13 డిసెంబర్, 2021న జరిగిన రాష్ట్ర స్థాయి స్కీమ్ మంజూరు కమిటీ (SLSSC) సమావేశంలో జల్ జీవన్ మిషన్ కింద రూ. 56.7 కోట్ల తాగునీటి సరఫరా పథకాలను ఉత్తరాఖండ్ ఆమోదించింది. ఈరోజు మంజూరైన ఐదు నీటి సరఫరా పథకాలలో రెండు ఒకే గ్రామ పథకం. మరియు మూడు బహుళ గ్రామాల పథకాలు. ఇది 6,800 కంటే ఎక్కువ గ్రామీణ కుటుంబాలకు కుళాయి నీటి కనెక్షన్‌ను అందిస్తుంది.

ఈ విధంగా, గత ఒక నెలలో 6 జిల్లాల్లో విస్తరించి ఉన్న 706 గ్రామాలకు రూ. 549.60 కోట్ల విలువైన తాగునీటి సరఫరా పథకం ఉత్తరాఖండ్‌కు 49,298 కుటుంబాలకు ప్రయోజనం చేకూర్చింది. ఈ రోజు నాటికి, రాష్ట్రంలోని 15.18 లక్షల గ్రామీణ కుటుంబాలలో 7.49 లక్షలు (49.39%) ) వారి ఇళ్లలో కుళాయి నీటి సరఫరాను పొందుతున్నారు. 2021-22లో రాష్ట్రం 2.64 లక్షల కుటుంబాలకు కుళాయి నీటి కనెక్షన్లు అందించాలని యోచిస్తోంది.

జల్ జీవన్ మిషన్ (JJM) కింద, గ్రామీణ గృహాలకు కుళాయి నీటి సరఫరాను అందించడానికి చేపట్టాల్సిన పథకాల పరిశీలన మరియు ఆమోదం కోసం రాష్ట్ర స్థాయి స్కీమ్ శాంక్షనింగ్ కమిటీ (SLSSC) ఏర్పాటుకు నిబంధన ఉంది. నీటి సరఫరా పథకాలు/ప్రాజెక్టులను పరిగణనలోకి తీసుకునేందుకు SLSSC రాష్ట్ర స్థాయి కమిటీగా వ్యవహరిస్తుంది మరియు భారత ప్రభుత్వ జాతీయ జల్ జీవన్ మిషన్ (NJJM) యొక్క నామినీ కమిటీలో సభ్యుడు.

ప్ర‌ధాన మంత్రి శ్రీ న‌రేంద్ర మోదీ ప్ర‌తి ఇంటిలో పరిశుభ్రమైన కుళాయి నీరు ఉండేలా చూడ‌డం, మ‌హిళ‌లు, బాలిక‌ల‌ను దూరం నుండి నీటిని తెచ్చుకునే అవ‌కాశం నుండి విముక్తి చేయాల‌న్న ప్ర‌ధాన మంత్రి శ్రీ న‌రేంద్ర మోదీ దార్శ‌నిక‌త‌ను అనువదించేందుకు, మిషన్ రూ. 2021-22లో ఉత్తరాఖండ్‌కు 360.95 కోట్ల గ్రాంట్-ఇన్-ఎయిడ్. 2019-20లో కేంద్ర ప్రభుత్వం రూ. జల్ జీవన్ మిషన్ అమలుకు 170.53 కోట్లు. ఈ ఏడాది కేంద్ర మంత్రి శ్రీ గజేంద్ర సింగ్ షెకావత్ రూ. 1,443.80 కోట్లు, ఇది గత ఏడాది కంటే నాలుగు రెట్లు పెరిగింది. కేంద్ర మంత్రి, జల శక్తి, నాలుగు రెట్లు పెంపుదలకు ఆమోదం తెలుపుతూ, డిసెంబర్ 2022 నాటికి ప్రతి గ్రామీణ ఇంటిలో కుళాయి నీటి సరఫరాను అందించడానికి రాష్ట్రానికి పూర్తి సహాయానికి హామీ ఇచ్చారు

15 ఆగస్టు 2019న, జల్ జీవన్ మిషన్ ప్రారంభించిన సమయంలో, కేవలం 1.30 లక్షల (8.58%) కుటుంబాలకు మాత్రమే కుళాయిల ద్వారా త్రాగునీటి సరఫరా ఉంది. 27 నెలల్లో, కోవిడ్-19 మహమ్మారి మరియు లాక్‌డౌన్‌ల సమయంలో అంతరాయాలు ఎదురైనప్పటికీ, రాష్ట్రం 6.19 లక్షల (40.80%) కుటుంబాలకు కుళాయి నీటి కనెక్షన్‌ను అందించింది.

JJM అమలు వేగాన్ని వేగవంతం చేయడానికి, ఈ సంవత్సరం రాష్ట్రంలోని 2.64 లక్షల గ్రామీణ కుటుంబాలకు కుళాయి నీటి సరఫరాను అందించడానికి అవసరమైన చర్యలు తీసుకోవాలని జాతీయ జల్ జీవన్ మిషన్ రాష్ట్రాన్ని కోరింది. ఈ ఏడాది కేంద్రం కేటాయించిన రూ. 1,443.80 కోట్లు మరియు ప్రారంభ నిల్వతో రూ. రాష్ట్ర ప్రభుత్వం వద్ద 111.22 కోట్లు అందుబాటులో ఉన్నాయి, 2021-22లో రాష్ట్రం యొక్క సరిపోలిక వాటా మరియు మునుపటి సంవత్సరాలలో సరిపోలే రాష్ట్ర వాటాలో కొరత, ఉత్తరాఖండ్‌లో JJM అమలు కోసం అందుబాటులో ఉన్న మొత్తం హామీ నిధి రూ. 1,733 కోట్లు. ఈ విధంగా, ఉత్తరాఖండ్ రాష్ట్రంలో ఈ పరివర్తన మిషన్ అమలుకు నిధుల కొరత లేకుండా భారత ప్రభుత్వం నిర్ధారిస్తోంది.

ఇంకా, రూ. 2021-22లో గ్రామీణ స్థానిక సంస్థలు/PRIలకు నీరు & పారిశుధ్యం కోసం 15వ ఆర్థిక సంఘం గ్రాంట్‌గా ఉత్తరాఖండ్‌కు 256 కోట్లు కేటాయించబడ్డాయి. రూ.ల హామీ నిధులు ఉన్నాయి. వచ్చే ఐదేళ్లకు అంటే 2025-26 వరకు 1,344 కోట్లు టైడ్ గ్రాంట్. ఉత్తరాఖండ్ గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో ఈ భారీ పెట్టుబడి ఆర్థిక కార్యకలాపాలను వేగవంతం చేస్తుంది మరియు గ్రామీణ ఆర్థిక వ్యవస్థను కూడా పెంచుతుంది. ఇది గ్రామాల్లో ఆదాయాన్ని పెంచే అవకాశాలను సృష్టిస్తుంది.

NJJM బృందం సమర్థవంతమైన కమ్యూనిటీ సహకారం యొక్క అవసరాన్ని నొక్కి చెప్పింది మరియు జల్ జీవన్ మిషన్‌లో చాలా ముఖ్యమైన భాగం కాబట్టి నీటి సరఫరా పథకాలలో కన్వర్జెన్స్ ద్వారా గ్రేవాటర్ మేనేజ్‌మెంట్ సదుపాయాన్ని చేర్చాలని రాష్ట్రానికి సూచించింది.

ఫీల్డ్ టెస్ట్ కిట్‌లను (FTKలు) ఉపయోగించి తాగునీటి వనరులు మరియు డెలివరీ పాయింట్‌లను క్రమం తప్పకుండా మరియు స్వతంత్రంగా పరీక్షించడం కోసం ప్రతి గ్రామంలో 5 మంది మహిళలకు శిక్షణ ఇవ్వడం ద్వారా నీటి నాణ్యత పర్యవేక్షణ & నిఘా కార్యకలాపాలకు అత్యంత ప్రాధాన్యత ఇవ్వబడుతుంది. ఇప్పటివరకు, 38 వేల మందికి పైగా మహిళలు FTKలను ఉపయోగించేందుకు శిక్షణ పొందారు. రాష్ట్రంలో నీటి పరీక్షా ప్రయోగశాలలు అప్‌గ్రేడ్ చేయబడ్డాయి మరియు సాధారణ ప్రజల కోసం తెరవబడ్డాయి, తద్వారా ప్రజలు తమ నీటి నమూనాలను నామమాత్రపు రేటుతో పరీక్షించవచ్చు.

జల్ జీవన్ మిషన్ కింద, రాష్ట్రంలోని నీటి నాణ్యత-ప్రభావిత ఆవాసాలు, ఆకాంక్షలు & JE/ AES ప్రభావిత జిల్లాలు, SC/ST మెజారిటీ గ్రామాలు, SAGY గ్రామాలకు ప్రాధాన్యత ఇవ్వబడింది. ‘సబ్‌కాసాత్, సబ్‌కావికాస్, సబ్‌కావిశ్వాస్ మరియు సబ్‌కాప్రయాస్’కు అనుగుణంగా పనిచేస్తూ, జల్ జీవన్ మిషన్ యొక్క నినాదం ‘ఎవరినీ వదిలిపెట్టలేదు’ మరియు ఇది త్రాగదగిన కుళాయి నీటి సరఫరాకు సార్వత్రిక ప్రాప్యతను లక్ష్యంగా చేసుకుంది.

2019లో మిషన్ ప్రారంభంలో, దేశంలోని మొత్తం 19.20 కోట్ల గ్రామీణ కుటుంబాలలో 3.23 కోట్ల (17%) మందికి మాత్రమే కుళాయి నీటి సరఫరా ఉంది. గత 27 నెలల్లో, కోవిడ్-19 మహమ్మారి మరియు లాక్‌డౌన్‌ల అంతరాయాలు ఉన్నప్పటికీ, జల్ జీవన్ మిషన్ వేగంగా అమలు చేయబడింది మరియు నేడు, 5.42 కోట్ల గ్రామీణ కుటుంబాలకు కుళాయి నీటి కనెక్షన్‌లు అందించబడ్డాయి. ప్రస్తుతం, దేశవ్యాప్తంగా 8.66 కోట్ల (45.04%) గ్రామీణ కుటుంబాలకు కుళాయి నీటి సరఫరా ఉంది. గోవా, తెలంగాణా, హర్యానా రాష్ట్రాలు మరియు అండమాన్ & నికోబార్ దీవుల యూటీలు మరియు పుదుచ్చేరి, D&NH మరియు D&D గ్రామీణ ప్రాంతాలలో 100% గృహ కుళాయి కనెక్షన్‌ని నిర్ధారించాయి. ప్రస్తుతం 83 జిల్లాల్లోని ప్రతి ఇంటికి, 1.27 లక్షలకు పైగా గ్రామాలకు కుళాయి నీటి సరఫరా జరుగుతోంది.

***