ਕਬਾਇਲੀ ਮਾਮਲੇ ਮੰਤਰਾਲਾ

ਇੰਡੀਆ@75- ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ 75 ਭਾਰਤੀ ਮਿਸ਼ਨਾਂ ਅਤੇ ਦੂਤਾਵਾਸਾਂ ਵਿੱਚ ਆਤਮਨਿਰਭਰ ਕਾਰਨਰ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ


ਪਹਿਲੇ ਆਤਮਨਿਰਭਰ ਭਾਰਤ ਕਾਰਨਰ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦਿਵਸ ਦੇ ਮੌਕੇ ‘ਤੇ ਥਾਈਲੈਂਡ ਦੇ ਬੈਕਾਂਕ ਸਥਿਤ ਭਾਰਤੀ ਦੂਤਾਵਾਸ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ

Posted On: 07 SEP 2021 12:51PM by PIB Chandigarh

ਮੁੱਖ ਝਲਕੀਆਂ-

  • 75 ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਜਮੈਕਾ, ਆਇਰਲੈਂਡ, ਤੁਰਕੀ, ਕੰਨਿਆ, ਮੰਗੋਲੀਆ, ਇਜ਼ਰਾਇਲ, ਫਿਨਲੈਂਡ, ਫ੍ਰਾਂਸ, ਕੈਨੇਡਾ, ਸਿੰਗਾਪੁਰ, ਰੂਸ, ਅਮਰੀਕਾ, ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ, ਗ੍ਰੀਸ ਅਤੇ ਸਾਈਪ੍ਰਸ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ।

  • ਇਹ ਕਾਰਨਰ ਕੁਦਰਤੀ ਅਤੇ ਜੈਵਿਕ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੇ ਇਲਾਵਾ ਜੀਆਈ ਟੈਗ ਵਾਲੇ ਆਦਿਵਾਸੀ ਕਲਾ ਅਤੇ ਸ਼ਿਲਪ ਉਤਪਾਦਾਂ ਨੂੰ ਹੁਲਾਰਾ ਦੇਣ ਲਈ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਥਾਨ ਹੋਵੇਗਾ।

  • ਟ੍ਰਾਈਫੇਡ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ 75 ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਦੂਤਾਵਾਸਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇੱਕ ਆਤਮਨਿਰਭਰ ਕਾਰਨਰ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕਰੇਗਾ। 

ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਇੰਡੀਆ @75 ਲਈ ਭਾਰਤ ਆਪਣੀ ਰਣਨੀਤੀ ਦੇ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਵੱਧ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਜਨ ਅੰਦੋਲਨ ਵਿੱਚ ਬਦਲਣ ‘ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ,  ਟ੍ਰਾਈਫੇਡ ਜ਼ਮੀਨੀ ਹਕੀਕਤ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਜੜ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਡਿਜ਼ਾਇਨ ਅਤੇ ਲਾਗੂਕਰਨ ਦੋਨਾਂ ਵਿੱਚ ਕਲਿਆਣ ‘ਤੇ ਜ਼ੋਰ  ਦੇ ਰਿਹੇ ਹਨ ।  “ਵੋਕਲ ਫਾਰ ਲੋਕਲ” ਅਤੇ “ਆਤਮਨਿਰਭਰ ਭਾਰਤ”  ਦੇ ਉਸਾਰੀ ‘ਤੇ ਧਿਆਨ ਦੇਣ  ਨਾਲ ,  ਟ੍ਰਾਈਫੇਡ ਕਬਾਇਲੀਆਂ ਸਸ਼ਕਤੀਕਰਨ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਯਤਨਾਂ ਨੂੰ ਫਿਰ ਤੋਂ ਸਮਰਪਿਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਈ ਪੱਥ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਇਸ ਦੇ ਲਈ ,  ਟ੍ਰਾਈਫੇਡ ਕਬਾਇਲੀ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੇ ਨਾਲ - ਨਾਲ ਜੀਆਈ ਟੈਗ ਉਤਪਾਦਾਂ ਨੂੰ ਹੁਲਾਰਾ ਦੇਣ ਅਤੇ ਕਬਾਇਲੀ ਕਾਰੀਗਰਾਂ  ਦੇ ਸਸ਼ਕਤੀਕਰਨ  ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਕ  ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਬ੍ਰਾਂਡ ਵਿੱਚ ਬਦਲਣ ਲਈ ਕਈ ਮੰਤਰਾਲਿਆਂ ਜਿਵੇਂ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਮੰਤਰਾਲਾ ,  ਉਦਯੋਗ ਅਤੇ ਆਂਤਰਿਕ ਵਪਾਰ ਪ੍ਰੋਮੋਸਨ ਵਿਭਾਗ  (ਡੀਪੀਆਈਆਈਟੀ),  ਵਣਜ ਮੰਤਰਾਲਾ ,  ਭਾਰਤੀ ਡਾਕ,  ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਮੰਤਰਾਲਾ  ਅਤੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦਫ਼ਤਰ  ਦੇ ਨਾਲ ਸਰਗਰਮ ਰੂਪ ਤੋਂ ਸਹਿਯੋਗ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਇੱਕ ਸਹਿਯੋਗ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲਾ  ਦੇ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਟ੍ਰਾਈਫੇਡ ਅਗਲੇ 90 ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ 75 ਭਾਰਤੀ ਮਿਸ਼ਨਾਂ / ਦੂਤਾਵਾਸਾਂ ਵਿੱਚ ਆਤਮਨਿਰਭਰ ਭਾਰਤ ਕਾਰਨਰ ਸਥਾਪਤ ਕਰੇਗਾ।  ਪਹਿਲੇ ਆਤਮਨਿਰਭਰ ਭਾਰਤ ਕਾਰਨਰ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ 75ਵੇਂ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦਿਵਸ ਦੇ ਮੌਕੇ ‘ਤੇ ਬੈਂਕਾਕ  ( ਥਾਈਲੈਂਡ )  ਸਥਿਤ ਭਾਰਤੀ ਦੂਤਾਵਾਸ ਵਿੱਚ ਰਾਜਦੂਤ ਸ਼੍ਰੀਮਤੀ ਸੁਚਿਤਰਾ ਦੁਰਈ ਅਤੇ ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਰਾਜਦੂਤ ਸ਼੍ਰੀ ਆਰ ਸਵਾਮੀਨਾਥਨ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ।  ਕੁਦਰਤੀ ਅਤੇ ਜੈਵਿਕ ਉਤਪਾਦਾਂ  ਦੇ ਇਲਾਵਾ ਜੀਆਈ ਟੈਗ ਕਬਾਇਲੀ ਕਲਾ ਅਤੇ ਸ਼ਿਲਪ ਉਤਪਾਦਾਂ ਨੂੰ ਹੁਲਾਰਾ ਦੇਣ ਲਈ ਇਹ ਕਾਰਨਰ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਥਾਨ ਹੋਵੇਗਾ।  ਕਬਾਇਲੀ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਅਤੇ ਵਿਵਿਧਤਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਕੈਟਲਾਗ ਅਤੇ ਬ੍ਰੋਸ਼ਰ ਵੀ ਮਿਸ਼ਨਾਂ ਅਤੇ ਦੂਤਾਵਾਸਾਂ ਨੂੰ ਭੇਜੇ ਗਏ ਹਨ।  75 ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਜਮੈਕਾ,  ਆਇਰਲੈਂਡ,  ਤੁਰਕੀ,  ਕੰਨਿਆ,  ਮੰਗੋਲੀਆ,  ਇਜ਼ਰਾਇਲ ,  ਫਿਨਲੈਂਡ , ਫ੍ਰਾਂਸ ,  ਕੈਨੇਡਾ ,  ਸਿੰਗਾਪੁਰ,  ਰੂਸ ,  ਅਮਰੀਕਾ,  ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ,  ਗ੍ਰੀਸ ਅਤੇ ਸਾਈਪ੍ਰਸ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ।  ਟ੍ਰਾਈਫੇਡ ਦੁਆਰਾ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹਰ ਇੱਕ ਮਿਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਕਬਾਇਲੀ ਉਤਪਾਦਾਂ ਨੂੰ ਭੇਜਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਇਸ ਦੇ ਇਲਾਵਾ ,  ਟ੍ਰਾਈਫੇਡ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਤ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਦੇਸ਼ਾਂ  ਦੇ 75 ਦੂਤਾਵਾਸਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇੱਕ - ਇੱਕ ਆਤਮਨਿਰਭਰ ਕਾਰਨਰ ਸਥਾਪਤ ਕਰੇਗਾ ।

ਇਹ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਯੋਗ ਦਿਵਸ  ਦੇ ਸਮਾਰੋਹ  ਮੌਕੇ ‘ਤੇ ,  ਨਿਊਯਾਰਕ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ  ਦੇ ਵਣਜ ਦੂਤਾਵਾਸ  ਦੇ ਟਾਈਮਸ ਸਕਵਾਇਰ ਵਿੱਚ ਯੋਗ,  ਸਮੁੱਚੀ ਸਿਹਤ,  ਆਯੁਰਵੇਦ ਅਤੇ ਕਲਿਆਣ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਦਿਨਾਂ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।  ਇਸ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ 3 , 000 ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਸੀ,  ਅਤੇ ਨਿਊਯਾਰਕ ਦੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਆਯੋਜਿਤ ਇਹ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸਫਲ ਰਿਹਾ । ਆਯੋਜਨ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਆਕਰਸ਼ਣ ਸਨ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ ਸਟਾਲ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ‘ਤੇ ਇਮਿਊਨਿਟੀ ਬੂਸਟਰ ਅਤੇ ਆਯੁਰਵੇਦਿਕ ਉਤਪਾਦਾਂ ਸਹਿਤ ਵਿਲੱਖਣ ਕੁਦਰਤੀ ਕਬਾਇਲੀ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।  ਟ੍ਰਾਇਬਸ ਇੰਡੀਆ ਦੁਆਰਾ ਲਗਾਏ ਗਏ ਸਟਾਲ ‘ਤੇ ਕਬਾਇਲੀ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਲੜੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਸੀ,  

ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਜੈਵਿਕ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤੀ ਟਿਮਿਊਨਿਟੀ ਬੂਸਟਰ ਵਾਲਾ ਉਤਪਾਦ ਜਿਵੇਂ ਬਾਜਰਾ,  ਚਾਵਲ ,  ਮਸਾਲੇ,  ਸ਼ਹਿਦ ,  ਚਵਨਪ੍ਰਾਸ਼ ,  ਆਂਵਲਾ ,  ਅਸਵਗੰਧਾ ਪਾਊਡਰ ,  ਹਰਬਲ ਚਾਹ ਅਤੇ ਕਾਫ਼ੀ ਜਿਵੇਂ ਉਤਪਾਦ ਅਤੇ ਸਹਾਇਕ ਸਮੱਗਰੀ ਜਿਵੇਂ ਯੋਗਾ ਮੈਟ ,  ਬੰਸਰੀ ,  ਹਰਬਲ ਸਾਬਣ ,  ਬਾਂਸ ਤੋਂ ਬਣੀ ਖੁਸ਼ਬੂਦਾਰ ਮੋਮਬੱਤੀਆਂ ਆਦਿ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ।  ਸਟਾਲਾਂ ‘ਤੇ ਵੀ ਭਾਰੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਭੀੜ ਦੇਖੀ ਗਈ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਜਨਜਾਤੀਆਂ ਅਤੇ ਕਬਾਇਲੀਆਂ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਵਿਸ਼ਿਸ਼ਟਤਾ  ਦੇ ਬਾਰੇ ਵਿੱਚ ਜਾਣਨੇ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਰੁਚੀ ਵਿਅਕਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ।  ਇਸ ਆਯੋਜਨ ਲਈ ਨਿਊਯਾਰਕ ਸਥਿਤ ਭਾਰਤੀ ਵਣਜ ਦੂਤਾਵਾਸ ਦੁਆਰਾ ਲਗਭਗ 85 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਮੁੱਲ ਦੇ ਕਬਾਇਲੀ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦਾ ਆਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ।

ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ,  ਫਰਵਰੀ 2021 ਵਿੱਚ ,  ਵੋਕਲ ਫਾਰ ਲੋਕਲ ਅਤੇ ਆਤਮਨਿਰਭਰ ਭਾਰਤ ਲਈ ਮਾਣਯੋਗ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ,  ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਲਈ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਕਬਾਇਲੀ ਵਿਰਾਸਤ ਦਾ ਪਰਿਚੈ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ,  ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲਾ,  ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ  ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਤੋਂ ਇੱਕ ਟ੍ਰਾਇਬਸ ਇੰਡੀਆ ਕਨਕਲੇਵ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।  ਇਸ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਨੂੰ ਖੂਬ ਸਰਾਹਿਆ ਗਿਆ,  ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ 30 ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮਿਸ਼ਨਾਂ  ਦੇ 120 ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਰਾਜਨਾਇਕਾਂ ਨੇ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ। ਇਸ ਦੇ ਇਲਾਵਾ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲਾ   ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਵੀ ਆਦਿ ਮਹੋਤਸਵ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ।    

ਇਸ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਮੰਨੇ-ਪ੍ਰਮੰਨੇ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਤਾਇਪੇ, ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ, ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼,  ਮਿਆਂਮਾਰ, ਮਲੇਸ਼ੀਆ,  ਬੋਲੀਵਿਆ,  ਜੰਬਿਆ,  ਫਿਨਲੈਂਡ,  ਪੋਲੈਂਡ,  ਬ੍ਰਾਜੀਲ,  ਮਿਸਰ,  ਕੋਸਟਾ ਰਿਕਾ,  ਕੰਬੋਡੀਆ,  ਕੰਨਿਆ,  ਮਾਲਟਾ,  ਫਿਲੀਪੀਂਸ,  ਲਾਓਸ,  ਟਿਊਨੀਸ਼ੀਆ,  ਕ੍ਰੋਏਸ਼ਿਆ,  ਟੋਗੋ,  ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ,  ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ,  ਘਾਨਾ,  ਤੁਰਕੀ,  ਉਜ਼ਬੇਕਿਸਤਾਨ, ਬ੍ਰਿਟੇਨ,  ਈਰਾਨ,  ਫ੍ਰਾਂਸ ਜਿਵੇਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਰਾਜਦੂਤ ਸ਼ਾਮਿਲ ਸਨ। ਯੂਐੱਨਐੱਚਸੀਆਰ ਅਤੇ ਯੂਐੱਨਡੀਪੀ ਜਿਵੇਂ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੰਗਠਨਾਂ  ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧੀਆਂ ਨੇ ਵੀ ਇਸ ਆਯੋਜਨ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਸੀ। 

ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਵਿਰਾਸਤ ਹੈ  ਚਾਹੇ ਉਹ ਹਸਤਸ਼ਿਲਪ ਅਤੇ ਹੈਂਡਲੂਮ ਉਤਪਾਦ ਹੋਣ ਜਾਂ ਹੋਰ ਉਤਪਾਦ।  ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਨੋਡਲ ਏਜੰਸੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਟ੍ਰਾਈਫੇਡ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਉਤਪਾਦਾਂ ਨੂੰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਲਿਆਉਣ ਅਤੇ ਹੁਲਾਰਾ ਦੇਣ ਲਈ ਵੱਡੇ ਪੈਮਾਨੇ ‘ਤੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ,  ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਦੇਸ਼ ਭਰ  ਦੇ ਕਬਾਇਲੀ ਸਮੂਹ ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।

ਇਸ ਪ੍ਰੋਤਸਾਹਨ ਦੇ ਨਾਲ,  ਇਹ ਆਸ਼ਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਵਿਲੱਖਣ ਉਤਪਾਦਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਬਜ਼ਾਰ ਮਿਲੇਗਾ ਅਤੇ “ਵੋਕਲ ਫਾਰ ਲੋਕਲ,  ਬਾਏ ਟ੍ਰਾਇਬਲ” ਦਾ ਵੱਡਾ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ,  ਜੋ ਕਿ ਸਥਾਈ ਕਮਾਈ ਸਿਰਜਣ ਅਤੇ ਦੇਸ਼  ਦੇ ਕਬਾਇਲੀ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਸਤਵ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਰਤਨਕਾਰੀ ਹੋਵੇਗਾ।

****

ਐੱਨਬੀ/ਐੱਸਕੇ



(Release ID: 1753222) Visitor Counter : 185