ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਵਣਜ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਸਕੱਤਰ ਡਾ: ਅਨੂਪ ਵਧਾਵਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਰਕਾਰੀ ਈ-ਮਾਰਕੀਟਪਲੇਸ (ਜੀਈਐੱਮ) ਮੇਕ ਇਨ ਇੰਡੀਆ ਪਹਿਲ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਅਤੇ ਸਥਾਨਕ ਐੱਮਐੱਸਈ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਨੀਤੀ ਤਹਿਤ ਵਿਕਰੇਤਾ ਸਮੂਹਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਐੱਮਐੱਸਈ, ਮਹਿਲਾ ਐਸਐਚਜੀ, ਸਟਾਰਟਅਪਜ਼ ਲਈ ਬਾਜ਼ਾਰ ਪਹੁੰਚ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। 

ਮੀਡੀਆ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਦਿਆਂ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਸਮੇਂ ਜੀਈਐੱਮ ਦੇ 6,90,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਐਮਐਸਸੀ ਵਿਕਰੇਤਾ ਅਤੇ ਸੇਵਾ ਪ੍ਰਦਾਤਾ ਜੀਈਐੱਮ ਦੇ ਕੁੱਲ ਆਰਡਰ ਮੁੱਲ ਦੇ 56% ਤੋਂ ਵੱਧ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾ ਰਹੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਜੀਈਐੱਮ ਦੀ ਨਾ ਸਿਰਫ ਔਨਬੋਰਡ ਵਿੱਚ ਹੀ ਸਫਲਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਮਾਣ ਹੈ, ਬਲਕਿ ਜਨਤਕ ਖਰੀਦ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈ ਕੇ ਮਦਦ ਲਈ ਐਮਐਸਈ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਜੀਈਐੱਮ ਪਲੇਟਫਾਰਮ 'ਤੇ ਰਜਿਸਟਰਡ ਐਮਐਸਈਜ਼ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਪਿਛਲੇ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ (2019-20) ਤੋਂ 62% ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਧੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਇੱਕ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਹੈ - ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ  2016-17 ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 3000 ਐਮਐਸਐਮਈ ਸਨ।

ਅਗਸਤ 2017 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਸਥਾਪਨਾ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ, ਜੀਈਐੱਮ ਨੇ 52,275 ਸਰਕਾਰੀ ਖਰੀਦਦਾਰਾਂ ਲਈ ਰਜਿਸਟਰਡ ਵਿਕਰੇਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਸੇਵਾ ਪ੍ਰਦਾਤਾਵਾਂ ਦੁਆਰਾ 18.85 ਲੱਖ ਰਜਿਸਟਰਡ 111,113 ਕਰੋੜ ਦੇ 67.27 ਲੱਖ ਆਰਡਰ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ 6,95,432 ਐਮਐਸਈ ਵਿਕਰੇਤਾ ਅਤੇ ਸੇਵਾ ਪ੍ਰਦਾਤਾਵਾਂ ਨੇ ਜੀਈਐੱਮ 'ਤੇ ਕੁੱਲ ਆਰਡਰ ਮੁੱਲ ਦਾ 56.13 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ ਹੈ।

ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ, ਐਮਐਸਐਮਈ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਨਵੀਂ ਐਮਐਸਐਮਈ ਨੀਤੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਸਾਰੇ ਐਮਐਸਐਮਈ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਉਦਯਮ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਯੋਜਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਨਵੇਂ ਉਦਯਮ ਫਾਰਮ ਵਿੱਚ ਜੀਈਐੱਮ ਪੋਰਟਲ 'ਤੇ ਆਟੋ-ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਲਈ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਤੋਂ ਸਹਿਮਤੀ ਲੈਣ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ ਹੈ। ਪੋਰਟਲ 'ਤੇ ਐਮਐਸਈਜ਼ ਲਈ ਵਿਕਰੇਤਾ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਹੋਰ ਤੇਜ਼ ਕਰਨ ਲਈ, ਜੀਈਐੱਮ ਨੇ ਉਦਯਮ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਡੇਟਾਬੇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਏਪੀਆਈ ਏਕੀਕਰਣ ਨੂੰ ਚਾਲੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਐਮਐਸਐਮਈਜ਼ ਦੇ ਵੇਰਵਿਆਂ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਵੇਰਵਿਆਂ ਨੂੰ ਜੀਈਐੱਮ ਨਾਲ ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਦੀ ਸਹਿਮਤੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ, ਨੂੰ ਜੀਈਐੱਮ 'ਤੇ ਸਵੈਚਾਲਤ ਲਿਆਂਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। 31 ਮਈ  2021 ਤੱਕ 18,75,427 ਵਿਕਰੇਤਾ ਜੀਈਐੱਮ 'ਤੇ ਰਜਿਸਟਰ ਹੋਏ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ 6,98,178 ਐਮਐਸਈ ਹਨ ਅਤੇ ਪੋਰਟਲ 'ਤੇ ਐਮਐਸਈਜ਼ ਤੋਂ ਖਰੀਦ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਲਗਭਗ 57 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਹੈ।

ਸੇਵਾ ਅਧੀਨ ਵਿਕਰੇਤਾ ਸਮੂਹਾਂ ਨੂੰ ਔਨਲਾਈਨ ਮਾਰਕੀਟ ਪਹੁੰਚ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਨਾਲ “ਆਤਮਨਿਰਭਰ ਭਾਰਤ”, “ਲੋਕਲ ਲਈ ਵੋਕਲ”, “ਮੇਕ ਇਨ ਇੰਡੀਆ” ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਨੀਤੀ ਨੂੰ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਜੀਈਐੱਮ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਨੇ ਮੇਕ ਇਨ ਇੰਡੀਆ ਪਾਲਿਸੀ ਅਤੇ ਸੂਖਮ ਅਤੇ ਛੋਟੇ ਉੱਦਮਾਂ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦੇਣ ਲਈ ਜਨਤਕ ਖਰੀਦ ਨੀਤੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਅਤੇ ਸਹਿਜ ਲਾਗੂ  ਕਰਨਾ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਇਆ ਹੈ। “ਆਤਮਨਿਰਭਰ ਭਾਰਤ” ਦੇ ਵਿਜ਼ਨ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਮੇਕ ਇਨ ਇੰਡੀਆ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਨੂੰ ਹੱਲਾਸ਼ੇਰੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਅਤੇ ਲੋਕਲ ਲਈ ਵੋਕਲ ਨੂੰ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਸਥਾਨਕ ਉਤਪਾਦਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕਰਨ ਲਈ, ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਜੀਈਐੱਮ ਦੇ ਸਾਰੇ ਵਿਕਰੇਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਨਵੇਂ ਉਤਪਾਦ ਰਜਿਸਟਰ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਮੂਲ ਦੇਸ਼ ਬਾਰੇ ਸੂਚੀਬੱਧ ਕਰਨਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।

ਜੀਈਐੱਮ ਸਟਾਰਟਅਪਸ ਲਈ ਆਪਣੇ ਆਧੁਨਿਕ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਸਮਰਪਿਤ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਹੈ, ਜਿਸ ਅਧੀਨ 10  ਗਲੋਬਲ ਤੌਰ ਤੇ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਸਟਾਰਟਅਪ ਉਪ ਸੈਕਟਰਾਂ ਨੂੰ 15 ਨਵੰਬਰ 2019 ਨੂੰ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਜੀਈਐੱਮ ਉੱਤੇ  9,980 ਸਟਾਰਟਅਪ ਰਜਿਸਟਰ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 87 ਸਟਾਰਟਅਪ ਨੇ ਆਪਣੇ ਨਵੀਨਤਮ ਉਤਪਾਦਾਂ ਨੂੰ ਸਟਾਰਟਅਪ ਰਨਵੇ 'ਤੇ ਸੂਚੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਹੈ।

ਐਮਐਸਐਮਈਜ਼ ਦੁਆਰਾ ਆਉਂਦੀਆਂ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਐਕਸੈਸ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦਾ ਹੱਲ ਕਰਨ ਲਈ, ਇੱਕ ਆਧੁਨਿਕ ਕਾਰਜਕੁਸ਼ਲਤਾ ਵੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਐਸਐਮਈਜ਼ ਲਈ ਲਾਗੂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਐੱਸਐੱਮਈ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ 'ਜੀਈਐੱਮ ਸਹਾਏ' ਐਪ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਹੈ।  'ਜੀਈਐੱਮ ਸਹਾਏ' ਦੀ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਫਿੰਟੈਕ ਦਾ ਲਾਭ ਉਠਾ ਕੇ ਰੁਕਾਵਟ ਰਹਿਤ ਵਿੱਤ ਲਈ ਰਾਹ ਪੱਧਰਾ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਐਮਐਸਈ ਹੁਣ ਜੀਈਐਮ ਪਲੇਟਫਾਰਮ 'ਤੇ ਆਰਡਰ ਸਵੀਕਾਰਨ ਦੇ ਬਿੰਦੂ 'ਤੇ ਕਰਜ਼ਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲ ਪੂੰਜੀ ਦੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਐਮਐਸਈਜ਼ ਲਈ "ਵਿੱਤ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ" ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰੇਗਾ।

ਐਸਐਮਈਜ਼ ਨੂੰ ਦਰਪੇਸ਼ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਚੁਣੌਤੀ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਨਕਦ ਪ੍ਰਵਾਹ ਅਧਾਰਤ ਵਿੱਤ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਕਰਜ਼ਦਾਰ ਮੁਲਾਂਕਣ ਆਮ ਤੌਰ  'ਤੇ ਜਮਾਂ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ 'ਤੇ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ ਕਿ ਟੀਆਰਈਡੀਐਸ ਵਰਗੀਆਂ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਹਨ, ਜੋ ਕਰਜ਼ਿਆਂ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਐਸਐਮਈਜ਼ ਨੂੰ ਬੇਲੋੜੇ ਨਕਦੀ ਅਧਾਰਤ ਕਰਜ਼ਿਆਂ ਦਾ ਲਾਭ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦਾ ਜਾਇਜ਼ਾ ਲਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਆਰਬੀਆਈ ਦੀ ਯੂ ਕੇ ਸਿਨਹਾ ਐਮਐਸਐਮਈ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਜੂਨ 2019 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਰਿਪੋਰਟ ਰਾਹੀਂ ਇਸ ਨੂੰ ਸੁਲਝਾਉਣ ਲਈ ਸਿਫ਼ਾਰਸ਼ਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਸਨ। 'ਸਹਾਏ' ਪਹਿਲ- ਯੂਨੀਫਾਈਡ ਪੇਮੈਂਟਸ ਇੰਟਰਫੇਸ (ਯੂਪੀਆਈ) ਲਈ ਭੀਮ ਐਪ ਨਾਲ ਤੁਲਨਾਤਮਕ, ਇੱਕ ਮੋਬਾਈਲ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਮੁੱਦਿਆਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਲਈ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।

ਜੀਈਐੱਮ ਇੰਡੀਅਨ ਸਾੱਫਟਵੇਅਰ ਪ੍ਰੋਡਕਟ ਇੰਡਸਟਰੀ ਰਾਊਂਡ ਟੇਬਲ (ਆਈਐਸਪੀਆਰਟੀ) ਦੇ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜੀਈਐੱਮ ਸਹਾਏ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਲਈ ਇਹ ਇੱਕ ਗੈਰ-ਮੁਨਾਫਾ ਟੈੱਕ ਥਿੰਕ ਟੈਂਕ ਦੀ ਵਲੰਟੀਅਰ ਟੀਮ ਹੈ, ਜੋ ਜੀਈਐੱਮ ਪਲੇਟਫਾਰਮ 'ਤੇ ਐਮਐਸਐਮਈ ਦੀਆਂ ਖਾਸ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਕਰਜ਼ੇ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਲਈ ਬਿਨੈ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਵਿਕਰੇਤਾ ਮੋਬਾਇਲ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨ ਨਾਲ ਡਿਜੀਟਲ ਤਜ਼ਰਬੇ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਲਈ ਸਹਿਜ ਅੰਤ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰਨਗੇ।

‘ਜੀਈਐੱਮ ਸਹਾਏ’ ਐਪ ਰਾਹੀਂ, ਕਰਜ਼ੇ ਦੀ ਵੰਡ ਤੁਰੰਤ ਕੀਤੀ ਜਾਏਗੀ, ਇਸ ਦੀ ਬਜਾਏ ਰਵਾਇਤੀ ਸਿਧਾਂਤਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਰਜ਼ੇ ਦੀ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਏਗੀ ਜੋ ਕਿ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਅਕਸਰ ਵੰਡਣ 'ਤੇ ਸਾਬਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਇਹ ਸੁਵਿਧਾ ਜੀਈਐੱਮ ਵਿਕਰੇਤਾਵਾਂ ਨੂੰ, ਜੋ ਇਕੱਲੇ ਮਾਲਕ ਹਨ, ਜਨਤਕ ਖੇਤਰ ਦੇ ਬੈਂਕਾਂ, ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਬੈਂਕਾਂ ਅਤੇ ਐਨਬੀਐਫਸੀ ਸਮੇਤ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਚੋਟੀ ਦੇ ਰਿਣਦਾਤਾਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਉੱਤਮ ਕਰਜ਼ਾ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰੇਗੀ।

ਜੀਈਐੱਮ ਸਹਾਏ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ‘ਰਿਣਦਾਤਾ ਅਗਨੋਸਟਿਕ’ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਦੁਆਰਾ ਨਿਯਮਿਤ ਕਿਸੇ ਵੀ ਰਿਣਦਾਤਾ ਨੂੰ ਜੀਈਐੱਮ 'ਤੇ ਵਿਕਰੇਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪੂੰਜੀ ਅਤੇ ਸਮਾਰਟ ਇਕੱਤਰ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਖਾਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਅਤੇ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਜੀਈਐੱਮ ਕਈ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤਾਂ ਕਿ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ ਕਿ ਭੁਗਤਾਨ ਚੱਕਰ ਨੂੰ ਜਿੰਨਾ ਸੰਭਵ ਹੋ ਸਕੇ ਛੋਟਾ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਜੋ ਐੱਮਐੱਸਈਜ਼ ਨੂੰ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਜਨਤਕ ਖਰੀਦ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ। ਜੀਈਐੱਮ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਭੁਗਤਾਨ ਦੀਆਂ ਸ਼ਰਤਾਂ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਖਰੀਦਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਸਮੱਗਰੀ ਦੀ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦੇ 10 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਅੰਦਰ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨ ਦਾ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਜੀਈਐੱਮ ਨੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਲਾਗੂ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੇ ਤਹਿਤ ਜੇ ਕੋਈ ਖਰੀਦਦਾਰ ਜਾਂ ਇੱਕ ਖਪਤਕਾਰ ਸਮੱਗਰੀ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ / ਅਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨ ਜਾਂ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਕਾਰਵਾਈ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੀਈਐੱਮ ਸਿਸਟਮ ਖੁਦ ਯਾਦ ਕਰਵਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜਨਰਲ ਪੂਲ ਖਾਤਾ ਭੁਗਤਾਨ ਵਿਧੀ ਦਾ ਕੇਸ ਵਿੱਚ ਆਟੋ ਪੀਆਰਸੀ, ਆਟੋ ਸੀਆਰਏਸੀ ਅਤੇ ਆਟੋ ਭੁਗਤਾਨ ਵੀ ਅਰੰਭ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇੱਕ ਵਿਵਸਥਾ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਜੋ ਖਰੀਦਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਫੰਡਾਂ 'ਤੇ ਵਿਆਜ ਜੁਰਮਾਨੇ ਦੀ ਕਟੌਤੀ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਜੁਰਮਾਨਾ ਕਰੇਗਾ ਜੇਕਰ ਉਹ ਜੀਈਐੱਮ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਵਿਕਰੇਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਭੁਗਤਾਨ ਵਿੱਚ ਦੇਰੀ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਜੀਈਐੱਮ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਈ-ਕਾਮਰਸ ਪੋਰਟਲ ਹੈ, ਜਿਸਨੇ ਆਪਣੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੇ ਵੇਰਵੇ ਪੰਨੇ 'ਤੇ ਸਾਰੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੇ "ਮੂਲ ਦੇਸ਼" ਨੂੰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕਰਨਾ ਅਰੰਭ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਇਸ ਦੇ ਖਰੀਦਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਖਰੀਦ ਦੇ ਸੂਚਿਤ ਫੈਸਲੇ ਲੈਣ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਹੁਣ ਸਾਰੇ ਵਿਕਰੇਤਾਵਾਂ ਲਈ ਇਹ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਮੂਲ ਐਲਾਨ ਕਰਨ, ਇਸ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਜੀਈਐੱਮ 'ਤੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਨੂੰ ਅਪਲੋਡ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ।

ਇੱਕ ਕਦਮ ਅੱਗੇ ਵਧਦਿਆਂ, ਜੀਈਐੱਮ ਨੇ ਸਥਾਨਕ ਵੇਰਵਾ ਪੇਜ ਉੱਤੇ ਉਤਪਾਦ ਦੇ ਵੇਰਵੇ ਵਾਲੇ ਪੰਨੇ 'ਤੇ ਸਥਾਨਕ ਸਮੱਗਰੀ ਨੂੰ % ਵਿੱਚ ਉਜਾਗਰ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬਣੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਵੀ, ਖਰੀਦਦਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਵਧੇਰੇ ਸਥਾਨਕ ਸਮੱਗਰੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਅਨੁਸਾਰ ਫੈਸਲਾ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਖਰੀਦਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਸਿਰਫ ਐਮਆਈਆਈ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਵਿਕਰੇਤਾਵਾਂ / ਉਤਪਾਦਾਂ ਵਿਚੋਂ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਨ ਲਈ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਛਾਨਣੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਜੋ ਵਿਕਰੇਤਾ ਉਤਪਾਦਾਂ ਨੂੰ ਅਪਲੋਡ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਸਥਾਨਕ ਸਮੱਗਰੀ % ਨੂੰ ਘੋਸ਼ਿਤ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਅਤੇ ਜੀਈਐੱਮ 'ਤੇ ਕੈਟਾਲਾਗ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਕਾਰੋਬਾਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਜਾਣਗੇ ਅਤੇ ਬੋਲੀ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਨਹੀਂ ਲੈ ਸਕਣਗੇ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਖਰੀਦਦਾਰ ਨੇ ਸਿਰਫ ਐਮਆਈਆਈ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਉਤਪਾਦ ਖਰੀਦਣ ਦੀ ਚੋਣ ਕੀਤੀ ਹੈ।

ਐਮਐਸਈ ਅਤੇ ਮੇਕ ਇਨ ਇੰਡੀਆ ਦੀ ਤਰਜੀਹ ਲਈ ਜਨਤਕ ਖਰੀਦ ਨੀਤੀ ਜੀਈਐੱਮ ਉੱਤੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲਾਗੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਜੀਈਐੱਮ ਮਾਰਕੀਟਪਲੇਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਐਮਆਈਆਈ ਫਿਲਟਰ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਖਰੀਦਦਾਰ ਸਾਰੇ ਗੈਰ-ਸਥਾਨਕ ਸਪਲਾਇਰਾਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਖਰੀਦ ਨੂੰ ਸਥਾਨਕ ਸਪਲਾਇਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਿੱਧੀ ਖਰੀਦ ਅਤੇ ਐੱਲ -1 ਖਰੀਦ ਦੇ ਅਧੀਨ ਹੀ ਸੀਮਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਜੀਈਐੱਮ, ਪੇਂਡੂ ਵਿਕਾਸ ਮੰਤਰਾਲੇ, ਆਦੀਵਾਸੀ ਮਾਮਲਿਆਂ ਬਾਰੇ ਮੰਤਰਾਲੇ, ਕੱਪੜਾ ਮੰਤਰਾਲੇ, ਐਮਐਸਐਮਈ ਮੰਤਰਾਲੇ, ਕੌਮੀ ਬਾਂਸ ਮਿਸ਼ਨ, ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਨਾਲ ਨੇੜਿਓਂ ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ  ਦੂਰ-ਦੁਰਾਡੇ ਪੇਂਡੂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਕਰੇਤਾ ਸਮੂਹ “ਜੀਈਐੱਮ ਆਉਟਲੈੱਟ ਸਟੋਰਾਂ” ਨੂੰ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ ਅਤੇ “ਘੱਟ ਬਜ਼ਾਰਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ” ਮੁਹੱਈਆ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕੇ। ਇੱਕ ਸਮਰਪਿਤ ਪੋਰਟਲ, ਜਿਸਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਨਾਲ ਕਬਾਇਲੀ ਦਸਤਕਾਰੀ, ਕੱਪੜਾ, ਚਿੱਤਰਕਾਰੀ ਅਤੇ ਛੋਟੇ ਜੰਗਲੀ ਉਤਪਾਦਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਨੂੰ ਟ੍ਰਾਈਫੈੱਡ, ਕਬਾਇਲੀ ਮਾਮਲਿਆਂ ਬਾਰੇ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨਾਲ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ 27 ਜੂਨ 2020 ਨੂੰ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ, ਪੋਰਟਲ ਉੱਤੇ ਕਬਾਇਲੀ ਉੱਦਮੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਏ ਗਏ 4,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਜੀਈਐੱਮ ਨੇ 17 ਜੁਲਾਈ 2020 ਨੂੰ ਤਕਰੀਬਨ 18 ਲੱਖ ਕਾਰੀਗਰਾਂ ਅਤੇ 35 ਲੱਖ ਬੁਣੇ / ਸਹਿਯੋਗੀ ਕਾਮਿਆਂ ਦੀ ਦਸਤਕਾਰੀ ਵਿਭਾਗ ਅਤੇ ਕੱਪੜਾ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨਾਲ ਸਹਿਜ ਆਨ-ਲਾਈਨ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਜੀਈਐੱਮ ਉੱਤੇ 28,365 ਕਾਰੀਗਰ ਅਤੇ 1.49 ਲੱਖ ਬੁਣਕਰ ਵਿਕਰੇਤਾ ਵਜੋਂ ਦਰਜ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਨੂੰ ਸਬੰਧਤ ਉਤਪਾਦ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਵਿੱਚ ਅਪਲੋਡ ਕਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ ਹਨ।“ਖਾਦੀ ਇੰਡੀਆ”  ਭਾਰਤ ਦੇ ਹੱਥ ਨਾਲ ਬੁਣੇ ਕੁਦਰਤੀ ਰੇਸ਼ੇ ਦੇ ਕੱਪੜੇ ਦੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ ਵੀ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਪੇਂਡੂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰੀ ਖਰੀਦਦਾਰਾਂ ਤੱਕ ਮਾਰਕੀਟ ਪਹੁੰਚ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ ਹੈ। 4,100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਿਕਰੇਤਾਵਾਂ ਨੇ ਜੀਈਐੱਮ ਪੋਰਟਲ 'ਤੇ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਰਜਿਸਟਰਡ ਕੀਤਾ ਹੈ। “ਦਿਵਯਾਂਗਜਨ ਸੰਗ੍ਰਹਿ” ਦਿਵਯਾਂਗ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਬਾਰੀਕੀ ਨਾਲ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਇੱਕ ਵਿਲੱਖਣ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਖਰੀਦਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਦਿਵਯਾਂਗਜਨ ਨੂੰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ ਹੈ,  ਦਿਵਯਾਂਗਜਨ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਐਨਜੀਓਜ਼ ਆਪਣੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਨੂੰ 6 ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਉਤਪਾਦ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਅਤੇ ਨਿਯਮਤ ਰੂਪ ਵਿਚ ਸੂਚੀਬੱਧ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।

ਸਾਰਸ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਇੱਕ ਸਮਰਪਿਤ ਪੋਰਟਲ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਸਵੈ-ਸਹਾਇਤਾ ਸਮੂਹਾਂ [ਐਸਐਚਜੀ] ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਏ ਗਏ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਉਪਯੋਗਤਾ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪੇਂਡੂ ਵਿਕਾਸ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ 04 ਮਈ 2020 ਨੂੰ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ, ਜੀਈਐੱਮ ਉੱਤੇ 3,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਐਸਐਚਜੀ ਰਜਿਸਟਰਡ ਵਿਕਰੇਤਾ ਹਨ ਅਤੇ ਪੋਰਟਲ 'ਤੇ ਲਗਭਗ 1000 ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। 

ਕੌਮੀ ਬਾਂਸ ਮਿਸ਼ਨ ਅਤੇ ਜੀਈਐੱਮ ਦੀ ਇੱਕ ਵਿਲੱਖਣ ਪਹਿਲ, "ਗ੍ਰੀਨ ਗੋਲਡ ਕੁਲੈਕਸ਼ਨ" ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਬਣੇ ਬਾਂਸ ਉਤਪਾਦਾਂ,  ਦਸਤਕਾਰੀ, ਡਿਸਪੋਜ਼ਲ ਉਤਪਾਦਾਂ ਅਤੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਉਪਯੋਗ ਦੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਪੇਂਡੂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਬਾਂਸ ਦੇ ਕਾਰੀਗਰਾਂ, ਜੁਲਾਹੇ ਅਤੇ ਉੱਦਮੀਆਂ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰੀ ਖਰੀਦਦਾਰਾਂ ਤੱਕ ਮਾਰਕੀਟ ਪਹੁੰਚ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਲਗਭਗ 1,200 ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਿਕਰੇਤਾਵਾਂ ਨੇ ਪੋਰਟਲ 'ਤੇ ਆਪਣੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਨੂੰ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਰਜਿਸਟਰਡ ਅਤੇ ਸੂਚੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਹੈ।  ਇਹ ਪਹਿਲ ਸਰਕਾਰੀ ਖਰੀਦਦਾਰਾਂ ਦਰਮਿਆਨ ਬਾਂਸ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਅਤੇ ਅਪਨਾਉਣ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਇੱਕ ਆਤਮਨਿਰਭਰ ਭਾਰਤ ਲਈ ਇੱਕ ਪੂਰਨ ਪੇਂਡੂ ਆਰਥਿਕਤਾ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਜੀਈਐੱਮ ਕੋਲ ਆਊਟਰੀਚ ਅਤੇ ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ ਲਈ ਸਮਰਪਿਤ ਟੀਮਾਂ ਹਨ ਜੋ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਦੇ ਸਾਰੇ ਵਿਕਰੇਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਮੁਤਾਬਕ ਔਫਲਾਈਨ ਅਤੇ ਔਨਲਾਈਨ ਜ਼ਰੂਰਤ-ਅਧਾਰਤ ਸਿਖਲਾਈ ਅਤੇ ਵੈਬਿਨਾਰ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਜੀਈਐੱਮ ਕੋਲ ਇੱਕ ਸਮਰਪਿਤ ਔਨਲਾਈਨ ਲਰਨਿੰਗ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਸਿਸਟਮ (ਐਲਐਮਐਸ) ਪੋਰਟਲ ਵੀ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਦੇ ਸਾਰੇ ਸਿਖਲਾਈ ਸਰੋਤ ਅਪਲੋਡ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਚੈਟਬੋਟ “ਜੀਮੀ” ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਿਸਮ ਦੇ ਵਿਕਰੇਤਾ ਨੂੰ ਅਨੁਭਵੀ ਪ੍ਰਸੰਗਿਕ ਸਹਾਇਤਾ ਲਈ ਪਲੇਟਫਾਰਮ 'ਤੇ ਜਾਣ ਸਮੇਂ ਵਰਚੁਅਲ ਸਹਾਇਕ ਵਰਗੀਆਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। 

*****

ਵਾਈਬੀ / ਐੱਸ