ਉਪ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸਕੱਤਰੇਤ
ਉਪ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਨੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੂੰ ਕਿਹਾ – ਉੱਤਰ–ਪੂਰਬੀ ਖੇਤਰ ਦੇ ਸਮ੍ਰਿੱਧ ਜੈਵਿਕ–ਸੰਸਾਧਨਾਂ ਤੇ ਪਸ਼ੂ–ਧਨ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਣ ਤੇ ਸੰਭਾਲ਼ਣ ਲਈ ਨਵੀਨ ਖੋਜ ਕਰਨ
ਉਪ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਨੇ ਆਈਸੀਏਆਰ – ਨੈਸ਼ਨਲ ਰਿਸਰਚ ਸੈਂਟਰ ਔਨ ਮਿਥੁਨ ਅਤੇ ਉੱਤਰ–ਪੂਰਬੀ ਪਹਾੜੀ ਖੇਤਰ ਲਈ ਆਈਸੀਏਆਰ ਰਿਸਰਚ ਕੰਪਲੈਕਸ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤੀ ਤੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ
ਉਪ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਨੇ ਸਥਾਨ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਅਜਿਹੀਆਂ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀਆਂ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਦਾ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ, ਜੋ ਇਸ ਖੇਤਰ ਦੇ ਕਬਾਇਲੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦੀਆਂ ਹਾਣੀ ਹੋਣ
ਉਪ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਵੱਲੋਂ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੂੰ ਸੰਸਾਰਕ ਤਪਸ਼ ਕਾਰਨ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਦਰਪੇਸ਼ ਸੰਭਾਵੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ’ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਅਪੀਲ
Posted On:
07 OCT 2021 2:42PM by PIB Chandigarh
ਉਪ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸ਼੍ਰੀ ਐੱਮ. ਵੈਂਕਈਆ ਨਾਇਡੂ ਨੇ ਅੱਜ ਦੀਮਾਪੁਰ, ਨਾਗਾਲੈਂਡ ’ਚ ਆਈਸੀਏਆਰ – ਨੈਸ਼ਨਲ ਰਿਸਰਚ ਸੈਂਟਰ ਔਨ ਮਿਥੁਨ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੂੰ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਉਹ ਉੱਤਰ–ਪੂਰਬੀ ਖੇਤਰ ਦੇ ਸਮ੍ਰਿੱਧ ਜੈਵਿਕ–ਸੰਸਾਧਨਾਂ ਤੇ ਪਸ਼ੂ–ਧਨ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਬਣਾਉਣ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੰਭਾਲ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਨਵੀਨ ਖੋਜ ਕਰਨ।
ਉੱਤਰ–ਪੂਰਬੀ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਜੈਵਿਕ–ਵਿਵਿਧਤਾ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕੇਂਦਰ ਕਰਾਰ ਦਿੰਦਿਆਂ ਸ਼੍ਰੀ ਨਾਇਡੂ ਨੇ ਕਿਹਾ ‘ਸਾਡੇ ਵਿਗਿਆਨਕ ਸੰਸਥਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸਥਾਨ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀਆਂ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਕਰਨ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਇਸ ਖੇਤਰ ਦੇ ਕਬਾਇਲੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਟਿਕਾਊ, ਜਲਵਾਯੂ ਝੱਲਣਯੋਗ ਹੋਣ।’
ਇਸ ਦੌਰੇ ਦੌਰਾਨ ਆਈਸੀਏਆਰ – ਨੈਸ਼ਨਲ ਰਿਸਰਚ ਸੈਂਟਰ ਔਨ ਮਿਥੁਨ ਅਤੇ ਆਈਸੀਏਆਰ ਰਿਸਰਚ ਕੰਪਲੈਕਸ ਫ਼ਾਰ ਐੱਨਈਐੱਚ ਰੀਜਨ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਤੇ ਖੋਜਕਾਰਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਦਿਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੂੰ ਉੱਤਰ–ਪੂਰਬੀ ਰਾਜਾਂ ਦੀ ਗ੍ਰਗਤੀ ਤੇ ਖ਼ੁਸ਼ਹਾਲੀ ਲਈ ਨਵੀਨਤਮ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀਆਂ ਅਪਣਾਉਂਦਿਆਂ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਦੇ ਆਧੁਨਿਕੀਕਰਣ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ।
ਇਸ ਮੌਕੇ, ਉਪ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਨੂੰ ਮਿਥੁਨ ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਅਰਧ–ਤੀਬਰ ਮਿਥੁਨ ਖੇਤੀ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰੋਮੋਸ਼ਨਲ ਵੀਡੀਓ ਦਿਖਾਈ ਗਈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਅਰਧ–ਤੀਬਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਅਧੀਨ ਮਿਥੁਨ ਪਾਲਣ ਦੀ ਇਹ ਵੈਕਲਪਿਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਲਿਆਉਣ ਦੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕੀਤੀ ਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕੇਂਦਰ ਨੇ ਇਸ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਸ਼ਾਹੀ ਪਸ਼ੂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਤੇ ਸੰਭਾਲ਼ ਲਈ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਮਿਥੁਨ ਸੈਂਟਰ ਦੇ ਦੌਰੇ ਦੌਰਾਨ ਸ਼੍ਰੀ ਨਾਇਡੂ ‘ਸੈਂਟਰਲ ਇੰਸਟਰੂਮੈਂਟੇਸ਼ਨ ਫ਼ੈਸੀਲਿਟੀ’ (CIF) ਲੈਬੋਰੇਟਰੀ ਵੀ ਦੇਖਣ ਗਏ, ਜਿੱਥੇ ਇਸ ਵਿਲੱਖਣ ਪਸ਼ੂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਰੋਗਾਂ ਤੇ ਡਾਇਓਗਨੌਸਟਿਕਸ ਬਾਰੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਿਸਤਾਰਪੂਰਬਕ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ। ਇਹ ਨੋਟ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿ ਇੱਥੋਂ ਦੇ ਵਿਲੱਖਣ ਭੂਗੋਲਕ ਸਥਾਨਾਂ ’ਤੇ ਇਸ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਲਈ ਇਸ ਖੋਜ ਕੇਂਦਰ ਨੇ ਮਿਥੁਨ ਦੀ ਮੁਕੰਮਲ ਜੀਨੋਮ ਸੀਕੁਐਂਸਿੰਗ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਸ਼੍ਰੀ ਨਾਇਡੂ ਨੇ ਕਿਹਾ ‘ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਮਿਥੁਨ ਖੇਤਾਂ ਲਈ ਸਿਹਤ–ਸੰਭਾਲ਼ ਸੇਵਾਵਾਂ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ‘ਮਿਥੁਨ ਮਿੱਤਰ’ ਮੋਬਾਇਲ ਐਪ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਵੀ ਓਨੀਆਂ ਹੀ ਸ਼ਲਾਘਾਯੋਗ ਹਨ।’
ਇਹ ਆਖਦਿਆਂ ਕਿ ਨਾਗਾਲੈਂਡ ਰਾਜ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਇਸ ਪਸ਼ੂ ਦਾ ਅਥਾਹ ਆਰਥਿਕ, ਸਮਾਜਿਕ ਤੇ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਮਹੱਤਵ ਹੈ, ਉਪ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਨੇ ਸੁਝਾਅ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਪੜ੍ਹੇ–ਲਿਖੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੀ ਇਸ ਪਸ਼ੂ ਦੀ ਸੰਭਾਲ਼ ਪ੍ਰਤੀ ਖਿੱਚ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
ਫ਼ਸਲਾਂ ਦੀਆਂ 56 ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਸਮੇਤ ਕਈ ਵਰਨਣਯੋਗ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਹਿਤ ਉੱਤਰ–ਪੂਰਬੀ ਪਹਾੜੀ (ਐੱਨਈਐੱਚ) ਖੇਤਰ ਲਈ ਆਈਸੀਏਆਰ ਖੋਜ ਕੰਪਲੈਕਸ ਦੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕਰਦਿਆਂ ਸ੍ਰੀ ਨਾਇਡੂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਸੰਸਥਾਨ ਦੁਆਰਾ ਫ਼ਸਲਾਂ, ਪਸ਼ੂ–ਧਨ, ਪੋਲਟਰੀ, ਮੱਛੀ–ਪਾਲਣ ਤੇ ਬਾਗ਼ਬਾਨੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਸੰਗਠਤ ਖੇਤੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰੋਤਸਾਹਿਤ ਕਰਨ ਉੱਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦੇਣਾ ਸ਼ਲਾਘਾਯੋਗ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ,‘ਮੈਨੂੰ ਇਹ ਜਾਣ ਕੇ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਹੋਈ ਹੈ ਕਿ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਪੋਲਟਰੀ ਦੀਆਂ ਪਾਲੀਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ 50% ਨਸਲਾਂ ‘ਵਣਰਾਜ’ ਅਤੇ ‘ਸ੍ਰੀਨਿਧੀ’ ਦੀਆਂ ਹਨ; ਜੋ ਇਸੇ ਕੇਂਦਰ ’ਚ ਤਿਆਰ ਹੋਈਆਂ ਹਨ ਤੇ ਇਹ ਕੋਣੇ–ਕੋਣੇ ’ਚ ਵੱਸਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਕਰਦਾ ਹੈ।’
ਇਹ ਵੇਖਦਿਆਂ ਕਿ ਡੇਅਰੀ ਫ਼ਾਰਮਿੰਗ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਹਾਇਕ ਗਤੀਵਿਧੀ ਹੈ, ਜੋ ਪਿੰਡਾਂ ਦੇ ਇੱਕ–ਤਿਹਾਈ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੀ ਆਮਦਨ ਦਾ ਵਸੀਲਾ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਨਵੀਨਤਮ ਤਕਨੀਕੀ ਤਰੱਕੀ ਅਪਣਾ ਕੇ ਡੇਅਰੀ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਹਰ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, "ਮੈਨੂੰ ਖੁਸ਼ੀ ਹੈ ਕਿ ਉੱਤਰ–ਪੂਰਬੀ ਖੇਤਰ ਲਈ ਆਈਸੀਏਆਰ ਰਿਸਰਚ ਕੰਪਲੈਕਸ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਪਸ਼ੂ–ਧਨ ਉਤਪਾਦਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।"
ਇਸ ਗੱਲ ਵੱਲ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿ 70% ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਰੋਜ਼ੀ-ਰੋਟੀ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਲਈ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਗਿਆਨਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸਥਾਨ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮੁਤਾਬਕ ਤਕਨੀਕਾਂ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ; ਜੋ ਸਥਾਈ, ਜਲਵਾਯੂ ਪ੍ਰਤੀ ਸਹਿਣਸ਼ੀਲ ਅਤੇ ਖੇਤਰ ਦੇ ਕਬਾਇਲੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦੀਆਂ ਹਾਣੀ ਹੋਣ।
ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਦਿਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਵਿਸ਼ਵ ਦੇ ਤਾਪਮਾਨ ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਨਾਲ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਪਰ ਵਾਤਾਵਰਣ ਪੱਖੋਂ ਨਾਜ਼ੁਕ ਉੱਤਰ–ਪੂਰਬੀ ਖੇਤਰ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਣ ਦਾ ਖਤਰਾ ਹੈ। “ਇਸ ਲਈ, ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਅਤੇ ਖੋਜਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਅਪੀਲ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣਾ ਧਿਆਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸੰਭਾਵੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ’ਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਕਰਨ, ਜੋ ਗਲੋਬਲ ਵਾਰਮਿੰਗ ਕਾਰਨ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਆ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਢੁਕਵੇਂ ਹੱਲ ਲੱਭਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ।”
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਤ ਕਰਨ ਲਈ ਉੱਤਰ ਪੂਰਬੀ ਰਾਜਾਂ ਦੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ, "ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ, ਤੁਸੀਂ ਬਾਕੀ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਰਸਤਾ ਵਿਖਾ ਰਹੇ ਹੋ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੂਜੇ ਭਾਰਤੀ ਰਾਜਾਂ ਨੂੰ ਉੱਤਰ–ਪੂਰਬੀ ਰਾਜਾਂ ਦੀ ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਤੋਂ ਸਿੱਖਣ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ।
ਇਸ ਗੱਲ ਨੂੰ ਦੁਹਰਾਉਂਦਿਆਂ ਕਿ ਇੱਕ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਈ ਤਕਨੀਕੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਾ ਕੋਈ ਮਤਲਬ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਇਹ ਕਿਸਾਨਾਂ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਪੁੱਜਦੀ, ਉਪ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ “ਲੈਬ ਤੋਂ ਜ਼ਮੀਨ ਤੱਕ” ਗਿਆਨ ਦਾ ਨਿਰਵਿਘਨ ਤਬਾਦਲਾ ਸਾਡੀ ਨਿਰੰਤਰ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।“
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਆਮਦਨ ਦੁੱਗਣੀ ਕਰਨ ਅਤੇ ਆਤਮ–ਨਿਰਭਰ ਅਤੇ ਸਵੈ-ਨਿਰਭਰ ਕਬਾਇਲੀ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਹਿਤ ਪਹਿਲਾਂ ਲਈ ਦੋਵੇਂ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕੀਤੀ।
ਨਾਗਾਲੈਂਡ ਅਤੇ ਅਸਾਮ ਦੇ ਰਾਜਪਾਲ, ਪ੍ਰੋ. ਜਗਦੀਸ਼ ਮੁਖੀ, ਨਾਗਾਲੈਂਡ ਦੇ ਉਪ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ, ਸ਼੍ਰੀ ਵਾਈ. ਪੈਟਨ, ਨਾਗਾਲੈਂਡ ਦੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਜੀ. ਕਾਇਤੋ ਆਈ, ਡਾਇਰੈਕਟਰ, ਆਈਸੀਏਆਰ–ਨੈਸ਼ਨਲ ਰਿਸਰਚ ਸੈਂਟਰ ਔਨ ਮਿਥੁਨ, ਡਾ. ਮੇਰਾਜ ਹੈਦਰ ਖ਼ਾਨ, ਸੰਯੁਕਤ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ, ਆਈਸੀਏਆਰ-ਐੱਨਈਐੱਚ ਖੇਤਰ ਲਈ ਖੋਜ ਕੰਪਲੈਕਸ, ਡਾ. ਡੀਜੇ ਰਾਜਖੋਵਾ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀ ਅਤੇ ਸਟਾਫ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਮੌਜੂਦ ਸਨ।
**********
ਐੱਮਐੱਸ/ਆਰਕੇ/ਡੀਪੀ
(Release ID: 1761938)
Visitor Counter : 163