ਨੀਤੀ ਆਯੋਗ ਦੀ ਮੁੱਖ ਪਹਿਲ ਅਟਲ ਇਨੋਵੇਸ਼ਨ ਮਿਸ਼ਨ (ਏਆਈਐੱਮ) ਨੇ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਇੱਕ ਖੁਦਮੁਖਤਿਆਰ ਸੰਗਠਨ ਵਿਗਿਆਨ ਪ੍ਰਸਾਰ ਦੇ ਨਾਲ ਸਹਿਯੋਗ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਦੇ ਤਹਿਤ ਏਆਈਐੱਮ ਦੇ ਅਟਲ ਟਿੰਕਰਿੰਗ ਲੈਬਸ (ਏਟੀਐੱਲ) ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨ ਪ੍ਰਸਾਰ ਦੇ ਅਨੋਖੇ ਅੰਤਰਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਮੰਚ ਇੰਗੇਜ ਵਿਦ ਸਾਇੰਸ (ਈਡਬਲਿਊਐੱਸ) ਵਿਚਕਾਰ ਸਹਿਯੋਗਾਤਮਕ ਤਾਲਮੇਲ ਸਥਾਪਤ ਕਰੇਗਾ।

ਸਹਿਯੋਗ ਦੇ ਕ੍ਰਮ ਵਿੱਚ ਈਡਬਲਿਊਐੱਸ ਆਪਣੇ ਵਿੱਚ 9200 ਤੋਂ ਅਧਿਕ ਦਾ ਏਟੀਐੱਲ ਸਮਰੱਥਾ ਨਾਲ ਲੈਸ ਸਕੂਲਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰੇਗਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ, ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਕੁੱਲ ਇੰਟਰੈਕਸ਼ਨ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਨਾਲ ਜੋੜੇਗਾ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਦੇ ਤਹਿਤ ਪੁਆਇੰਟ ਅਰਜਿਤ ਕਰਨੇ ਹੋਣਗੇ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ ’ਤੇ ਪ੍ਰਮਾਣ ਪੱਤਰ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਤਸਾਹਨ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ,  ਤਾਂਕਿ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਅਤੇ ਅਧਿਆਪਕ ਵਿਗਿਆਨ, ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ, ਇੰਜੀਨਿਅਰਿੰਗ ਅਤੇ ਹਿਸਾਬ (ਐੱਸਟੀਈਐੱਮ) ਦੇ ਪ੍ਰਤੀ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਹੋ ਸਕਣ।

‘ਆਧੁਨਿਕ ਇਨੋਵੇਟਰਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਦਸ ਲੱਖ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਕਰਨ’ ਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਦੇ ਤਹਿਤ ਅਟਲ ਇਨੋਵੇਸ਼ਨ ਮਿਸ਼ਨ ਨੇ ਦੇਸ਼ਭਰ ਦੇ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ 9200 ਤੋਂ ਅਧਿਕ ਅਟਲ ਟਿੰਕਰਿੰਗ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾਵਾਂ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤੀਆਂ ਸਨ। ਏਟੀਐੱਲ ਦਾ ਮੁੱਖ ਉਦੇਸ਼ ਯੁਵਾ ਮਨ ਵਿੱਚ ਜਿਗਿਆਸਾ/ਜਾਗਰੂਕਤਾ, ਰਚਨਾਤਮਕਤਾ ਅਤੇ ਕਲਪਨਾਸ਼ੀਲਤਾ ਦਾ ਪੋਸ਼ਣ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਨਾਲ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਗਵੇਸ਼ਣਾਤਮਕ ਮਾਨਸਿਕਤਾ, ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣਾਤਮਕ ਸੋਚ, ਹਰ ਚੀਜ਼ ਨੂੰ ਸਿੱਖਣ ਦੀ ਉਤਸੁਕਤਾ, ਕੰਪਿਊਟਰ, ਆਦਿ ਜਿਹੇ ਕੌਸ਼ਲ  ਦੇ ਵਿਸ਼ੇ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।

ਏਟੀਐੱਲ ਅਜਿਹਾ ਕਾਰਜਸਥਲ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਯੁਵਾ ਮਨ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨੂੰ ਆਕਾਰ ਦੇਣਗੇ ਅਤੇ ਖੁਦ-ਕੰਮ-ਕਰਕੇ-ਸਿੱਖੋ-ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਤੋਂ ਕੌਸ਼ਲ ਸਿੱਖਣਗੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਐੱਸਟੀਈਐੱਮ ਦੀ ਅਵਧਾਰਣਾ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਲਈ ਵੀ ਲੈਸ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।

ਇਸ ਸਹਿਯੋਗ ਦਾ ਸੁਆਗਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਅਟਲ ਇਨੋਵੇਸ਼ਨ ਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਮਿਸ਼ਨ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਡਾ.  ਚਿੰਤਨ ਵੈਸ਼ਣਵ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਏਆਈਐੱਮ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨ ਪ੍ਰਸਾਰ ਦੇ ਵਿੱਚ ਸਹਿਯੋਗ ਦੋਵੇਂ ਸੰਗਠਨਾਂ ਲਈ ਮਹਾਨ ਅਵਸਰ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਦੋਵੇਂ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਨਾਲ ਤਾਲਮੇਲ ਰੱਖਣ ਲਈ ਸਾਡੀ ਵਿੱਦਿਅਕ ਕਾਰਜਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਉੱਨਤ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਏਟੀਐੱਲ ਦੇ ਨਾਲ ਇੰਗੇਜ ਵਿਦ ਸਾਇੰਸ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਨਾਲ ਐੱਸਟੀਈਐੱਮ ਇਨੋਵੇਸ਼ਨ ਦੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ  ਫਲਣ- ਫੂਲਣਗੇ ਅਤੇ ਉਹ ਯੁਵਾ ਮਨ ਨੂੰ ਅਜਿਹਾ ਮੰਚ ਉਪਲੱਬਧ ਕਰਾਉਣਗੇ, ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਪ੍ਰਯੋਗਾਤਮਕ ਸਿੱਖਿਆ ਹਾਸਲ ਕਰਨਗੇ। ਇਸ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਖੋਜ, ਇਨੋਵੇਸ਼ਨ ਅਤੇ ਸਹਿਯੋਗਾਤਮਕ ਸਮੱਸਿਆ ਸਮਾਧਾਨ ’ਤੇ ਧਿਆਨ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ, ਤਾਂਕਿ ਸਿੱਖਣ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਏ।”

ਇੰਗੇਜ ਵਿਦ ਸਾਇੰਸ, ਇੰਡੀਆ ਸਾਇੰਸ ਓਟੀਟੀ ਚੈਨਲ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਇੰਡੀਆ ਸਾਇੰਸ (www.indiascience.in) ’ਤੇ ਐੱਸਟੀਐੱਮ ਵੀਡੀਓ ਵਿਸ਼ਾ-ਵਸਤੁ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਲੋਕਪ੍ਰਿਯ ਬਣਾਉਣਾ ਹੈ। ਈਡਬਲਿਊਐੱਸ ਨੇ 10 ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਕੂਲਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਜੋੜ ਲਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਸਕੂਲਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲਾਂ, ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਅਤੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖ ਕੇ ਨਿਯਮਿਤ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਚਲਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਈਡਬਲਿਊਐੱਸ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਹਿੰਦੀ ਅਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਉਪਲੱਬਧ ਹਨ। ਹੋਰ ਭਾਰਤੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਤੱਕ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵਿਸਤਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਹੈ।

ਇਸ ਮੌਕੇ ’ਤੇ ਵਿਗਿਆਨ ਪ੍ਰਸਾਰ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਡਾ. ਨਕੁਲ ਪਾਰਾਸ਼ਰ ਜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਅੱਜ ਐੱਸਟੀਐੱਮ ਵਿਸ਼ਾ-ਵਸਤੂ ਦੇ ਖਪਤਕਾਰ ਇੰਟਰੈਕਟੀਵਿਟੀ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਕ੍ਰਿਆਸ਼ੀਲਤਾ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਨਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇੰਗੇਜ ਵਿਦ ਸਾਇੰਸ ਦੀ ਇੰਟਰੈਕਸ਼ਨ ਨੂੰ ਇੰਡੀਆ ਸਾਇੰਸ ਓਟੀਟੀ ਚੈਨਲ ਨਾਲ ਜੋੜ ਕੇ ਵਿਗਿਆਨ ਪ੍ਰਸਾਰ ਭਾਰਤ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਇੰਟਰੈਕਟਿਵ ਓਟੀਟੀ ਚੈਨਲ ਬਣਾਉਣ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਤੇ, ਅਟਲ ਟਿੰਕਰਿੰਗ ਲੈਬ ਦੇ ਨਾਲ ਇਹ ਸਹਿਯੋਗ ਸਕੂਲਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕਠੇ ਲਿਆਵੇਗਾ, ਤਾਂਕਿ ਐੱਸਟੀਈਐੱਮ ਵਿਸ਼ਾ-ਵਸਤੂ ਦੀ ਉਪਯੋਗਿਤਾ ਅਤੇ ਇੰਟਰੈਕਟਿਵਿਟੀ ਦਾ ਬਹੁਪੱਧਰੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਤਿਆਰ ਹੋ ਸਕੇ।”

ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਇੰਗੇਜ ਵਿਦ ਸਾਇੰਸ ਦੇ ਬ੍ਰਾਂਡ ਅੰਬੈਸਡਰ ਸ਼੍ਰੀ ਸ਼ਰਮਨ ਜੋਸ਼ੀ ਵੀ ਹਾਜ਼ਰ ਸਨ।

*****

ਡੀਐੱਸ/ਏਕੇਜੇ