ਟਿਕਾਊ ਵਿਕਾਸ ਟੀਚਿਆਂ (SDGs) ਨੂੰ ਸਥਾਨਕ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ, ਰਾਜ/ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਿਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਸਥਾਨਕ ਪੱਧਰਾਂ 'ਤੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​SDG ਪ੍ਰਗਤੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਵੱਲ ਆਪਣੀ ਯਾਤਰਾ ਵਿੱਚ, ਨੀਤੀ ਆਯੋਗ ਨੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ SDG ਸ਼ਹਿਰੀ ਸੂਚਕਾਂਕ ਅਤੇ ਡੈਸ਼ਬੋਰਡ (2021-22) ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਹੋਰ ਮੀਲ ਪੱਥਰ ਕਾਇਮ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਸੂਚਕਾਂਕ ਅਤੇ ਡੈਸ਼ਬੋਰਡ NITI Aayog-GIZ ਅਤੇ BMZ ਸਹਿਯੋਗ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਹਨ ਜੋ ਭਾਰਤ-ਜਰਮਨ ਵਿਕਾਸ ਸਹਿਯੋਗ ਦੀ ਛਤਰ–ਛਾਇਆ ਹੇਠ ਸਾਡੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ SDG ਸਥਾਨਕੀਕਰਣ ਨੂੰ ਚਲਾਉਣ 'ਤੇ ਕੇਂਦਰਿਤ ਹੈ।

SDG ਅਰਬਨ ਇੰਡੈਕਸ ਅਤੇ ਡੈਸ਼ਬੋਰਡ SDG ਫਰੇਮਵਰਕ ਦੇ 46 ਟੀਚਿਆਂ ਵਿੱਚ 77 SDG ਸੂਚਕਾਂ ਰਾਹੀਂ 56 ਸ਼ਹਿਰੀ ਖੇਤਰਾਂ ਦੀ ਦਰਜਾਬੰਦੀ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਸੂਚਕਾਂ ਦਾ ਡਾਟਾ ਅਧਿਕਾਰਤ ਡਾਟਾ ਸਰੋਤਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ NFHS, NCRB, U-DISE, ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮੰਤਰਾਲਿਆਂ ਦੇ ਡਾਟਾ ਪੋਰਟਲ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਰਕਾਰੀ ਡਾਟਾ ਸਰੋਤਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਸੂਚਕ–ਅੰਕ ਅਤੇ ਡੈਸ਼ਬੋਰਡ SDG ਸਥਾਨਕੀਕਰਣ ਨੂੰ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰਨਗੇ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​SDG ਨਿਗਰਾਨੀ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕਰਨਗੇ। ਇਹ ULB-ਪੱਧਰ ਦੇ ਡਾਟਾ, ਨਿਗਰਾਨੀ, ਅਤੇ ਰਿਪੋਰਟਿੰਗ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਦੀਆਂ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਅਤੇ ਅੰਤਰਾਂ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸੂਚਕਾ–ਅੰਕ ਅਤੇ ਡੈਸ਼ਬੋਰਡ ਵਰਗੇ ਟੂਲ ਇੱਕ ਈਕੋ–ਸਿਸਟਮ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਣਗੇ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਾਰੇ ਹਿੱਸੇਦਾਰ ਡਾਟਾ-ਅਧਾਰਿਤ ਫੈਸਲੇ ਲੈਣ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ ਅਤੇ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੋਣਗੇ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਭਵਿੱਖ ਨੂੰ ਚਾਰਟ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਾਡੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰੀ ਖੇਤਰਾਂ ਦੀ ਵਧਦੀ ਪ੍ਰਮੁੱਖਤਾ ਨੂੰ ਦੇਖਦਿਆਂ ਇਹ ਪਰਿਵਰਤਨਸ਼ੀਲ ਤਬਦੀਲੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।

ਡਾ: ਰਾਜੀਵ ਕੁਮਾਰ, ਵਾਈਸ ਚੇਅਰਪਰਸਨ, ਨੀਤੀ ਆਯੋਗ, ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਡਾ: ਕਲੌਡੀਆ ਵਾਰਨਿੰਗ, ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਜਨਰਲ, BMZ, ਜਰਮਨੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆ ਡਿਵੀਜ਼ਨ BMZ ਦੇ ਮੁਖੀ ਸ਼੍ਰੀ ਫਿਲਿਪ ਨਿੱਲ; ਡਾ. ਜੂਲੀ ਰੇਵੀਅਰ, ਕੰਟਰੀ ਡਾਇਰੈਕਟਰ, GIZ ਇੰਡੀਆ; ਮਿਸਟਰ ਜਾਰਜ ਜੌਹਨਸਨ, ਸਮਾਰਟ ਸਿਟੀਜ਼ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦੇ ਟਿਕਾਊ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਮੁਖੀ, GIZ ਇੰਡੀਆ; ਸ਼੍ਰੀਮਤੀ ਸੰਯੁਕਤ ਸਮਦਾਰ, ਸਲਾਹਕਾਰ (SDG), ਨੀਤੀ ਆਯੋਗ, ਅਤੇ ਦੋਵੇਂ ਪਾਸਿਆਂ ਦੇ ਹੋਰ ਸੀਨੀਅਰ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਵਿੱਚ ਸੂਚਕ–ਅੰਕ ਅਤੇ ਡੈਸ਼ਬੋਰਡ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ।

ਡਾ. ਰਾਜੀਵ ਕੁਮਾਰ , ਨੀਤੀ ਆਯੋਗ ਦੇ ਵਾਈਸ ਚੇਅਰਮੈਨ ਨੇ ਲਾਂਚ ਦੌਰਾਨ ਕਿਹਾ,“ਸ਼ਹਿਰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਇੰਜਣ ਬਣ ਰਹੇ ਹਨ। SDG ਸ਼ਹਿਰੀ ਸੂਚਕਾਂਕ ਅਤੇ ਡੈਸ਼ਬੋਰਡ, ਨੀਤੀ ਆਯੋਗ ਅਤੇ GIZ ਵਿਚਕਾਰ ਨਵੀਨਤਾਕਾਰੀ ਸਾਂਝੇਦਾਰੀ ਦਾ ਉਤਪਾਦ, ਸਾਡੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​SDG ਨਿਗਰਾਨੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਲੰਮਾ ਸਫ਼ਰ ਤੈਅ ਕਰੇਗਾ, ਅਤੇ ਸਾਡੀ SDG ਸਥਾਨਕਕਰਨ ਯਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੀਲ ਪੱਥਰ ਕਦਮ ਹੈ।”

ਸਾਡੇ ਪਿੱਛੇ 2030 ਏਜੰਡੇ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ–ਤਿਹਾਈ ਯਾਤਰਾ ਦੇ ਨਾਲ, ਸ਼ਹਿਰੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ SDG 'ਤੇ ਪ੍ਰਗਤੀ ਨੂੰ ਮਾਪਣਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਸ਼ੇ 'ਤੇ, ਸੰਯੁਕਤ ਸਮਦਾਰ, ਨੋਡਲ ਅਫਸਰ (SDG), ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਨੀਤੀ ਆਯੋਗ, "ਸਥਾਨਕ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੂੰ ਫੈਸਲੇ ਲੈਣ ਲਈ ਇੱਕ ਮਾਪ-ਆਧਾਰਿਤ ਪਹੁੰਚ ਅਪਣਾਉਣ ਲਈ ਸਮਰੱਥ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਕੇਵਲ ਤਾਂ ਹੀ ਜੇਕਰ SDG ਏਜੰਡਾ ਆਖਰੀ ਮੀਲ ਦੇ ਹਿੱਸੇਦਾਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਅਪਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਵਿਸ਼ਵ 2030 ਏਜੰਡੇ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੀ ਉਮੀਦ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। SDG ਸ਼ਹਿਰੀ ਸੂਚਕਾਂਕ SDGs ਨੂੰ ਹੋਰ ਸਥਾਨਕ ਬਣਾਉਣ ਵੱਲ ਇੱਕ ਹੋਰ ਕਦਮ ਹੈ।

ਟਿਕਾਊ ਵਿਕਾਸ ਟੀਚਿਆਂ 'ਤੇ ਭਾਰਤ-ਜਰਮਨ ਭਾਈਵਾਲੀ 'ਤੇ, ਪ੍ਰੋ. ਡਾ. ਕਲੌਡੀਆ ਵਾਰਨਿੰਗ, ਡੀਜੀ BMZ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ,"SDG ਸਥਾਨਕੀਕਰਣ ਅਤੇ ਨਿਗਰਾਨੀ ਨੂੰ ਡੂੰਘਾ ਕਰਨ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰੇਗਾ, ਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਤੇ ਰਾਜ ਪੱਧਰ ’ਤੇ SDGs 'ਤੇ ਸੰਸਥਾਗਤ ਸਮਰੱਥਾ ਅਤੇ ਡਾਟਾ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪਾੜੇ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰੇਗਾ। ਅਸੀਂ SDGs 'ਤੇ ਸਮਰੱਥਾ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਨੀਤੀ ਆਯੋਗ ਦੇ ਨਾਲ ਇਸ ਸਾਂਝੇਦਾਰੀ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰਨ ਦੀ ਉਮੀਦ ਕਰਦੇ ਹਾਂ।"

ਵਿਧੀ–ਵਿਗਿਆਨ

SDG ਸ਼ਹਿਰੀ ਸੂਚਕਾਂਕ ਲਈ ਅੰਕੜਾ ਵਿਧੀ ਸਸਟੇਨੇਬਲ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਸੋਲਿਊਸ਼ਨ ਨੈੱਟਵਰਕ (SDSN) ਦੁਆਰਾ ਵਿਕਸਤ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰਵਾਨਿਤ ਵਿਧੀ ਤੋਂ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। SDG ਭਾਰਤ ਸੂਚਕਾਂਕ ਅਤੇ ਉੱਤਰ ਪੂਰਬੀ ਖੇਤਰ ਦੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ SDG ਸੂਚਕਾਂਕ ਲਈ ਵਰਤੀ ਗਈ ਵਿਧੀ ਨੂੰ ਅੰਕੜਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਲਾਗੂਕਰਨ ਮੰਤਰਾਲੇ (MoSPI) ਦੇ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਅੰਤਿਮ ਰੂਪ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। 77 ਸੂਚਕਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਵਿਆਪਕ ਸੂਚੀ, 15 ਵਿੱਚ 46 ਗਲੋਬਲ SDG ਟੀਚਿਆਂ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਦੀ ਹੈ। SDGs, ਸੂਚਕਾਂਕ ਵਿੱਚ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। SDG 14 (ਪਾਣੀ ਤੋਂ ਹੇਠਾਂ ਜੀਵਨ) ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਤੱਟਵਰਤੀ ਖੇਤਰਾਂ ਲਈ ਢੁਕਵਾਂ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਚੁਣੇ ਹੋਏ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਿਰਫ਼ ਕੁਝ ਕੁ ਹਨ, ਅਤੇ SDG 17 (ਟੀਚਿਆਂ ਲਈ ਭਾਈਵਾਲੀ) ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਦੇ ਟੀਚਿਆਂ ਦੀ ਪ੍ਰਗਤੀ ਦੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ SDG 15 (ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ ਜੀਵਨ) ਦੇ ਅਧੀਨ ਪ੍ਰਗਤੀ ਨੂੰ ਦੋ ਸੂਚਕਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਮਾਪਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸਕੋਰਾਂ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਢੁਕਵੀਂ ਕਵਰੇਜ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ ਵਰਤਿਆ ਨਹੀਂ ਗਿਆ ਹੈ। ਸੂਚਕਾਂ ਨੂੰ MoSPI ਦੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਇੰਡੀਕੇਟਰ ਫਰੇਮਵਰਕ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। SDG ਟੀਚਿਆਂ ਲਈ ਪ੍ਰਸੰਗਿਕਤਾ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਡਾਟਾ ਦੀ ਉਪਲਬਧਤਾ ਸੂਚਕ ਚੋਣ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮਾਪਦੰਡ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਸੂਚਕਾਂ 'ਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਤਾਜ਼ਾ ਡਾਟਾ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਅਧਿਕਾਰਤ ਡਾਟਾ ਸਰੋਤਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ NFHS, NCRB, U-DISE, ਮੰਤਰਾਲਿਆਂ ਦੇ ਡਾਟਾ ਪੋਰਟਲ, ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਰਕਾਰੀ ਡਾਟਾ ਸਰੋਤਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ 62 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਸੂਚਕਾਂ ਨੂੰ 2019 ਜਾਂ ਬਾਅਦ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਸੂਚਕ–ਅੰਕ ਵਿੱਚ ਦਰਜਾਬੰਦੀ ਵਾਲੇ 56 ਸ਼ਹਿਰੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ, 44 ਸ਼ਹਿਰ 10 ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਆਬਾਦੀ ਵਾਲੇ ਹਨ।  12 ਸ਼ਹਿਰ, 10 ਲੱਖ ਤੋਂ ਘੱਟ ਆਬਾਦੀ ਵਾਲੀਆਂ ਰਾਜਾਂ ਦੀਆਂ ਰਾਜਧਾਨੀਆਂ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਕੁਝ ਸੂਚਕਾਂ ਲਈ, "ਸ਼ਹਿਰੀ ਖੇਤਰ" ਦਾ ਅਰਥ ULBs ਹੈ, ਦੂਜੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਸਮੂਹਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਅੰਦਰ ਸਾਰੇ ਸ਼ਹਿਰੀ ਖੇਤਰਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਡਾਟਾ ਸੈੱਟਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਾਰਨ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨਿਕ ਇਕਾਈਆਂ 'ਤੇ ਸ਼ਹਿਰੀ ਡਾਟਾ ਨੂੰ ਇਕੱਠਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ, ਕਿਸੇ ਵੀ ਦਿੱਤੇ ਸੂਚਕ ਲਈ, ਸਾਰੇ ਸ਼ਹਿਰੀ ਖੇਤਰਾਂ ਲਈ ਇੱਕੋ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।

ਹਰੇਕ SDG ਲਈ, ਸ਼ਹਿਰੀ ਖੇਤਰਾਂ ਨੂੰ 0-100 ਦੇ ਪੈਮਾਨੇ 'ਤੇ ਦਰਜਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। 100 ਦੇ ਸਕੋਰ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ਹਿਰੀ ਖੇਤਰ ਨੇ 2030 ਲਈ ਨਿਰਧਾਰਤ ਟੀਚਿਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ; 0 ਦੇ ਸਕੋਰ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਚੁਣੇ ਗਏ ਸ਼ਹਿਰੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਟੀਚਿਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਦੂਰ ਹੈ। ਸ਼ਹਿਰੀ ਖੇਤਰ ਦੇ ਸਮੁੱਚੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਨੂੰ ਮਾਪਣ ਲਈ ਸਮੁੱਚੇ ਜਾਂ ਸੰਯੁਕਤ ਸ਼ਹਿਰੀ ਖੇਤਰ ਦੇ ਸਕੋਰ ਫਿਰ ਟੀਚੇ ਅਨੁਸਾਰ ਅੰਕਾਂ ਤੋਂ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ਸ਼ਹਿਰੀ ਖੇਤਰਾਂ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸੰਯੁਕਤ ਸਕੋਰ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਹੇਠਾਂ ਸ਼੍ਰੇਣੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ:

• ਖ਼ਾਹਿਸ਼ੀ: 0-49

• ਪਰਫੌਰਮਰ: 50-64

• ਫਰੰਟ-ਰਨਰ: 65-99

• ਪ੍ਰਾਪਤੀਕਰਤਾ: 100

ਨਿਮਨਲਿਖਤ 56 ਸ਼ਹਿਰੀ ਖੇਤਰਾਂ ਨੂੰ ਗਣਨਾ ਲਈ ਵਿਚਾਰਿਆ ਗਿਆ ਹੈ - 10 ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਆਬਾਦੀ ਵਾਲੇ 44 ਅਤੇ 10 ਲੱਖ ਤੋਂ ਘੱਟ ਆਬਾਦੀ ਵਾਲੇ 12 ਰਾਜਾਂ ਦੀਆਂ ਰਾਜਧਾਨੀਆਂ:

ਅਗਰਤਲਾ	ਗਵਾਲੀਅਰ	ਨਾਸ਼ਿਕ
ਆਗਰਾ	ਹੈਦਰਾਬਾਦ	ਪਣਜੀ
ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ	ਇੰਫ਼ਾਲ	ਪਟਨਾ
ਆਇਜ਼ੌਲ	ਇੰਦੌਰ	ਪ੍ਰਯਾਗਰਾਜ
ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ	ਈਟਾਨਗਰ	ਪੁਣੇ
ਔਰੰਗਾਬਾਦ	ਜਬਲਪੁਰ	ਰਾਏਪੁਰ
ਬੈਂਗਲੁਰੂ	ਜੈਪੁਰ	ਰਾਜਕੋਟ
ਭੋਪਾਲ	ਜੋਧਪੁਰ	ਰਾਂਚੀ
ਭੂਬਨੇਸ਼ਵਰ	ਕਾਨਪੁਰ	ਸ਼ਿਲੌਂਗ
ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ	ਕੋਚੀ	ਸ਼ਿਮਲਾ
ਚੇਨਈ	ਕੋਹਿਮਾ	ਸ੍ਰੀਨਗਰ
ਕੋਇੰਬਤੂਰ	ਕੋਲਕਾਤਾ	ਸੂਰਤ
ਦੇਹਰਾਦੂਨ	ਕੋਟਾ	ਤਿਰੂਚਿਰਾਪੱਲੀ
ਦਿੱਲੀ	ਲਖਨਊ	ਤਿਰੂਵਨੰਥਾਪੁਰਮ
ਧਨਬਾਦ	ਲੁਧਿਆਣਾ	ਵਡੋਦਰਾ
ਫ਼ਰੀਦਾਬਾਦ	ਮਦੁਰਾਇ	ਵਾਰਾਨਸੀ
ਗੰਗਟੋਕ	ਮੇਰਠ	ਵਿਜੇਵਾੜਾ
ਗ਼ਾਜ਼ੀਆਬਾਦ	ਮੁੰਬਈ	ਵਿਸ਼ਾਖਾਪਟਨਮ
ਗੁਹਾਟੀ	ਨਾਗਪੁਰ

 

ਨਤੀਜੇ

ਚੋਟੀ ਦੇ 10 ਸ਼ਹਿਰੀ ਖੇਤਰ

ਸ਼ਹਿਰੀ ਖੇਤਰ	ਰਾਜ/ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਿਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼	ਸਮੁੱਚਾ ਸਕੋਰ
ਸ਼ਿਮਲਾ	ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼	75.50
ਕੋਇੰਬਤੂਰ	ਤਾਮਿਲ ਨਾਡੂ	73.29
ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ	ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ	72.36
ਤਿਰੂਵਨੰਥਾਪੁਰਮ	ਕੇਰਲ	72.36
ਕੋਚੀ	ਕੇਰਲ	72.29
ਪਣਜੀ	ਗੋਆ	71.86
ਪੁਣੇ	ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ	71.21
ਤਿਰੂਚਿਰਾਪੱਲੀ	ਤਾਮਿਲ ਨਾਡੂ	70.00
ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ	ਗੁਜਰਾਤ	69.79
ਨਾਗਪੁਰ	ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ	69.79

 

ਹੇਠਲੇ 10 ਸ਼ਹਿਰੀ ਖੇਤਰ

ਸ਼ਹਿਰੀ ਖੇਤਰ	ਰਾਜ/ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਿਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼	ਸਮੁੱਚਾ ਸਕੋਰ
ਫ਼ਰੀਦਾਬਾਦ	ਹਰਿਆਣਾ	58.57
ਕੋਲਕਾਤਾ	ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ	58.5
ਆਗਰਾ	ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼	58.21
ਕੋਹਿਮਾ	ਨਾਗਾਲੈਂਡ	58.07
ਜੋਧਪੁਰ	ਰਾਜਸਥਾਨ	58
ਪਟਨਾ	ਬਿਹਾਰ	57.29
ਗੁਹਾਟੀ	ਆਸਾਮ	55.79
ਈਟਾਨਗਰ	ਅਰੁਣਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼	55.29
ਮੇਰਠ	ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼	54.64
ਧਨਬਾਦ	ਝਾਰਖੰਡ	52.43

 

ਟੀਚਾ–ਕ੍ਰਮ ਅਨੁਸਾਰ ਵਧੀਆ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ਵਾਲੇ ਸ਼ਹਿਰੀ ਖੇਤਰ

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ਹਰੇਕ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ਵਰਗ ਵਿੱਚ ਸ਼ਹਿਰੀ ਖੇਤਰਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤਤਾ

ਸ਼ਹਿਰੀ ਖੇਤਰਾਂ ਦੀ ਸਮੁੱਚੀ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ (ਭੂਗੋਲਕ ਵੰਡ)

 

 

SDG ਅਰਬਨ ਇੰਡੈਕਸ ਅਤੇ ਡੈਸ਼ਬੋਰਡ 2021–22 ਦੀ ਇੱਕ ਤਸਵੀਰ

ਅੰਤਰ–ਕਾਰਜੀ ਡੈਸ਼ਬੋਰਡ ਨੂੰ ਇੱਥੇ ਵੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ: http://sdgindiaindex.niti.gov.in/urban

ਡੈਸ਼ਬੋਰਡ ’ਤੇ ਜਾਣ ਲਈ QR ਸਕੈਨ ਕਰੋ

 

*****

ਡੀਐੱਸ/ਏਕੇਜੇ

(रिलीज़ आईडी: 1774435) आगंतुक पटल : 301