ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਲਈ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਭੋਜਨ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਰਾਜਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵਿੱਚ, ਕੇਂਦਰੀ ਸਿਹਤ ਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਭਲਾਈ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਮਨਸੁਖ ਮਾਂਡਵੀਯਾ ਨੇ ਖੁਰਾਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੇ ਪੰਜ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਰਾਜਾਂ ਦੀ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ਨੂੰ ਮਾਪਣ ਲਈ ਭਾਰਤੀ ਖੁਰਾਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਮਿਆਰ ਅਥਾਰਟੀ (ਐੱਫਐੱਸਐੱਸਏਆਈ) ਦਾ ਤੀਜਾ ਰਾਜ ਖੁਰਾਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸੂਚਕਾਂਕ (ਐੱਸਐੱਫਐੱਸਆਈ) ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ।

ਕੇਂਦਰੀ ਸਿਹਤ ਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਭਲਾਈ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਸਾਲ 2020-21 ਦੀ ਦਰਜਾਬੰਦੀ ਦੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਨੌਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਰਾਜਾਂ/ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਲਈ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਸਾਲ, ਵੱਡੇ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ, ਗੁਜਰਾਤ ਚੋਟੀ ਦਾ ਦਰਜਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਰਾਜ ਸੀ, ਇਸ ਦੇ ਬਾਅਦ ਕੇਰਲ ਅਤੇ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਸਨ। ਛੋਟੇ ਸੂਬਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਗੋਆ ਪਹਿਲੇ ਅਤੇ ਮੇਘਾਲਿਆ ਅਤੇ ਮਣੀਪੁਰ ਨੇ ਦੂਜਾ ਅਤੇ ਤੀਜਾ ਸਥਾਨ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ। ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ, ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ, ਅੰਡੇਮਾਨ ਅਤੇ ਨਿਕੋਬਾਰ ਟਾਪੂ ਅਤੇ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਨੇ ਚੋਟੀ ਦੇ ਸਥਾਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੇ।

ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਫੂਡ ਸੇਫਟੀ ਈਕੋਸਿਸਟਮ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਲਈ 19 ਮੋਬਾਈਲ ਭੋਜਨ ਟੈਸਟਿੰਗ ਵੈਨਾਂ (ਫੂਡ ਸੇਫਟੀ ਔਨ ਵ੍ਹੀਲਜ਼) ਨੂੰ ਹਰੀ ਝੰਡੀ ਦੇ ਕੇ ਰਵਾਨਾ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਅਜਿਹੀਆਂ ਮੋਬਾਈਲ ਟੈਸਟਿੰਗ ਵੈਨਾਂ ਦੀ ਕੁੱਲ ਗਿਣਤੀ 109 ਹੋ ਗਈ।

ਇਸ ਮੌਕੇ ਬੋਲਦੇ ਹੋਏ, ਸ਼੍ਰੀ ਮਾਂਡਵੀਯਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਮੁੱਚੇ ਅਰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਭੋਜਨ ਸਿਹਤ ਦਾ ਇੱਕ ਜ਼ਰੂਰੀ ਅੰਗ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ “ਸੰਤੁਲਿਤ ਪੋਸ਼ਣ ਸਿਹਤ ਦਾ ਅਨਿੱਖੜਵਾਂ ਅੰਗ ਹੈ”। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਮੀਦ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤੀ ਕਿ ਮੋਬਾਈਲ ਭੋਜਨ ਟੈਸਟਿੰਗ ਲੈਬਾਰਟਰੀਆਂ ਨਾ ਸਿਰਫ ਰਾਜਾਂ/ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਕਾਰਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਅਤੇ ਦੂਰ-ਦੁਰਾਡੇ ਦੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਨਿਗਰਾਨੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਚਲਾਉਣ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਨਗੀਆਂ, ਬਲਕਿ ਸਿਖਲਾਈ ਅਤੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਸਾਧਨ ਵਜੋਂ ਵੀ ਉਪਯੋਗ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਣਗੀਆਂ।

ਉਨ੍ਹਾਂ ਜ਼ੋਰ ਦੇ ਕੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਨਾਗਰਿਕ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਉਦਯੋਗ ਦੇ ਨਾਲ ਖੁਰਾਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੇ ਹਿੱਸੇਦਾਰ ਹਨ। ਸ਼੍ਰੀ ਮਾਂਡਵੀਯਾ ਨੇ ਨੋਟ ਕੀਤਾ, "ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਨਰੇਂਦਰ ਮੋਦੀ ਜੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜਦੋਂ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਇੱਕ ਕਦਮ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਸਿਰਫ ਇੱਕ ਕਦਮ ਹੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ; ਹਾਲਾਂਕਿ, ਜਦੋਂ ਪੂਰਾ ਦੇਸ਼ ਸਿਰਫ ਇੱਕ ਕਦਮ ਅੱਗੇ ਵਧਦਾ ਹੈ, ਦੇਸ਼ 130 ਕਰੋੜ ਕਦਮਾਂ ਨਾਲ ਛਾਲ ਮਾਰਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਫੂਡ ਸੇਫਟੀ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਲਿਜਾਣ ਲਈ ਉਦਯੋਗ ਦੇ ਭਾਈਵਾਲਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸੰਗਠਨ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਕਾਰਵਾਈ ਦੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕੀਤੀ।

ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਚੁਣੇ ਹੋਏ ਖਾਧ ਪਦਾਰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਉਦਯੋਗਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਤਪੰਨ ਟ੍ਰਾਂਸ ਫੈਟੀ ਐਸਿਡ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨ ਲਈ ਪੈਨ-ਇੰਡੀਆ ਸਰਵੇਖਣ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ। 34 ਰਾਜਾਂ/ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ 419 ਸ਼ਹਿਰਾਂ/ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਤੋਂ ਛੇ ਪੂਰਵ-ਪ੍ਰਭਾਸ਼ਿਤ ਭੋਜਨ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਦੇ ਅਧੀਨ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪੈਕ ਕੀਤੇ ਭੋਜਨ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੇ ਨਮੂਨੇ ਇਕੱਠੇ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ। ਕੁੱਲ ਮਿਲਾ ਕੇ, ਸਿਰਫ 84 ਨਮੂਨਿਆਂ, ਭਾਵ 1.34%, ਦੇ ਕੁੱਲ 6245 ਨਮੂਨਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ 3% ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਦਯੋਗਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਤਪੰਨ ਟ੍ਰਾਂਸ ਫੈਟ ਹਨ; ਭਾਰਤ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ 75ਵੇਂ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਉਦਯੋਗਿਕ ਟ੍ਰਾਂਸ ਫੈਟ ਮੁਕਤ ਬਣਨ ਦੇ ਸਹੀ ਰਸਤੇ 'ਤੇ ਹੈ।

ਸ਼੍ਰੀ ਮਾਂਡਵੀਯਾ ਨੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਭੋਜਨ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਪੋਸ਼ਣ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਉੱਚ ਗੁਣਵੱਤਾ ਦੀ ਖੋਜ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਮਾਨਤਾ ਦੇਣ ਲਈ 'ਈਟ ਰਾਈਟ ਰਿਸਰਚ ਪੁਰਸਕਾਰ' ਅਤੇ ਗ੍ਰਾਂਟਾਂ ਸਮੇਤ ਐੱਫਐੱਸਐੱਸਏਆਈ ਵਲੋਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਨਵੀਨਤਾਕਾਰੀ ਪਹਿਲਕਦਮੀਆਂ ਵੀ ਅਰੰਭ ਕੀਤੀਆਂ; ਅਸਾਨੀ ਨਾਲ ਪਛਾਣ ਅਤੇ ਮਾਸਾਹਾਰੀ ਭੋਜਨ ਤੋਂ ਭਿੰਨਤਾ ਲਈ ਉਪਭੋਗਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸੂਚਿਤ ਭੋਜਨ ਵਿਕਲਪ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਸਮਰੱਥ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਸ਼ਾਕਾਹਾਰੀ ਭੋਜਨ ਲਈ ਇੱਕ ਚਿੰਨ੍ਹ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਈ-ਕਿਤਾਬਾਂ ਵੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀਆਂ, ਜੋ ਸਥਾਨਕ ਮੌਸਮੀ ਭੋਜਨ ਪਦਾਰਥਾਂ, ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਮੋਟੇ ਅਨਾਜ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਦੇ ਪੌਦਿਆਂ ਅਧਾਰਤ ਸਰੋਤਾਂ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਪਕਵਾਨਾਂ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।

ਭੋਜਨ ਪੈਕਜਿੰਗ ਵਿੱਚ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੇ ਮੁੱਦੇ 'ਤੇ ਉਦਯੋਗ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਦੇ ਚੱਲ ਰਹੇ ਯਤਨਾਂ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ, 24 ਫੂਡ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਨੇ ਸਰੋਤਾਂ ਤੋਂ ਖਪਤਕਾਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇ 100% ਪਲਾਸਟਿਕ ਕੂੜੇ ਨੂੰ ਇਕੱਠਾ, ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਅਤੇ ਸੋਧ ਕਰਕੇ "ਪਲਾਸਟਿਕ ਵੇਸਟ ਨਿਊਟਰਲ" ਬਣਨ ਦੇ ਵਾਅਦੇ 'ਤੇ ਦਸਤਖਤ ਕੀਤੇ। 21 ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਭੋਜਨ ਪਾਨ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਵਰਜਿਨ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੇ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਵਚਨਬੱਧ ਬਣਾਇਆ।

ਐੱਫਐੱਸਐੱਸਏਆਈ ਦੀ ਚੇਅਰਪਰਸਨ ਸ਼੍ਰੀਮਤੀ ਰੀਟਾ ਤੇਓਤੀਆ, ਐੱਫਐੱਸਐੱਸਏਆਈ ਦੇ ਮੁੱਖ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਅਧਿਕਾਰੀ ਅਤੇ ਮੈਂਬਰ ਸਕੱਤਰ, ਸ਼੍ਰੀ ਅਰੁਣ ਸਿੰਘਲ, ਵਧੀਕ ਸਕੱਤਰ (ਸਿਹਤ) ਸ਼੍ਰੀ ਵਿਕਾਸ ਸ਼ੀਲ ਵੀ ਮੌਜੂਦ ਸਨ।

****

ਐੱਮਵੀ/ਏਐੱਲ/ਜੀਐੱਸ

ਐੱਚਐੱਫਡਬਲਿਊ/ਐੱਚਐੱਫਐੱਮ ਐੱਫਐੱਸਐੱਸਏਆਈ/20 ਸਤੰਬਰ 2021/4