ఖనిజ సంరక్షణ,  అభివృద్ధి నియమాలు, 2017 (ఎంసీడీఆర్)ని సవరించడానికి 3 నవంబర్, 2021న ఖనిజ సంరక్షణ  అభివృద్ధి (సవరణ) రూల్స్, 2021ను గనుల మంత్రిత్వ శాఖ నోటిఫై చేసింది.

ఖనిజాల పరిరక్షణ, క్రమబద్ధమైన, శాస్త్రీయమైన మైనింగ్, దేశంలో ఖనిజాల అభివృద్ధికి,  వాటి పరిరక్షణకు సంబంధించిన నియమాలను తయారు చేయడానికి గనులు  ఖనిజాల (అభివృద్ధి  నియంత్రణ) చట్టం, 1957 [ఎంఎండీఆర్ చట్టం] సెక్షన్ 18 ప్రకారం ఎంసీడీఆర్ను రూపొందించారు.

రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు, పరిశ్రమల సంఘాలు, మైనర్లు, ఇతర వాటాదారులు  సాధారణ ప్రజలతో విస్తృతమైన సంప్రదింపుల తర్వాత సవరణ నియమాలు రూపొందాయి. నిబంధనలలోని సవరణల ముఖ్యాంశాలు కింది విధంగా ఉన్నాయి:

(i) గనికి సంబంధించిన అన్ని ప్లాన్‌లు,  విభాగాలు డిజిటల్ గ్లోబల్ పొజిషనింగ్ సిస్టమ్ (డీజీపీఎస్) లేదా టోటల్ స్టేషన్‌ల కలయికతో లేదా ఇండియన్ బ్యూరో ఆఫ్ మైన్స్ నిర్దేశించిన కొన్ని లేదా అన్ని లీజులకు సంబంధించిన నియమాలను డ్రోన్ సర్వే ద్వారా తయారు చేయాలని నియమాలు పేర్కొంటున్నాయి.

(ii) లీజుదారులు,  లెటర్ ఆఫ్ ఇంటెంట్ హోల్డర్‌ల ద్వారా మైనింగ్ ప్రాంతం  డిజిటల్ చిత్రాలను సమర్పించడానికి కొత్త నియమాన్ని చేర్చారు. మిలియన్ టన్ను లేదా అంతకంటే ఎక్కువ వార్షిక తవ్వకాల ప్రణాళికను కలిగి ఉన్న లేదా 50 హెక్టార్లు లేదా అంతకంటే ఎక్కువ లీజుకు తీసుకున్న విస్తీర్ణం కలిగిన లీజుదారులు ప్రతి సంవత్సరం లీజుకు తీసుకున్న ప్రాంతం , లీజు సరిహద్దు వెలుపల 100 మీటర్ల వరకు డ్రోన్ సర్వే చిత్రాలను అందించాలి. ఇతర లెస్సీలు అధిక రిజల్యూషన్ ఉపగ్రహ చిత్రాలను సమర్పించాలి. ఈ దశ గనుల ప్రణాళిక పద్ధతులు, భద్రత  గనులలో భద్రతను మెరుగుపరచడమే కాకుండా మైనింగ్ కార్యకలాపాలపై  మెరుగైన పర్యవేక్షణను నిర్ధారిస్తుంది.

(iii) రూల్ 34ఏ ప్రకారం ఇక నుంచి అధిక రిజల్యూషన్‌తో కూడిన చిత్రాల కోసం ఆర్థో-రెక్టిఫైడ్ మల్టీస్పెక్ట్రల్ శాటిలైట్‌ను, డ్రోన్ సర్వేను ఉపయోగించవచ్చు. తొలగించిన కాడాస్ట్రాల్ మ్యాప్ స్కేల్‌పై కార్టోశాట్–2, ఎల్ఐఎస్ఎస్ఐవీ  సెన్సార్ నుండి పొందిన ఉపగ్రహ చిత్రాలను సమర్పించాలి.

(iv) సమ్మతి (కాంప్లయెన్స్) భారాన్ని తగ్గించడానికి రోజువారీ రాబడిని తెలియజేయడాన్ని రద్దు చేశారు.  రాష్ట్ర ప్రభుత్వానికి, ఐబీఎంకి ఇచ్చిన నెలవారీ లేదా వార్షిక రిటర్న్‌లలో అసంపూర్ణమైన లేదా తప్పుడు సమాచారం ఉంటే చర్య తీసుకునే అధికారం ప్రభుత్వానికి ఉంటుంది.

(v) 25 హెక్టార్ల కంటే తక్కువ లీజుకు తీసుకున్న కేటగిరీ 'ఏ' గనుల కోసం పార్ట్-టైమ్ మైనింగ్ ఇంజనీర్ లేదా పార్ట్-టైమ్ జియాలజిస్ట్ నియామకాన్ని అనుమతించస్తారు. ఇది చిన్న మైనర్లకు సమ్మతి భారాన్ని తగ్గిస్తుంది.

(vi) ఉపాధి అవకాశాలను పెంపొందించడానికి, మైనింగ్,  గని సర్వేయింగ్‌లో డిప్లొమాను పూర్తి స్థాయి మైనింగ్ ఇంజనీర్‌కు అర్హతకు సమానంగా చూస్తారు. అయితే సర్టిఫికెట్లు మైన్స్ సేఫ్టీ డైరెక్టర్ జనరల్ లేదా గుర్తింపు పొందిన సంస్థ మంజూరు చేసినవై ఉండాలి.  పార్ట్ టైమ్ మైనింగ్ ఇంజనీర్‌కు అర్హతలను చేర్చారు.

(vii)  పెనాల్టీ నిబంధనలను హేతుబద్ధీకరించారు. గతంలో, నిబంధనలు ఉల్లంఘన  తీవ్రతతో సంబంధం లేకుండా ప్రతి నియమాన్ని ఉల్లంఘించినందుకు 2 సంవత్సరాల వరకు జైలు శిక్ష లేదా 5 లక్షల రూపాయల వరకు జరిమానా లేదా రెండూ విధించేవారు. నిబంధనలలో సవరణలు ఇలా ఉన్నాయి

ప్రధాన ఉల్లంఘనలు: జైలు శిక్ష, జరిమానా లేదా రెండూ ఉంటాయి.

చిన్న ఉల్లంఘనలు: జరిమానాలను తగ్గించారు. ఇటువంటి ఉల్లంఘనలకు  జరిమానా మాత్రమే విధించస్తారు.

ఇతర నిబంధనలను ఉల్లంఘించడాన్ని నేరంగా పరిగణించరు. ఈ నియమాలు రాయితీ హోల్డర్ లేదా మరే ఇతర వ్యక్తిపై ఎటువంటి ముఖ్యమైన బాధ్యతను మోపలేదు. తద్వారా 24 నిబంధనల ఉల్లంఘన నేరంగా పరిగణించరు.

(viii) పేర్కొన్న వ్యవధిలో గని మూసివేత తుది ప్రణాళికను సమర్పించనట్లయితే  లీజు హోల్డర్  ఆర్థిక హామీ లేదా పనితీరు భద్రతను జప్తు చేస్తారు

(ix) ఆర్థిక హామీ మొత్తాలను మార్చారు. కేటగిరీ ‘ఎ’ గనులకు మూడు లక్షల రూపాయల నుంచి ఐదు లక్షల రూపాయలకు  కేటగిరీ ‘బి’ గనులకు రెండు లక్షల రూపాయల నుంచి మూడు లక్షల రూపాయలకు పెంచారు.

మరిన్ని వివరాలను గనుల మంత్రిత్వ శాఖ వెబ్‌సైట్ (www.mines.gov.in) ద్వారా సవరణ నిబంధన నోటిఫికేషన్ చూడొచ్చు.

***