ਉਪ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ, ਸ਼੍ਰੀ ਐੱਮ ਵੈਂਕਈਆ ਨਾਇਡੂ ਨੇ ਅੱਜ ਭਾਰਤ ਦੀ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਬੁੱਧੀਮਤਾ, ਗਿਆਨ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਅਤੇ ਵਿਰਾਸਤ ਦੇ ਮਹਾਨ ਭੰਡਾਰ 'ਤੇ ਅਧਾਰਿਤ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ 'ਭਾਰਤੀਕਰਣ' ਦਾ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ। ਇਹ ਸੁਝਾਅ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਕਿ ਬਸਤੀਵਾਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹੀਣ ਭਾਵਨਾ ਅਤੇ ਅੰਤਰ ਪੈਦਾ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਮੁੱਲ-ਅਧਾਰਿਤ ਤਬਦੀਲੀ ਦਾ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਨੀਤੀ 2020 ਦੁਆਰਾ ਕਲਪਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਇਨੋਵੇਸ਼ਨ, ਲਰਨਿੰਗ ਅਤੇ ਬੌਧਿਕ ਅਗਵਾਈ ਦੇ ਇੱਕ ਗਲੋਬਲ ਹੱਬ ਵਜੋਂ ਉਭਰਨ ਦੀ ਲੋੜ 'ਤੇ ਵੀ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ।

ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਮਾਗਮ ਵਿੱਚ ਰਿਸ਼ੀਹੁੱਡ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਉਪ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਨੇ ਯਾਦ ਕੀਤਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਕਦੇ ਵਿਸ਼ਵ ਗੁਰੂ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ “ਸਾਡੇ ਪਾਸ ਨਾਲੰਦਾ, ਤਕਸ਼ਸ਼ਿਲਾ ਅਤੇ ਪੁਸ਼ਪਗਿਰੀ ਜਿਹੀਆਂ ਮਹਾਨ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਸਨ ਜਿੱਥੇ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਕੋਨੇ-ਕੋਨੇ ਤੋਂ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਸਿੱਖਣ ਲਈ ਆਉਂਦੇ ਸਨ”,  ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਉਹ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸਥਾਨ ਦੁਬਾਰਾ ਹਾਸਲ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਇਹ ਯਾਦ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਿ ਭਾਰਤ ਪਾਸ ਸੰਪੂਰਨ ਸਿੱਖਿਆ ਦੀ ਗੌਰਵਪੂਰਣ ਪਰੰਪਰਾ ਰਹੀ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਉਸ ਪਰੰਪਰਾ ਨੂੰ ਪੁਨਰ ਸੁਰਜੀਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਵਿੱਦਿਅਕ ਲੈਂਡਸਕੇਪ ਨੂੰ ਟਰਾਂਸਫੋਰਮ ਕਰਨ ਦਾ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ, ਅਤੇ ਰਿਸ਼ੀਹੁੱਡ ਜਿਹੀਆਂ ਨਵੀਆਂ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਨੂੰ ਇਸ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਅਗਵਾਈ ਕਰਨ ਦੀ ਤਾਕੀਦ ਕੀਤੀ। ਇਹ ਨੋਟ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੀ ਟਰਾਂਸਫੋਰਮੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਦੀ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਿੱਖਿਆ ਨੂੰ 'ਮਿਸ਼ਨ' ਵਜੋਂ ਅਪਣਾਉਣ ਦਾ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ।

ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਮੋਰਚੇ 'ਤੇ ਸਰਬਪੱਖੀ ਸੁਧਾਰ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੰਦਿਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਖੋਜ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ, ਹਰ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਅਧਿਆਪਨ, ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਏਜੰਸੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਦਰਜਾਬੰਦੀ, ਗ੍ਰੈਜੂਏਟਾਂ ਦੀ ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਯੋਗਤਾ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ ਹੋਰ ਕਈ ਪਹਿਲੂਆਂ ਨੂੰ ਟੋਨ-ਅੱਪ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ।

ਉਪ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਨੀਤੀ ਵਿਭਿੰਨ ਮੁੱਦਿਆਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਤੋਂ ਵਿਸ਼ਵ ਗੁਰੂ ਬਣਨ ਦਾ ਰਾਹ ਪੱਧਰਾ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਐੱਨਈਪੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਗੁਣਵੱਤਾ ਸੂਚਕਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਸੁਧਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਸਾਡੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੀਲ ਪੱਥਰ ਹੈ।

ਐੱਨਈਪੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਦੂਰਅੰਦੇਸ਼ੀ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਦੱਸਦਿਆਂ, ਜੋ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਲੈਂਡਸਕੇਪ ਨੂੰ ਬਦਲ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਸਿੱਖਿਆ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸੰਪੂਰਨ, ਮੁੱਲ-ਅਧਾਰਿਤ ਅਤੇ ਸਿੱਖਣ ਦਾ ਆਨੰਦਦਾਇਕ ਅਨੁਭਵ ਬਣਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ "ਅੰਤਰ-ਅਨੁਸ਼ਾਸਨੀ ਸਿੱਖਿਆ, ਖੋਜ ਅਤੇ ਗਿਆਨ ਉਤਪਾਦਨ, ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਨੂੰ ਖੁਦਮੁਖਤਿਆਰੀ, ਬਹੁ-ਭਾਸ਼ਾਈ ਸਿੱਖਿਆ, ਅਤੇ ਅਜਿਹੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਨੀਤੀ ਉਪਾਵਾਂ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦੇਣ ਦੇ ਨਾਲ, ਅਸੀਂ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਦੇ ਤਰੀਕੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਤਬਦੀਲੀ ਵੱਲ ਵਧ ਰਹੇ ਹਾਂ।”

ਹਰੇਕ ਵਿੱਦਿਅਕ ਅਦਾਰੇ ਨੂੰ ਐੱਨਈਪੀ ਨੂੰ ਸਹੀ ਅਰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਉਪ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਨੇ ਸਵਾਮੀ ਵਿਵੇਕਾਨੰਦ ਦੇ ਮਕਬੂਲ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕੀਤਾ: “ਅਸੀਂ ਉਹ ਸਿੱਖਿਆ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ ਜਿਸ ਨਾਲ ਚਰਿੱਤਰ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਹੋਵੇ, ਮਨ ਦੀ ਤਾਕਤ ਵਧੇ, ਬੁੱਧੀ ਦਾ ਵਿਸਤਾਰ ਹੋਵੇ, ਅਤੇ ਜਿਸ ਨਾਲ ਕੋਈ ਆਪਣੇ ਪੈਰਾਂ 'ਤੇ ਖੜ੍ਹਾ ਹੋ ਸਕੇ।"

ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਲੋਕਤੰਤਰੀਕਰਣ ਅਤੇ ਲਰਨਿੰਗ ਨੂੰ ਆਖਰੀ ਸਿਰੇ ਤੱਕ ਲਿਜਾਣ ਵਿੱਚ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਦੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਉਪ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਦੋਂ ਚੰਗੀ ਸਿੱਖਿਆ ਨੂੰ ਆਖਰੀ ਸਿਰੇ ਤੱਕ ਲਿਜਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਅਣਵਰਤੀ ਸਮਰੱਥਾ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਭਲੇ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਸ਼੍ਰੀ ਨਾਇਡੂ ਨੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨੂੰ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕਠਿਨ ਪ੍ਰਸਥਿਤੀਆਂ ਨੂੰ ਸੰਜਮ ਅਤੇ ਹਿੰਮਤ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਦੀ ਯੋਗਤਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਦੀ ਤਾਕੀਦ ਕੀਤੀ। ਇਹੀ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ “ਅਤੇ ਅਜਿਹੀਆਂ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਸਮਰੱਥਾਵਾਂ ਨੂੰ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ ਲਈ, ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਅਤੀਤ ਅਤੇ ਰਿਸ਼ੀਆਂ ਦੀ ਸਿਆਣਪ ਤੋਂ ਸਬਕ ਲੈਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।”

ਇਸ ਮੌਕੇ, ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਅਤੇ ਰਿਸ਼ੀਹੁੱਡ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਚਾਂਸਲਰ, ਸ਼੍ਰੀ ਸੁਰੇਸ਼ ਪ੍ਰਭੂ, ਰਿਸ਼ੀਹੁੱਡ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਸਹਿ-ਸੰਸਥਾਪਕ ਅਤੇ ਦੇਵ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਵਿਸ਼ਵਵਿਦਿਆਲਿਆ ਦੇ ਪ੍ਰੋ-ਵਾਈਸ ਚਾਂਸਲਰ, ਡਾ. ਚਿਨਮਯ ਪਾਂਡੇ, ਰਿਸ਼ੀਹੁੱਡ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਦੋਵੇਂ ਸਹਿ-ਸੰਸਥਾਪਕ ਸ਼੍ਰੀ ਅਸ਼ੋਕ ਗੋਇਲ ਅਤੇ ਸ਼੍ਰੀ ਮੋਤੀਲਾਲ ਓਵਲ ਅਤੇ ਹੋਰ ਪਤਵੰਤੇ ਹਾਜ਼ਰ ਸਨ।

  ***********

ਐੱਮਐੱਸ/ਆਰਕੇ