નમસ્કાર મારા વ્હાલા દેશવાસીઓ.

આજે દેવ-દીપાળીનો પવિત્ર તહેવાર છે. આજે ગુરુ નાનક દેવજીના પ્રકાશનો પવિત્ર તહેવાર પણ છે. હું વિશ્વના તમામ લોકોને અને તમામ દેશવાસીઓને આ પવિત્ર તહેવારની હાર્દિક શુભકામનાઓ આપું છું. તે પણ ખૂબ જ સુખદ છે કે દોઢ વર્ષના લાંબા ગાળા બાદ હવે કરતારપુર સાહિબ કોરિડોર ફરી ખુલ્યો છે.

સાથીઓ,

ગુરુ નાનકજીએ કહ્યું છે - 'विच्‍च दुनिया सेव कमाइए ता दरगाह बैसन पाइए'

એટલે કે સંસારમાં સેવાનો માર્ગ અપનાવવાથી જ જીવન સફળ થાય છે. અમારી સરકાર આ સેવા ભાવનાથી દેશવાસીઓનું જીવન સરળ બનાવવામાં લાગેલી છે. ન જાણે કેટલી પેઢીઓ સપના સાકાર થતા જોવા માંગતી હતી, આજે ભારત એ સપનાઓને સાકાર કરવા માટે તમામ પ્રયાસો કરી રહ્યું છે.

સાથીઓ,

મારા પાંચ દાયકાના જાહેર જીવનમાં મેં ખેડૂતોની સમસ્યાઓને ખૂબ નજીકથી જોઈ અને અનુભવી છે. તેથી, જ્યારે દેશે મને 2014માં પ્રધાનમંત્રી તરીકે સેવા આપવાની તક આપી ત્યારે અમે કૃષિ વિકાસ, ખેડૂત કલ્યાણને સર્વોચ્ચ પ્રાથમિકતા આપી હતી.

સાથીઓ,

ઘણા લોકો એ વાતથી અજાણ છે કે દેશના 100 ખેડૂતોમાંથી 80 નાના ખેડૂતો છે. તેમની પાસે બે હેક્ટરથી ઓછી જમીન છે. તમે કલ્પના કરી શકો છો કે આ નાના ખેડૂતોની સંખ્યા 10 કરોડથી વધુ છે. જમીનનો આ નાનકડો ટુકડો તેના સમગ્ર જીવનનો આધાર છે. આ તેમનું જીવન છે અને આ નાની જમીનની મદદથી તે પોતાનું અને પોતાના પરિવારનું ગુજરાન ચલાવે છે. પેઢી દર પેઢી પરિવારોનું વિભાજન આ જમીનને નાની બનાવી રહ્યું છે.

તેથી દેશના નાના ખેડૂતોના પડકારોને પહોંચી વળવા અમે બિયારણ, વીમો, બજાર અને બચત પર સર્વાંગી કામ કર્યું છે.તેમાં સિંચાઈ જેવી સુવિધાઓ પણ ઉમેરી છે. અમે ખેડૂતોને 22 કરોડ સોઈલ હેલ્થ કાર્ડ આપ્યા છે. અને આ વૈજ્ઞાનિક અભિયાનને કારણે કૃષિ ઉત્પાદનમાં પણ વધારો થયો છે.

મિત્રો,

અમે પાક વીમા યોજનાને વધુ અસરકારક બનાવી છે. તેના દાયરામાં વધુ ખેડૂતોને લાવવામાં આવ્યા છે. જૂના નિયમોમાં ફેરફાર કરો જેથી કરીને વધુને વધુ ખેડૂતો આપત્તિ સમયે સરળતાથી વળતર મેળવી શકે. તેના કારણે છેલ્લા ચાર વર્ષમાં આપણા ખેડૂત ભાઈ-બહેનોને એક લાખ કરોડ રૂપિયાથી વધુનું વળતર મળ્યું છે. અમે નાના ખેડૂતો અને ખેત કામદારો માટે વીમા અને પેન્શનની સુવિધા પણ લાવ્યા છીએ. નાના ખેડૂતોની જરૂરિયાતો પૂરી કરવા માટે, એક લાખ 62 હજાર કરોડ રૂપિયા તેમના બેંક ખાતામાં સીધા તેમના ખાતામાં ટ્રાન્સફર કરવામાં આવ્યા હતા.

મિત્રો,

ખેડૂતોને તેમની મહેનતના બદલામાં તેમની ઉપજની યોગ્ય કિંમત મળે તે માટે ઘણા પગલાં પણ લેવામાં આવ્યા હતા. દેશે તેના ગ્રામીણ બજારના માળખાને મજબૂત બનાવ્યું હતું. અમે માત્ર એમએસપીમાં વધારો કર્યો નથી, પરંતુ રેકોર્ડ સરકારી ખરીદી કેન્દ્રો પણ બનાવ્યા છે. અમારી સરકાર દ્વારા કરવામાં આવતી ઉપજની ખરીદીએ છેલ્લા કેટલાક દાયકાના રેકોર્ડ તોડી નાખ્યા છે. દેશની એક હજારથી વધુ મંડીઓને e-NAM યોજના સાથે જોડીને, અમે ખેડૂતોને તેમની ઉપજ ગમે ત્યાં વેચવા માટે પ્લેટફોર્મ આપ્યું છે. અને તેની સાથે અમે દેશભરમાં કૃષિ બજારોના આધુનિકીકરણ પર કરોડો રૂપિયા ખર્ચ્યા છે.

મિત્રો,

આજે કેન્દ્ર સરકારનું કૃષિ બજેટ અગાઉની સરખામણીમાં પાંચ ગણું વધી ગયું છે. દર વર્ષે કૃષિ પાછળ રૂ. 1.25 લાખ કરોડથી વધુનો ખર્ચ થઈ રહ્યો છે. એક લાખ કરોડ રૂપિયાના એગ્રીકલ્ચર ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર ફંડ દ્વારા, ગામ અને ખેતરની નજીક સ્ટોરેજ - તેની વ્યવસ્થા, કૃષિ સાધનો જેવી અનેક સુવિધાઓનું વિસ્તરણ, આ બધું ઝડપથી થઈ રહ્યું છે.

નાના ખેડૂતોની શક્તિ વધારવા માટે દસ હજાર એફપીઓ, ખેડૂત ઉત્પાદક સંગઠનો બનાવવાનું અભિયાન પણ ચાલી રહ્યું છે. તેના પર પણ લગભગ સાત હજાર કરોડ રૂપિયાનો ખર્ચ કરવામાં આવી રહ્યો છે. સૂક્ષ્મ સિંચાઈ ભંડોળની ફાળવણી પણ બમણી કરીને દસ હજાર કરોડ રૂપિયા કરવામાં આવી છે. અમે પાક લોન પણ બમણી કરી છે, જે આ વર્ષે રૂ. 16 લાખ કરોડ થશે. હવે માછલીની ખેતી સાથે સંકળાયેલા આપણા ખેડૂતોને પણ કિસાન ક્રેડિટ કાર્ડનો લાભ મળવા લાગ્યો છે. એટલે કે અમારી સરકાર ખેડૂતોના હિતમાં દરેક શક્ય પગલાં લઈ રહી છે, તે સતત એક પછી એક નવા પગલાં લઈ રહી છે. ખેડૂતોની આર્થિક સ્થિતિ સુધારવા, તેમની સામાજિક સ્થિતિ મજબૂત કરવા માટે નિષ્ઠાપૂર્વક કામ કરી રહ્યા છીએ.

સાથીઓ,

ખેડૂતોની સ્થિતિ સુધારવાના આ મહા અભિયાનમાં દેશમાં ત્રણ કૃષિ કાયદા લાવવામાં આવ્યા હતા.જેનો ઉદ્દેશ્ય એ હતો કે દેશના ખેડૂતો, ખાસ કરીને નાના ખેડૂતોને વધુ શક્તિ મળે, તેમને તેમના ઉત્પાદનના યોગ્ય ભાવ મળે. અને શક્ય તેટલું ઉત્પાદન વેચો. વિકલ્પો મળ્યા. વર્ષોથી આ માંગ દેશના ખેડૂતો, દેશના કૃષિ તજજ્ઞો, દેશના કૃષિ અર્થશાસ્ત્રીઓ, દેશના ખેડૂત સંગઠનો દ્વારા સતત કરવામાં આવી રહી હતી. ભૂતકાળમાં પણ ઘણી સરકારોએ તેના પર મંથન કર્યું હતું. કાયદાઓ લાવવામાં આવ્યા હતા. દેશના ખૂણે ખૂણે અનેક ખેડૂત સંગઠનોએ તેને આવકાર્યો છે અને સમર્થન આપ્યું છે.આજે હું તે બધાનો ખૂબ ખૂબ આભારી છું.

સાથીઓ,

અમારી સરકાર, ખેડૂતોના કલ્યાણ માટે, ખાસ કરીને નાના ખેડૂતોના કલ્યાણ માટે, દેશના કૃષિ જગતના હિતમાં, દેશના હિતમાં, ગામડાના ગરીબોના ઉજ્જવળ ભવિષ્ય માટે, સંપૂર્ણ ઇમાનદારી સાથે, સંપૂર્ણ ખેડૂતો પ્રત્યે સમર્પણ, આ કાયદો સારા હેતુ સાથે લાવવામાં આવ્યો હતો. પરંતુ આવી પવિત્ર બાબત, બિલકુલ શુદ્ધ, ખેડૂતોના હિતની બાબત છે, અમે અમારા પ્રયત્નો છતાં કેટલાક ખેડૂતોને સમજાવી શક્યા નથી.

ભલે ખેડૂતોનો એક વર્ગ વિરોધ કરી રહ્યો હતો, પરંતુ તેમ છતાં તે અમારા માટે મહત્વપૂર્ણ હતું. કૃષિ અર્થશાસ્ત્રીઓ, વૈજ્ઞાનિકો, પ્રગતિશીલ ખેડૂતોએ પણ તેમને કૃષિ કાયદાઓનું મહત્વ સમજાવવા સખત પ્રયાસ કર્યો. અમે તેમને પૂરી નમ્રતાથી, ખુલ્લા મનથી સમજાવતા રહ્યા. વિવિધ માધ્યમો દ્વારા વ્યક્તિગત અને જૂથની ક્રિયાપ્રતિક્રિયા પણ ચાલુ રહી. અમે ખેડૂતોની દલીલો સમજવામાં કોઈ કસર છોડી નથી.

સરકાર કાયદાની જોગવાઈઓમાં ફેરફાર કરવા સંમત થઈ હતી જેના પર તેમને વાંધો હતો. અમે આ કાયદાઓને બે વર્ષ માટે સ્થગિત કરવાની દરખાસ્ત પણ કરી હતી. આ દરમિયાન મામલો નામદાર સુપ્રીમ કોર્ટમાં પણ ગયો હતો. આ બધી બાબતો દેશની સામે છે, તેથી હું તેના વિશે વધુ વિગતમાં જઈશનહીં.

મિત્રો,

આજે દેશવાસીઓની માફી માંગતી વખતે હું સાચા હૃદયથી અને શુદ્ધ હૃદયથી કહેવા માંગુ છું કે કદાચ આપણી તપસ્યામાં કોઈક ઉણપ રહી હશે, જેના કારણે આપણે દીવાના પ્રકાશ જેવું સત્ય ખેડૂતોને ખૂદ આપણે સમજાવી શક્યા નથી.

આજે ગુરુ નાનક દેવજીના પ્રકાશનો પવિત્ર તહેવાર છે. આ સમય કોઈને દોષ આપવાનો નથી. આજે હું તમને આખા દેશને જણાવવા આવ્યો છું કે અમે ત્રણેય કૃષિ કાયદાને રદ્દ કરવાનો, રી-અપીલ કરવાનો નિર્ણય લીધો છે. આ મહિનાના અંત સુધીમાં શરૂ થનારા સંસદ સત્રમાં, અમે આ ત્રણે કૃષિ કાયદાની રી-અપીલ કરવાની બંધારણીય પ્રક્રિયા પૂર્ણ કરી દઈશું.

મિત્રો,

હું મારા તમામ આંદોલનકારી ખેડૂત સાથીઓને વિનંતી કરું છું કે આજે ગુરુ પર્વનો પવિત્ર દિવસ છે. હવે તમે તમારા ઘરે પાછા ફરો, તમારા ખેતરોમાં પાછા ફરો, તમારા પરિવાર પાસે પાછા ફરો. ચાલો નવી શરૂઆત કરીએ. ચાલો નવેસરથી આગળ વધીએ.

મિત્રો,

આજે, સરકારે કૃષિ ક્ષેત્રને લગતો વધુ એક મહત્વપૂર્ણ નિર્ણય લીધો છે. ઝીરો બજેટ ફાર્મિંગ એટલે કે કુદરતી ખેતીને પ્રોત્સાહન આપવા, દેશની બદલાતી જરૂરિયાતોને ધ્યાનમાં રાખીને પાકની પેટર્નમાં વૈજ્ઞાનિક રીતે ફેરફાર કરવા, એમએસપીને વધુ અસરકારક બનાવવા માટે. વધુ પારદર્શક, ભવિષ્યને ધ્યાનમાં રાખીને આવા તમામ વિષયો પર નિર્ણય લેવા માટે એક સમિતિની રચના કરવામાં આવશે.

મિત્રો,

અમારી સરકાર ખેડૂતોના હિતમાં કામ કરતી રહી છે અને કરતી રહેશે. હું મારું ભાષણ ગુરુ ગોવિંદ સિંહ જીની ભાવનામાં સમાપ્ત કરીશ-

‘देह सिवा बरु मोहि इहै सुभ करमन ते कबहूं न टरों।‘

હે દેવી, મને એવું વરદાન આપો કે હું ક્યારેય સારા કાર્યો કરવાથી પાછીપાની ન કરું.

મેં ખેડૂતો માટે જે પણ કર્યું, હું જે પણ કરી રહ્યો છું તે દેશ માટે કરી રહ્યો છું. તમારા બધાના આશીર્વાદથી મેં અગાઉ પણ મારી મહેનતમાં કોઈ કમી રાખી નથી. આજે હું તમને ખાતરી આપું છું કે હવે હું વધુ મહેનત કરીશ જેથી તમારા સપના સાકાર થાય, દેશના સપના સાકાર થાય.

તમારો ખુબ ખુબ આભાર! નમસ્તે!

SD/GP/NP

સોશિયલ મીડિયા પર અમને ફોલો કરો :  @PIBAhmedabad    /pibahmedabad1964    /pibahmedabad  pibahmedabad1964[at]gmail[dot]com