ਕੇਂਦਰੀ ਉੱਤਰ ਪੂਰਬੀ ਖੇਤਰ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ (ਸੁਤੰਤਰ ਚਾਰਜ), ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦਫਤਰ, ਪਰਸੋਨਲ, ਜਨਤਕ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ, ਪੈਨਸ਼ਨਾਂ, ਪਰਮਾਣੂ ਊਰਜਾ ਅਤੇ ਪੁਲਾੜ ਮੰਤਰਾਲੇ ਵਿੱਚ ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ ਡਾ. ਜਿਤੇਂਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਿਵੇਂ ਭਾਰਤ 2022 ਵਿੱਚ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ 75 ਸਾਲ ਦੇ ਜਸ਼ਨਾਂ ਮਨਾਉਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੈ, ਉੱਤਰ ਪੂਰਬ ਨਵੇਂ ਭਾਰਤ ਦਾ ਰਾਹ ਦਿਸੇਰਾ ਬਣੇਗਾ। ਆਈਸੀਆਰਆਈਈਆਰ ਵਲੋਂ "ਐਕਟ ਈਸਟ ਪਾਲਿਸੀ: ਉੱਤਰ ਪੂਰਬੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਵਪਾਰ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਅਤੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ" ਸਿਰਲੇਖ ਨਾਲ ਆਯੋਜਿਤ ਇੱਕ ਵੈਬਿਨਾਰ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਮਹਿਮਾਨ ਵਜੋਂ ਸੰਬੋਧਨ ਕਰਦਿਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉੱਤਰ ਪੂਰਬ ਨਵੇਂ ਭਾਰਤ ਲਈ ਤਰੱਕੀ ਦਾ ਇੰਜਣ ਹੋਵੇਗਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕੋਵਿਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੀ ਮਿਆਦ ਦੌਰਾਨ ਭਾਰਤ ਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਓਨੀ ਦੇਰ ਮੁੜ ਸੁਰਜੀਤ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ, ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਖੇਤਰ ਦੀਆਂ ਵਿਸ਼ਾਲ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਸਰੋਤਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ।

ਡਾ. ਜਿਤੇਂਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਇਹ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰੇਂਦਰ ਮੋਦੀ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਾਲ 2014 ਵਿੱਚ ਸੱਤਾ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ “ਐਕਟ ਈਸਟ” ਦਾ ਵਿਜ਼ਨ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਨੇ ਗੁਆਂਢੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਸਾਡੇ ਸੰਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਨਜ਼ਰੀਆ ਅਤੇ ਪਹੁੰਚ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ "ਲੁਕ ਈਸਟ ਪਾਲਿਸੀ" ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, ਜਦੋਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰੇਂਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਅਹੁਦਾ ਸੰਭਾਲਿਆ ਹੈ, ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਖੇਤਰ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤਰਜੀਹ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਵੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਜੇਕਰ ਭਾਰਤ ਪੂਰਬੀ ਸਰਹੱਦਾਂ ਪਾਰ ਦੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਜੁੜਨਾ ਹੈ ਤਾਂ ਪੂਰਬੀ ਸਰਹੱਦਾਂ ਨਾਲ ਲੱਗਦੇ ਇਲਾਕਿਆਂ, ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬ ਦੇ ਰਾਜਾਂ ਸਮੇਤ, ਦਾ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਅਧਾਰ ਹੋਣਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ।

ਡਾ. ਜਿਤੇਂਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਦੀ ਭੂਗੋਲਿਕ ਸਥਿਤੀ ਅਤੇ ਅਮੀਰ ਕੁਦਰਤੀ ਅਤੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ-ਜਲਵਾਯੂ ਸਰੋਤਾਂ ਦੇ ਨਾਲ, ਵਪਾਰ ਅਤੇ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਮੌਕਿਆਂ ਦੀ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਰਤੋਂ ਲਈ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਵੱਧ ਰਹੇ ਆਸੀਆਨ ਬਜ਼ਾਰ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੁਹਰਾਇਆ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰੇਂਦਰ ਮੋਦੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ-ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਸਮਝੌਤਾ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਮੁਕੰਮਲ ਹੋਇਆ, ਜਿਸਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਖੇਤਰਾਂ ਦੇ ਆਦਾਨ-ਪ੍ਰਦਾਨ ਹੋਏ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਹੋਰ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਅਸਾਨ ਅਤੇ ਖਰਚੇ ਨਾਲ ਅਸਾਨੀ ਨਾਲ ਪਹੁੰਚ ਹੋ ਸਕੇ।

ਸੰਪਰਕ ਦੇ ਮੁੱਦੇ 'ਤੇ ਡਾ: ਜਿਤੇਂਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਤੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਸੰਪਰਕ ਦੇ ਨਾਲ ਖੇਤਰ ਅਤੇ ਖੇਤਰ ਦਰਮਿਆਨ ਸੰਪਰਕ ਦੇ ਪਹਿਲੂ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੰਪਰਕ 'ਤੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦਰਮਿਆਨ ਅਗਰਤਲਾ-ਅਖੌਰਾ ਰੇਲ ਸੰਪਰਕ, ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੇ ਰਸਤੇ ਅੰਤਰ-ਮਾਲ ਆਵਾਜਾਈ ਲੜੀ ਅਤੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਜਲ ਮਾਰਗ, ਕਲਾਦਾਨ ਮਲਟੀਮੋਡਲ ਟਰਾਂਜ਼ਿਟ ਟਰਾਂਸਪੋਰਟ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਅਤੇ ਉੱਤਰ ਪੂਰਬ ਨੂੰ ਮਿਆਂਮਾਰ ਅਤੇ ਥਾਈਲੈਂਡ ਨਾਲ ਜੋੜਨ ਵਾਲਾ ਤਿਕੋਣਾ ਹਾਈਵੇ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਵਰਗੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ਦਾ ਵੀ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ। 

ਡਾ. ਜਿਤੇਂਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਐਕਟ ਈਸਟ 'ਤੇ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਉੱਤਰ ਪੂਰਬ ਖੇਤਰ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਪੁਲਾਂ ਦੇ ਸੁਧਾਰ, ਅੰਦਰੂਨੀ ਜਲ ਟ੍ਰਾਂਸਪੋਰਟ, ਹਵਾਈ ਅੱਡਿਆਂ, ਰੇਲ ਅਤੇ ਸੜਕਾਂ ਦੇ ਨੈਟਵਰਕ ਸੁਧਾਰ ਜਿਹੇ ਸਾਰੇ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ - ਕੁਝ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਉੱਤਰ ਪੂਰਬ ਤੋਂ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਖ਼ਬਰਾਂ ਦਾ ਕਾਰਜ ਸਰੂਪ ਬਦਲ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕੋਵਿਡ ਪ੍ਰਤੀ ਭਾਰਤ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰਿਆ ਅਤੇ ਦੂਸਰੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਨੇ ਸਾਡੇ ਗੁਆਂਢੀਆਂ ਨਾਲ ਸਾਡੇ ਸੰਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਅਤੇ ਸੰਕਟ ਦੇ ਸਮੇਂ ਸਾਡੇ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਰਹਿਣ ਦਾ ਸਾਡਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕੀਤਾ ਹੈ। ਉੱਤਰ ਪੂਰਬੀ ਖੇਤਰ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਸਾਡੀ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਅਤੇ ਨਿਰੰਤਰ ਯਤਨਾਂ ਦਾ ਸਬੂਤ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਆਸੀਆਨ ਦੇਸ਼ ਹੁਣ ਇਸ ਖੇਤਰ ਨਾਲ ਵਪਾਰਕ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰਨ ਦੀ ਤਾਕ ਵਿੱਚ ਹਨ।

ਡਾ: ਜਿਤੇਂਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਨਵੰਬਰ 2014 ਵਿੱਚ ਐਲਾਨ ਕੀਤੀ ਗਈ ‘ਐਕਟ ਈਸਟ ਪਾਲਿਸੀ’ 1992 ਵਿੱਚ ਲਾਗੂ ਕੀਤੀ ਗਈ “ਲੁੱਕ ਈਸਟ ਪਾਲਿਸੀ” ਦਾ ਅਪਗ੍ਰੇਡ ਰੂਪ ਸੀ। ਇਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਆਰਥਿਕ ਸਹਿਯੋਗ, ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਸੰਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸਰਗਰਮ ਅਤੇ ਵਿਵਹਾਰਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਨਾਲ ਹਿੰਦ-ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਖੇਤਰ ਦੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਰਣਨੀਤਕ ਸੰਬੰਧ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਉੱਤਰ ਪੂਰਬੀ ਖੇਤਰ (ਐਨਈਆਰ), ਜੋ ਦੱਖਣ ਪੂਰਬੀ ਏਸ਼ੀਆ ਖੇਤਰ ਦਾ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਦੁਆਰ ਹੈ, ਦਾ ਆਰਥਿਕ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਨੀਤੀ 1990 ਦੇ ਅਰੰਭ ਤੋਂ ਹੀ ਨਿਰੰਤਰ ਵਿਕਸਤ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਪੂਰਬੀ ਏਸ਼ੀਆਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਦੁਵੱਲੇ, ਖੇਤਰੀ ਅਤੇ ਬਹੁਪੱਖੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਸੰਪਰਕ, ਵਪਾਰ, ਸਭਿਆਚਾਰ, ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਤੋਂ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਡੂੰਘੀ ਅਤੇ ਨਿਰੰਤਰ ਜੁੜੀ ਹੋਈ ਹੈ।

ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਆਰਥਿਕ ਸਬੰਧਾਂ ਖ਼ੋਜ ਲਈ ਭਾਰਤੀ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ (ਆਈਸੀਆਰਆਈਈਆਰ) ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਨਿਸ਼ਾ ਤਨੇਜਾ ਨੇ ਆਪਣੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਕਰਵਾਏ ਗਏ ਇੱਕ ਖੋਜ ਅਧਿਐਨ ਰਾਹੀਂ ਉੱਤਰ ਪੂਰਬੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਵਪਾਰਕ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਅਤੇ ਸੰਪਰਕ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਨ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਬਾਰੇ ਚਾਨਣਾ ਪਾਇਆ। ਇਸ ਅਧਿਐਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਖੇਤਰ ਦਾ 96% ਹਿੱਸਾ ਹੋਰਨਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਸਰਹੱਦਾਂ ਸਾਂਝੀਆਂ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਆਈਸੀਆਰਆਈਈਆਰ ਨੇ ਖੇਤਰ ਦੇ ਸਾਰੇ 38 ਭੂਮੀ ਸ਼ੁਲਕ ਸਟੇਸ਼ਨਾਂ ਅਤੇ ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਚੈੱਕ ਪੋਸਟਾਂ 'ਤੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਮੁਲਾਂਕਣ (ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਅਤੇ ਨਰਮ ਦੋਵਾਂ) ਲਈ ਪੂਰੇ ਉੱਤਰ ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਕਿਸਮ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਵਿਆਪਕ ਜ਼ਮੀਨੀ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। 

ਵੈਬਿਨਾਰ ਵਿੱਚ ਆਈਸੀਆਰਆਈਈਆਰ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਸ਼੍ਰੀ ਪ੍ਰਮੋਦ ਭਸੀਨ ਅਤੇ ਆਈਸੀਆਰਆਈਈਆਰ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਅਤੇ ਸੀਈ ਸ਼੍ਰੀ ਰਜਤ ਕਥੂਰੀਆ ਸਮੇਤ ਹੋਰ ਲੋਕ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਏ।

****

ਐਸਐਨਸੀ