ఆరోగ్య, కుటుంబ సంక్షేమ శాఖ మంత్రి శ్రీ అశ్విని కుమార్ చౌబే సమక్షంలో ఈ రోజు ఢిల్లీ యుటితో వెక్టర్ బర్న్ డిసీజెస్ (విబిడి) నివారణ మరియు నియంత్రణకు సంసిద్ధతను కేంద్ర ఆరోగ్య, కుటుంబ సంక్షేమ శాఖ మంత్రి డాక్టర్ హర్షవర్ధన్ సమీక్షించారు. లెఫ్టినెంట్ గవర్నర్ శ్రీ అనిల్ బైజాలాండ్ ఢిల్లీ ఆరోగ్యశాఖ మంత్రి శ్రీ సత్యేందర్ జైన్‌తో పాటు మూడు మునిసిపల్ కార్పొరేషన్ల మేయర్లు- శ్రీరాజా ఇక్బాల్ సింగ్ (ఉత్తర ఢిల్లీ మునిసిపల్ కార్పొరేషన్), శ్రీ ముఖేష్ సూర్యన్ (దక్షిణ ఢిల్లీ మునిసిపల్ కార్పొరేషన్), శ్రీ శ్యామ్ సుందర్ అగర్వాల్ (తూర్పు ఢిల్లీ మున్సిపల్ కార్పొరేషన్) మరియు న్యూ ఢిల్లీ మునిసిపల్ కౌన్సిల్ చైర్‌పర్సన్ శ్రీ నరేష్ కుమార్‌లు సమావేశంలో పాల్గొన్నారు.

ఈ సమావేశం ప్రధానంగా 2022 నాటికి ఢిల్లీలో మలేరియాను నిర్మూలించడంపై దృష్టి సారించింది. మలేరియాను గుర్తించదగిన వ్యాధిగా మార్చవలసిన అవసరాన్ని డాక్టర్ హర్షవర్ధన్ నొక్కిచెప్పారు. తద్వారా మలేరియా యొక్క ప్రతి కేసును గుర్తించి చికిత్స చేయవచ్చు.తద్వారా ఎఫ్‌ఓసిఐ గుర్తించవచ్చు. ఈ సమస్యను గత సంవత్సరం కూడా యుటి ప్రభుత్వం తీసుకుందని ఆయన వివరించారు.

మలేరియా నిర్మూలనలో ఢిల్లీ ఒకటవ కేటగిరి రాష్ట్రమని అందరికీ గుర్తుచేస్తూ డాక్టర్ హర్ష్ వర్ధన్ "2020 లో మలేరియాను నిర్మూలించడానికి ఢిల్లీ మొదట ప్రణాళిక వేసింది. గడువు ఇప్పుడు 2022 కు మార్చబడింది." అని తెలిపారు. ఢిల్లీలో మలేరియాను నోటిఫై చేయవలసిన క్లిష్టమైన దశ నేపధ్యంలో "ఆస్పత్రుల నుండి వాస్తవ డేటాను సేకరించడం మరియు వ్యాధి విస్తరించిన ప్రాంతాలలో నివారణ చర్యలు చేపట్టడం నిర్మూలన సాధించడానికి చాలా అవసరం. సకాలంలో నివారణ చర్యలు తీసుకోవటానికి మరియు మలేరియా సంభవం గురించి డేటా యొక్క ఖచ్చితత్వానికి ప్రైవేట్  రంగం నుండి రెగ్యులర్ రిపోర్టింగ్ అవసరం. ఇంకా మేము ఎలిమినేషన్ వైపు వెళ్ళేటప్పుడు అన్ని జ్వరాల కేసులలో 10% మలేరియా కోసం పరీక్షించాల్సిన అవసరం ఉంది, తద్వారా మలేరియా కేసులు గుర్తించకుండా తప్పించుకోలేవు" అని తెలిపారు.  హాజరైన నిర్వాహకులను ప్రోత్సహించడానికి, "2000 మరియు 2019 మధ్య మలేరియా అనారోగ్యంలో 83.34% మరియు మలేరియా మరణాలలో 92% తగ్గింపును సాధించడంలో భారతదేశం సాధించిన ఘనతను డబ్లుహెచ్‌ఓ గుర్తించింది "అని మంత్రి తెలిపారు.

వెక్టర్ జీవుల కఠినమైన నియంత్రణ ద్వారా సంక్రమణ మరియు వ్యాప్తి చెందే ప్రమాదాన్ని తగ్గించడం మరియు విబిడి నియంత్రణ ప్రోగ్రాం యొక్క ప్రధాన భాగం. దీనిపై డాక్టర్   హర్షవర్ధన్ మాట్లాడుతూ "డెంగ్యూ & చికున్‌గున్యాకు సమర్థవంతమైన మందు లేదా వ్యాక్సిన్ ఇంకా అందుబాటులో లేదు. కాబట్టి దోమల నియంత్రణ, నివారణ ప్రధానంగా దృష్టి సారించింది. కొవిడ్ 19 కార్యకలాపాలతో ఏకకాలంలో పెంపకం ఆవాసాలలో లార్విసైడ్లను ఉపయోగించడం వంటి వెక్టర్ నియంత్రణను నిర్వహించవచ్చు. ఆస్పత్రులలోని కొవిడ్19 రోగులు మరియు ఇంట్లో లేదా ఇతర ప్రదేశాలలో ఉన్న రోగులు శ్వాస సమస్యను ఎదుర్కొనే అవకాశం ఉన్నందున ఫాగింగ్ చేపట్టినట్లయితే జాగ్రత్తలు తీసుకోవాలి.

గంబూసియా, గుప్పీ వంటి లార్వా తినే చేపలను ప్రవేశపెట్టడం ద్వారా సత్ఫలితాలు వచ్చాయని యుటి అధికారులు ఆయనకు తెలియజేశారు. ఈ ప్రదేశాలలో వెక్టర్స్ పెంపకం లేదని నిర్ధారించడానికి నిర్మాణంలో ఉన్న భవనాలను పరిశీలించాలని ఆయన మునిసిపల్ అధికారులకు సూచించారు.

వెక్టర్ ద్వారా కలిగే వ్యాధులకు వ్యతిరేకంగా ప్రణాళికాబద్ధమైన కార్యక్రమం గురించి వివరించబడింది:

·  డెంగ్యూ, చికున్‌గున్యా మరియు మలేరియా కేసుల నిర్ధారణకు తగిన పరీక్షా వస్తు సామగ్రిని అన్ని ఆసుపత్రులలో అందుబాటులో ఉంచాలి.

·  అన్ని హాస్పిటల్స్ డెంగ్యూపై ఆకస్మిక ప్రణాళికతో  సిద్ధం కావాలి. ముందస్తు హెచ్చరిక సిగ్నల్ కోసం నమూనాల క్రమం తప్పకుండా పరీక్షించాల్సిన అవసరం ఉంది.

·  సరిపడ రక్తనిల్వలతో సిద్ధంగా ఉండటానికి రక్త బ్యాంకులను అప్రమత్తం చేయాలి.

·  వి విబిడిలపై వైద్యులు మరియు ప్రయోగశాలలు కార్యాచరణ చేపట్టాలి.

·  పరికరాలు మరియు పురుగుమందులతో సహా వెక్టర్ నియంత్రణ కోసం లాజిస్టిక్స్ అన్ని స్థాయిలలో ఉండేలా చూడాలి.

డాక్టర్ హర్షవర్ధన్ వెక్టర్ కంట్రోల్ యాక్టివిటీలో అనుకూల మరియు సమర్థవంతమైన సహకారం కోసం సమాజ సాధికారతపై నొక్కిచెప్పారు. సకాలంలో మరియు తగిన చర్యలు తీసుకోవలన్నారు. విబిడిల నివారణ మరియు నియంత్రణకు సమర్థవంతమైన అంతర్ రంగ విధానం అవసరమని కేంద్ర మంత్రి తెలిపారు. ఆరోగ్య మరియు ఆరోగ్యేతర రంగాలు (ప్రభుత్వ మరియు ప్రైవేటు), ప్రభుత్వేతర సంస్థలు (ఎన్‌జిఓలు) మరియు స్థానిక సమాజాల మధ్య సన్నిహిత సహకారం మరియు భాగస్వామ్యం అవసరం. మరణాలు మరియు అనారోగ్యాలను నివారించడానికి కొవిడ్‌19 నేపథ్యంలో డెంగ్యూ, చికున్‌గున్యా మరియు మలేరియాను నివారించడానికి సమన్వయంతో పనిచేయాలని ఆయన భాగస్వాముల సంస్థలను ఆహ్వానించారు.

శ్రీ అశ్విని కుమార్ చౌబే మాట్లాడుతూ, "వెక్టర్ కోసం సంతానోత్పత్తి ప్రదేశాలను తొలగించడం విబిడిలకు ప్రజారోగ్య ప్రతిస్పందనకు మూలస్థంభంగా ఉన్నందున, బహుళ మీడియా ఐఇసి ప్రచారాల ద్వారా సమాజాన్ని  భాగస్వామ్యం చేయడంపై  ఎక్కువ దృష్టి పెట్టాలి." ఢిల్లీను మలేరియాను రహితంగా చేయడం ద్వారా దేశఖ్యాతి మరింత పెరుగుతుందని ఆయన అన్నారు.

శ్రీ అనిల్ బైజల్, లెఫ్టినెంట్ గవర్నర్ మలేరియాను గుర్తించదగిన వ్యాధిగా మార్చే ప్రక్రియ ఇప్పటికే జరుగుతోందని తెలిపారు.

విబిడిలను ఆపడానికి ప్రభుత్వం చేస్తున్న ముఖ్యమైన ప్రయత్నాల గురించి శ్రీ అనిల్ బైజలాల్సో తెలియజేశారు: " కొవిడ్ నేపథ్యంలో మలేరియా, డెంగ్యూ లేదా చికున్‌గున్యా వ్యాప్తి చెందడం మనం  భరించలేము. మూడు మునిసిపల్ కార్పొరేషన్లు తమ ప్రాంతాలలో వెక్టర్ను నియంత్రించే చర్యలకు నాయకత్వం వహించవలసి ఉంది. వెక్టర్ నియంత్రణ సమాచారాన్ని వారి తల్లిదండ్రులకు తెలియజేయడం ద్వారా గతంలో పెద్ద విజయాన్ని సాధించినందున ఈ ఐఇసి అంశాన్ని వారి ఆన్‌లైన్ విద్యలో చేర్చాలని విద్యా శాఖకు సూచించబడింది.

శ్రీ రాజేష్ భూషణ్, కేంద్ర ఆరోగ్య కార్యదర్శి, శ్రీమతి రేఖ శుక్లా, జాయింట్ కార్యదర్శి (ఆరోగ్య), డాక్టర్ సునీల్ కుమార్, డిజిహెచ్ఎస్, ఎన్సిడిసి డైరెక్టర్ డాక్టర్ సుజీత్ సింగ్, ఎన్విబిడిసిపి డైరెక్టర్ డాక్టర్ నీరజ్ ధింగ్రా మరియు మంత్రిత్వ శాఖ ఇతర సీనియర్ అధికారులతో పాటు 4 కేంద్ర ప్రభుత్వ డైరెక్టర్ / మెడికల్ సూపరింటెండెంట్లు ఈ కార్యక్రమంలో పాల్గొన్నారు. ఎయిమ్స్ డైరెక్టర్ డాక్టర్ రణదీప్ గులేరియా, ఆర్‌ఎంఎల్ హాస్పిటల్, డాక్టర్ రానా ఎ. కె. సింగ్, డాక్టర్ ఎస్. వి. ఆర్య, ఎంఎస్, సఫ్దర్‌జంగ్ హాస్పిటల్ మరియు ఎల్‌హెచ్‌ఎంసి డైరెక్టర్ డాక్టర్ అపర్ణ అగర్వాల్‌లు కార్యక్రమానికి హాజరయ్యారు.

శ్రీ. విక్రమ్ దేవ్ దత్, ప్రిన్సిపల్ సెక్రటరీ (హెచ్ అండ్ ఎఫ్‌డబ్లు) ఎన్‌సిటితో పాటు ఉత్తర, దక్షిణ, తూర్పు మునిసిపల్ కార్పొరేషన్ల కమిషనర్లు మరియు వైద్య ఆరోగ్య అధికారులు, జిల్లా న్యాయాధికారులు, ఢిల్లీ జిల్లాల డిప్యూటీ సూపరింటెండెంట్లు మరియు ఢిల్లీ హెడ్స్ / మెడికల్ సూపరింటెండెంట్లు వీబీడీలకు అంకితమైన ఆస్పత్రులు ఈ కార్యక్రమానికి హాజరయ్యాయి.