శాస్త్ర విజ్ఞాన- సాంకేతిక విజ్ఞాన మంత్రిత్వ శాఖ
azadi ka amrit mahotsav

సంవత్సరాంత సమీక్ష-2021- శాస్త్ర, పారిశ్రామిక పరిశోధనా మండలి (సి ఎస్ ఐ ఆర్)

Posted On: 31 DEC 2021 1:07PM by PIB Hyderabad

సిఎస్ఐఆర్-ఎన్ పిఎల్ 75వ వ్యవస్థాపక దినోత్సవాన్ని పురస్కరించుకొని ఏర్పాటు చేసిన నేషనల్ మెట్రోలాజీ కాన్ క్లేవ్ లో ప్రధాన మంత్రి ప్రారంభోపన్యాసం

 

న్యూ ఢిల్లీ లోని కౌన్సిల్ ఆఫ్ సైంటిఫిక్ అండ్ ఇండస్ట్రియల్ రీసెర్చ్ -నేషనల్ ఫిజికల్ లేబరేటరీ (సిఎస్ఐఆర్-ఎన్ పిఎల్) 75వ వ్యవస్థాపక దినం సందర్భంగాఏర్పాటు చేసిన జాతీయ మెట్రోలాజీ కాన్ క్లేవ్ -2021 లో ప్ర ధాన మంత్రి శ్రీ నరేంద్ర మోదీ

ప్రారంభోపన్యాసం చేశారు.

 

సిఎస్ఐఆర్-ఎన్ పిఎల్, న్యూఢిల్లీ, జనవరి 04, 1947 న స్వాతంత్ర్యానికి ముందు సిఎస్ఐఆర్ కింద ఏర్పాటైన కొన్ని ప్రధాన ప్రయోగశాలలలో ఒకటి. ప్లాటినం జూబ్లీ సంవత్సరం ప్రారంభ సూచన గానూ, ఈ ప్రత్యేక రోజును ఎన్ పిఎల్ వ్యవస్థాపక దినోత్సవ వేడుకలుగా స్మరించుకోవడానికి, సిఎస్ఐఆర్-ఎన్ పి ఎల్ జాతీయ మెట్రాలజి సదస్సును  ‘ దేశ సమ్మిళిత వృద్ధి కోసం మెట్రోలాజీ' అనే ఇతివృత్తం తో నిర్వహించింది వైస్ ప్రెసిడెంట్, సిఎస్ఐఆర్ , కేంద్ర సైన్స్ అండ్ టెక్నాలజీ, ఎర్త్ సైన్సెస్, అండ్ హెల్త్ అండ్ ఫ్యామిలీ వెల్ఫేర్ మంత్రి డాక్టర్ హర్షవర్ధన్ , ప్రిన్సిపల్ సైంటిఫిక్ అడ్వైజర్ డాక్టర్ కె విజయ రాఘవన్ ఈ కార్యక్రమానికి హాజరయ్యారు.

 

సిఎస్ఐఆర్ సొసైటీ సమావేశానికి ప్రధాని అధ్యక్షత

 

గౌరవ  ప్రధాని శ్రీ నరేంద్ర మోదీ 2021 జూన్ నాల్గవ తేదీ నాడు సిఎస్ఐఆర్ సొసైటీ సమావేశానికి వీడియోకాన్ఫరెన్స్ ద్వారా అధ్యక్షత వహించారు. ఈ సందర్భంగా

ప్రధాన మంత్రి మాట్లాడుతూ, క రోనా మహమ్మారి ఈ శతాబ్దం లో అతి పెద్ద సవాలుగా ఆవిర్భవించిందని అన్నారు. గతంలో పెద్ద మానవతా సంక్షోభం వచ్చినప్పుడల్లా, సైన్స్ మంచి భవిష్యత్తుకోసం మార్గాన్ని సిద్ధం చేసేదని, సంక్షోభాల సమయంలో పరిష్కారాలు ,అవకాశాలను కనుగొనడం ద్వారా కొత్త బలాన్ని సృష్టించడమే సైన్స్ ప్రాథమిక స్వభావం అని ఆయన అన్నారు. సమాజాన్ని, పరిశ్రమ ను కలుపుకుని సరైన ప్రణాళికతో ఖచ్చితమైన రీతిలో ముందుకు సాగాలని ఆయన సిఎస్ఐఆర్ ను కోరారు.

 

కోవిడ్-19 ఉపశమన చర్యలు

 

జమ్మూలో ఆక్టాకాప్టర్ డ్రోన్ల ద్వారా కోవిడ్-19 వ్యాక్సిన్ ఏరియల్ డెలివరీ ప్రారంభం

 

గౌరవ కేంద్ర మంత్రి డాక్టర్ జితేంద్ర సింగ్ 2021 నవంబర్ 27న జమ్మూలో ఆక్టాకాప్టర్ డ్రోన్ల ద్వారా కోవిడ్-19 వ్యాక్సిన్ వైమానిక డెలివరీని ప్రారంభించారు. సిఎస్ఐఆర్-నేషనల్ ఏరోస్పేస్ లేబొరేటరీస్ (సిఎస్ఐఆర్-ఎన్ఎఎల్) దేశీయంగా అభివృద్ధి చేసిన ఆక్టాకాప్టర్ డ్రోన్లు మధ్యతరగతి బివిఎల్ఒఎస్ మల్టీ కాప్టర్ యుఎవి. రవాణా సులభతరం కోసం యుఎవి తేలికైన కార్బన్ ఫైబర్ ఫోల్డబుల్ నిర్మాణంతో తయారు చేయబడింది . ఇంకా అధునాతన విమాన ఇన్ స్ట్రుమెంటేషన్ వ్యవస్థలతో డ్యూయల్ రిడండెంట్ మెమ్స్ ఆధారిత డిజిటల్ ఆటోపైలెట్ ద్వారా స్వయంప్రతిపత్తి మార్గదర్శకం వంటి ప్రత్యేక లక్షణాలను కలిగి ఉంది. వ్యవసాయ పురుగుమందుల పిచికారీ, పంట పర్యవేక్షణ, మైనింగ్ సర్వే, అయస్కాంత జియో సర్వే మ్యాపింగ్ మొదలైన వైవిధ్యభరితమైన అనువర్తనాల కోసం శక్తివంతమైన ఆన్ బోర్డ్ ఎంబెడెడ్ కంప్యూటర్ , నవ తరం సెన్సార్లతో ఎన్ఎఎల్ ఆక్టాకాప్టర్ ను ఇంటిగ్రేట్ చేశారు. జమ్మూలోని సిఎస్ఐఆర్-ఐఐఎం నుంచి జమ్మూలోని మార్హ్ లోని ప్రభుత్వ సబ్ డిస్ట్రిక్ట్ హాస్పిటల్ వరకు 15 కిలోమీటర్ల దూరంలో 15 నిమిషాల్లో ఈ డెమో నిర్వహించబడింది. మార్హ్ ప్రాంతంలోని ఇంటర్నేషనల్ బోర్డర్ (ఐబి) సమీపంలో డ్రోన్ ద్వారా 50 వయల్స్ కోవిడ్ వ్యాక్సిన్ ల మొదటి కన్ సైన్ మెంట్ ను డ్రాప్ చేశారు.

 

సిఎస్ఐఆర్-ఎన్ఎఎల్ అభివృద్ధి చేసిన స్వస్త్ వాయు నాన్ ఇన్వేసివ్ వెంటిలేటర్ కు అధికార ఆమోదం: 6 ప్రైవేట్ సంస్థలతో వాణిజ్యీకరించబడిన సాంకేతికత

 

సిఎస్ఐఆర్-ఎన్ఎఎల్ శాస్త్రవేత్తలు సిఎస్ఐఆర్-ఐజిఐబి కి చెందిన వైద్య నిపుణులతో కలిసి కోవిడ్-19 మహమ్మారి ప్రారంభంలో వెంటిలేటర్ల కొరతను పరిష్కరించడానికి ముందుకు వచ్చారు కోవిడ్-19 రోగులకు చికిత్స కు వీలైన అదనపు ఏర్పాట్లతో నాన్-ఇన్వేసివ్ బైలెవల్ పాజిటివ్ ఎయిర్ వే ప్రెజర్ వెంటిలేటర్ - స్వాస్తు వాయు ను దేశీయంగా అభివృద్ధి చేశారు.  ఇలాంటి వాటి కోసం ఆధార పడే పరిస్థితిని తొలగించారు. భారత ప్రభుత్వ ఆరోగ్య సేవల డైరెక్టర్ జనరల్ ఏర్పాటు చేసిన నిపుణుల కమిటీ ఈ పరికరం పనితీరును మదింపు చేసింది. నిపుణుల కమిటీ, జాగ్రత్తగా మదింపు చేసిన తరువాత, 35% వరకు ఆక్సిజన్ అనుబంధం అవసరమైన కోవిడ్-19 రోగులపై స్వాస్తు వాయు ను ఉపయోగించవచ్చని నిర్ధారించింది. సిఎస్ఐఆర్-ఎన్ఎఎల్ ఆరు ప్రైవేట్ కంపెనీలతో ఈ టెక్నాలజీని వాణిజ్యీకరించింది .ఈ కంపెనీల్లో ఒకటి (ఎంఎస్ ఎంఈ కేటగిరీలో) వారానికి దాదాపు ౩౦౦ యూనిట్లకు ఉత్పత్తి సౌకర్యాలను ఏర్పాటు చేసింది. ఢిల్లీ ప్రభుత్వానికి 1200 స్వస్త్వాయు యంత్రాలను సరఫరా చేయడానికి ,ఢిల్లీలోని వివిధ ఆసుపత్రులలో అమర్చి నిర్వహించడానిి సిఎస్ఐఆర్-ఎన్ఎఎల్ ఆర్డర్ ను పొందింది

 

డిఆర్ డిఒ భాగస్వామ్యం, పిఎం-కేర్స్ నిధుల తో 108 ఆక్సిజన్ ప్లాంట్లను అభివృద్ధి చేసిన సిఎస్ఐఆర్- ఐ ఐ పి

 

డెహ్రాడూన్ లోని సిఎస్ఐఆర్-ఇండియన్ ఇనిస్టిట్యూట్ ఆఫ్ పెట్రోలియం (సిఎస్ఐఆర్-ఐఐపి) ఆక్సిజన్ సమృద్ధి యూనిట్లను అభివృద్ధి చేసింది, ఇవి నిమిషానికి 500 లీటర్ల వైద్య-గ్రేడ్ ఆక్సిజన్ ను ఉత్పత్తి చేయ గలవు. ప్రజర్ వాక్యూం స్వింగ్ అడ్సార్ ప్షన్ టెక్నాలజీ (పివిఎస్ఎ) ఉపయోగించి ఆక్సిజన్ ను మరింత సమర్థవంతంగా చౌకగా ఉత్పత్తి చేయడానికి అనుమతించే ఒక ఆవిష్కరణపై ఇది ఆధారపడి ఉంది. ఇది ఖర్చు తక్కువ , ఇంకా చిన్న ముద్ర తో బహుళ పారిశ్రామిక భాగస్వాములకు సాంకేతికత లైసెన్స్ కలిగి ఉంది.

 

భటిండాలో 100 పడకల తాత్కాలిక ఆసుపత్రి ప్రారంభం

 

పంజాబ్ ముఖ్యమంత్రి కెప్టెన్ అమరీందర్ సింగ్ పంజాబ్ లోని భటిండా జిల్లాలోని తల్వాండి సాబోలో 100 పడకల తాత్కాలిక కోవిడ్ ఆసుపత్రిని ప్రారంభించారు, ఇది కోవిడ్-19 మహమ్మారికి రాష్ట్ర సంసిద్ధతను పెంచింది.కోవిడ్ రోగుల కోసం తాత్కాలిక ఆసుపత్రిని ఒక నెలన్నర  వ్యవధిలో హెచ్ పిసిఎల్-మిట్టల్ ఎనర్జీ లిమిటెడ్ (హెచ్ ఎంఈఎల్) రిఫైనరీ, భటిండా సహాయంతో, సిఎస్ఐఆర్- సెంట్రల్ బిల్డింగ్ రీసెర్చ్ ఇనిస్టిట్యూట్ (సిబిఆర్ఐ), రూర్కీ మార్గదర్శకాల కింద నిర్మించారు.

 

సిఎస్ఐఆర్ సెంట్రల్ బిల్డింగ్ రీసెర్చ్ ఇనిస్టిట్యూట్ (సిబిఆర్ఐ) న్యూఢిల్లీలోని సఫ్దర్ జంగ్ ఆసుపత్రిలో కోవిడ్-19 రోగుల చికిత్స కోసం 44 పడకల తాత్కాలిక ఆసుపత్రిని ఏర్పాటు చేసింది, ఆరోగ్య, కుటుంబ సంక్షేమ శాఖ మంత్రి శ్రీ మన్ సుఖ్ మాండవియా ఈ సదుపాయాన్ని ప్రారంభించారు.

 

సార్స్-కోవి-2ను ఎదుర్కోవటానికి యువి డిస్ ఇన్ఫెక్షన్ టెక్నాలజీని అభివృద్ధి చేసి స్వదేశీ తయారీదారులకు బదిలీ చేసిన  సిఎస్ఐఆర్-సిఎస్ఐఒ-పార్లమెంటు సెంట్రల్ హాల్ లో కూడా ఏర్పాటు

.

సిఎస్ఐఆర్-సెంట్రల్ సైంటిఫిక్ ఇన్ స్ట్రుమెంట్స్ ఆర్గనైజేషన్ (సిఎస్ఐఒ) యువి-సి ఎయిర్ డక్ట్ డిస్ఇన్ఫెక్షన్ వ్యవస్థను అభివృద్ధి చేసింది. డిస్ఇన్ఫెక్షన్ సిస్టమ్ ను ఆడిటోరియంలు, పెద్ద కాన్ఫరెన్స్ రూమ్ లు, క్లాస్ రూమ్ లు, మాల్స్ మొదలైన వాటిలో ఉపయోగించవచ్చు, ఇది ప్రస్తుత మహమ్మారిలో ఇండోర్ కార్యకలాపాలకు సాపేక్షంగా సురక్షితమైన వాతావరణాన్ని అందిస్తుంది. అవసరమైన వెంటిలేషన్ చర్యలు, అవసరమైన భద్రత ,వినియోగదారు మార్గదర్శకాలు ఇంకా పరీక్షించిన బయో సేఫ్టీ ప్రమాణాలు మొదలైన వాటితో ఏరోసోల్ లో ఉన్న సార్స్-కోవి-2 వైరస్ డీయాక్టివేషన్ ఆవశ్యకతలకు అనుగుణంగా ఈ టెక్నాలజీని  అభివృద్ధి చేశారు. సిఎస్ఐఆర్-సిఎస్ఐఒ అభివృద్ధి చేసిన ఉత్పత్తి 99% కంటే ఎక్కువ నిర్జలీకరణకు పరీక్షించబడుతుంది.  భవనాలు, రవాణా వాహనాలు ఇతర స్పిన్ ఆఫ్ అప్లికేషన్ ల ఎయిర్ హ్యాండ్లింగ్ యూనిట్ లు (ఎహెచ్ యులు) కు రెట్రోఫిట్ పరిష్కారంగా ఉపయోగించవచ్చు. సిఎస్ఐఆర్-సిఎస్ఐఒ ఈ టెక్నాలజీని 28 కంపెనీలకు బదిలీ చేసింది. పార్లమెంటు వర్షాకాల సమావేశాలు ప్రారంభం కావడానికి ముందు వైరస్ నిష్క్రియాత్మకత కోసం పార్లమెంటు సెంట్రల్ హాల్ లో ఈ సాంకేతిక పరిజ్ఞానాన్ని ఏర్పాటు చేశారు.

 

 

సిఎస్ఐఆర్-నేషనల్ కెమికల్ లేబొరేటరీ (సిఎస్ఐఆర్-ఎన్ సిఎల్), పూణే, రిలయన్స్ ఇండస్ట్రీస్ లిమిటెడ్ (ఆర్ఐఎల్) ,ఇతర కంపెనీలతో సంయుక్తంగా పిపిఈ వ్యర్థాల రీసైకిల్

 

ఒక సంబంధిత ఆధారిత (ప్రూఫ్ ఆఫ్ కాన్సెప్ట్) అధ్యయనంలో, సిఎస్ఐఆర్-ఎన్ సిఎల్ బృందం భారతీయ నగరాల్లో లభ్యం అవుతున్న ప్రస్తుత రీసైక్లింగ్ మౌలిక సదుపాయాలను ఉపయోగించడం ద్వారా కలుషితం కాని పిపిఈ ప్లాస్టిక్ వ్యర్థాల నుంచి మౌల్డ్ చేయబడ్డ ఆటోమోటివ్ ప్రొడక్ట్ ల ల్యాబ్ స్కేల్ తయారీని (నిక్కీ ప్రెసిషన్ ఇంజినీర్స్, పునే) విజయవంతంగా ప్రదర్శించింది.సిఎస్ఐఆర్-ఎన్ సిఎల్, ఆర్ఐఎల్ ఇప్పుడు ఉత్పత్తిని పెంచడానికి ఒక ఎమ్ఒయుపై సంతకం చేశాయి, ఈ భావనను జాతీయ స్థాయికి తీసుకెళ్లడానికి ఒక మార్గాన్ని ఏర్పరుస్తున్నాయి. రీసైకిల్ చేసిన వస్తువులను ఉత్పత్తి చేసిన మెస్సర్స్ ఎపిపిఎల్ ఇండస్ట్రీస్ లిమిటెడ్, మెస్సర్స్ ఎస్ కెవై కాంపోజిట్స్, మెస్సర్స్ హర్ష్ డీప్ ఆగ్రో ప్రొడక్ట్స్, మెస్సర్స్ ఊర్మిళా పాలిమర్స్, మెస్సర్స్ జై హింద్ ఆటోటెక్ ప్రయివేట్ లిమిటెడ్ వంటి పూణే ఆధారిత కంపెనీలతో సహకరించడం ద్వారా పూణే నగర ప్రాంతంలో 100 కిలోల పైలట్ స్కేల్ విజయవంతంగా అమలు చేయబడింది.

 

వినూత్న రోగి-స్నేహపూర్వక సెలైన్ గార్గిల్ ఆర్ టి-పిసిఆర్ టెస్టింగ్ విధానాన్నీ  అభివృద్ధి చేసిన నీరి -నాగ్ పూర్

 

సిఎస్ఐఆర్ ఆధ్వర్యంలోని నాగ్ పూర్ కు చెందిన నేషనల్ ఎన్విరాన్ మెంటల్ ఇంజినీరింగ్ రీసెర్చ్ ఇనిస్టిట్యూట్ (నీరి) శాస్త్రవేత్తలు ఈ ప్రయాణంలో మరో మైలురాయిని సాధించారు, కోవిడ్-19 నమూనాలను పరీక్షించడానికి 'సలైన్ గార్గిల్ ఆర్ టి-పిసిఆర్ మెథడ్' అభివృద్ధి చేశారు.

సలైన్ గార్గిల్ పద్ధతి ఆకర్షణీయమైన ప్రయోజనాలను అందిస్తుంది, ఇవన్నీ ఒకటిగాఏకం చేశారు. ఇది సరళమైనది, వేగవంతమైనది, ఖర్చు తక్కువ, రోగి-స్నేహపూర్వకమైనది . ఇంకా సౌకర్యవంతమైనది; ఇది తక్షణ ఫలితాలను కూడా అందిస్తుంది .తక్కువ మౌలిక సదుపాయాలు  కలిగిన గ్రామీణ గిరిజన ప్రాంతాలకు కూడా బాగా సరిపోతుంది.

 

భారత్ బయోటెక్ ఇంటర్నేషనల్ లిమిటెడ్ అభివృద్ధి చేసిన కోవాక్సిన్ లో ఉపయోగించడానికి అగోనిస్ట్ అణువు సంశ్లేషణలో సిఎస్ఐఆర్-ఐఐసిటి పాత్ర.

 

భారత్ బయోటెక్ ఇంటర్నేషనల్ లిమిటెడ్ (బిబిఎల్) కోవిడ్-19 కోసం స్వదేశీ వ్యాక్సిన్ కోవాక్సిన్ అభివృద్ధిలో ముందంజలో నిలిచింది. బిబిఐఎల్ అభివృద్ధి చేసిన వ్యాక్సిన్ అత్యంత పరిశుద్ధమైనది. మొత్తం వై రియన్. సార్స్-కోవి2 ను నిష్క్రియాత్మకం

చేస్తుంది. అవసరమైన రకం రోగనిరోధక ప్రతిస్పందనలను ఉత్పత్తి చేయడం కోసం అల్యూమినియం హైడ్రాక్సైడ్ జెల్ మీద కెమిసర్ బెడ్ టిఎల్ ఆర్ 7/8 అగోనిస్ట్ ఉండే ఆల్గెల్-ఐఎమ్ డిజితో వ్యాక్సిన్ ఫార్ములేట్ చేయబడింది. వ్యాక్సిన్ పనితీరులో టిఎల్ ఆర్ 7/8 అగోనిస్ట్ అణువు పోషించిన గణనీయమైన పాత్ర కారణంగా, హైదరాబాద్ కేంద్రంగా ఉన్న ఇండియన్ ఇనిస్టిట్యూట్ ఆఫ్ కెమికల్ టెక్నాలజీ (ఐఐసిటి) సిఎస్ఐఆర్ రాజ్యాంగ ప్రయోగశాల, దేశీయ రసాయనాలతో అగోనిస్ట్ అణువు కోసం సింథటిక్ మార్గాన్ని సరసమైన ధరతో అత్యధిక స్వచ్ఛతతో అభివృద్ధి చేయడానికి బిబిఎల్ ను సంప్రదించింది. . ఈ అగోనిస్ట్ అణువు బిబిఎల్ కు యాడ్జువాంట్ ఉత్పత్తిని పెంచడానికి సహాయపడింది.

 

సిఎస్ఐఆర్ ల్యాబ్ ల నెట్ వర్క్ ను ఉపయోగించడం ద్వారా కోవిడ్-19 పరీక్షల సామర్ధ్యాన్ని భారతదేశం అంతటా మరింత అందుబాటులో ఉంచడానికి సిఎస్ఐఆర్ -టాటా ఎండి భాగస్వామ్యం

 

సిఎస్ఐఆర్ అపెక్స్ సైంటిఫిక్ రీసెర్చ్ ఆర్గనైజేషన్ , టాటా గ్రూప్ నుండి కొత్త హెల్త్ కేర్ వెంచర్ టాటా ఎండి టైర్ 2 , 3 పట్టణాలతో పాటు భారతదేశం అంతటా గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో కోవిడ్-19 పరీక్షా సామర్థ్యాన్ని పెంచడానికి గణనీయమైన భాగస్వామ్యాన్ని ప్రకటించాయి.సిఎస్ఐఆర్ , టాటా ఎండి భవిష్యత్ లో కోవిడ్-19 పరీక్షల అవసరం ఏదైనా పెరిగితే ఎదుర్కొనేలా ఈ సామర్థ్యాన్ని అభివృద్ధి చేస్తున్నాయి. ఈ చొరవ భారతదేశం అంతటా సిఎస్ఐఆర్ ల్యాబ్ ల నెట్ వర్క్ ను ఉపయోగించుకుంటుంది ఇంకా దేశంలోని చిన్న ప్రదేశాలలో పరీక్షా సామర్థ్యాన్ని పెంచడానికి సహాయపడుతుంది.సిఎస్ఐఆర్ ,టాటా ఎండి సంయుక్తంగా టెస్టింగ్ సామర్థ్యాన్ని అభివృద్ధి చేస్తాయి. సిఎస్ఐఆర్-ఐజిఐబి నుండి ఫెలుడా టెక్నాలజీ ద్వారా నడిచే టాటా ఎండి చెక్ సార్స్-కోవి-2 టెస్ట్ కిట్ లను ఉపయోగించి ఆర్ టి-పిసిఆర్ క్రిస్పర్ పరీక్ష చేస్తారు.

 

ప్రధాన విజయాలు -ముఖ్యాంశాలు

 

భూగర్భ జలాల నిర్వహణ కోసం అత్యాధునిక హెలీ-బోర్న్ సర్వే టెక్నాలజీ ప్రారంభం

 

గౌరవ కేంద్ర మంత్రి డాక్టర్ జితేంద్ర సింగ్, సిఎస్ఐఆర్-ఎన్ జిఆర్ఐ ,హైదరాబాద్ అభివృద్ధి చేసిన భూగర్భ జలాల నిర్వహణ కోసం అత్యాధునిక హెలీ-బోర్న్ సర్వే టెక్నాలజీని 2021 అక్టోబర్ 5న ప్రారంభించారు. జలశక్తి మంత్రి గజేంద్ర సింగ్ షెకావత్ కూడా హాజరయ్యారు. ప్రారంభం లో రాజస్థాన్, గుజరాత్, పంజాబ్ హర్యానా రాష్ట్రాలు  ఈ తాజా హెలీ-బోర్న్ సర్వే చేపట్టాయి.  రాజస్థాన్ లోని జోధ్ పూర్ నుండి ఈ రోజు ఈ సర్వే ప్రారంభం అయింది. ఈ సందర్భంగా డాక్టర్ జితేంద్ర సింగ్ మాట్లాడుతూ, సిఎస్ఐఆర్ నీటి సాంకేతికతలు మూల అన్వేషణ నుండి నీటి శుద్ధి వరకు దేశవ్యాప్తంగా మిలియన్ల మందికి ప్రయోజనం చేకూరుస్తాయని , ప్రధానమంత్రి నరేంద్ర మోది ఆశిస్తున్న  "హర్ ఘర్ నల్ సే జల్"కు సానుకూలంగా దోహదపడతాయని, అలాగే "రైతుల ఆదాయాన్ని రెట్టింపు" లక్ష్య సాధనకు  దోహదపడతాయని అన్నారు.

 

ఇండియన్ బయో జెట్ ఫ్యూయల్ టెక్నాలజీ కి  అధికారిక మిలటరీ సర్టిఫికేషన్

 

బయో జెట్ ఇంధనాన్ని ఉత్పత్తి చేయడానికి సిఎస్ఐఆర్-ఐఐపి డెహ్రాడూన్ స్వదేశంలో పెంచిన సాంకేతికత ను భారత వైమానిక దళం (ఐఎఎఫ్) సైనిక విమానాలలో ఉపయోగించడానికి అధికారికంగా ఆమోదించబడింది. తాత్కాలిక క్లియరెన్స్ (పిసి) సర్టిఫికేట్ ను గ్రూప్ డైరెక్టర్ (ఎటి అండ్ ఎఫ్ ఓ ఏల్), సెంటర్ ఫర్ మిలటరీ ఎయిర్ వర్తినెస్ అండ్ సర్టిఫికేషన్ (సి ఇ ఎం ఐ ఎల్ ఎ సి) కమలాకన్నన్ సిఎస్ఐఆర్-ఐఐపి కి చెందిన ప్రిన్సిపల్ సైంటిస్ట్ సలీమ్ అక్తర్ ఫరూఖి కి గ్రూప్ కెప్టెన్ ఆశిష్ శ్రీవాస్తవ, ఐఎఎఫ్ కు చెందిన వింగ్ కమాండర్ ఎ సచన్,  సి ఇ ఎం ఐ ఎల్ ఎ సి కి చెందిన ఎ. షన్ముగవెలు సమక్షంలో అందజేశారు.ఈ సర్టిఫికేషన్ విమానయాన జీవ ఇంధన రంగంపై పెరుగుతున్న భారతదేశం విశ్వాసాన్ని 'ఆత్మనీర్భర్ భారత్' దిశగా మరో అడుగును సూచిస్తుంది.

.

సిఎస్ఐఆర్ జిజ్ఞాస కార్యక్రమం కింద పిల్లల కోసం భారతదేశపు మొట్టమొదటి వర్చువల్ సైన్స్ ల్యాబ్ ను ప్రారంభించిన కేంద్ర మంత్రి డాక్టర్ జితేంద్ర సింగ్

 

గౌరవ కేంద్ర మంత్రి డాక్టర్ జితేంద్ర సింగ్ సిఎస్ఐఆర్ జిజ్ఞాస కార్యక్రమం కింద పిల్లల కోసం భారతదేశపు మొదటి వర్చువల్ సైన్స్ ల్యాబ్ ను ప్రారంభించారు, ఇది దేశవ్యాప్తంగా ఉన్న శాస్త్రవేత్తలతో విద్యార్థులను కూడా కలుపుతుంది.వర్చువల్ ల్యాబ్ ను భారీ కొత్త ప్రారంభంగా అభివర్ణించిన డాక్టర్ జితేంద్ర సింగ్, ఇది దేశంలోని ప్రతి మూలలోని అన్ని విభాగాల విద్యార్థులకు సైన్స్ ను తీసుకెళ్లడమే కాకుండా, నేషనల్ ఎడ్యుకేషన్ పాలసీ (ఎన్ ఈపీ)కు అనుగుణంగా ఉందని, ఇక్కడ విద్యార్థులు ఏదైనా సబ్జెక్ట్ ను ఎంచుకోవడానికి వీలు ఉంటుందని స్ట్రీమ్ ల భావన రద్దు జరిగిందని అన్నారు. ఈ కొత్త సదుపాయం కేంద్రీయ విద్యాలయలు, నవోదయ విద్యాలయాలు ,ప్రభుత్వ పాఠశాలల విద్యార్థులకు ఎంతో ప్రయోజనం చేకూరుస్తుందని, వారిని ఉత్తమ యువత గా  తీర్చి దిద్దడానికి సహాయపడుతుందని ఆయన అన్నారు.

 

భారతదేశపు మొట్టమొదటి స్వదేశీ హైడ్రోజన్ ఫ్యూయల్ సెల్ బస్సు ప్రారంభం

 

భారతదేశ మొట్టమొదటి దేశీయంగా అభివృద్ధి , తయారు చేయబడిన హైడ్రోజన్ ఇంధన సెల్ బస్సును 15 డిసెంబర్ 2021 న పూణేలో ప్రారంభించారు.సిఎస్ఐఆర్-నేషనల్ కెమికల్ లేబొరేటరీ (ఎన్ సిఎల్) ,సిఎస్ఐఆర్-సెంట్రల్ ఎలక్ట్రోకెమికల్ రీసెర్చ్ ఇనిస్టిట్యూట్ (సిఈసిఆర్ఐ) కెపిఐటి టెక్నాలజీస్ ద్వారా ఇంక్యుబేట్ చేయబడ్డ ఆర్ డి ఇన్నోవేషన్ ల్యాబ్ అయిన సెంటియెంట్ ల్యాబ్స్ సహకారంతో హైడ్రోజన్ ఫ్యూయల్ సెల్ టెక్నాలజీని అభివృద్ధి చేశారు.

 

సికిల్ సెల్ అనీమియా చికిత్సలో హైడ్రాక్సియూరియా వాడకానికి డిసిజిఐ ఆమోదం

 

సికిల్ సెల్ అనీమియా (ఎస్ సీఏ) చికిత్సలో హైడ్రాక్సీయూరియా వాడకానికి డ్రగ్స్ కంట్రోలర్ జనరల్ ఆఫ్ ఇండియా (డీసీజీఐ) ఆమోదం తెలిపింది. సిఎస్ఐఆర్ సికిల్ సెల్ అనీమియా మిషన్ ను సిఎస్ఐఆర్-సెంటర్ ఫర్ సెల్యులార్ అండ్ మాలిక్యులర్ బయాలజీ (సిసిఎమ్ బి), సిప్లా, సిఎస్ఐఆర్-ఇండియన్ ఇనిస్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఇంటిగ్రేటివ్ మెడిసిన్ (ఐఐఐఎం) మద్దతుతో సమన్వయం చేస్తుంది.సెంట్రల్ డ్రగ్ స్టాండర్డ్ కంట్రోల్ ఆర్గనైజేషన్ (సిడిఎస్ సిఒ) ఏర్పాటు చేసిన నిపుణుల కమిటీ ఎస్ సిఎ కు చికిత్స కోసం హైడ్రాక్సీయూరియా మార్కెటింగ్ కు ఆమోదం తెలిపింది.

 

సుస్థిర విమానయాన ఇంధనాన్ని తయారు చేయడానికి ఇండిగోతో సిఎస్ఐఆర్-ఐఐపి భాగస్వామ్యం

 

సిఎస్ఐఆర్ కు చెందిన ఇండియన్ ఇనిస్టిట్యూట్ ఆఫ్ పెట్రోలియం (ఐఐపి), డెహ్రాడూన్, ఇండిగో కలసి సుస్థిర విమానయాన ఇంధనాన్ని (ఎస్ఎఎఫ్) తయారు చేయడానికి ,మోహరించడానికి ఒప్పందం కుదుర్చుకున్నాయి. ఇది కర్బన ఉద్గారాలను నియంత్రించడంలో సహాయపడుతుంది.

 

సిఎస్ఐఆర్-ఎన్ఎఎల్ రూపొందించిన అభివృద్ధి చేసిన హన్సా న్యూ జనరేషన్ (ఎన్ జి) విమానం విజయవంతంగా తొలి ప్రయాణం

 

బెంగళూరులోని సిఎస్ఐఆర్-నేషనల్ ఏరోస్పేస్ లేబొరేటరీస్ (ఎన్ఎఎల్) రూపొందించిన ,అభివృద్ధి చేసిన హన్సా న్యూ జనరేషన్ (ఎన్ జి) విమానం 3 సెప్టెంబర్ 2021న విజయవంతంగా తన తొలి ప్రయాణం చేసింది. ఈ విమానం మధ్యాహ్నం 2.09 గంటలకు హెచ్ఎఎల్ విమానాశ్రయం నుండి బయలుదేరి 4000 అడుగుల ఎత్తులో ఎగిరింది. దాదాపు 20 నిమిషాల తరువాత విజయవంతంగా ల్యాండింగ్ కావడానికి ముందు 80 నాట్స్ వేగాన్ని పొందింది.

 

ఆర్హస్ విశ్వవిద్యాలయం, డెన్మార్క్ , జియోలాజికల్ సర్వే, డెన్మార్క్  గ్రీన్ లాండ్ సిఎస్ఐఆర్-ఎన్ జిఆర్ఐ,  సిఎస్ఐఆర్-టీ కె    డి ఎల్ , డానిష్ పేటెంట్ ,ట్రేడ్ మార్క్ కార్యాలయం మధ్య ఎంఒయులు.

 

డెన్మార్క్ ప్రధానమంత్రి భారత పర్యటన

సందర్భంగా ప్రధాన మంత్రి శ్రీ నరేంద్ర మోదీ సమక్షంలో రెండు దేశాల మధ్య రెండు సిఎస్ఐఆర్ ఒప్పందాలు జరిగాయి. మొదటిది సిఎస్ఐఆర్-ఎన్ జిఆర్ఐ, డెన్మార్క్ ఆర్హస్ విశ్వవిద్యాలయం, డెన్మార్క్ ,గ్రీన్లాండ్ జియోలాజికల్ సర్వే మధ్య భూగర్భ జల వనరులు ,జలాశయాల మ్యాపింగ్ పై ఎమ్ఒయు. రెండవది సిఎస్ఐఆర్ ,డానిష్ పేటెంట్ ,ట్రేడ్ మార్క్ కార్యాలయం మధ్య టికెడిఎల్ యాక్సెస్ ఒప్పందం.

 

సిఎస్ఐఆర్ ల్యాబ్స్ లో సైన్స్ మ్యూజియంల ఏర్పాటు కోసం సిఎస్ఐఆర్ -ఎన్ సి ఎస్ ఎమ్ మధ్య ఎమ్ వో యు

 

కేంద్ర సాంస్కృతిక, పర్యాటక, డోనర్ శాఖ మంత్రి, కేంద్ర సహాయ మంత్రి (స్వతంత్ర బాధ్యత) సైన్స్ అండ్ టెక్నాలజీ శాఖ మంత్రి డాక్టర్ జితేంద్ర సింగ్ సమక్షంలో సీఎస్ ఐఆర్, నేషనల్ కౌన్సిల్ ఆఫ్ సైన్స్ మ్యూజియంస్ (ఎన్ సీ ఎస్ ఎం) మధ్య ఒక ఎంఒయు పై సంతకాలు జరిగాయి. సమాజంలోని అన్ని వర్గాల సామాన్య ప్రజలలో శాస్త్రీయ ఉత్సుకత , అవగాహనను ప్రోత్సహించడానికి ఎంపిక చేసిన సిఎస్ఐఆర్ ప్రయోగశాలలలో సైన్స్ మ్యూజియంలను ఏర్పాటు చేయడం ఈ ఎమ్ఒయు లక్ష్యం.

 

మురుగునీటి నిర్వహణ కోసం దేశీయ యాంత్రిక స్కావెంజింగ్ వ్యవస్థను అభివృద్ధి చేసిన సిఎస్ఐఆర్

 

సిఎస్ఐఆర్-సిఎమ్ఇఆర్ఐ, దుర్గాపూర్ అభివృద్ధి చేసిన దేశీయ యాంత్రిక స్కావెంజింగ్ సిస్టమ్ సిఎస్ఐఆర్-ఎన్ పిఎల్ ఆవరణలో విజయవంతంగా ప్రదర్శించబడింది. టైర్-2 , టైర్-3 నగరాల కోసం మెషిన్ మరో రెండు వెర్షన్ లను అభివృద్ధి చేశారు.

 

మాబ్ కంట్రోల్ వేహికల్ ప్రోటోటైప్ లతో మూడు అధునాతన స్వదేశీ డిజైన్ వేరియెంట్లను ప్రదర్శించిన సిఎస్ఐఆర్-సిఎమ్ఇఆర్ఐ

 

శాంతిభద్రతల పరిస్థితిని కాపాడడంలో నిమగ్నమైన పారామిలటరీ దళాలకు ఆధునిక సాంకేతిక మద్దతును పెంచే దృష్ట్యా; అధునాతన ఎంపికలతో వారికి శిక్షణ ఇచ్చి, సన్నద్ధం చేసేలా సిఎస్ఐఆర్ కు చెందిన సెంట్రల్ మెకానికల్ ఇంజనీరింగ్ రీసెర్చ్ ఇనిస్టిట్యూట్ (సిఎమ్ఇఆర్ఐ) తన మూడు సృజనాత్మక వేరియెంట్లు- 'కాంపాక్ట్, మీడియం, హెవీ' కేటగిరీ మాబ్ కంట్రోల్ వెహికల్స్ (ఎంసివిలు) ను ఐజి (ఆర్ఎఎఫ్) సి అర్ పి ఎఫ్ నాయకత్వంలో ఎంహెచ్ ఎ సిఫారసు చేసిన సభ్యుల బృందానికి ప్రదర్శించింది. ఇటీవల గురుగ్రామ్ లోని సిఆర్ పిఎఫ్ గ్రూప్ సెంటర్ లోని పరేడ్ గ్రౌండ్ లో ఈ ప్రదర్శన విజయవంతంగా జరిగింది

 

కరోనరీ ,సెరిబ్రల్ ఆర్టరీ వ్యాధుల కోసం ఔషధాన్ని అభివృద్ధి చేయడానికి లైసెన్స్ ఒప్పందంపై సంతకం చేసిన సిఎస్ఐఆర్-సిడిఆర్ఐ ,మార్క్ లేబొరేటరీస్ లిమిటెడ్

 

లక్నోలోని సిఎస్ఐఆర్-సెంట్రల్ డ్రగ్ రీసెర్చ్ ఇనిస్టిట్యూట్ (సిడిఆర్ఐ) ఉత్తరప్రదేశ్ లోని ఫార్మా క్లస్టర్ కు మద్దతు ఇవ్వడానికి కట్టుబడి ఉంది. అలాగే, యుపికి చెందిన మార్క్ లేబొరేటరీస్ ప్రయివేట్ లిమిటెడ్, ఇండియా, మరో 13 రాష్ట్రాల్లో ఆపరేటింగ్ బేస్ తో యువ ప్రగతిశీల సంస్థతో జతకట్టింది. ఇది రక్త కోగ్యులేషన్ కాస్కేడ్ మాడ్యులేటర్ గా సింథటిక్ కాంపౌండ్ ఎస్-007-867 అభివృద్ధి కోసం ఒక ఒప్పందంపై సంతకం చేసింది, ముఖ్యంగా కొలాజెన్ ప్రేరిత ప్లేట్ లెట్ అగ్రిగేషన్ ఇన్హిబిటర్ గా. కరోనరీ , సెరిబ్రల్ ఆర్టరీ వ్యాధుల రోగులకు చికిత్స చేయడానికి ఇది సహాయపడవచ్చు. ఔషధం కోసం ఫేజ్ 1 క్లినికల్ ట్రయల్స్ ప్రారంభించడానికి ఇనిస్టిట్యూట్ ఇటీవల అనుమతిని పొందింది

 

సిఎస్ఐఆర్- అరోమా మిషన్ ఫేజ్-2 కింద జమ్మూలో రైతులు, వ్యవసాయ స్టార్ట్-అప్ లు యువ వ్యవస్థాపకుల కోసం.ఒక రోజు అవగాహన - శిక్షణ కార్యక్రమం ప్రారంభించిన  డాక్టర్ జితేంద్ర సింగ్

 

గౌరవ కేంద్ర మంత్రి డాక్టర్ జితేంద్ర సింగ్ జమ్మూలోని సిఎస్ఐఆర్-ఇండియన్ ఇనిస్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఇంటిగ్రేటివ్ మెడిసిన్ (ఐఐఐఎం)లో సిఎస్ఐఆర్-అరోమా మిషన్ ఫేజ్-2 కింద రైతుల కోసం ఒక రోజు అవగాహన, ట్రైనింగ్ కార్యక్రమాన్ని ప్రారంభించారు . వ్యవసాయ స్టార్ట్-అప్ లు, యువ వ్యవస్థాపకులు , రైతులతో సంభాషించారు.మిషన్ పై అవగాహన కోసం డాక్టర్ జితేంద్ర సింగ్ రెండు మొబైల్ వ్యాన్లను ప్రారంభించారు. యుటి నుండి సుగంధ మొక్కల ప్రాసెస్ చేసిన ఉత్పత్తులను ప్రదర్శించే స్టాల్స్ ను తనిఖీ చేశారు. లావెండర్ వ్యవసాయాన్ని స్వీకరించడానికి వ్యవసాయ సమాజాన్ని ఆకర్షించడానికి సామూహిక అవగాహన కోసం కళాకారుడు మాలూప్ సింగ్ స్వరపరిచిన బడెర్వాహి భాషలో ఒక పాటను కూడా ఆయన ఆవిష్కరించారు.

 

సిఎస్ఐఆర్ ప్రపంచం లోనే తొలి భారతదేశ సంప్రదాయ నాలెడ్జ్ డిజిటల్ లైబ్రరీ - సిఎస్ఐఆర్ 20 సంవత్సరాల వేడుకలు  

 

2022 లో 80 సంవత్సరాలు పూర్తి చేసుకోబోతున్న    సి ఎస్ ఐ ఆర్ తన 80 విజయ  గాధలను హైలైట్ చేసే కొత్త ప్రచారాన్ని ప్రారంభించింది. సిఎస్ఐఆర్ కు చెందిన సంప్రదాయ నాలెడ్జ్ డిజిటల్ లైబ్రరీ (టికెడిఎల్) భారతదేశ సంప్రదాయ పరిజ్ఞానాన్ని కాపాడటానికి రెండు దశాబ్దాలను పూర్తి చేయడంతో ఈ ప్రచారం ఇటీవల ప్రారంభమైంది..రెండు దశాబ్దాల ప్రయాణాన్ని పురస్కరించుకొని, ఒక వెబినార్ "రెండు దశాబ్దాల టికెడిఎల్ - కనెక్టింగ్ టు ది ఫ్యూచర్" నిర్వహించారు. ఈ కార్యక్రమానికి హాజరైన ప్రముఖులలో డాక్టర్ రఘునాథ్ ఎ. మషెల్కర్, మాజీ డిజి, సిఎస్ఐఆర్ ,సెక్రటరీ, డిఎస్ఐఆర్; విడి. రాజేష్ కోటెకా-  ఆయుష్ శాఖ సెక్రటరీ, శ్రీ గురుప్రసాద్ మహపాత్ర- డిపిఐఐటి కార్యదర్శి ,శ్రీమతి బెగోనావెనెరో, సీనియర్ కౌన్సిలర్, సంప్రదాయ నాలెడ్జ్ డివిజన్, డబ్ల్యుఐపిఒ, జెనీవా, డాక్టర్ శేఖర్ సి. మాండే, డిజి, సిఎస్ఐఆర్ అండ్ సెక్రటరీ, డిఎస్ఐఆర్ ఉన్నారు.

 

            

<><><><><>


(Release ID: 1786703) Visitor Counter : 237


Read this release in: English , Urdu , Hindi , Malayalam