ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅਰਥਚਾਰੇ ਨੂੰ ਹੁਲਾਰਾ ਦੇਣ, ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੇ ਆਯਾਤ ਬਿੱਲ ਦੇ ਕਾਰਨ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮੁਦਰਾ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਅਤੇ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਦੇ ਵਿਜ਼ਨ ਨਾਲ, ਸਰਕਾਰ ਨੇ 2022 ਤੱਕ ਪੈਟਰੋਲ ਨਾਲ 10% ਅਤੇ 2025 ਤੱਕ 20% ਈਂਧਣ ਗ੍ਰੇਡ ਦੀ ਬਲੈਂਡਿੰਗ ਦਾ ਟੀਚਾ ਮਿੱਥਿਆ ਹੈ।

ਖੰਡ ਸੈਕਟਰ ਨੂੰ ਸਹਿਯੋਗ ਦੇਣ ਅਤੇ ਗੰਨਾ ਉਤਪਾਦਕਾਂ ਦੇ ਹਿੱਤ ਲਈ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਬੀ-ਹੈਵੀ ਮੂਲੇਸਸ, ਗੰਨੇ ਦਾ ਰਸ, ਖੰਡ ਦਾ ਸ਼ਰਬਤ ਅਤੇ ਖੰਡ ਅਤੇ ਖੰਡ ਮਿੱਲਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਵਾਧੂ ਗੰਨੇ ਨੂੰ ਈਥੇਨੌਲ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕਰਨ ਲਈ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਦੀ ਆਗਿਆ ਵੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ; ਪਿਛਲੇ ਗੰਨਾ ਸੀਜ਼ਨ 2019-20 ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 9 ਲੱਖ ਮੀਟ੍ਰਿਕ ਟਨ ਖੰਡ ਨੂੰ ਈਥੇਨੌਲ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਗਿਆ ਸੀ। ਮੌਜੂਦਾ ਖੰਡ ਸੀਜ਼ਨ 2020-21 ਵਿੱਚ, ਇਹ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ ਕਿ 20 ਲੱਖ ਮੀਟ੍ਰਿਕ ਟਨ ਤੋਂ ਵਧੇਰੇ ਖੰਡ ਨੂੰ ਈਥੇਨੌਲ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ। ਸਾਲ 2025 ਤੱਕ, 50-60 ਲੱਖ ਮੀਟ੍ਰਿਕ ਟਨ ਵਾਧੂ ਖੰਡ ਨੂੰ ਈਥਨੌਲ ਵੱਲ ਤਬਦੀਲ ਕਰਨ ਦਾ ਟੀਚਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਖੰਡ ਦੇ ਉੱਚ ਮਾਲ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੱਲ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਮਿੱਲਾਂ ਦੀ ਤਰਲਤਾ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਗੰਨੇ ਦੇ ਬਕਾਏ ਦੀ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਅਦਾਇਗੀ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਮਿਲੇਗੀ। ਪਿਛਲੇ 3 ਖੰਡ ਸੀਜ਼ਨਾਂ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 22,000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਮਾਲੀਆ ਸ਼ੂਗਰ ਮਿੱਲਾਂ / ਡਿਸਟਿਲਰੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਓਐੱਮਸੀ ਨੂੰ ਈਥਨੌਲ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਇਆ ਸੀ।

ਈਂਧਣ ਗਰੇਡ ਈਥਨੌਲ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਅਤੇ ਮਿਕਦਾਰ ਟੀਚਿਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ, ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਈਥਨੌਲ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਲਈ ਮੱਕੀ ਅਤੇ ਚੌਲਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦੀ ਇਜਾਜਤ ਦਿਤੀ ਹੈ ਕਿ ਐਫਸੀਆਈ ਕੋਲ ਉਪਲੱਬਧ ਚੌਲ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਡਿਸਟਿਲਰੀਆਂ ਲਈ ਉਪਲਬਧ ਕਰਵਾਏ ਜਾਣਗੇ। ਵਾਧੂ ਖੁਰਾਕੀ ਅਨਾਜ ਦੀ ਵਧੇਰੇ ਖਪਤ ਨਾਲ ਆਖਰਕਾਰ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਲਾਭ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਅਤੇ ਭਰੋਸੇਯੋਗ ਖਰੀਦਦਾਰਾਂ ਲਈ ਵਧੀਆ ਕੀਮਤ ਮਿਲੇਗੀ; ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਦੇ ਕਰੋੜਾਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਆਮਦਨੀ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੋਏਗਾ।

ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਮੱਕੀ ਤੋਂ ਈਥਨੌਲ ਦੀ ਕੀਮਤ 51.55 ਰੁਪਏ / ਲੀਟਰ ਅਤੇ ਐਫਸੀਆਈ ਨਾਲ ਉਪਲੱਬਧ ਚੌਲ 56.87 ਰੁਪਏ / ਲੀਟਰ ਈਥਨੌਲ ਸਪਲਾਈ ਸਾਲ 2020-21 ਲਈ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2020-21 ਲਈ, ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਈਥਨੌਲ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਲਈ ਐਫਸੀਆਈ ਚੌਲਾਂ ਦੀ ਕੀਮਤ 2000 ਰੁਪਏ / ਕੁਇੰਟਲ ਤੈਅ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2021-22 ਲਈ, ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਈਥਨੌਲ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਲਈ ਐਫਸੀਆਈ ਚੌਲਾਂ ਦੀ ਕੀਮਤ 2000 ਰੁਪਏ / ਕੁਇੰਟਲ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਉਦਯੋਗ ਨੂੰ ਕੱਚੇ ਮਾਲ ਦੀ ਕੀਮਤ ਵਿੱਚ ਸਥਿਰਤਾ ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਉਪਲਬਧਤਾ ਬਾਰੇ ਭਰੋਸਾ ਦੇਵੇਗਾ। ਈਥਨੌਲ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਲਈ ਵਾਧੂ ਚੌਲਾਂ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਲਈ, ਡਿਸਟਿਲਰੀ ਨੂੰ ਲੋੜੀਂਦੀ / ਲੌਜਿਸਟਿਕਸ ਅਨੁਸਾਰ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਐਫਸੀਆਈ ਡੀਪੂ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਨ ਦੀ ਖੁੱਲ੍ਹ ਹੈ।

ਮੌਜੂਦਾ ਈਥਨੌਲ ਸਪਲਾਈ ਸਾਲ (ਈਐਸਵਾਈ) 2020-21 (ਦਸੰਬਰ ਤੋਂ ਨਵੰਬਰ) ਵਿੱਚ 8.5% ਮਿਸ਼ਰਨ ਟੀਚੇ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ, ਓਐਮਸੀ ਨੂੰ ਲਗਭਗ 325 ਕਰੋੜ ਲੀਟਰ ਈਥਨੌਲ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ। 26.04.2021 ਤੱਕ, ਓਐੱਮਸੀ ਦੁਆਰਾ ਖੰਡ ਮਿੱਲਾਂ / ਡਿਸਟਿਲਰੀਆਂ ਨੂੰ ਤਕਰੀਬਨ 349 ਕਰੋੜ ਲੀਟਰ ਈਥਨੌਲ ਅਲਾਟ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਲਗਭਗ 302 ਕਰੋੜ ਲੀਟਰ ਦੇ ਠੇਕੇ ਡਿਸਟਿਲਰੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਦਸਤਖਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ ਅਤੇ 124 ਕਰੋੜ ਲੀਟਰ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਮਿਸ਼ਰਨ ਟੀਚੇ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਡੀਐਫਪੀਡੀ ਅਤੇ ਐਮਓਪੀਐਨਜੀ / ਓਐਮਸੀ ਦੁਆਰਾ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਨਾਲ ਹੀ, ਅਗਲੇ ਈਥਨੌਲ ਸਪਲਾਈ ਸਾਲ 2021-22 ਵਿੱਚ, 10% ਮਿਸ਼ਰਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਓਐੱਮਸੀ ਨੂੰ 400 ਕਰੋੜ ਲਿਟਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਈਥਨੌਲ ਸਪਲਾਈ ਕਰਨ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ।

ਮੌਜੂਦਾ ਸਮਰੱਥਾ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵਧਾਉਣ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ, ਡੀਐਫਪੀਡੀ ਨੇ ਨਵੀਂ ਅਨਾਜ ਅਧਾਰਤ ਡਿਸਟਿਲਰੀਆਂ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ / ਮੌਜੂਦਾ ਅਨਾਜ ਅਧਾਰਤ ਡਿਸਟਿਲਰੀਆਂ, ਡੁਅਲ ਫੀਡ ਡਿਸਟਿਲਰੀ ਅਤੇ ਸੀਰੇ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਡਿਸਟਿਲਰੀਆਂ ਦੇ ਈਥਨੌਲ ਅਤੇ ਈਥਨੌਲ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਕਰਨ ਲਈ ਸੋਧੀ ਵਿਆਜ ਮਾਲੀ ਸਹਾਇਤਾ ਸਕੀਮ ਨੂੰ 14.01.2021 ਨੂੰ ਸੂਚਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਕਰਜ਼ੇ ਦੀ ਰਕਮ ਲਈ 1684 ਕਰੋੜ ਲੀਟਰ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਵਾਲੇ 422 ਪ੍ਰਸਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਡੀਐਫਪੀਡੀ ਦੁਆਰਾ 42000 ਕਰੋੜ ਦੀ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਹ ਉਮੀਦ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਪ੍ਰਵਾਨਿਤ ਪ੍ਰਸਤਾਵਾਂ ਤੋਂ ਅਗਲੇ 2 ਤੋਂ 4 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ 600 ਕਰੋੜ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੀਟਰ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟਾਂ ਅਤੇ ਚੱਲ ਰਹੇ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟਾਂ ਤੋਂ ਈਥਨੌਲ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ 2024-25 ਤੱਕ 1500 ਕਰੋੜ ਲੀਟਰ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜੋ 20% ਮਿਸ਼ਰਣ ਟੀਚੇ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕਾਫ਼ੀ ਹੋਵੇਗੀ।

ਗੰਨੇ ਅਤੇ ਈਥਨੌਲ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਤਿੰਨ ਰਾਜਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਅਤੇ ਕਰਨਾਟਕ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਿੰਨਾਂ ਰਾਜਾਂ ਤੋਂ ਈਥਨੌਲ ਦੂਰ ਦੁਰਾਡੇ ਰਾਜਾਂ ਦੀ ਢੋਆ-ਢੁਆਈ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਆਵਾਜਾਈ ਲਾਗਤ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਅਨਾਜ ਅਧਾਰਤ ਨਵੀਂਆਂ ਡਿਸਟਿਲਰੀਆਂ ਨਾਲ ਈਥਨੌਲ ਦੀ ਵੰਡ ਕੀਤੀ ਜਾਏਗੀ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀ ਆਵਾਜਾਈ ਖਰਚੇ ਦੀ ਬਚਤ ਹੋਵੇਗੀ ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਿਸ਼ਰਣ ਦੇ ਟੀਚੇ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਦੇਰੀ ਨੂੰ ਰੋਕਿਆ ਜਾਏਗਾ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਲਾਭ ਹੋਵੇਗਾ।

ਈਥਨੌਲ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਲਈ, ਫੀਡ ਸਟਾਕ ਦੀ ਕਾਫ਼ੀ ਉਪਲਬਧਤਾ ਹੈ; ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਫੀਡ ਸਟਾਕਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਈਥਨੌਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵੀ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਈਥਨੌਲ ਦਾ ਭਰੋਸਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਖਰੀਦਦਾਰ ਬਣਨ ਵਾਲੇ ਓਐੱਮਸੀ ਨੇ ਅਗਲੇ 10-15 ਸਾਲਾਂ ਲਈ ਡਿਸਟਿਲਰੀਆਂ ਤੋਂ ਈਥੇਨੌਲ ਦੀ ਖਰੀਦ ਨੂੰ ਸੁਖਾਲ਼ਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਇਹ ਈਥਨੌਲ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਵਿਹਾਰਕ ਹਨ। ਵਾਤਾਵਰਣ, ਜੰਗਲਾਤ ਅਤੇ ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਵੀ ਈਥਨੌਲ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟਾਂ ਲਈ ਵਾਤਾਵਰਣ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ (ਈਸੀ) ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਸੁਚਾਰੂ ਬਣਾਇਆ ਹੈ। ਵਿੱਤ ਸੇਵਾਵਾਂ ਵਿਭਾਗ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਸਟੇਟ ਬੈਂਕ ਨੇ ਈਥਨੌਲ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਲਈ ਕਰਜ਼ਿਆਂ ਦੀ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਅਤੇ ਵੰਡ ਲਈ ਮਿਆਰੀ ਸੰਚਾਲਨ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ (ਐਸਓਪੀ) ਵੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਰਜ਼ਿਆਂ ਦੀ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਅਤੇ ਵੰਡ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਲਿਆਵੇਗੀ।

ਈਥਨੌਲ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਨਾਲ ਨਾ ਸਿਰਫ ਵਧੇਰੇ ਖੰਡ ਨੂੰ ਈਥਨੌਲ ਵਿੱਚ ਬਦਲਿਆ ਜਾ ਸਕੇਗਾ, ਬਲਕਿ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਵਿਚ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ, ਖ਼ਾਸਕਰ ਮੱਕੀ / ਜਵਾਰ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਪਾਣੀ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ। ਇਹ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਫੀਡ ਸਟਾਕਾਂ ਤੋਂ ਈਥਨੌਲ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਨੂੰ ਵਧਾਏਗਾ, ਪੈਟਰੋਲ ਨਾਲ ਈਥਨੌਲ ਦੇ ਮਿਸ਼ਰਣ ਟੀਚਿਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰੇਗਾ ਅਤੇ ਆਤਮਨਿਰਭਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਟੀਚੇ ਨੂੰ ਸਮਝਦਿਆਂ ਕੱਚੇ ਤੇਲ 'ਤੇ ਦਰਾਮਦ ਨਿਰਭਰਤਾ ਨੂੰ ਘਟਾਏਗਾ। ਇਹ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਆਮਦਨੀ ਨੂੰ ਵੀ ਵਧਾਏਗਾ ਕਿਉਂਕਿ ਨਵੀਂਆਂ ਡਿਸਟਿਲਰੀਆਂ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਨਾਲ ਨਾ ਸਿਰਫ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਵਧੇਗੀ, ਬਲਕਿ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਦਾ ਵਧੀਆ ਭਾਅ ਮਿਲਣ ਦਾ ਭਰੋਸਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।

****

ਡੀਜੇਐਨ / ਐਮਐਸ