ਗ੍ਰਾਮੀਣ ਵਿਕਾਸ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਦੀਨਦਯਾਲ ਅੰਤਯੋਦਯ ਯੋਜਨਾ-ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਗ੍ਰਾਮੀਣ ਆਜੀਵਿਕਾ ਮਿਸ਼ਨ  (ਡੀਏਵਾਈ-ਐੱਨਆਰਐੱਲਐੱਮ) ਅਤੇ ‘ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਅਤੇ ਲੜਕੀਆਂ ਨੂੰ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਵਿੱਚ ਸਸ਼ਕਤ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਕਦਮ’ (ਆਈਡਬਲਿਊਡਬਲਿਊਏਜੀਈ) ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਦੂਜੇ ਜੈਂਡਰ ਸੰਵਾਦ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਵਰਚੁਅਲੀ ਹੋਏ ਜੈਂਡਰ ਸੰਵਾਦ ਦਾ ਇਹ ਐਡੀਸ਼ਨ ਕੋਵਿਡ-19  ਦੇ ਸੰਕਟ,  ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਰੂਪ ਨਾਲ ਕਈ ਲੋਕਾਂ  ਦੇ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਆਜੀਵਿਕਾ ਵਿੱਚ ਰੁਕਾਵਟ ਪਾਉਣ ਵਾਲੀ ਦੂਜੀ ਲਹਿਰ ਵਿੱਚ ਡੀਏਵਾਈ-ਐੱਨਆਰਐੱਲਐੱਮ ਤਹਿਤ ਕਈ ਰਾਜਾਂ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੇ ਗਏ ਉਤਕ੍ਰਿਸ਼ਟ ਕਾਰਜਾਂ ਅਤੇ ਮਹਿਲਾਵਾਂ  ਦੇ ਸੰਗਠਨ ‘ਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਹੈ । 

ਗ੍ਰਾਮੀਣ ਵਿਕਾਸ ਸਕੱਤਰ ਸ਼੍ਰੀ ਨਾਗੇਂਦ੍ਰ ਨਾਥ ਸਿਨ੍ਹਾ,  ਗ੍ਰਾਮੀਣ ਵਿਕਾਸ ਦੀ ਐਡੀਸ਼ਨਲ ਸਕੱਤਰ ਸ਼੍ਰੀਮਤੀ ਅਲਕਾ ਉਪਾਧਿਆਏ ਅਤੇ ਡੀਏਵਾਈ-ਐੱਨਆਰਐੱਲਐੱਮ ਦੀ ਸੰਯੁਕਤ ਸਕੱਤਰ ਸ਼੍ਰੀਮਤੀ ਨੀਤਾ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਸਮੇਤ ਗ੍ਰਾਮੀਣ ਵਿਕਾਸ ਮੰਤਰਾਲਾ  ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਅਧਿਕਾਰੀ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਸਨ।  ਇਸ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੀ ਮੁੱਖ ਮਹਿਮਾਨ ਸਾਂਸਦ (ਲੋਕ ਸਭਾ) ਸ਼੍ਰੀਮਤੀ ਅਪਰਾਜਿਤਾ ਸਾਰੰਗੀ ਸਨ। ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਗ੍ਰਾਮੀਣ ਆਜੀਵਿਕਾ ਮਿਸ਼ਨ (ਐੱਸਆਰਐੱਲਐੱਮ) ਨੇ ਪ੍ਰੈਜੇਂਟੇਸ਼ਨ ਰਾਹੀਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਉਹ ਕੋਵਿਡ-19  ਦੇ ਸੰਕਟ ਨਾਲ ਨਿਪਟ ਰਹੇ ਹਨ । 

ਜੈਂਡਰ ਸੰਵਾਦ ਦੇਸ਼ਭਰ ਵਿੱਚ ਐੱਨਆਰਐੱਲਐੱਮ ਦੇ ਯਤਨਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਫੈਲਾਉਣ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਲਿੰਗਕ ਪਰਿਚਾਲਨ ਰਣਨੀਤੀ  ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਲਈ ਇੱਕ ਸਾਂਝਾ ਮੰਚ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਯਤਨ ਹੈ ।  ਸੰਵਾਦ ਰਾਜਾਂ ਅਤੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਉਠ ਰਹੀਆਂ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ‘ਤੇ ਫੋਕਸ  ਦੇ ਨਾਲ,  ਸਰਬ ਉੱਤਮ ਪ੍ਰਥਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਨ ਅਤੇ ਲਿੰਗ ਅਧਾਰਿਤ ਯਤਨਾਂ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਿੱਖਾਂ ‘ਤੇ ਵੀ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। 

ਸਾਂਸਦ ਸ਼੍ਰੀਮਤੀ ਅਪਰਾਜਿਤਾ ਸਾਰੰਗੀ ਨੇ ਕਈ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਕੋਵਿਡ-19 ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਲਈ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਸੰਗਠਨਾਂ ਅਤੇ ਰਾਜ ਗ੍ਰਾਮੀਣ ਆਜੀਵਿਕਾ ਮਿਸ਼ਨ (ਐੱਸਆਰਐੱਲਐੱਮ) ਦੇ ਯਤਨਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਕੀਤੀ। ਸ਼੍ਰੀਮਤੀ ਸਾਰੰਗੀ ਨੇ ਲਿੰਗ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਰਿਕਵਰੀ ਪਲਾਨ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ ‘ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਦੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਨੂੰ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ, ਅਗਵਾਈ ਵਧਾਉਣ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਥਾਨਿਕ ਸ਼ਾਸਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਨਣ ਲਈ ਪ੍ਰੋਤਸਾਹਿਤ ਕਰਨ ਦੇ ਲਈ; ਸਾਰੀਆਂ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਦੀ ਵਿੱਤੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਸਾਰਿਆਂ ਦੇ ਕੋਲ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਪ੍ਰਤੱਖ ਲਾਭ ਟ੍ਰਾਂਸਫਰ ਦਾ ਲਾਭ ਉਠਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਬੈਂਕ ਅਕਾਊਂਟ ਸੁਨਿਸ਼ਚਿਤ ਕਰਨ  ਦੇ ਲਈ ; ਘੱਟ ਵਿਆਜ ‘ਤੇ ਕਰਜਾ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਕੇ,  ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਰੂਪ ਨਾਲ ਉਧਾਰਕਰਤਾਵਾਂ ਲਈ ਆਪਾਤਕਾਲੀਨ ਕ੍ਰੇਡਿਟ ਲਾਈਨ ਦਾ ਵਿਸਤਾਰ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੁਆਰਾ ਘੋਸ਼ਿਤ ਨਵੀਨਤਮ ਉਪਾਵਾਂ ਰਾਹੀਂ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਦੇ ਉਦਮਾਂ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਦੇ ਲਈ;  ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਅਤੇ ਲੜਕੀਆਂ ਲਈ ਫੂਡ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਪੋਸ਼ਣ ਸੁਨਿਸ਼ਚਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਅਤੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ, ਮਹਾਮਾਰੀ ਨਾਲ ਬਿਹਤਰ ਅਤੇ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਦੇ ਨਾਲ ਵਾਪਸੀ ਕਰਨ ਲਈ ਅੰਤਿਮ ਦੂਰੀ ਤੱਕ ਟੀਕਾਕਰਣ ਨੂੰ ਸੁਨਿਸ਼ਚਿਤ ਕਰਨ ‘ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਕਰਨ ਦਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਦਿੱਤਾ । 

ਇਸ ਮੌਕੇ ‘ਤੇ ਦੋ ਸਾਰ-ਸੰਗ੍ਰਿਹ ਵੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਸਾਰ-ਸੰਗ੍ਰਿਹ ਰਾਜ ਮਿਸ਼ਨ ਅਤੇ ਸਮੁਦਾਇਕ ਸੰਸਥਾਨਾਂ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਭੋਜਨ,  ਪੋਸ਼ਣ, ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਵਾਸ਼ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ  ਦੇ ਡੀਏਵਾਈ - ਐੱਨਆਰਐੱਲਐੱਮ  ਦੇ ਯਤਨਾਂ ‘ਤੇ ਅਧਾਰਿਤ ਹੈ।  ਇਸ ਵਿੱਚ ਪੋਸ਼ਣ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਤਹਿਤ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਥੀਮਾਂ ‘ਤੇ ਕੀਤੇ ਗਏ ਕਾਰਜਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਤਨਪਾਨ ,  ਭੋਜਨ ,  ਗੰਭੀਰ - ਤੀਬਰ ਕੁਪੋਸ਼ਣ ਦੀ ਜਲਦੀ ਪਹਿਚਾਣ ਅਤੇ ਆਹਾਰ ਵਿੱਚ ਵਿਵਿਧਤਾ ਲਈ ਪੋਸ਼ਕ ਵਾਲਾ ਗਾਰਡਨ ਨੂੰ ਹੁਲਾਰਾ ਦੇਣ ‘ਤੇ ਚਾਨਣਾ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ।  ਦੂਜੇ ਸਾਰ - ਸੰਗ੍ਰਿਹ ਵਿੱਚ 2021 ਵਿੱਚ ਕੋਵਿਡ ਸੰਬੰਧਿਤ ਮਹਾਮਾਰੀ  ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਗ੍ਰਾਮੀਣ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ ਅਤੇ ਦੂਜੀ ਲਹਿਰ ਦੌਰਾਨ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਸਵੈ ਸਹਾਇਤਾ ਗਰੁੱਪਾਂ ਨੇ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਦੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕੀਤੀ,  ਇਸ ‘ਤੇ ਕਹਾਣੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ । 

ਗ੍ਰਾਮੀਣ ਵਿਕਾਸ ਸਕੱਤਰ ਸ਼੍ਰੀ ਨਾਗੇਂਦ੍ਰ ਨਾਥ ਸਿਨ੍ਹਾ ਨੇ ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਡੀਏਵਾਈ-ਐੱਨਆਰਐੱਲਐੱਮ ਦੁਆਰਾ ਕਮਜ਼ੋਰ ਵਰਗ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਰਸਮੀ ਵਿੱਤੀ ਸੰਸਥਾਨਾਂ ਨਾਲ ਜੋੜ ਕੇ ਆਪਣੀ ਸੰਸਥਾਗਤ ਸੰਰਚਨਾ ਦੀ ਮੁੱਖ ਧਾਰਾ ਵਿੱਚ ਲਿਆਉਣ,  ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਜਾਂ ਸਾਮੂਹਕ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਸੂਖਮ ਉੱਦਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ,  ਮਹਿਲਾਵਾਂ  ਦੇ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਪੋਸ਼ਣ ‘ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਗ੍ਰਾਮੀਣ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ,  ਜਿੱਥੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਵਰਗ ਦੀਆਂ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਆਪਣੇ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਨਿਵਾਰਨ ਲਈ ਸੰਪਰਕ ਕਰ ਸਕਣ,  ਸੰਸਥਾਨ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ  ਦੇ ਲਗਾਤਾਰ ਯਤਨਾਂ ਦੇ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ । 

ਸ਼੍ਰੀਮਤੀ ਅਲਕਾ ਉਪਾਧਿਆਏ ਨੇ ਮਹਾਮਾਰੀ  ਦੇ ਬਾਅਦ ਸਥਾਈ ਆਜੀਵਿਕਾ ਯੋਜਨਾ ਰਾਹੀਂ ਮਹਿਲਾਵਾਂ  ਦੇ ਸਵੈ ਸਹਾਇਤਾ ਗਰੁੱਪਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਪੁਨਰਜੀਵਿਤ ਕਰਨ ‘ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ।  ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਦੇ ਬਿਹਤਰ ਆਰਥਕ ਲਾਭ ਲਈ ਅਗ੍ਰਿਮ ਅਤੇ ਪਿਛੜੇ ਸੰਯੋਜਨ  ਦੇ ਨਾਲ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਆਰਥਕ ਝਟਕਿਆਂ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਲਈ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਦੇ ਸੈਵ ਸਹਾਇਤਾ ਗਰੁੱਪਾਂ ਲਈ ਸਮਾਜਿਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸੁਨਿਸ਼ਚਿਤ ਕਰਨ ‘ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ । 

ਸ਼੍ਰੀਮਤੀ ਨੀਤਾ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਨੇ ਜੈਂਡਰ ਸੰਵਾਦ ਦੀ ਪਿਛੋਕੜ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਅਤੇ ਲੜਕੀਆਂ ਦੀ ਅਣਗਿਣਤ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕੋਵਿਡ ਦੀ ਦੂਜੀ ਲਹਿਰ ਦੌਰਾਨ ਰਾਹਤ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਐੱਸਆਰਐੱਲਐੱਮ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੇ ਗਏ ਅਥਕ ਯਤਨਾਂ  ਦੇ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ ।  

ਆਈਡਬਲਿਊਡਬਲਿਊਏਜੀਈ ਦੀ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸ਼੍ਰੀਮਤੀ ਸੌਮਿਆ ਕਪੂਰ  ਮੇਹਤਾ ਨੇ ਇੱਕ ਪੈਨਲ ਡਿਸਕਸ਼ਨ ਦਾ ਸੰਚਾਲਨ ਕੀਤਾ ਜਿੱਥੇ ਬਿਹਾਰ, ਕੇਰਲ ਅਤੇ ਮੇਘਾਲਿਆ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰਾਂ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਸਾਂਝਾ ਕੀਤੇ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਨੇ ਨਵੀਨ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਖਾਣ  ਅਤੇ ਨਗਦੀ ਦੀ ਹੋਮ ਡਿਲੀਵਰੀ  ਦੇ ਮਾਧਿਅਮ ਵਲੋਂ ਕੋਵਿਡ ਦੀ ਦੂਜੀ ਲਹਿਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਦਿੱਤੀ ।  ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਿੰਨ ਰਾਜਾਂ  ਦੇ ਸਮੁਦਾਇਕ ਸੰਸਾਧਨ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੇ ਦੂਜੀ ਲਹਿਰ  ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਹੋਏ ਆਪਣੇ ਅਨੁਭਵ ਸਾਂਝਾ ਕੀਤੇ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਉੱਭਰਣ ਲਈ ਮਦਦ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਆਪ ਸਹਾਇਤਾ ਗਰੁੱਪਾਂ  ਦੇ ਯੋਗਦਾਨ ‘ਤੇ ਚਾਨਣਾ ਪਾਇਆ ।

******

ਏਪੀਐੱਸ/ਐੱਮਜੀ

(Release ID: 1734296) Visitor Counter : 213