతీయ వితంతు పెన్షన్ పథకం (IGNWPS), ఇందిరా గాంధీ జాతీయ వికలాంగుల పెన్షన్ పథకం (IGNఅభివృద్ధి ప్రణాళికS), ఇందిరా గాంధీ జాతీయ కుటుంబ ప్రయోజన పథకం (IGNFBS) ), పశుసంవర్ధక , పాడిపరిశ్రమ శాఖకు చెందినవి రెండు పథకాలు. నేషనల్ అగ్రికల్చరల్ ఇన్నోవేషన్ ప్రాజెక్ట్ (NAIP & NAIP II) , నేషనల్ యానిమల్ డిసీజ్ కంట్రోల్ ప్రోగ్రామ్ (NADCP), వ్యవసాయం , కుటుంబ సంక్షేమ మంత్రిత్వ శాఖ ఒక పథకం. ప్రధాన మంత్రి కిసాన్ సమ్మాన్ నిధి (PMKSN); త్రాగునీరు , పారిశుద్ధ్య శాఖ, జల శక్తి మంత్రిత్వ శాఖ స్వచ్ఛ భారత్ మిషన్ (గ్రామీన్) మరొక పథకం..

ఆస్తుల జియో ట్యాగింగ్

 3.1 సమర్థవంతమైన పర్యవేక్షణలో భాగంగా, పనుల భౌతిక పురోగతిని క్షేత్రస్థాయి పర్యవేక్షణ కలిగి ఉండటం తప్పనిసరి. ఇంకా, వ్యవస్థను బలోపేతం చేయడానికి అనుబంధంగా; ఆస్తుల జియో-ట్యాగింగ్ (పని పూర్తయిన తర్వాత) అత్యంత ముఖ్యమైనది. అసెట్ అవుట్‌పుట్‌గా ఉన్న పనుల కోసం జియో-ట్యాగ్‌లతో (అంటే గ్రామ పంచాయతీల కోఆర్డినేట్‌లు) ఫోటోలను తీయడంలో సహాయం చేయడానికి mActionSoft - మొబైల్ ఆధారిత అప్లికేషన్  మంత్రిత్వ శాఖ అభివృద్ధి చేసింది. ఆస్తులకు జియో ట్యాగింగ్ అనేది మూడు దశల్లో జరుగుతుంది. (i) పని ప్రారంభించే ముందు, (ii) పని సమయంలో , (iii) పని పూర్తయిన తర్వాత. ఇది సహజ వనరుల నిర్వహణ, నీటి సేకరణ, కరువు నివారణ, పారిశుద్ధ్యం, వ్యవసాయం, చెక్ డ్యామ్‌లు , నీటిపారుదల మార్గాలు మొదలైన వాటికి సంబంధించిన అన్ని పనులు , ఆస్తులపై సమాచారాన్ని అందిస్తుంది.

3.2 పురోగతి (డిసెంబర్ 2021 నాటికి): ప్రస్తుత సంవత్సరంలో పదిహేనవ ఆర్థిక సంఘం కింద తీసుకున్న కార్యక్రమాల కోసం గ్రామ పంచాయతీల ద్వారా 2.52 లక్షల ఆస్తుల ఫోటోగ్రాఫ్‌లు అప్‌లోడ్ చేశారు.

3.3 సిటిజన్ చార్టర్

సేవల ప్రమాణాలు, సమాచారం, ఎంపిక , సంప్రదింపులు, వివక్షత , యాక్సెసిబిలిటీ, ఫిర్యాదుల పరిష్కారం, డబ్బు విలువకు సంబంధించి పౌరుల పట్ల పంచాయతీరాజ్ సంస్థల (పంచాయతీ రాజ్ సంస్థలు) నిబద్ధతపై దృష్టి పెట్టడానికి, మంత్రిత్వ శాఖ వేదికను అందించింది. “మేరీ పంచాయత్ మేరా అధికార్ – జన్ సేవేయిన్ హమారే ద్వార్” (మేరీ పంచాయత్ మేరా అధికార్ – జనసేవ) అనే నినాదంతో సిటిజన్ చార్టర్ డాక్యుమెంట్‌ను (https://panchayatcharter.nic.in/) అప్‌లోడ్ చేయడానికి ఉపయోగపడుతుంది. పౌరుల నుండి సంస్థ అంచనాలను అందుకోడానికి సంస్థ నిబద్ధతతో ఉంటుంది.

భారత ప్రభుత్వంలోని సిబ్బంది, ప్రజా ఫిర్యాదులు , పెన్షన్ల మంత్రిత్వ శాఖలో పరిపాలనా సంస్కరణలు , ప్రజా ఫిర్యాదుల విభాగం, మరింత ప్రతిస్పందించే , పౌర-స్నేహపూర్వక పాలనను అందించడానికి తన ప్రయత్నాలలో, కేంద్ర ప్రభుత్వం, కేంద్రపాలిత ప్రాంతాల నిర్వహణ, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలలో పౌరుల చార్టర్లను రూపొందించడానికి , అమలు చేసే ప్రయత్నాలను సమన్వయం చేస్తుంది. ఇది చార్టర్‌ల సూత్రీకరణ , అమలుతో పాటు వాటి మూల్యాంకనానికి మార్గదర్శకాలను అందిస్తుంది. డిసెంబర్ 2021 వరకు, 1.95 లక్షల గ్రామ పంచాయతీలు తమ ఆమోదించిన సిటిజన్ చార్టర్‌ను అప్‌లోడ్ చేసారు , పౌరులకు 921 సేవలను అందిస్తున్నారు, వాటిలో 241 సేవలు ఆన్‌లైన్ మోడ్ ద్వారా అందించారు.

పౌర కేంద్రమైన సేవలను "హృదయపూర్వకంగా గుర్తించడం/ స్థాపించడంతోపాటు కింది స్థాయిలో wrt సర్వీస్ డెలివరీ అనుభవాలను పంచుకునే లక్ష్యంతో మంత్రిత్వ శాఖ 2021 నవంబర్ 22న సిటిజన్ చార్టర్ , పంచాయితీల ద్వారా సేవల పంపిణీపై జాతీయ స్థాయి కన్సల్టేటివ్ వర్క్ షాప్‌ను నిర్వహించింది. వర్క్ షాప్‌కు 16 రాష్ట్రాల నుండి సీనియర్ అధికారులు, ఎన్నికైన ప్రతినిధులు , విధాన నిర్ణేతలు హాజరయ్యారు, ఏప్రిల్ 1, 2022 నాటికి పంచాయితీల అంతటా విస్తరించే కామన్ కోర్ సర్వీసెస్‌ను అందించడంపై దృష్టి సారించిన మైసూరు డిక్లరేషన్‌పై సంతకం చేయడంతో వర్క్ షాప్ లక్ష్యం పూర్తయింది.

ఫైనాన్స్ కమిషన్ గ్రాంట్లు

పదిహేనవ ఆర్థిక సంఘం  గ్రామీణ స్థానిక సంస్థలకు నిధులు  కేటాయింపులు చేసింది. FY 2020-21 కాలానికి దీని కేటాయింపు రూ.60,750 కోట్లు , 2021-2026 కాలానికి రూ.2,36,805 కోట్లు, ఇవి అమలు కాని తొమ్మిది రాష్ట్రాలు , ఆరవ షెడ్యూల్‌లోని అన్ని శ్రేణులు , సాంప్రదాయ సంస్థలలో పంచాయితీలకు కేటాయించారు.

గ్రాంట్లు రెండు భాగాలుగా అందిస్తున్నారు , అవి, (i) ప్రాథమిక (అన్‌టైడ్) గ్రాంట్ (50%) , (ii) టైడ్ గ్రాంట్ (50 %). జీతం లేదా ఇతర ఖర్చులు మినహా ప్రాథమిక గ్రాంట్లు విడదీశారు , వీటిని  RLBలు స్థాన-నిర్దిష్ట అవసరాల కోసం ఉపయోగించుకోవచ్చు, టైడ్ గ్రాంట్లు తాగునీటి సరఫరా , పారిశుధ్యం జాతీయ ప్రాధాన్యతా కేంద్రాల కోసం కేటాయించారు. రూ.60,704.50 కోట్లు (99.85% కేటాయింపు) , రూ. 2020–2021 ఆర్థిక సంవత్సరం , 2021–2022 ఆర్థిక సంవత్సరానికి సంబంధించి ప్రాథమిక (అన్‌టైడ్) , టైడ్ గ్రాంట్స్‌ గా రూ. 22,327.90 కోట్లు ఇప్పటికే రాష్ట్రాలకు పంచాయితీ రాజ్ మంత్రిత్వ శాఖ (పంచాయతీ రాజ్ మంత్రిత్వ శాఖ ) సిఫార్సుల ఆధారంగా విడుదల చేశారు. ప్రాథమిక సేవల కోసం , గ్రామీణ పౌరులకు సేవల బట్వాడాను పెంచడం.

పదిహేనవ ఆర్ధిక సంఘం కూడా 2021–2026 అవార్డు కాలానికి 'హెల్త్ గ్రాంట్స్'ని సిఫార్సు చేసింది, ఇది రూ.70,051 కోట్లకు, స్థానిక సంస్థల గ్రాంట్లలో భాగంగా ఆరోగ్య సేవలను మెరుగుపరచడానికి కేటాయించింది. ఆరోగ్య గ్రాంట్ల గ్రామీణ భాగం రూ.43,928 కోట్లు. ఉప-కేంద్రాలు, ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రాల ప్రాథమిక ఆరోగ్య సంరక్షణ సౌకర్యాలకు, బ్లాక్ లెవల్ పబ్లిక్ హెల్త్ యూనిట్ల ఏర్పాటు,  ఉప కేంద్రాలు, ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రాలు,  కమ్యూనిటీ హెల్త్ సెంటర్ల నిర్మాణానికి గ్రాంట్లు , డయాగ్నస్టిక్ మౌలిక సదుపాయాల కోసం ఈ గ్రాంట్లు అందించారు.

సామాజిక తనిఖీ మార్గదర్శకాలు:

సామాజిక తనిఖీ అనేది ఒక ముఖ్యమైన మెకానిజం, దీని ద్వారా RLBల ద్వారా గ్రాంట్లు , వాటి ఫలితాలను ప్రభావవంతంగా ఉపయోగించడాన్ని పర్యవేక్షించవచ్చు. సోషల్ ఆడిట్‌లో అధికారిక డాక్యుమెంట్‌లలోని డేటాతో ఫీల్డ్ రియాలిటీని వెరిఫై చేయడం , గ్రామసభ వంటి పబ్లిక్ మాధ్యమాల్లో కనుగొన్న వాటిని చర్చించడం ఉంటుంది. సోషల్ ఆడిట్ ప్రక్రియ ఖర్చులు సరిగ్గా జరిగాయా లేదా అని పరిశీలించడానికి ఖర్చు చేసిన నిధులకు సంబంధించిన లెక్కల వివరాలు ఉంటాయి. అటువంటి ఖర్చుల ఫలితంగా ప్రజల జీవితాలలో భౌతిక వ్యత్యాసానికి సంబంధించిన ఫలితాలను కూడా ఇది తనిఖీ చేస్తుంది. పారదర్శకత , జవాబుదారీతనాన్ని పెంపొందించడానికి, RLBలకు గణనీయమైన మొత్తంలో గ్రాంట్లు కేటాయించారు, NIRD పంచాయతీ రాజ్ సంస్థల సహాయంతో పంచాయతీ రాజ్ మంత్రిత్వ శాఖ  పదిహేనవ ఆర్ధిక సంఘం గ్రాంట్‌లతో చేపట్టిన పనులు/కార్యక్రమాల సామాజిక తనిఖీల నిర్వహణకు వివరణాత్మక మార్గదర్శకాలను రూపొందించింది. సోషల్ ఆడిట్ మార్గదర్శకాల పత్రాన్ని   పంచాయతీరాజ్ శాఖ మంత్రి 22 జూన్ 2021న విడుదల చేశారు.

గ్రామీణ స్థానిక సంస్థలలో COVID-19 నిర్వహణపై డ్యాష్‌బోర్డ్

ఇప్పటివరకు COVID-19కి వ్యతిరేకంగా భారతదేశం చేస్తున్న పోరాటం, COVID-19 నిర్వహణ కోసం డేటా ఆధారిత వ్యూహాలకు  ప్రాముఖ్యత కల్పించింది, ముఖ్యంగా గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో COVID-19 నిర్వహణకు సంబంధించిన సమాచారం లేకపోవడంవల్ల మహమ్మారి నిర్వహణ కష్టమౌతుంది . ఇటీవలి కాలంలో పెరిగిన COVID-19 కేసుల సంఖ్యను పరిగణనలోకి తీసుకుంటే, గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో సమర్థవంతమైన COVID-19 నిర్వహణను మెరుగుపరచడం కోసం పంచాయతీ రాజ్ మంత్రిత్వ శాఖ , NICతో కలిసి 18 జూన్ 2021న COVID-19 డాష్‌బోర్డ్‌ ను ప్రారంభించింది. VHNSCతో గ్రామ పంచాయతీలు, COVID-19 అవగాహనపై IEC కార్యక్రమాలను చేపట్టే గ్రామ పంచాయతీలు, నమోదు చేసుకున్న వాలంటీర్లు, ముందు వరుసలో ఉన్న కార్మికులు, ఐసోలేషన్ కేంద్రాలతో గ్రామ పంచాయతీలు వంటి అనేక కీలక పనితీరు సూచికలను (KPIలు) డ్యాష్‌బోర్డ్ తెలుపుతుంది. ఈ డ్యాష్‌బోర్డ్ ప్రభుత్వానికి కీలకమైన వనరు, కీలకమైన వనరుల ఆప్టిమైజేషన్‌ను నిర్ధారించడానికి స్థానికీకరించిన విధాన జోక్యాలను తీసుకురావడంలో కేంద్ర ప్రభుత్వ డాష్‌బోర్డ్ URL https://egramswaraj.gov.in/covidDashboard.do

ఆన్‌లైన్‌లో చేరికలు మార్పులూ  చేయవచ్చు.

స్మార్ట్ వెండింగ్ ఇ-కార్ట్ బహుముఖ వినియోగదారులకు వెసులుబాటు కల్పించే  సాంకేతికతలు , లక్షణాలను కలిగి ఉంది, ఇది పాడైపోయే ఆహారాలు/కూరగాయలు  పండ్ల వంటి వస్తువులకు   సరైన నిల్వ , ఉష్ణోగ్రతను అందిస్తుంది. ఇది మాడ్యులారిటీ, ఎర్గోనామిక్స్, ఫోల్డబిలిటీ, వినియోగదారుల్ని  ఆకర్షించే   మెరుగైన లక్షణాలను కలిగి ఉంది. దీనిని  సౌర శక్తి తో నడుపుతారు  LED లైటింగ్, మిస్ట్ కూలింగ్, బరువు యంత్రం, మొబైల్ ఛార్జింగ్, రేడియో, కూర్చునే సౌకర్యం, నీరు, నగదు పెట్టె, వ్యర్థాలను పారవేసే బిన్, శానిటైజర్లు, డిజిటల్ చెల్లింపు సౌకర్యం మొదలైనవి ఇందులో ఉంటాయి. ప్రభుత్వ ప్రయివేటు భాగస్వామ్య నమూనాగా IIT బాంబే స్మార్ట్ వెండింగ్ కార్ట్ ల భారీ ఉత్పత్తి కోసం తయారీదారులతో సంప్రదింపులు జరుపుతుంది .         

 ఈ స్మార్ట్ వెండింగ్ కార్ట్ పాడైపోయే ఆహార పదార్థాల వృధా తగ్గించి విక్రేతలకు నష్టాన్ని తగ్గించడం, తాజా నాణ్యమైన వస్తువుల ద్వారా వారి ఆదాయాన్ని పెంచడం, కొత్త విక్రేతలకు ప్రయోజనకరమైన ఉపాధి అవకాశాలు పెంచడం వంటి ఉద్దేశ్యంతో రూపొందించారు.  తాజా కూరగాయలు , పండ్లు మొదలైన వాటిని సరసమైన ధరలో వారి చుట్టుపక్కల ప్రజలకు సంవత్సరం పొడవునా అందుబాటులో ఉంచడం జరుగుతుంది. పంచాయతీ రాజ్ మంత్రిత్వ శాఖ  ప్రయత్నాలు గ్రామీణ వ్యవస్థాపకత అభివృద్ధికి అలాగే గ్రామీణ పౌరులకు ప్రాథమిక సేవలను సమర్థవంతంగా , సమర్థవంతంగా అందించడానికి దారి తీస్తుంది.

గ్రామసభలను స్ఫూర్తివంతం  చేయడం

రాజ్యాంగంలోని ఆర్టికల్ 243 ప్రకారం  గ్రామసభ  గ్రామానికి సంబంధించిన ఓటర్ల జాబితాలో నమోదు చేసుకున్న వ్యక్తులను కలిగి ఉంటుంది. గ్రామసభలు గ్రామీణ పౌరుల స్వపరిపాలనలో అత్యద్భుతమైన పాత్రను పోషించే విశిష్ట సంస్థగా, అట్టడుగు స్థాయి ప్రజాస్వామ్య వేదికగా , పంచాయతీరాజ్ సంస్థల (పంచాయతీ రాజ్ సంస్థలు) వివిధ అభివృద్ధి కార్యక్రమాల అమలును పర్యవేక్షించే అధికారంగా రాజ్యాంగంలో నిర్వచించారు. )

 ‘గ్రామసభలను క్రియాశీలం  చేయడం’,  అభివృద్ధి పథకాలను సరిగ్గా  అమలు చేయడం ద్వారా గ్రామీణ ఆర్థిక వ్యవస్థను పెంపొందించడానికి ఒక   విధానాన్ని అవలంబించడం.ఇది గ్రామీణ స్థానిక స్వపరిపాలనను బలోపేతం చేసే ప్రయత్నం. అనేక వర్చువల్ సమావేశాల ద్వారా సంబంధిత రాష్ట్ర/యుటి పంచాయతీ రాజ్ శాఖలతో సంప్రదింపులు జరిపిన తర్వాత , ఈ అంశంపై వివిధ నిపుణులు/ భాగస్వాములతో లతో చర్చించిన తర్వాత, రాష్ట్రాలు/యుటిలకు 2021 ఆగస్టు 16వ తేదీన సూచనలు  జారీ చేశారు.

గ్రామసభలను చైతన్యవంతం చేసేందుకు సలహామండలి అనేక సూచనలను అందించింది, వీటిలో ముఖ్యమైనవి తరచుగా  గ్రామసభ సమావేశాల నిర్వహణ,  పునర్నిర్మాణం, గ్రామసభ సమావేశాలలో చర్చల ఎజెండా , ప్రజానీకానికి అవగాహన కల్పించే చర్యలు. గ్రామ పంచాయితీల సబ్‌కమిటీలను పటిష్టపరిచే దృష్ట్యా అభివృద్ధి చేయవలసిన సహాయక వ్యవస్థలను మెరుగుపరచడం, లైన్ డిపార్ట్‌మెంట్ అధికారులు , సహాయక వ్యవస్థల విస్తృతమైన భాగస్వామ్యం వంటివి ఇందులో ఉన్నాయి.

పంచాయతీ రాజ్ మంత్రిత్వ శాఖ  రాష్ట్రాలు/కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలలో    గ్రామ సభల నిర్వహణకు సంబంధించిన కీలక పనితీరు   ప్రదర్శించడానికి డాష్‌బోర్డ్‌ తో ఆన్‌లైన్ పోర్టల్‌ను కూడా అభివృద్ధి చేసింది. డ్యాష్‌బోర్డ్ గ్రామ సభ , పంచాయతీ సబ్‌కమిటీల షెడ్యూల్‌లు, సమీకరణ ప్రయత్నాలు , అవగాహన కోసం IEC కార్యక్రమాల వివరాలను ఎప్పటికప్పుడు  ప్రదర్శిస్తుంది. డాష్‌బోర్డ్ URL https://meetingonline.gov.in/

పెసాపై నేషనల్ కాన్ఫరెన్స్ సంస్థ

పంచాయితీ రాజ్ మంత్రిత్వ శాఖ (పంచాయతీ రాజ్ మంత్రిత్వ శాఖ ) , గిరిజన వ్యవహారాల మంత్రిత్వ శాఖ (MoTA) సంయుక్తంగా PESA చట్టం  అమలులోకి వచ్చి 25 సంవత్సరాలు పూర్తి చేసుకున్న సందర్భంగా , ఆజాదీ కా అమృత్ మహోత్సవ్ (AKAM) వేడుకలను జరుపుకోవడంలో భాగంగా 'పెసాపై జాతీయ సదస్సు'ను నిర్వహించింది.. ఈ సమావేశానికి పంచాయితీ రాజ్ మంత్రిత్వ శాఖ , గిరిజన వ్యవహారాల మంత్రిత్వ శాఖకు చెందిన గౌరవనీయులైన క్యాబినెట్ మంత్రులు హాజరయ్యారు; పంచాయితీ రాజ్ మంత్రిత్వ శాఖ రాష్ట్ర గౌరవనీయ మంత్రి; రెండు మంత్రిత్వ శాఖల కార్యదర్శులు; డైరెక్టర్ జనరల్, ఇండియన్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ పబ్లిక్ అడ్మినిస్ట్రేషన్; డైరెక్టర్ జనరల్, నేషనల్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ రూరల్ డెవలప్‌మెంట్ అండ్ పంచాయతీ రాజ్ (NIRD&PR); పంచాయతీ రాజ్ మంత్రిత్వ శాఖ , MoTA , NIRD&PR ఇతర సీనియర్ అధికారులు, పంచాయితీ రాజ్ ప్రిన్సిపల్ సెక్రటరీలు అలాగే PESA రాష్ట్రాల గిరిజన అభివృద్ధి శాఖలు, , పౌర సమాజ సంస్థలు / NGOల ప్రతినిధులు మొదలైనవారు ఈ కాన్ఫరెన్స్‌ లో వర్చువల్ మోడ్ ద్వారా ప్రసంగించారు. పది PESA రాష్ట్రాల గవర్నర్ల ప్రధాన కార్యదర్శులు / కార్యదర్శులు కూడా వర్చువల్ మోడ్ ద్వారా ఈ సమావేశంలో పాల్గొన్నారు.

11. పంచాయితీ రాజ్ మంత్రిత్వ శాఖ విపత్తు నిర్వహణ ప్రణాళిక

నేషనల్ డిజాస్టర్ మేనేజ్‌మెంట్ అథారిటీ (ఎన్‌డిఎంఎ) నుండి వచ్చిన సూచనల ఆధారంగా సవరణలు చేసిన తర్వాత పంచాయతీరాజ్ మంత్రిత్వ శాఖ డిజాస్టర్ మేనేజ్‌మెంట్ ప్లాన్ (డిఎంపి) ఖరారు అయ్యింది. పంచాయతీ రాజ్ మంత్రిత్వ శాఖ  విపత్తు నిర్వహణ ప్రణాళికను  NDMA ఆమోదించిందని  , 27.08.2021న మంత్రిత్వ శాఖకు తెలియజేసింది.

12. పాలనలో పారదర్శకత కోసం పంచాయతీరాజ్ మంత్రిత్వ శాఖకు SKOCH ఛాలెంజర్ అవార్డు

16 జనవరి 2021న జరిగిన 70వ SKOCH సమ్మిట్ (SKOCH పబ్లిక్ పాలసీ ఫోరమ్) సందర్భంగా వర్చువల్‌గా పంచాయితీ రాజ్ మంత్రిత్వ శాఖ ద్వారా పాలనలో పారదర్శకత విషయంలో ఉత్తమ పనితీరు SKOCH ఛాలెంజర్ అవార్డును ప్రదానం చేశారు. శ్రీ సునీల్ కుమార్, పంచాయతీరాజ్ మంత్రిత్వ శాఖ కార్యదర్శి పంచాయితీ రాజ్ సంస్థల్లో ఫలితాల ఆధారిత పనితీరు మెరుగుదలకు, మెరుగైన పారదర్శకత , పటిష్టతకు దారితీసే IT- నేతృత్వంలోని కార్యక్రమాలు , పరివర్తన సంస్కరణల కోసం "పరిపాలనలో పారదర్శకత" కేటగిరీ కింద పంచాయితీ రాజ్ మంత్రిత్వ శాఖ  SKOCH ఛాలెంజర్ అవార్డును అందుకుంది.

13. IEC ప్రచారాలు

పంచాయితీ రాజ్ సంస్థలు , పంచాయితీ రాజ్‌లోని ఇతర వాటాదారుల మధ్య మంత్రిత్వ శాఖ ప్రధాన ప్రచారాలు, కార్యక్రమాలు , కార్యక్రమాలకు సంబంధించిన సంబంధిత సమాచారాన్ని వ్యాప్తి చేయడానికి మంత్రిత్వ శాఖ   SMSలు, సోషల్ మీడియా ప్లాట్‌ఫారమ్‌లు , వాట్సాప్ గ్రూప్‌లను ఉపయోగించింది.

పంచాయితీ రాజ్ మంత్రిత్వ శాఖ పంచాయితీ మంత్రిత్వ శాఖ ద్వారా ఆరోగ్య , కుటుంబ సంక్షేమ మంత్రిత్వ శాఖ, MyGov , MyGov కరోనా హబ్ సోషల్ మీడియా పేజీలలో అందుబాటులో ఉన్న COVID-19 టీకా డ్రైవ్ , COVID-19 పాజిటివ్ బిహేవియరల్ చేంజ్ క్యాంపెయిన్‌పై IEC మెటీరియల్‌లను భాగస్వామ్యం చేయడం/రీట్వీట్ చేయడం/రీపోస్ట్ చేయడం కొనసాగించింది. పంచాయతీ రాజ్ సోషల్ మీడియా ప్లాట్‌ఫారమ్‌లు అట్టడుగు స్థాయిలో COVID-19కి వ్యతిరేకంగా తీవ్రమైన ఉమ్మడి పోరాటాన్ని కొనసాగించడానికి బాగా ఉపయోగపడ్డాయి .

 కర్నాటకలోని మైసూరు జిల్లా పరిపాలన వ్యవస్థ  - కోవిడ్-19 నియంత్రణ & నిర్వహణ కోసం కమ్యూనిటీ పార్టిసిపేషన్ బేస్డ్ ఇమ్మీడియట్ ట్రయాజ్ & ట్రీట్‌మెంట్ సిస్టమ్, చికిత్సలో జాప్యం కారణంగా ప్రజలు ICU బెడ్‌ల కోసం పెనుగులాడకుండా ముందస్తు జోక్యం , చికిత్సను నిర్ధారించడానికి  కోవిడ్ మిత్రాస్‌ -ను తయారు చేసింది . అలాగే తేలికపాటి / లక్షణరహిత COVID-19 కేసుల హోమ్ ఐసోలేషన్ కోసం ఇలస్ట్రేటెడ్ (రివైజ్ చేయబడిన) మార్గదర్శకాలు (హిందీ , ఆంగ్లంలో) , పెరి-అర్బన్, రూరల్ , ట్రైబల్ ప్రాంతాలలో COVID-19 నియంత్రణ , నిర్వహణపై SoPలు పంపిణీ చేశారు. దేశవ్యాప్తంగా పంచాయతీ రాజ్ సంస్థలతో మరింత భాగస్వామ్యం కోసం రాష్ట్రాలు / కేంద్రపాలిత ప్రాంతాల మధ్య , మంత్రిత్వ శాఖ వెబ్‌సైట్‌లో ఈ కింది వెబ్-లింక్‌లో అప్‌లోడ్ చేశారు

[https://panchayat.gov.in/en/covid].

గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో COVID-19 వ్యాప్తిని మందగించడానికి / ఆపడానికి వివిధ రాష్ట్రాలు/కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలలో ని గ్రామ పంచాయతీలు చేపట్టిన ఉత్తమ పద్ధతులు / వినూత్న చర్యలు దేశవ్యాప్తంగా ఇతర పంచాయతీలలో విస్తృత వ్యాప్తి , ప్రతిరూపం కోసం సోషల్ మీడియా / WhatsApp సమూహాల ద్వారా విస్తృతంగా ప్రచారం  చేశారు.

గత రెండు సంవత్సరాలుగా పంచాయతీరాజ్ మంత్రిత్వ శాఖ వివిధ రూపాల ద్వారా ప్రభుత్వ పథకాలు, కార్యక్రమాలు, విధానాలు , లైన్ మినిస్ట్రీలు/డిపార్ట్‌మెంట్లు, ప్రత్యేకించి సామాజిక-రంగం మంత్రిత్వ శాఖలు/డిపార్ట్‌మెంట్ల ప్రధాన ప్రచారాల గురించి గ్రామీణ ప్రజలకు అవగాహన కల్పించడానికి ఉపయోగకరమైన సమాచారాన్ని విస్తృతంగా ప్రచారం చేస్తోంది. మీడియా అంటే సోషల్ మీడియా , బల్క్ షార్ట్ మెసేజింగ్ సర్వీస్ (SMS) , వెబ్‌సైట్ , మంత్రిత్వ శాఖ WhatsApp సమూహాల ద్వారా కూడా. 2021 సంవత్సరంలో కింది ముఖ్యమైన రోజులు/సంఘటనలకు సంబంధించిన సందేశాలు/పోస్ట్‌లు సోషల్ మీడియా ,/లేదా బల్క్ షార్ట్ మెసేజింగ్ సర్వీస్ (SMS) ద్వారా ప్రచారం చేశారు:

(i)         ప్రధాన మంత్రి ఆవాస్ యోజన – గ్రామీణ్ కింద (PMAY-G) 20/1/2021న ఉత్తరప్రదేశ్ రాష్ట్రంలోని 6.10 లక్షల మంది PMAY-G లబ్ధిదారులకు “డిజిటల్ ఫండ్ బదిలీ” తర్వాత [గ్రామీణాభివృద్ధి మంత్రిత్వ శాఖ],  లబ్ధిదారులతో గౌరవ  ప్రధాన మంత్రి ముఖాముఖీ

(ii)        (ii) విజేతలతో  ప్రధానమంత్రి ముఖాముఖీ  ప్రధాన్ మంత్రి రాష్ట్రీయ బాల పురస్కార్–2021 25/1/2021 రోజున  [మహిళా & శిశు అభివృద్ధి మంత్రిత్వ శాఖ],

(iii)       (iii) 25/1/2021న జాతీయ బాలికా దినోత్సవం [మహిళా & శిశు అభివృద్ధి మంత్రిత్వ శాఖ],

(iv)       (iv) సంస్కరణలు వ్యవసాయ రంగం , రైతు-కేంద్రీకృత కార్యక్రమాలు [వ్యవసాయం & రైతుల సంక్షేమ మంత్రిత్వ శాఖ],

(v)        (v) వినియోగదారుల రక్షణ చట్టం, 2019 ప్రకారం వినియోగదారులకు ప్రయోజనాలు [వినియోగదారుల వ్యవహారాల శాఖ, వినియోగదారుల వ్యవహారాల మంత్రిత్వ శాఖ, ఆహారం & ప్రజా పంపిణీ];

(vi)       (vi) 21 జూన్ 2021న అంతర్జాతీయ యోగా దినోత్సవం [ఆయుష్ మంత్రిత్వ శాఖ],

(vii)      (vii) మైనారిటీ విద్యార్థుల కోసం మెరిట్-కమ్-మీన్స్ స్కాలర్‌షిప్ పథకం [మైనారిటీ వ్యవహారాల మంత్రిత్వ శాఖ],

(viii)     (viii) పోషన్ మాహ్ (1 - 30 సెప్టెంబర్ 2021) [ మహిళా & శిశు అభివృద్ధి మంత్రిత్వ శాఖ],

(ix)       (ix) స్వచ్ఛతా పఖ్వాడా (1 అక్టోబర్ 15, 2021) [తాగునీరు & పారిశుద్ధ్య విభాగం],

(x)        (x) విజిలెన్స్ అవేర్‌నెస్ వీక్ (26 అక్టోబర్ - 1 నవంబర్ 2021) [సెంట్రల్ విజిలెన్స్ కమిషన్], ( xi) 26 నవంబర్ 2021న రాజ్యాంగ దినోత్సవం [పార్లమెంటరీ వ్యవహారాల మంత్రిత్వ శాఖ], (x) ఆజాదీ కా అమృత్ మహోత్సవ్ ఐకానిక్ వీక్ (13 - 19 డిసెంబర్ 2021) రక్షణ మంత్రిత్వ శాఖ / స్వర్ణిమ్ విజయ్ పర్వ్ [రక్షణ మంత్రిత్వ శాఖ] (xi) జాతీయ వినియోగదారుల దినోత్సవం (24 డిసెంబర్ 2021) [వినియోగదారుల వ్యవహారాల శాఖ, వినియోగదారుల వ్యవహారాల మంత్రిత్వ శాఖ, ఆహారం & ప్రజా పంపిణీ],

(xi)       (xii) సుపరిపాలన వారం (20 - 25 డిసెంబర్ 2021)/ సుపరిపాలన దినోత్సవం (25 డిసెంబర్ 2021)

డిపార్ట్‌ మెంట్ ఆఫ్ అడ్మినిస్ట్రేటివ్ రిఫార్మ్స్ అండ్ పబ్లిక్ గ్రీవెన్స్ (DARPG)],

(xiii) యోగా బ్రేక్ (Y-బ్రేక్) యాప్ లాంచ్ [ఆయుష్ మంత్రిత్వ శాఖ] మొదలైనవి.

వినియోగదారుల వ్యవహారాల మంత్రిత్వ శాఖ, ఆహారం , ప్రజాపంపిణీ మంత్రిత్వ శాఖ, భారత ప్రభుత్వం, పంచాయితీ రాజ్ మంత్రిత్వ శాఖ బీహార్, మహారాష్ట్ర, మధ్యప్రదేశ్,  పంజాబ్ , హర్యానా  వంటి అనేక రాష్ట్రాల సహకారంతో పంచాయతీరాజ్ సంస్థలతో వినియోగదారుల అవగాహనపై వర్చువల్ ఇంటరాక్షన్ ప్రోగ్రామ్‌లను నిర్వహణ సులభతరం చేసింది.. దీనివల్ల  వినియోగదారుల సమస్యలు , ప్రయోజనాలపై విధాన నిర్ణేతలు , పంచాయితీల మధ్య అర్థవంతమైన , ఫలవంతమైన చర్చను సాధ్యం చేయడం , గ్రామీణ భారతదేశంలో వినియోగదారుల హక్కుల మెరుగైన రక్షణను నిర్ధారించడం సాధ్యమైంది .

14. బడ్జెట్ ప్రకటనలపై ప్రెస్ కాన్ఫరెన్స్

పంచాయతీరాజ్ మంత్రిత్వ శాఖ కార్యదర్శి శ్రీ సునీల్ కుమార్, 8 ఫిబ్రవరి 2021న విలేకరుల సమావేశంలో ప్రసంగించారు , పంచాయతీరాజ్ మంత్రిత్వ శాఖకు సంబంధించి బడ్జెట్ ప్రకటనలు , చొరవలకు సంబంధించి PIB- గుర్తింపు పొందిన కరస్పాండెంట్‌లు/జర్నలిస్టులతో సంభాషించారు.

15. శిక్షణ & సామర్థ్య పెంపు

పంచాయితీ రాజ్ మంత్రిత్వ శాఖ (పంచాయతీ రాజ్ మంత్రిత్వ శాఖ) రాజ్యాంగానికి 73వ సవరణ ఆదేశం ప్రకారం  న్యాయవాద, పర్యవేక్షణ , అమలుకు బాధ్యత వహిస్తుంది. రాష్ట్రీయ గ్రామ స్వరాజ్ అహియాన్ (RGSA)  అనే కేంద్ర ప్రాయోజిత పథకం ద్వారా పంచాయతీ రాజ్ సంస్థల (PRls) శిక్షణ , సామర్థ్యాన్ని పెంపొందించడానికి రాష్ట్ర ప్రభుత్వం చేస్తున్న ప్రయత్నాలను పంచాయతీ రాజ్ మంత్రిత్వ శాఖ  పూర్తి చేస్తుంది. ప్రస్తుత సంవత్సరంలో, మంత్రిత్వ శాఖ 33 రాష్ట్రాలు/కేంద్ర పాలిత ప్రాంతాల వార్షిక కార్యాచరణ ప్రణాళికలను (AAPలు) ఆమోదించింది , రూ. 29.12.2021 వరకు 22 రాష్ట్రాలు/ కేంద్ర పాలిత ప్రాంతాలు , అమలు చేసే ఏజెన్సీలకు 494.94 కోట్లు. రాష్ట్రాలు/ కేంద్ర పాలిత ప్రాంతాలకు 2021-22లో ఆమోదించిన కొన్ని ప్రధాన కార్యకలాపాలు క్రింది విధంగా ఉన్నాయి:

16. పీపుల్స్ ప్లాన్ క్యాంపెయిన్ (PPC) - సబ్‌కీ యోజన సబ్‌కా వికాస్

ప్రజల భాగస్వామ్యం ద్వారా వచ్చే ఏడాదికి సమగ్ర , సమగ్ర పంచాయతీ అభివృద్ధి ప్రణాళిక (Pఅభివృద్ధి ప్రణాళిక) తయారీ కోసం మంత్రిత్వ శాఖ 2018 నుండి 'సబ్కీ యోజన సబ్‌కా వికాస్'గా పీపుల్స్ ప్లాన్ క్యాంపెయిన్‌ను రూపొందిస్తోంది. ఈ సంవత్సరం, ప్రచారం 2 అక్టోబర్ 2021 నుండి చేపట్టబడుతోంది , 2022 జనవరి 31 వరకు కొనసాగుతుంది. స్థానిక అవసరాలకు అనుగుణంగా , పదకొండవ షెడ్యూల్‌లో జాబితా చేయబడిన మొత్తం 29 రంగాల కలయిక ద్వారా ఒకే సమగ్ర ప్రణాళికను తయారు చేయడం. స్థానిక ప్రాధాన్యతల ప్రకారం పంచాయతీలకు పంపిణీ చేయడం , ఇతర లైన్ డిపార్ట్‌ మెంట్ల ద్వారా అనేక ఇతర పథకాలు , కార్యక్రమాలు సమగ్రపరచడం అనేది ప్రచారం లక్ష్యం. RGSA పథకం ద్వారా రాష్ట్రాలు/కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలతో  క్రమం తప్పకుండా పని చెయ్యడం , పంచాయితీల వాటాదారుల ఇంటెన్సివ్ కెపాసిటీ బిల్డింగ్, శిక్షణ ఫలితంగా, రికార్డు స్థాయిలో 95% గ్రామ పంచాయతీలు గత సంవత్సరం PPC కింద 2021 - 2022కి తమ గ్రామ పంచాయతీఅభివృద్ధి ప్రణాళికలను అప్‌లోడ్ చేశారు. 29 డిసెంబర్ 2021 నాటికి PPC 2021 స్థితి క్రింది విధంగా ఉంది:

2,18,352 సంఖ్యలు (81.1%) గ్రామసభలు జరిగాయి

2,24,371 సంఖ్యలు (83.3%) గ్రామ సభలు షెడ్యూల్ చేశారు

ఫెసిలిటేటర్ ఫీడ్‌బ్యాక్‌లో 1,27,163 నంబర్‌లు (47.2%) స్వీకరించారు.

ఫెసిలిటేటర్ ఫీడ్‌బ్యాక్ ప్రకారం గ్రామ పంచాయతీఅభివృద్ధి ప్రణాళికలో 1,17,032 సంఖ్యలు (43.4%) ఆమోదించారు.

1,851 గ్రామ పంచాయతీఅభివృద్ధి ప్రణాళికల సంఖ్యలు eGramswaraj పోర్టల్‌లో అప్‌లోడ్ చేశారు

పైప్‌లైన్‌లో 4,675 గ్రామ పంచాయతీఅభివృద్ధి ప్రణాళికలు ఉన్నాయి

సంపూర్ణ Pఅభివృద్ధి ప్రణాళిక తయారీలో మద్దతుగా, ప్రచార వ్యవధిలో ఇండో-గంగా మైదానం, తీరం, PESA, హిమాలయన్, ఈశాన్య రాష్ట్రాల కోసం 'పంచాయతీల సామాజిక-ఆర్థిక అభివృద్ధి'పై ఐదు ప్రాంతీయ వర్క్‌ షాప్‌లు నిర్వహించారు.

17. జాతీయ పంచాయతీరాజ్ దినోత్సవ వేడుకలు

COVID-19 మహమ్మారి ద్వారా ఎదురయ్యే అడ్డంకులు , సవాళ్లు ఉన్నప్పటికీ 24 ఏప్రిల్ 2021న జాతీయ పంచాయతీరాజ్ దినోత్సవాన్ని విజయవంతంగా జరుపుకున్నారు. ఈ సంద‌ర్భంగా  ప్రధాన మంత్రి స్వామిత్వ ప‌థ‌కం కింద ఇ-ప్రాపర్టీ కార్డుల పంపిణీని వీడియో కాన్ఫ‌రెన్స్ ద్వారా ప్రారంభించారు. ఈ సందర్భంగా 4.09 లక్షల మంది ఆస్తి యజమానులకు వారి ఇ-ప్రాపర్టీ కార్డులను అందించారు,

కేంద్ర పంచాయతీరాజ్ మంత్రితో పాటు పలు రాష్ట్రాల   ముఖ్యమంత్రులు , పంచాయతీరాజ్ మంత్రులతో సహా పలువురు ప్రముఖులు ఈ కార్యక్రమానికి   హాజరయ్యారు. జాతీయ పంచాయతీ రాజ్ దినోత్సవం ఈ ఎడిషన్ అనేక అంశాలలో ప్రత్యేకమైనది:

అవార్డు గెలుచుకున్న రాష్ట్రాలు , పంచాయతీ రాజ్ సంస్థలు రాష్ట్ర / జిల్లా ప్రధాన కార్యాలయంలో ఒకే రోజు ఫలకాలు , సర్టిఫికేట్‌లను అందుకున్నాయి;

మొట్టమొదటిసారిగా, అవార్డు గ్రహీత పంచాయతీల బ్యాంక్ ఖాతాలకు అదే రోజున అవార్డు డబ్బు బదిలీ చేశారు;

  ప్రధాన మంత్రి స్వామిత్వ -SVAMITVA అనే సెంట్రల్ సెక్టార్ పథకం, మొదటి దశ విజయవంతంగా ముగిసిన తర్వాత ఆ పథకాన్ని దేశవ్యాప్తంగా ప్రారంభించారు.

పైన పేర్కొన్న ఐకానిక్ వర్చువల్ ఈవెంట్‌లో పాల్గొనడం కోసం ప్రధానమంత్రి కార్యాలయం, నేషనల్ ఇ-గవర్నెన్స్ డివిజన్ (NeGD)లోని ప్రధానమంత్రి ఇంటరాక్షన్స్ టీమ్ ద్వారా   24 ఏప్రిల్ 2021న. నిర్వహిస్తున్న  ఈవెంట్‌ల వెబ్-పోర్టల్‌లో మొత్తం 5,70,25,070 మంది పౌరులు నమోదు చేసుకున్నారు.

18. ఆజాదీ కా అమృత్ మహోత్సవ్ జ్ఞాపకార్థం

పంచాయితీ మంత్రిత్వ శాఖ, ఆజాదీ కా అమృత్ మహోత్సవ్ గురించి జన్-సంవాదం , జన్-జాగారణ్ వంటి ఔట్ రీచ్ కార్యక్రమాల ద్వారా జన్-భాగిదరి స్ఫూర్తితో ఆజాదీ కా అమృత్ మహోత్సవ్‌ను జన-ఉత్సవ్‌గా జరుపుకోవాలని అభివృద్ధి ప్రణాళిక ప్రధానమంత్రి ఇచ్చిన స్పష్టమైన పిలుపుకు అనుగుణంగా పంచాయితీ రాజ్ సంస్థల క్రియాశీల ప్రమేయాన్ని నిర్ధారించడానికి రాష్ట్రాలు/కేంద్ర పాలిత ప్రాంతాల  పంచాయతీరాజ్ శాఖలను ఆన్‌బోర్డ్‌ లోకి తీసుకోవడం ద్వారా ఆజాదీ కా అమృత్ మహోత్సవ్ గురించి గ్రామీణ ప్రజలకు అవగాహన కల్పించేందుకు పంచాయతీ రాజ్  శాఖ సిబ్బంది చిత్తశుద్ధితో కృషి చేశారు. పంచాయితీ రాజ్ మంత్రిత్వ శాఖ దేశవ్యాప్తంగా పంచాయితీ స్థాయిలో ఆజాదీ కా అమృత్ మహోత్సవ్‌ను 75 వారాల పాటు జరుపుకోవడానికి వారం వారీగా వివరణాత్మక ప్రణాళిక/ వ్యూహాన్ని రూపొందించింది. పంచాయితీ పంచాయతీ రాజ్ మంత్రిత్వ శాఖ 75 గ్రామ పంచాయితీలు, 75 బ్లాక్ పంచాయితీలు , 75 జిల్లా పంచాయతీలను అవార్డు గ్రహీత (మంచి పనితీరు కలిగిన) పంచాయతీల నుండి / మిషన్ అంత్యోదయ స్కోర్‌ల ఆధారంగా రాష్ట్రాలతో సంప్రదించి "మార్పుల ఏజెంట్లు" లేదా "బీకాన్ పంచాయితీలు"గా గుర్తించింది.  ఆజాదీ కా అమృత్ మహోత్సవ్‌లో భాగంగా వివిధ కార్యక్రమాలను చేపట్టడంలో పంచాయితీ రాజ్ సంస్థల క్రియాశీల భాగస్వామ్యంతో, గ్రామీణ ప్రజానీకానికి చేరువ కావడం , ఆజాదీ కా అమృత్ మహోత్సవ్ ప్రాముఖ్యత , లక్ష్యాల గురించి వారికి అవగాహన కల్పించడం సాధ్యమైంది.

జూలై 2021 మధ్య నుండి పంచాయతీ రాజ్ మంత్రిత్వ శాఖ గ్రామీణాభివృద్ధి మంత్రిత్వ శాఖ (గ్రామీణాభివృద్ధి శాఖ , భూ వనరుల శాఖ), రాష్ట్ర/యుటి పంచాయతీరాజ్ , పంచాయతీ రాజ్ సంస్థల సహకారంతో ఆజాదీ కా అమృత్ మహోత్సవ్‌ను జరుపుకుంటోంది. ఆజాదీ కా అమృత్ మహోత్సవ్ వేడుకలు , సంబంధిత మెటీరియల్స్ (ఫోటోలు, వీడియోలు, వార్తలు) అప్‌లోడ్ చేయడంలో భాగంగా పంచాయతీ స్థాయిలో చేపట్టిన కార్యక్రమాలు/కార్యక్రమాలకు సంబంధించి పురోగతిని ప్రదర్శించడానికి డాష్‌బోర్డ్ [https://IndiaAt75.nic.in/] రూపొందించబడింది. -క్లిప్పింగ్‌లు మొదలైనవి) పేర్కొన్న India@75 డాష్‌బోర్డ్‌లో లభ్యం. 29 డిసెంబర్ 2021 నాటికి మొత్తం 92,717 గ్రామ పంచాయతీలు, 1,834 బ్లాక్ పంచాయతీలు , 314 జిల్లా పంచాయతీలు ఈవెంట్-వివరాలను India@75 డాష్‌బోర్డ్‌లో అప్‌లోడ్ చేశాయి. సంబంధిత వివరాలన్నీ క్రింది లింక్‌లో అందుబాటులో ఉన్నాయి: https://IndiaAt75.nic. లో/

దీనిపై జాయింట్ డి.ఓ. రాష్ట్ర/యూటీ , జిల్లా ప్రధాన కార్యాలయాల స్థాయిలో పంచాయతీరాజ్, గ్రామీణాభివృద్ధి , భూ వనరుల శాఖల మధ్య మరింత సమన్వయం కోసం పంచాయతీరాజ్ మంత్రిత్వ శాఖ కార్యదర్శి, గ్రామీణాభివృద్ధి శాఖ కార్యదర్శి , భూ వనరుల శాఖ కార్యదర్శి నుండి ఆగస్టు 6, 2021 నాటి లేఖ అందింది. దేశవ్యాప్తంగా ఆజాదీ కా అమృత్ మహోత్సవ్ జ్ఞాపకార్థం, 29 డిసెంబర్ 2021 నాటికి 11,857 గ్రామ పంచాయతీలు, 139 బ్లాక్ పంచాయతీలు , 27 జిల్లా పంచాయతీలలో సరైన సమన్వయం, మెరుగైన కార్యాచరణ , వివిధ కార్యక్రమాలను అమలు చేయడానికి అవసరమైన అధిక సామర్థ్యాన్ని నిర్ధారించడానికి ఆర్గనైజింగ్ కమిటీలు ఏర్పాటు చేశారు.

12 మార్చి 2021న దేశవ్యాప్తంగా ప్రారంభించినప్పటి నుండి ఆజాదీ కా అమృత్ మహోత్సవ్ జ్ఞాపకార్థం అమృత్ మహోత్సవ్ సిరీస్‌లో ఆరు జాతీయ వెబ్‌నార్‌లను పంచాయతీరాజ్ మంత్రిత్వ శాఖ నిర్వహించింది. మంత్రిత్వ శాఖ స్థాయిలో నిర్వహించిన 16 ప్రధాన  కార్యక్రమాల సంబంధిత వివరాలు పంచాయితీ రాజ్ మంత్రిత్వ శాఖ ఆధ్వర్యంలోని ఆజాదీ కా అమృత్ మహోత్సవ్ ఆజాదీ కా అమృత్ మహోత్సవ్ పోర్టల్‌లో అప్‌లోడ్ చేసారు.

***