নমস্কাৰ!

এই কাৰ্যসূচীত মোৰ সৈতে উপস্থিত থকা গুজৰাটৰ ৰাজ্যপাল আচাৰ্য শ্ৰী দেৱব্ৰতজী, দেশৰ শিক্ষামন্ত্ৰী শ্ৰী ৰমেশ পোখৰিয়াল নিশাংকজী, গুজৰাটৰ মুখ্যমন্ত্ৰী শ্ৰী বিজয় ৰূপাণীজী, গুজৰাটৰ শিক্ষামন্ত্ৰী শ্ৰী ভূপেন্দ্ৰ সিংজী, ইউজিচিৰ অধ্যক্ষ অধ্যাপক ডি পি সিংজী, বাবাচাহেব আম্বেদকাৰ মুক্ত বিশ্ববিদ্যালয়ৰ উপাচাৰ্য অধ্যাপক অমী উপাধ্যায়জী, এছ’চিয়েশ্যন অৱ ইণ্ডিয়ান ইউনিভাৰ্ছিটিজৰ সভাপতি অধ্যাপক তাজ প্ৰতাপজী, প্ৰতিগৰাকী গণ্যমান্য ব্যক্তি আৰু বন্ধুবৰ্গ।

আজি দেশে স্বাধীনতাৰ অমৃত মহোৎসৱ উদযাপন কৰি থকাৰ সময়তে বাবাচাহেব আম্বেদকাৰজীৰ জন্ম জয়ন্তীয়েও আমাক সেই মহান যজ্ঞৰ সৈতে আৰু ভৱিষ্যতৰ অনুপ্ৰেৰণাৰ সৈতে সংযোগ কৰিছে। কৃতজ্ঞ ৰাষ্ট্ৰ আৰু সকলো দেশবাসীৰ হৈ মই বাবাচাহেবলৈ শ্ৰদ্ধাঞ্জলি জ্ঞাপন কৰিছোঁ।

বন্ধুসকল,

স্বাধীনতা সংগ্ৰামৰ সময়ত, আমাৰ লাখ লাখ স্বাধীনতা সংগ্ৰামীয়ে এক সুসংগত আৰু সামগ্ৰিক ভাৰতৰ সপোন দেখিছিল। বাবাচাহেবে সেই সপোনবোৰ সংবিধানৰ ৰূপত দেশত বাস্তৱায়িত কৰাৰ আৰম্ভণি কৰিছিল। আজি ভাৰতে এক নতুন ভৱিষ্যত গঢ়ি আছে আৰু একেখন সংবিধান অনুসৰণ কৰি সফলতাৰ নতুন মাত্ৰা লাভ কৰিছে।

বন্ধুসকল,

আজি ভাৰতীয় বিশ্ববিদ্যালয় সন্থাৰ উপাচাৰ্যসকলৰ ৯৫ সংখ্যক বৈঠক এই পৱিত্ৰ দিনটোত অনুষ্ঠিত হৈছে। বাবাচাহেব আম্বেদকাৰ মুক্ত বিশ্ববিদ্যালয়ে ‘বাবাচাহেব সমৰস্তা আসন’ স্থাপনৰ কথা ঘোষণা কৰিছে। শ্ৰী কিশোৰ মাকৱানাজীয়ে বাবাচাহেবৰ জীৱন, তেওঁৰ চিন্তা আৰু আদৰ্শৰ ওপৰত লিখা চাৰিখন কিতাপ মুকলি কৰা হৈছে। মই এই প্ৰচেষ্টাৰ সৈতে জড়িত সকলো বিশিষ্ট ব্যক্তিক অভিনন্দন জনাইছোঁ।

বন্ধুসকল,

ভাৰত বিশ্বত গণতন্ত্ৰৰ মাতৃ হৈ আহিছে। গণতন্ত্ৰ আমাৰ সভ্যতা আৰু আমাৰ জীৱন শৈলীৰ এক অবিচ্ছেদ্য অংগ হৈ আহিছে। বাবাচাহেবে স্বাধীন ভাৰতৰ বাবে এক শক্তিশালী ভেটি স্থাপন কৰিছিল যাতে ৰাষ্ট্ৰখনে ইয়াৰ গণতান্ত্ৰিক ঐতিহ্য শক্তিশালী কৰি আগবাঢ়িব পাৰে। যেতিয়া আমি বাবাচাহেব পঢ়োঁ আৰু বুজি উঠো, আমি অনুভৱ কৰোঁ যে তেওঁ এজন সাৰ্বজনীন দৃষ্টিভংগীৰ ব্যক্তি আছিল।

শ্ৰী কিশোৰ মাকৱানাজীৰ গ্ৰন্থখনত বাবাচাহেবৰ দৰ্শনৰ এক স্পষ্ট দৃষ্টি আছে। যদিও তেওঁৰ এখন কিতাপত বাবাচাহেবৰ ‘জীৱন দৰ্শন’ পৰিচয় কৰাই দিয়া হৈছে, আনখনে ‘ব্যক্তি দৰ্শন’ (ব্যক্তিগত দৰ্শন)ৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰিছে। একেদৰে, তৃতীয় কিতাপখনে বাবাচাহেবৰ ‘ৰাষ্ট্ৰ দৰ্শন’ (ৰাষ্ট্ৰীয় দৰ্শন)ৰ ওপৰত আলোকপাত কৰিছে, আনহাতে চতুৰ্থখন কিতাপ ‘আয়াম দৰ্শন’-এ দেশবাসীৰ বাবে তেওঁৰ দৰ্শনৰ পৰিচয় দিব। এই চাৰিটা দৰ্শন কোনো আধুনিক শাস্ত্ৰতকৈ কম নহয়।

মই বিচাৰো যে মহাবিদ্যালয় আৰু বিশ্ববিদ্যালয়ত আমাৰ নতুন প্ৰজন্মই এনেধৰণৰ কিতাপ অধিক পঢ়িব। সামগ্ৰিক সমাজেই হওঁক, দলিত-বঞ্চিত সমাজৰ অধিকাৰৰ বাবে চিন্তাই হওঁক, মহিলাৰ উন্নতি আৰু অৱদানৰ প্ৰশ্নই হওঁক বা শিক্ষা আৰু বিশেষকৈ উচ্চ শিক্ষাৰ ক্ষেত্ৰত বাবাচাহেবৰ দৃষ্টিভংগীয়েই হওঁক-এই সকলোবোৰে দেশৰ যুৱসকলক বাবাচাহেবক বুজি পোৱাৰ সুযোগ প্ৰদান কৰিব।

বন্ধুসকল,

চিকিৎসক আম্বেদকাৰে ক’বঃ

‘মোৰ তিনিজন শ্ৰদ্ধাৰ দেৱতা হৈছে-জ্ঞান, আত্মসন্মান আৰু নম্ৰতা।’ আত্মসন্মান জ্ঞানৰ সৈতে আহে আৰু ইয়ে এজন ব্যক্তিক তেওঁৰ অধিকাৰৰ বিষয়ে সজাগ কৰে। সম অধিকাৰৰ জৰিয়তে সামাজিক সম্প্ৰীতিৰ উদ্ভৱ হয় আৰু দেশখন আগবাঢ়ে।

আমি সকলোৱে বাবাচাহেবৰ জীৱন সংগ্ৰামৰ সৈতে পৰিচিত। ইমানবোৰ সংগ্ৰামৰ পিছতো বাবাচাহেবে যি স্থিতিত উপনীত হৈছিল সেয়া আমাৰ সকলোৰে বাবে এক ডাঙৰ অনুপ্ৰেৰণা। বাবাচাহেব আম্বেদকাৰে দেখুওৱা পথত দেশক আগুৱাই নিয়াৰ ক্ষেত্ৰত আমাৰ শিক্ষা ব্যৱস্থা আৰু বিশ্ববিদ্যালয়সমূহৰ দায়িত্ব আছে। আৰু যেতিয়া ই এক ৰাষ্ট্ৰ হিচাপে উমৈহতীয়া লক্ষ্য আৰু অংশীদাৰী প্ৰচেষ্টাৰ বিষয় হয়, সামূহিক প্ৰচেষ্টাবোৰ সফলতাৰ মাধ্যম হৈ পৰে।

সেয়েহে, মই ভাবো এছ’চিয়েশ্যন অৱ ইণ্ডিয়ান ইউনিভাৰ্চিটিজৰ ভূমিকা অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ হৈ পৰিছে। এআইইউৰ ওচৰত ডঃ সৰ্বপল্লী ৰাধাকৃষ্ণণজী, ডঃ শ্যামা প্ৰসাদ মুখাৰ্জী, শ্ৰীমতী হংসা মেহতা আৰু ডঃ জাকিৰ হুছেইনৰ দৰে পণ্ডিতসকলৰ উত্তৰাধিকাৰী আছে।

ডঃ ৰাধাকৃষ্ণণজীয়ে কৈছিলঃ ‘শিক্ষাৰ অন্তিম ফল এজন মুক্ত সৃষ্টিশীল ব্যক্তি হ’ব লাগে, যি ঐতিহাসিক পৰিস্থিতি আৰু প্ৰকৃতিৰ প্ৰতিকূলতাৰ বিৰুদ্ধে যুঁজ দিব পাৰে’।

ইয়াৰ অৰ্থ হৈছে যে শিক্ষা এনেধৰণৰ হোৱা উচিত যিয়ে ব্যক্তিজনক মুক্ত কৰে যাতে তেওঁ মুকলিকৈ চিন্তা কৰিব পাৰে আৰু এক নতুন চিন্তাৰে কিবা নতুন কৰিব পাৰে। তেওঁ বিশ্বাস কৰিছিল যে আমি আমাৰ শিক্ষা ব্যৱস্থা সমগ্ৰ বিশ্বক এটা ইউনিট হিচাপে লৈ বিকশিত কৰা উচিত। কিন্তু একে সময়তে, তেওঁ শিক্ষাৰ ভাৰতীয় চৰিত্ৰৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে। ই আজিৰ গোলকীয় পৰিস্থিতিত আৰু অধিক গুৰুত্বপূৰ্ণ হৈ পৰিছে।

এতিয়া ইয়াত নতুন ‘ৰাষ্ট্ৰীয় শিক্ষা নীতি’ আৰু ইয়াৰ ৰূপায়ণৰ পৰিকল্পনাৰ ওপৰত বিশেষ বিষয় মুকলি কৰা হৈছে। এই বিষয়সমূহ হৈছে ৰাষ্ট্ৰীয় শিক্ষা নীতি কেনেদৰে এক ভৱিষ্যত নীতি, বিশ্বব্যাপী মাপকাঠিৰ এক নীতি তাৰ বিতং নথিপত্ৰ। আপোনালোক সকলো বিদ্বান ৰাষ্ট্ৰীয় শিক্ষা নীতিৰ সূক্ষ্মতাৰ সৈতে পৰিচিত। ডঃ ৰাধাকৃষ্ণণজীয়ে শিক্ষাৰ যি উদ্দেশ্যৰ কথা কৈছিল সেয়া এই নীতিৰ মূল বিষয়ত প্ৰতিফলিত হৈছে।

মোক কোৱা হৈছে যে এইবাৰ আলোচনাচক্ৰৰ বিষয়বস্তু হৈছে-‘ভাৰতত উচ্চ শিক্ষাৰ পৰিৱৰ্তনৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰীয় শৈক্ষিক নীতি-২০২০ ৰূপায়ণ’। ইয়াৰ বাবে আপোনালোক সকলোৱে অভিনন্দনৰ যোগ্য।

মই বিশেষজ্ঞসকলৰ সৈতে নিৰন্তৰ এনইপিৰ বিষয়ে আলোচনা কৰি আছোঁ। ৰাষ্ট্ৰীয় শিক্ষা নীতি ইয়াৰ কাৰ্যকৰীকৰণৰ দৰেই ব্যৱহাৰিক।

বন্ধুসকল,

আপোনাসৱে আপোনাসৱৰ গোটেই জীৱন শিক্ষাৰ বাবে উৎসৰ্গিত কৰিছে। আপোনাসৱ সকলোৱে ভালদৰে জানে যে প্ৰতিজন শিক্ষাৰ্থীৰ নিজা সামৰ্থ্য আৰু ক্ষমতা আছে। এই সামৰ্থ্যৰ ওপৰত আধাৰিত কৰি, শিক্ষাৰ্থী আৰু শিক্ষকসকলৰ সন্মুখত তিনিটা প্ৰশ্ন আহে।

প্ৰথম: তেওঁলোকে কি কৰিব পাৰে?

দ্বিতীয়: যদি তেওঁলোকক সঠিকভাৱে শিকোৱা হয় তেন্তে তেওঁলোকৰ সম্ভাৱনা কি?

আৰু, তৃতীয়, তেওঁলোকে কি কৰিব বিচাৰে?

এজন শিক্ষাৰ্থীয়ে যি কৰিব পাৰে সেয়া হ’ল তেওঁৰ আভ্যন্তৰীণ শক্তি। কিন্তু যদি আমি তেওঁৰ আভ্যন্তৰীণ শক্তিত প্ৰতিষ্ঠানগত শক্তি যোগ কৰোঁ, তেন্তে তেওঁৰ বিকাশ বিস্তৃত হৈ পৰে। এই সংমিশ্ৰণৰ দ্বাৰা, আমাৰ যুৱক-যুৱতীসকলে তেওঁলোকে যি কৰিব বিচাৰে সেয়া কৰিব পাৰে। সেয়েহে, দেশৰ বিশেষ গুৰুত্ব হৈছে দক্ষতা বিকাশৰ ওপৰত। যিহেতু দেশখনে আত্মনিৰ্ভৰ ভাৰত অভিযানৰ সৈতে আগবাঢ়ি আছে সেয়ে দক্ষ যুৱক-যুৱতীসকলৰ ভূমিকা আৰু চাহিদাও বৃদ্ধি পাইছে।

বন্ধুসকল,

দক্ষতাৰ শক্তিৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখি ডঃ শ্যামা প্ৰসাদ মুখাৰ্জীয়ে দশক পূৰ্বে শিক্ষানুষ্ঠান আৰু উদ্যোগসমূহৰ সহযোগিতাৰ ওপৰত অধিক গুৰুত্ব আৰোপ কৰিছিল। আজি দেশত যথেষ্ট সুযোগ আছে আৰু আধুনিক সময়ৰ নতুন উদ্যোগ আছে। ভাৰতক কৃত্ৰিম বুদ্ধিমত্তা, ইণ্টাৰনেট অৱ থিংছ, বিগ ডাটা, থ্ৰী ডি মুদ্ৰণ, ভাৰ্চুৱেল ৰিয়েলিটি, ৰবটিক্স, মোবাইল প্ৰযুক্তি, ভূ-তথ্য বিজ্ঞান, স্মাৰ্ট স্বাস্থ্যসেৱা আৰু প্ৰতিৰক্ষা খণ্ডৰ ভৱিষ্যত কেন্দ্ৰ হিচাপে চোৱা হৈছে। দেশখনে এই প্ৰয়োজনীয়তাবোৰ পূৰণ কৰিবলৈ বৃহৎ পদক্ষেপ গ্ৰহণ কৰি আছে।

দেশৰ তিনিখন ডাঙৰ মহানগৰত ভাৰতীয় দক্ষতা প্ৰতিষ্ঠান স্থাপন কৰা হৈছে। ইণ্ডিয়ান ইনষ্টিটিউট অৱ স্কিলছৰ প্ৰথম দলটো ইতিমধ্যে কেইমাহমান আগতে ডিচেম্বৰত মুম্বাইত আৰম্ভ হৈছে। ২০১৮ চনত নাছকমৰ সৈতে ফিউচাৰ স্কিলচ ইনিচিয়েটিভ আৰম্ভ কৰা হৈছিল। এই প্ৰচেষ্টাৰ জৰিয়তে ১০ টা উদীয়মান প্ৰযুক্তিত ১৫০ তকৈও অধিক দক্ষতাৰ সংহতিৰ প্ৰশিক্ষণ প্ৰদান কৰা হয়।

বন্ধুসকল,

শিক্ষাৰ ওপৰত নতুন ৰাষ্ট্ৰীয় নীতিত এনইটিএফৰ ব্যৱস্থা কৰা হৈছে যিয়ে শিক্ষাৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰযুক্তিৰ সৰ্বাধিক ব্যৱহাৰৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে। আমি বিচাৰো যে সকলো বিশ্ববিদ্যালয় বহুমুখী হওক। আমি শিক্ষাৰ্থীসকলক নমনীয়তা প্ৰদান কৰিব বিচাৰো যাতে তেওঁলোকে সহজ প্ৰৱেশ-প্ৰস্থান আৰু একাডেমিক বেংক অৱ ক্ৰেডিটৰ জৰিয়তে যিকোনো স্থানত সহজে পাঠ্যক্ৰম সম্পূৰ্ণ কৰিব পাৰে। এই সকলোবোৰ লক্ষ্য প্ৰাপ্তিৰ বাবে দেশৰ প্ৰতিখন বিশ্ববিদ্যালয়ে একেলগে কাম কৰিব লাগিব। সকলো উপাচাৰ্যই ইয়াৰ প্ৰতি বিশেষ মনোযোগ দিব লাগিব।

আমি দেশত সৃষ্টি কৰিব পৰা নতুন সম্ভাৱনাৰ বাবে আমাৰ বিশ্ববিদ্যালয়সমূহত এক বৃহৎ দক্ষতা পুল সৃষ্টি কৰা হ’ব। আপোনালোক সকলোকে এই দিশত অধিক দ্ৰুততাৰে কাম কৰিবলৈ অনুৰোধ কৰা হৈছে আৰু এক নিৰ্ধাৰিত সময়ৰ ভিতৰত কামটো সম্পূৰ্ণ কৰা উচিত।

বন্ধুসকল,

দেশে বাবাচাহেব আম্বেদকাৰৰ পদাংক অনুসৰণ কৰি দৰিদ্ৰ, দলিত, ভুক্তভোগী, শোষিত আৰু বঞ্চিতসকলৰ জীৱন দ্ৰুতগতিত পৰিৱৰ্তন কৰি আছে। বাবাচাহেবে সমান সুযোগ আৰু সমান অধিকাৰৰ বিষয়ে কথা কৈছিল। আজি, জন ধন একাউণ্টৰ দৰে আঁচনিৰ ফলত প্ৰতিজন ব্যক্তিৰ বিত্তীয় অন্তৰ্ভুক্তি ঘটিছে আৰু ডিবিটিৰ জৰিয়তে ধন পোনপটীয়াকৈ তেওঁলোকৰ একাউণ্টলৈ গৈ আছে।ডিজিটেল অৰ্থনীতিৰ বাবে মুকলি কৰা ভীম ইউপিআই আজি দৰিদ্ৰসকলৰ বাবে এক ডাঙৰ শক্তি হৈ পৰিছে। আজি প্ৰতিজন দৰিদ্ৰ ব্যক্তিয়ে এটা ঘৰ আৰু বিনামূলীয়া বিদ্যুৎ সংযোগ লাভ কৰিছে। একেদৰে, জল জীৱন মিছনৰ অধীনৰ গাওঁবোৰক বিশুদ্ধ পানী যোগান ধৰাৰ কাম চলি আছে।

যেতিয়া ক’ৰোনা সংকট হৈছিল, দেশখনে দৰিদ্ৰ আৰু শ্ৰমিকসকলৰ হৈ থিয় দিছিল। বিশ্বৰ সৰ্ববৃহৎ টিকাকৰণ কাৰ্যসূচীত দৰিদ্ৰ আৰু ধনীসকলৰ মাজত কোনোধৰণৰ বৈষম্য নাই। এইটো বাবাচাহেবে দেখুওৱা পথ আৰু এইবোৰ তেওঁৰ আদৰ্শ।

বন্ধুসকল,

বাবাচাহেবে সদায় মহিলা সৱলীকৰণৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰিছিল আৰু এই দিশত বহুতো প্ৰচেষ্টা হাতত লৈছিল। এই দৃষ্টিভংগীৰে দেশখনে আজি ইয়াৰ কন্যাসকলক নতুন সুযোগ প্ৰদান কৰিছে। ঘৰ আৰু বিদ্যালয়ত শৌচালয়ৰ পৰা সেনাবাহিনীত যুঁজাৰুৰ ভূমিকাত অৱতীৰ্ণ হোৱালৈকে, মহিলাসকল আজি দেশৰ প্ৰতিটো নীতিৰ কেন্দ্ৰত আছে।

একেদৰে, দেশখনে বাবাচাহেবৰ বাৰ্তা জনসাধাৰণ মাজলৈ প্ৰচাৰৰ উদ্দেশ্যে কাম কৰি আছে। বাবাচাহেবৰ সৈতে সম্পৰ্কিত স্থানসমূহ পঞ্চ তীৰ্থ হিচাপে বিকশিত কৰা হৈছে।

কেইবছৰমান আগতে, মই ডঃ আম্বেদকাৰ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় কেন্দ্ৰ উৎসৰ্গা কৰাৰ সুযোগ পাইছিলোঁ। আজি এই কেন্দ্ৰটো সামাজিক আৰু অৰ্থনৈতিক বিষয় আৰু বাবাচাহেবৰ জীৱনৰ ওপৰত গৱেষণাৰ কেন্দ্ৰ হিচাপে উদীয়মান হৈছে।

বন্ধুসকল,

আজি, আমি স্বাধীনতাৰ প্ৰায় ৭৫ বছৰৰ ওচৰ চাপিছোঁ, আৰু পৰৱৰ্তী ২৫ বছৰৰ বাবে আমাৰ লক্ষ্য আছে। দেশৰ ভৱিষ্যত, ভৱিষ্যতৰ লক্ষ্য আৰু সফলতা আমাৰ যুৱপ্ৰজন্মৰ সৈতে জড়িত। আমাৰ যুৱপ্ৰজন্মইহে এই সংকল্পবোৰ পূৰণ কৰিব। আমি দেশৰ যুৱপ্ৰজন্মক তেওঁলোকৰ সামৰ্থ্য অনুসৰি সুযোগ দিব লাগিব।

মই নিশ্চিত যে শিক্ষা জগতৰ আমাৰ সামূহিক সংকল্প আৰু সচেতন প্ৰচেষ্টাই নতুন ভাৰতৰ এই সপোনটো বাস্তৱায়িত কৰিব।

আমাৰ প্ৰচেষ্টা আৰু কঠোৰ পৰিশ্ৰম হ’ব বাবাচাহেবৰ প্ৰতি আমাৰ শ্ৰদ্ধাঞ্জলি।

এই শুভকামনাৰ সৈতে, মই আপোনালোক সকলোকে আকৌ এবাৰ বহুত ধন্যবাদ জনাইছোঁ। মই আপোনালোকক নৱৰাত্ৰিৰ শুভকামনা জনাইছোঁ। বাবাচাহেব আম্বেদকাৰৰ জন্ম জয়ন্তীত মই মোৰ বিশেষ শুভেচ্ছা জ্ঞাপন কৰিছোঁ।

অশেষ ধন্যবাদ।

************

DS/AKJ/VK/AK/KG