ਕੋਲਾ ਮੰਤਰਾਲਾ
ਸਾਲ ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ 2020- ਕੋਲਾ ਮੰਤਰਾਲਾ
ਕੋਲਾ ਸੈਕਟਰ ਸੁਧਾਰਾਂ ਨੇ ਪਾਰਦਰਸ਼ਤਾ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਕਾਰੋਬਾਰ ਦੇ ਸੁਖਾਲੇਪਣ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ
ਵਪਾਰਕ ਕੋਲਾ ਖਾਣਾਂ ਦੀ ਨਿਲਾਮੀ: ਨਵੰਬਰ 2020 ਵਿੱਚ 19 ਬਲਾਕਾਂ ਦੀ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਨਿਲਾਮੀ ਹੋਈ
ਮੰਤਰਾਲੇ ਅਤੇ ਹਿਤਧਾਰਕਾਂ ਨਾਲ ਸਰਗਰਮੀ ਨਾਲ ਆਯਾਤ ਬਦਲ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ
1 ਬਿਲੀਅਨ ਟਨ ਕੋਲੇ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਵੱਲ ਕਦਮ
ਪਹਿਲੀ ਮੀਲ ਕੁਨੈਕਟੀਵਿਟੀ: ਕੋਲਾ ਖਾਣ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸੁਖਾਲ਼ਾ ਜੀਵਨ
ਵਿਭਿੰਨਤਾ: ਐਨਐਲਸੀਆਈਐਲ ਨਵੇਂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਉੱਦਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ
ਹਰਿਤ ਪਹਿਲਕਦਮੀਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸੀਬੀਐਮ ਦੋਹਨ ਅਤੇ ਸਤ੍ਹਾ ਕੋਲ ਗੈਸਿਫਿਕੇਸ਼ਨ 'ਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਧਿਆਨ ਦਿੱਤਾ
Posted On:
31 DEC 2020 2:56PM by PIB Chandigarh
ਕੋਲਾ ਸੁਧਾਰ-ਪਿਛੋਕੜ
ਭਾਰਤ ਇਸ ਵੇਲੇ ਲਗਭਗ 729 ਮਿਲੀਅਨ ਟਨ ਕੋਲੇ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹ ਤੱਥ ਹੈ ਕਿ ਘਰੇਲੂ ਉਤਪਾਦਨ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕੋਲੇ ਦੀ ਮੰਗ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਭਾਰਤ ਨੇ 247 ਮਿਲੀਅਨ ਟਨ ਕੋਲੇ ਦੀ ਦਰਾਮਦ ਕੀਤੀ ਹੈ ਅਤੇ 1.58 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮੁਦਰਾ ਵਜੋਂ ਖਰਚ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਕੋਲਾ ਭੰਡਾਰ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਵਿਸ਼ਵ ਦਾ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਕੋਲਾ ਉਤਪਾਦਕ ਦੇਸ਼ ਹੈ ਅਤੇ ਕੋਲਾ ਭੰਡਾਰ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ 5ਵਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਦੇਸ਼ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਦੇਸ਼ ਘਰੇਲੂ ਉਦਯੋਗ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਢੁਕਵਾਂ ਕੋਲਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰਥ ਹੈ।
ਦੇਸ਼ ਦੇ ਅਭਿਲਾਸ਼ੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਆਰਥਿਕ ਵਿਕਾਸ ਲਿਆਉਣਾ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਇਰਾਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਰਾਜ ਸਰੋਤ ਪੱਖੋਂ ਅਮੀਰ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਇਹਨਾਂ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਇਹਨਾਂ ਸਰੋਤਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਕੋਲਾ ਖਾਣਾਂ ਦੀ ਵਪਾਰਕ ਨਿਲਾਮੀ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਚੁੱਕੇ ਪਾਰਦਰਸ਼ੀ ਕਦਮਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕੋਲੇ ਦੀ ਮੰਗ ਅਤੇ ਸਪਲਾਈ ਵਿਚਲੇ ਫਰਕ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਢੁੱਕਵਾਂ ਸਮਾਂ ਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਨਾ ਸਿਰਫ ਪਛੜੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਦਾ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਅਵਸਰ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰੇਗਾ ਬਲਕਿ ਹਰ ਸਾਲ ਲਗਭਗ 20,000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੋਂ 30,000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਕੀਮਤੀ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮੁਦਰਾ ਦੀ ਬਚਤ ਕਰੇਗਾ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਸੁਧਾਰਾਂ ਦਾ ਅਸਰ ਕੋਲੇ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਹੋਰ ਸੈਕਟਰਾਂ ਉੱਪਰ ਵੀ ਪਵੇਗਾ। ਕੋਲੇ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਨਾਲ ਸਟੀਲ, ਅਲਮੀਨੀਅਮ, ਖਾਦ ਅਤੇ ਸੀਮੈਂਟ ਸੈਕਟਰ ਵਿੱਚ ਉਤਪਾਦਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ 'ਤੇ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਵੀ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।
1. ਕੋਲਾ ਖੇਤਰ ਦੇ ਸੁਧਾਰਾਂ ਨੇ ਪਾਰਦਰਸ਼ਤਾ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਕਾਰੋਬਾਰ ਸੁਖਾਲ਼ਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ - 2020 ਵਿੱਚ ਕੋਲੇ ਦੀ ਵਪਾਰਕ ਮਾਈਨਿੰਗ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ।
ਪਾਰਦਰਸ਼ਤਾ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਣ ਦੌਰਾਨ ਕੋਲਾ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਉਦਾਰੀਕਰਨ ਲਈ ਐਨਆਈਟੀਆਈ ਆਯੋਜਨ ਦੇ ਉਪ-ਚੇਅਰਮੈਨ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ (ਜੂਨ 2019) ਇੱਕ ਉੱਚ ਪੱਧਰੀ ਕਮੇਟੀ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਇਸ ਐਚਐਲਸੀ ਨੇ ਕੋਲਾ ਬਲਾਕ ਦੀ ਵੰਡ ਲਈ ਕਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਸਿਫਾਰਸ਼ਾਂ (ਅਕਤੂਬਰ 2019) ਕੀਤੀਆਂ ਸਨ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਰੂਪਾਂਤਰਣ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕੋਲੇ ਨੂੰ ਮਾਲੀਏ ਦੇ ਸਰੋਤ ਵਜੋਂ ਨਹੀਂ ਵੇਖਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਬਜਾਏ ਇਸ ਨੂੰ ਸਬੰਧਤ ਸੈਕਟਰਾਂ ਰਾਹੀਂ ਆਰਥਿਕ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਇੱਕ ਇਨਪੁੱਟ ਮੰਨਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਸੀ। ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਕੋਲੇ ਦੇ ਛੇਤੀ ਅਤੇ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਤਪਾਦਨ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੀ ਭਰਪੂਰ ਉਪਲਬਧਤਾ ਵੱਲ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਸਨੇ ਬਦਲੇ ਗਏ ਪੈਰਾਡਾਈਮ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਸਿਫਾਰਸ਼ਾਂ ਕੀਤੀਆਂ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸੁਝਾਵਾਂ ਨੂੰ ਕੁਝ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਨਾਲ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਕਈ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਆਰੰਭ ਕੀਤੀਆਂ।
ਖਣਿਜ ਕਾਨੂੰਨਾਂ (ਸੋਧ) ਐਕਟ, 2020 ਦੁਆਰਾ ਸੀਐੱਮਐੱਸਪੀ ਐਕਟ ਅਤੇ ਐਮਐਮਡੀਆਰ ਐਕਟ ਦੀਆਂ ਢੁੱਕਵੀਆਂ ਵਿਵਸਥਾਵਾਂ ਵਿਚ ਸੋਧ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਕਾਰੋਬਾਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਾਨੀ ਆਵੇਗੀ, ਧਾਰਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਫਜ਼ੂਲਗੀ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇਗਾ ਅਤੇ ਅਲਾਟਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਲਚਕਤਾ ਆਵੇਗੀ। ਇਸ ਸੋਧ ਨਾਲ ਸੰਯੁਕਤ ਸੰਭਾਵਤ ਲਾਇਸੈਂਸ-ਕਮ-ਮਾਈਨਿੰਗ ਲੀਜ਼ ਲਈ ਬਲਾਕਾਂ ਦੇ ਅਲਾਟਮੈਂਟ ਦੀ ਆਗਿਆ ਮਿਲੀ, ਯੋਗਤਾਵਾਂ ਦੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮੀ ਵਿਆਖਿਆ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਿਸ ਨਾਲ ਕੋਲਾ ਖਾਣਾਂ ਦੀ ਨਿਲਾਮੀ ਵਿੱਚ ਵਿਆਪਕ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਵਧੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਵੰਡ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਲਚਕਤਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ, ਕੁਝ ਕੋਲੇ ਦੀਆਂ ਖਾਣਾਂ ਲਈ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਦੀ ਯੋਗਤਾ ਵਿੱਚ ਇਸ ਪਾਬੰਦੀ ਨੂੰ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ, ਖਣਿਜ ਰਿਆਇਤਾਂ ਦੀ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਲਈ ਪਿਛਲੀ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਦੀ ਲੋੜ ਨਾਲ ਬਲਾਕ ਦੀ ਵੰਡ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਹੋਰ ਨਤੀਜੇ ਅਤੇ ਸਪੱਸ਼ਟੀਕਰਣ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਸਾਲ 2020 ਵਿੱਚ ਕਾਨੂੰਨ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਨਿਲਾਮੀ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਅਤੇ ਕਾਰਜ ਵਿਧੀ ਨੂੰ ਹੋਰ ਸੌਖਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਕੋਲਾ ਬਲਾਕਾਂ ਦੀ ਨਿਲਾਮੀ ਅਤੇ / ਜਾਂ ਵਰਤੋਂ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਪਾਬੰਦੀ ਲਾਏ ਬਿਨਾਂ ਨਿਲਾਮੀ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਕੋਲੇ ਦੀ ਬਰਾਮਦ ਨੂੰ ਵੀ ਲਾਗੂ ਕਾਨੂੰਨ ਅਨੁਸਾਰ ਆਗਿਆ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਨਿਰਵਿਘਨ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਨੂੰ ਸਮਰੱਥ ਬਣਾਉਣ ਲਈ, ਕੋਲਾ ਬੈੱਡ ਦੇ ਮਿਥੇਨ (ਸੀਬੀਐਮ) ਦਾ ਦੋਹਨ ਕਰਨ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਅਤੇ ਛੋਟੇ ਖਣਿਜ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਬੋਲੀਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਕੋਲਾ ਉਤਪਾਦਨ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰਨ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ, ਬਾਜ਼ਾਰ ਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਆਦਿ ਦੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਲਚਕਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਖੋਜ ਦੇ ਬਾਅਦ ਅੰਸ਼ਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਖੋਜੀਆਂ ਖਾਣਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਦੇਣਾ ਸੀ। ਇੱਕ ਹੋਰ ਵੱਡੀ ਤਬਦੀਲੀ ਕੋਲਾ ਖਾਣਾਂ ਦੀ ਨਿਲਾਮੀ ਵਿੱਚ ਮਾਲੀਆ ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਦੀ ਵਿਧੀ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਨਿਲਾਮੀ ਵਧੇਰੇ ਮਾਰਕੀਟ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਬਣ ਗਈ। ਨਵੀਂ ਵਪਾਰਕ ਮਾਈਨਿੰਗ ਸ਼ਾਸਨ ਵਿੱਚ ਕੋਲਾ ਗੈਸਿਫਿਕੇਸ਼ਨ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਕਾਨੂੰਨ ਅਤੇ ਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਉਪਰੋਕਤ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ, ਵਪਾਰਕ ਮਾਈਨਿੰਗ ਲਈ ਕੋਲਾ ਬਲਾਕਾਂ ਦੀ ਨਿਲਾਮੀ ਜੂਨ 2020 ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 38 ਪਹਿਲੇ ਬਲਾਕਾਂ ਵਿੱਚ ਸਨ। 38 ਬਲਾਕਾਂ ਵਿਚੋਂ, ਨਿਲਾਮੀ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨਵੰਬਰ 2020 ਵਿੱਚ 19 ਬਲਾਕਾਂ ਲਈ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਮੁਕੰਮਲ ਹੋ ਗਈ। ਕੋਲਾ ਬਲਾਕਾਂ ਦੀ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਨਿਲਾਮੀ 9.5% ਤੋਂ 66.75% ਤੱਕ ਦੇ ਜੇਤੂ ਮਾਲ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਇੱਥੇ ਇਹ ਨੋਟ ਕਰਨਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਕਿ ਬੋਲੀ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਵਿੱਚ ਫਲੋਰ ਕੀਮਤ ਨੂੰ 4% ਮਾਲੀਏ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਨਿਲਾਮੀ ਤੋਂ ਕੁੱਲ ਸਾਲਾਨਾ ਮਾਲੀਆ ਉਤਪਾਦਨ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਲਗਭਗ ~6656 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ~ 51 ਐਮਟੀਪੀਏ ਦੇ ਕੁੱਲ ਉੱਪਰਲੀ ਕੀਮਤ ਸਮਰੱਥਾ ਦੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਉਤਪਾਦਨ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦਿਆਂ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2020-21 ਦੌਰਾਨ ਰਾਜਾਂ ਨੂੰ ਕੁੱਲ 2562 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਣਗੇ ਅਤੇ 786 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਬਾਕੀ ਰਕਮ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਬੋਲੀ ਦੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਦੱਸੇ ਮੀਲ ਪੱਥਰਾਂ ਦੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।
ਰਾਜਾਂ ਲਈ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਮਾਲੀਏ ਦੀ ਸੰਖੇਪ ਸਾਰ, ਲੋੜੀਂਦਾ ਪੂੰਜੀ ਨਿਵੇਸ਼ ਅਤੇ ਕੁੱਲ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਜੋ ਪੈਦਾ ਹੋਵੇਗਾ, ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੀ ਸਾਰਣੀ ਤੋਂ ਵੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ:
|
ਲੜੀ ਨੰਬਰ
|
ਰਾਜ ਦਾ ਨਾਂਅ
|
ਖਾਣਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ
|
ਰਾਇਲਟੀ ਐਂਡ ਟੈਕਸ(ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ
|
ਮਾਲੀਆ ਹਿੱਸਾ (ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ)
|
ਖਾਣ ਦੀ ਪੀਆਰਸੀ ਅਧਾਰਤ ਸਾਲਾਨਾ ਆਮਦਨੀ (ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ)
|
ਪੀਆਰਸੀ (ਐਮਟੀਪੀਏ)
|
ਅੰਦਾਜ਼ਨ ਪੂੰਜੀ ਨਿਵੇਸ਼ (ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ)
|
ਅੰਦਾਜ਼ਨ ਕੁੱਲ ਰੁਜ਼ਗਾਰ
|
|
1
|
ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ
|
2
|
539
|
323
|
862
|
7.20
|
1,080
|
9,734
|
|
2
|
ਝਾਰਖੰਡ
|
5
|
1,780
|
910
|
2,690
|
20.20
|
3,030
|
27,310
|
|
3
|
ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
|
8
|
1,157
|
567
|
1,724
|
10.85
|
1,628
|
14,669
|
|
4
|
ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ
|
2
|
184
|
137
|
321
|
1.80
|
270
|
2,434
|
|
5
|
ਓਡੀਸ਼ਾ
|
2
|
792
|
267
|
1,059
|
11.00
|
1,650
|
14,872
|
|
ਕੁੱਲ
|
|
4,452
|
2,204
|
6,656
|
51.05
|
7,658
|
69,019
|
2. ਆਯਾਤ ਬਦਲ
ਉਪਰੋਕਤ ਪਿਛੋਕੜ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵੇਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਸਮੇਂ ਭਾਰਤ ਦਾ ਆਯਾਤ ਬਦਲ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਤਰਜੀਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਇਸ ਮੰਤਵ ਲਈ ਇੱਕ ਅੰਤਰ-ਮੰਤਰਾਲਾ ਕਮੇਟੀ (ਆਈਐੱਮਸੀ) ਬਣਾਈ ਗਈ ਹੈ। ਆਤਮਨਿਰਭਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਟੀਚੇ ਵੱਲ, ਮੰਤਰਾਲੇ ਸਾਰੇ
ਹਿਤਧਾਰਕਾਂ ਸਮੇਤ ਸਰਗਰਮੀ ਨਾਲ ਆਯਾਤ ਬਦਲ ਦੇ ਮਿਸ਼ਨ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਅੱਗੇ ਵੱਧ ਰਹੇ ਹਨ। ਆਯਾਤ ਬਦਲ ਦੀ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ:
2018-19 ਵਿੱਚ ਕੋਲੇ ਦੀ ਦਰਾਮਦ 235 ਮੀਟਰਕ ਟਨ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਅੱਗੇ ਵਧ ਕੇ ਸਾਲ 2019-20 ਵਿੱਚ 247 ਮੀਟਰਕ ਟਨ ਹੋ ਗਈ।
ਕੀਮਤੀ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮੁਦਰਾ (2018-19 ਵਿੱਚ 1.71 ਲੱਖ ਕਰੋੜ) ਦਾ ਭਾਰੀ ਵਹਾਅ।
ਸੀਆਈਐਲ ਦੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕੋਲਾ ਸਹਾਇਕ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਬਿਜਲੀ ਨੂੰ ਹਰ ਸਮੇਂ ਕੋਲੇ ਦੇ 75 ਮੀਟ੍ਰਿਕ ਟਨ ਭੰਡਾਰ ਦੇ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕੋਲੇ ਦੀ ਉਪਲਬਧਤਾ।
ਸਾਰੀਆਂ ਕੋਲਾ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੀ ਅਭਿਲਾਸ਼ੀ ਉਤਪਾਦਨ ਯੋਜਨਾ।
ਖੁਸ਼ਕਿਸਮਤੀ ਨਾਲ, ਦੇਸ਼ ਨਾਨ-ਕੋਕਿੰਗ ਕੋਲੇ ਦੀ ਬਹੁਤਾਤ ਨਾਲ ਬਖਸ਼ਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਉਪਭੋਗਤਾ ਭਰੋਸੇ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਯਾਤ ਕੋਲੇ ਦੀ ਲੋੜ ਨੂੰ ਘਰੇਲੂ ਕੋਲੇ ਨਾਲ ਬਦਲਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਆਯਾਤ ਬਦਲ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕਰਨ ਲਈ, ਈ-ਨਿਲਾਮੀ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਢੰਗਾਂ ਦੁਆਰਾ ਘਰੇਲੂ ਕੋਲੇ ਦੀ ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਉਪਭੋਗਤਾ ਕੋਲੇ ਦੇ ਆਯਾਤ ਵੱਲ ਨਾ ਝੁਕਣ। ਉਪਰੋਕਤ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਸੀਆਈਐਲ ਆਯਾਤ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕਰਨ ਲਈ, ਸਮੁੰਦਰੀ ਤੱਟ ਟੀਪੀਪੀਜ਼, ਪਰਫਾਰਮੈਂਸ ਇੰਸੈਂਟਿਵ ਦੀ ਛੋਟ ਦੇ ਦੁਆਰਾ ਛੋਟ ਵੀ ਦੇ ਰਹੀ ਹੈ। ਸਮੁੰਦਰੀ ਤੱਟ ਵਾਲੇ ਪਲਾਂਟਾਂ ਲਈ ਆਯਾਤ ਬਦਲ ਵੱਲ ਰਿਆਇਤ ਵਜੋਂ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਉਤਸ਼ਾਹ ਚਾਰਜਾਂ ਦੀ ਛੋਟ ਨਾਲ ਐਫਐਸਏ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਕੁੱਲ ਸਲਾਨਾ ਕੋਲਾ ਮੁੱਲ ਅਦਾਇਗੀ ਦੇ 5% ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਹੋਏਗਾ ਭਾਵੇਂ ਐਫਐਸਏ ਅਧੀਨ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਪ੍ਰਤੀਬੱਧ ਮਾਤਰਾ ਨੂੰ ਦਰਾਮਦ ਬਦਲ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਚੁੱਕਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਐਫਐਸਏ ਅਧੀਨ ਜਦੋਂ ਸਾਰੀ ਮਾਤਰਾ ਟੀਪੀਪੀ ਦੁਆਰਾ ਆਯਾਤ ਬਦਲਣ ਵਾਲੀ ਮਾਤਰਾ ਦੇ ਨਾਲ ਚੁੱਕ ਲਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਕੋਲਾ ਲਾਗਤ ਬਚਤ 'ਤੇ ਲਾਭ 15% ਤੋਂ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤਾ ਗ੍ਰਾਫ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਚਿਤਰਣ ਹੈ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਵਧਾਇਆ ਉਤਪਾਦਨ ਵੱਡੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਦਰਾਮਦਾਂ ਨੂੰ ਸਮਰੱਥ ਕਰ ਸਕਿਆ ਹੈ।
ਇਹ ਉਪਰੋਕਤ ਤੋਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਕੋਲੇ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਬਹੁਤ ਹੱਦ ਤੱਕ ਦਰਾਮਦ ਨੂੰ ਸਮਰੱਥ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।
3. ਕੋਲਾ ਸੈਕਟਰ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ
1 ਬਿਲੀਅਨ ਟਨ ਕੋਲਾ ਉਤਪਾਦਨ ਵੱਲ ਵਧ ਰਹੇ ਕਦਮ
ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕੋਲੇ ਦੀ ਦਰਾਮਦ ਦੇ ਬਦਲ ਲਈ, ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਘਰੇਲੂ ਕੋਲੇ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਕਰਨ, ਕੋਲੇ ਦੀ ਆਵਾਜਾਈ ਨੂੰ ਤਰਕਸੰਗਤ ਕਰਨ, ਕੁਝ ਵਸਤਾਂ ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ ਕਰਨ, ਘਰੇਲੂ ਕੋਲੇ ਦੀ ਖਪਤ ਨੂੰ ਦੂਰ ਦੇ ਉਪਭੋਗਤਾਵਾਂ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕਰਨ ਵੱਲ ਕੇਂਦਰਤ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਜੋ ਆਰਥਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੋਲੇ ਦੀ ਦਰਾਮਦ ਵੱਲ ਆਕਰਸ਼ਤ ਹਨ ਕਾਰਨ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਘਰੇਲੂ ਕੋਲੇ ਦੀ ਖਪਤ ਨੂੰ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ, ਜਿਸ ਨਾਲ 'ਆਤਮਨਿਰਭਰ ਭਾਰਤ' ਦੇ ਟੀਚੇ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਜਾਏਗਾ। ਇਹ ਅਨੁਮਾਨ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੋਲੇ ਦੀ ਮੰਗ 2019-20 ਵਿੱਚ 955.26 ਮੀਟਰਕ ਟਨ ਤੋਂ ਵਧ ਕੇ 2023-24 ਵਿੱਚ 1.27 ਬੀਟੀ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਸ ਵਧ ਰਹੀ ਮੰਗ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਕੋਲਾ ਉਤਪਾਦਨ ਯੋਜਨਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ ਸੀਆਈਐਲ ਨੂੰ 2023-24 ਤੱਕ 1 ਬੀਟੀ ਕੋਲਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਦਾ ਟੀਚਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਕੋਲਾ ਨਿਕਾਸੀ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਲਈ ਕੋਲਾ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੁਆਰਾ 44,000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਦੇ ਸੰਭਾਵਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੋਲਾ ਹੈਂਡਲਿੰਗ ਪਲਾਂਟਾਂ, ਬੰਦਰਗਾਹਾਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਆਵਾਜਾਈ ਲੜੀ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਅਸੀਂ ਸੜਕੀ ਆਵਾਜਾਈ ਨੂੰ ਘੱਟ ਤੋਂ ਘੱਟ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਆਵਾਜਾਈ ਲਈ ਅਪਗ੍ਰੇਡਡ ਕਨਵੀਅਰ ਬੈਲਟਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ।
4. ਪਹਿਲੀ ਮੀਲ ਕੁਨੈਕਟੀਵਿਟੀ
ਸਾਡੇ ਮਾਣਯੋਗ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੀ ਬਿਹਤਰ ਸ਼ਾਸਨ ਦੀ ਸੁਵਿਧਾ ਦੀ ਸੰਪੂਰਨਤਾ ਦੇ ਨਾਲ ਮੇਲ ਖਾਂਦਾ 'ਵਪਾਰ ਵਿੱਚ ਸੌਖ ਨਾਲ ਰਹਿਣ ਦੀ ਸਹੂਲਤ' ਫਸਟ ਮੀਲ ਕਨੈਕਟੀਵਿਟੀ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦਾ 'ਟਰਾਂਸਫਾਰਮੇਟਿਵ ਆਈਡਿਆ' ਟੀਚਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਆਵਾਜਾਈ ਨੂੰ ਘਟਾ ਕੇ ਕੋਲਾ ਖਾਣ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵਸਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਅਸਾਨ ਬਣਾਉਣਾ, ਸੜਕੀ ਹਾਦਸੇ ਘੱਟ ਕਰਨਾ, ਕੋਲਾ ਖਾਣਾਂ ਦੁਆਲੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਅਤੇ ਸਿਹਤ 'ਤੇ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਅਤੇ ਵਿਕਲਪਿਕ ਟ੍ਰਾਂਸਪੋਰਟ ਤਰੀਕਿਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮਕੈਨੀਕਲ ਕਨਵੇਅਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਅਤੇ ਰੇਲਵੇ ਰੇਕਸ ਵਿੱਚ ਕੰਪਿਊਟਰਾਈਜ਼ਡ ਲੋਡਿੰਗ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਕੋਲਾ ਸੰਭਾਲਣ ਦੀ ਕੁਸ਼ਲਤਾ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਕੋਲਾ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੇ ਖਾਣਾਂ ਵਿੱਚ ਕੋਲੇ ਦੀ ਸੜਕੀ ਆਵਾਜਾਈ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਪਹੁੰਚ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਦੀ ਰਣਨੀਤੀ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਇਹ 39 ਐੱਫਐੱਮਸੀ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟਾਂ ਨੂੰ 449.5 ਐਮਟੀਵਾਈ ਦੀ ਕੁੱਲ ਸਮਰੱਥਾ ਨਾਲ ਲਾਗੂ ਕਰਕੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਜਾਏਗਾ। ਜੁਲਾਈ 2019 ਤੋਂ ਐਫਐਮਸੀ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟਾਂ ਦੇ ਲਾਗੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸੀਆਈਐਲ ਨੇ ਕਨਵੀਅਰ ਸਿਸਟਮ ਅਤੇ ਮਸ਼ੀਨੀਕਰਨ ਦੇ 191 ਪ੍ਰਾਜੈਕਟਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਪਿਊਟਰਾਈਜ਼ਡ ਲੋਡਿੰਗ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 151 ਐਮਟੀਵਾਈ ਸਮਰੱਥਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ 39 ਐਫਐਮਸੀ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟਾਂ ਦੇ ਚਾਲੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇਹ ਸਮਰੱਥਾ 2023-24 ਤੱਕ ~600 ਐਮਟੀਵਾਈ ਤੱਕ ਵਧਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਏਗੀ। ਇਹ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਲਾਭ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰੇਗਾ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਡੀਜ਼ਲ ਦੀ ਲਾਗਤ, ਨੁਕਸੀ ਖਰਚਿਆਂ ਅਤੇ ਆਵਾਜਾਈ ਦੇ ਖਰਚਿਆਂ, ਸਿਹਤ ਲਾਭਾਂ ਆਦਿ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਨਹੀਂ ਹਨ।
5. ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਯੋਜਨਾ
ਕੋਲਾ ਮੰਤਰਾਲੇ ਕੋਲ ਦੋ ਵੱਡੇ ਪੀਐਸਯੂ ਹਨ- ਕੋਲ ਇੰਡੀਆ ਲਿਮਟਡ (ਸੀਆਈਐਲ) ਅਤੇ ਐਨਐਲਸੀ ਇੰਡੀਆ ਲਿਮਟਿਡ (ਐਨਐਲਸੀਆਈਐਲ) ਜੋ ਮੰਤਰਾਲੇ ਇਸ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਕੀ ਨਿਯੰਤਰਣ ਅਧੀਨ ਹਨ। ਸੀਆਈਐਲ 7 ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ 5 ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਐਨਐਲਸੀਆਈਐਲ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲ ਹੈ। ਸੀਆਈਐਲ ਇੱਕ ਹਾਰਡ ਕੋਰ ਕੋਲਾ ਕੰਪਨੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ 7 ਸਹਾਇਕ ਕੰਪਨੀਆਂ ਹਨ, ਜਦਕਿ ਐਨਐਲਸੀਆਈਐਲ ਨੇ ਨਵੇਂ ਖੇਤਰਾਂ (ਬਿਜਲੀ ਉਤਪਾਦਨ, ਨਵਿਆਉਣਯੋਗ, ਕੋਲਾ ਮਾਈਨਿੰਗ) ਵਿੱਚ ਦਖਲ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਸੀਆਈਐਲ ਭਾਰਤ ਦੇ ਘਰੇਲੂ ਕੋਲੇ ਉਤਪਾਦਨ ਦਾ ਲਗਭਗ 80% ਅਤੇ ਕੋਲਾ ਖਪਤ ਦਾ 65% ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਂਦੀ ਹੈ।
ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਨੂੰ ਇੱਕ ਜ਼ਰੂਰਤ ਵਜੋਂ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਖ਼ਾਸਕਰ ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ ਦੀਆਂ ਬਹਿਸਾਂ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਵਿੱਚ, ਗੈਰ-ਕੋਲੇ ਵਿੱਚ ਵਿਭਿੰਨਤਾ, ਨਵੇਂ ਕਾਰੋਬਾਰ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ, ਲਾਭਕਾਰੀ ਭੰਡਾਰਾਂ / ਫੰਡਾਂ ਦੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬੈਲੇਂਸ ਸ਼ੀਟ ਵਿੱਚ ਲਾਭਕਾਰੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਵਰਤੋਂ, ਕੋਲਾ-ਖਾਣ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਭਵਿੱਖ ਪ੍ਰਤੀ ਵਚਨਬੱਧ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ, ਲਾਭ ਆਰਥਿਕ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ, ਖ਼ਾਸਕਰ ਪੂਰਬੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ, ਕੋਲਾ ਖਾਣਾਂ ਅਤੇ ਸਬੰਧਤ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਬਦਲਵੇਂ ਕੋਲੇ ਦੀ ਦਰਾਮਦ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ, 100 ਮੀਟਰਕ ਟਨ ਕੋਲਾ ਗੈਸਿਫਿਕੇਸ਼ਨ ਅਤੇ ਸੰਭਾਵਤ ਕੋਲੇ ਦੀ ਬਰਾਮਦ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ।
ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਦੀਆਂ ਤਿੰਨ ਵਿਸ਼ਾਲ ਟੋਕਰੀਆਂ ਦੀ ਕਲਪਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ:
ਕੋਲਾ ਕੰਪਨੀਆਂ ਸੀਆਈਐਲ ਅਤੇ ਐਨਐਲਸੀਆਈਐਲ ਤੋਂ ਊਰਜਾ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕਰਨ ਲਈ ਨਵੇਂ ਵਪਾਰਕ ਖੇਤਰ (ਵਿਭਿੰਨਤਾ)
ਕੋਲੇ ਦੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਨੂੰ ਸਥਿਰਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਸਾਫ਼ ਕੋਲਾ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ (ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ)
ਕੋਲਾ ਮਾਈਨਿੰਗ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ (ਕੋਰ ਕਾਰੋਬਾਰ) 2024 ਤੱਕ 1 ਬਿਲੀਅਨ ਟਨ ਕੋਲੇ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸਬੰਧਤ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਨਗੇ।
|
ਪ੍ਰਾਜੈਕਟਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਤੀ
|
ਪ੍ਰਾਜੈਕਟਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ
|
ਅੰਦਾਜ਼ਨ ਨਿਵੇਸ਼
|
ਨਿਵੇਸ਼ ਸਰੋਤ
|
|
ਸੀਆਈਐਲ / ਐਨਐਲਸੀਐਲ
|
ਬੀਓਓ / ਐਮਡੀਓ / ਜੇਵੀ
|
|
ਨਵੇਂ ਕਾਰੋਬਾਰ ਖੇਤਰ
|
26
|
141931 (57%)
|
27114
|
114817
|
|
ਸਵੱਛ ਕੋਲਾ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ
|
19
|
31140 (13%)
|
3390
|
27750
|
|
ਕੋਲਾ ਮਾਈਨਿੰਗ
|
72
|
73002 (30%)
|
48136
|
24866
|
|
ਕੁੱਲ
|
117
|
246073
|
78640
|
167433
|
6. ਹਰਿਤ ਪਹਿਲਕਦਮੀਆਂ
ਕੋਲਾ ਸੁਧਾਰਾਂ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨਾ ਭਾਰਤ ਦੀ ਵਾਤਾਵਰਣ ਦੀ ਰਾਖੀ ਅਤੇ ਕੋਲੇ ਨੂੰ ਨਿਰੰਤਰ ਸਵੀਕ੍ਰਿਤੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਪ੍ਰਤੀ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਏਗਾ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਕੁਝ ਸਤਿਕਾਰ ਕਮਾਉਣ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰੇਗਾ। ਕੋਲੇ ਦੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਨੂੰ ਅਨੁਕੂਲ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਚੁੱਕੇ ਗਏ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਦਮ ਹੇਠ ਦਿੱਤੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ:
ਕੋਲਾ ਬੈੱਡ ਮਿਥੇਨ: ਇਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਕੋਲੇ ਹੇਠਲੀ ਕੁਦਰਤੀ ਗੈਸ। ਕੋਲਾ ਬੈੱਡ ਮਿਥੇਨ (ਸੀਬੀਐਮ), ਕੁਦਰਤੀ ਗੈਸ ਦਾ ਇੱਕ ਰਵਾਇਤੀ ਸਰੋਤ ਹੁਣ ਭਾਰਤ ਦੇ ਊਰਜਾ ਸਰੋਤਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਵਿਕਲਪਕ ਸਰੋਤ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਕੋਲ ਵਿਸ਼ਵ ਦਾ ਪੰਜਵਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸਾਬਤ ਕੋਲਾ ਭੰਡਾਰ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੀਬੀਐਮ ਦੀ ਖੋਜ ਅਤੇ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ ਹਨ। ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸੀਬੀਐਮ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ, ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸੀਬੀਐਮ ਨੀਤੀ ਸਮੇਤ ਕਈ ਪਹਿਲਕਦਮੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ।
ਤਿੰਨ ਸੀਬੀਐਮ ਬਲਾਕਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਸੰਭਾਵਨਾ ਰਿਪੋਰਟ (ਪੀਐਫਆਰ)
(i) ਝਰੀਆ ਸੀਬੀਐਮ ਬਲਾਕ -1, ਝਰੀਆ ਕੋਲਫੀਲਡ
(ii) ਰਾਣੀਗੰਜ ਸੀਬੀਐਮ ਬਲਾਕ, ਰਾਣੀਗੰਜ ਕੋਲਫੀਲਡ
(iii) ਸ਼ੋਗਪੁਰ ਸੀਬੀਐਮ ਬਲਾਕ - I (ਐਸਈਸੀਐਲ ਖੇਤਰ), ਸੋਹਾਗਪੁਰ ਕੋਲਫੀਲਡ ਨੂੰ ਬੀਸੀਸੀਐਲ, ਈਸੀਐਲ ਅਤੇ ਐਸਈਸੀਐਲ ਬੋਰਡ ਦੁਆਰਾ ਸਿਧਾਂਤਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।
|
ਲੜੀ ਨੰਬਰ
|
ਬਲਾਕ
|
ਸਬਸਿਡਰੀ
|
ਖੇਤਰ(Km2)
|
ਸੀਬੀਐਮ ਸਰੋਤ (ਬੀਸੀਐਮ)
|
|
1.
|
ਝਰੀਆ ਸੀਬੀਐਮ ਬਲਾਕ -1
|
ਬੀਸੀਸੀਐਲ
|
~24
|
25 ਬੀਸੀਐਮ
|
|
2.
|
ਰਾਣੀਗੰਜ ਸੀਬੀਐਮ ਬਲਾਕ
|
ਈਸੀਐਲ
|
~40
|
2.2 ਬੀਸੀਐਮ
|
|
3
|
ਸ਼ੋਗਪੁਰ ਸੀਬੀਐਮ ਬਲਾਕ
|
ਐਸਈਸੀਐਲ
|
~49
|
0.7 ਬੀਸੀਐਮ
|
ਸਤਹ ਦੇ ਕੋਲੇ ਦੀ ਗੈਸਿਫਿਕੇਸ਼ਨ: ਭਾਰਤ ਕੋਲ 289 ਬਿਲੀਅਨ ਟਨ ਗੈਰ-ਕੋਕਿੰਗ ਕੋਲੇ ਦਾ ਭੰਡਾਰ ਹੈ ਅਤੇ ਉਤਪਾਦਨ ਕੀਤੇ ਗਏ ਕੋਲੇ ਦਾ ਲਗਭਗ 80% ਥਰਮਲ ਪਾਵਰ ਪਲਾਂਟ ਵਿੱਚ ਇਸਤੇਮਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਕੋਲੇ ਦੇ ਗੈਸਿਫਿਕੇਸ਼ਨ ਨੂੰ ਕੋਲੇ ਸਾੜਨ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਸਾਫ ਵਿਕਲਪ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕੋਲੇ ਦੇ ਰਸਾਇਣਕ ਗੁਣਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਕੋਲਾ ਗੈਸਿਫਿਕੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਤਿਆਰ ਸਿੰਨ ਗੈਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸਿੰਥੈਟਿਕ ਨੈਚੁਰਲ ਗੈਸ (ਐਸਐਨਜੀ), ਊਰਜਾ ਬਾਲਣ (ਮੀਥੇਨੌਲ ਅਤੇ ਈਥੇਨੌਲ), ਖਾਦ ਲਈ ਯੂਰੀਆ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਅਤੇ ਕੈਮੀਕਲ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਐਸੀਟਿਕ ਐਸਿਡ, ਮੈਥਾਈਲ ਐਸੀਟੇਟ, ਐਸੀਟਿਕ ਐਨਾਹਾਈਡ੍ਰਾਈਡ, ਡੀਐਮਈ, ਐਥਲੀਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਪਲੀਨ, ਆਕਸੋ ਕੈਮੀਕਲ ਅਤੇ ਪੌਲੀ ਓਲੇਫਿਨਜ਼ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਉਤਪਾਦ ਆਯਾਤ ਬਦਲ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਮਿਸ਼ਨ ਆਤਮਨਿਰਭਰ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਨਗੇ।
ਉਪਰੋਕਤ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਕੋਲਾ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਕੋਲਾ ਗੈਸਿਫਿਕੇਸ਼ਨ ਦੁਆਰਾ ਕੋਲੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਦੀ ਪਹਿਲ ਕੀਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਜਿਵੇਂ ਕਿ 2030 ਤੱਕ 100 ਮੀਟਰਕ ਟਨ ਕੋਲੇ ਗੈਸਿਫਿਕੇਸ਼ਨ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਅਜਿਹੀ ਕਾਰਜ ਯੋਜਨਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਕੋਲਾ ਗੈਸਿਫਿਕੇਸ਼ਨ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿੰਨ ਪੜਾਅ ਦੀ ਰਣਨੀਤੀ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।
ਪੜਾਅ I: ਪਾਇਲਟ ਦੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨਾ
ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਪਾਇਲਟ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਦੋ ਗੈਸਿਫਿਕੇਸ਼ਨ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਈ ਗਈ ਹੈ, ਇੱਕ ਪੈੱਟ ਕੋਕ ਨਾਲ ਮਿਲਾਏ ਸੁਆਹ ਵਾਲੇ ਕੋਲੇ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਹੇਠਲੇ ਸੁਆਹ ਕੋਲੇ ਨਾਲ। ਹੇਠ ਦਿੱਤੇ ਅਨੁਸਾਰ ਇਨ੍ਹਾਂ 2 ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਦਾ ਵੇਰਵਾ ਹੈ:
ਤਾਲਚਰ ਫਰਟੀਲਾਈਜ਼ਰ ਪਲਾਂਟ: ਪੈੱਟ ਕੋਕ ਵਿੱਚ ਰਲਾਏ ਉੱਚੇ ਸੁਆਹ ਵਾਲੇ ਕੋਲੇ ਦੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਕੋਲਾ ਗੈਸਿਫਿਕੇਸ਼ਨ। ਨਿਵੇਸ਼: 13277 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਸੀਆਈਐਲ, ਆਰਸੀਐਫ ਅਤੇ ਗੇਲ ਇਕਵਿਟੀ ਭਾਈਵਾਲ (28%) ਹਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਨੂੰ ਬੈਂਕਾਂ ਤੋਂ ਕਰਜ਼ਾ (72%) ਦੁਆਰਾ ਵਿੱਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਕੋਲੇ ਦਾ ਸਰੋਤ: ਉੜੀਸਾ ਦੇ ਅਰਕਪਾਲ ਬਲਾਕ ਦੇ ਉੱਤਰ ਵਿੱਚ 2.5 ਐੱਮਟੀ ਬਲਾਕ ਜੋ ਕੋਲਾ ਅਤੇ ਪੈੱਟ ਕੋਕ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਾਉਣ ਲਈ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਨੂੰ ਤਾਲਚਰ ਰਿਫਾਇਨਰੀ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।
ਡਾਂਕੁਨੀ ਮਿਥੇਨੌਲ ਪਲਾਂਟ: ਘੱਟ ਸੁਆਹ ਵਾਲੇ ਕੋਲੇ ਦੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਕੋਲਾ ਗੈਸਿਫਿਕੇਸ਼ਨ ਨਿਵੇਸ਼: 5800 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬੀਓਓ ਮੋਡ ਅਤੇ ਸੰਭਾਵਤ ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਜਾਏਗੀ। ਕੋਲੇ ਦਾ ਸਰੋਤ: ਈਸੀਐਲ ਦੀ ਝੰਝਰਾ ਅਤੇ ਸੋਨੇਪੁਰ ਬਾਜਾਰੀ ਮਾਈਨਜ਼ ਤੋਂ 1.5 ਐਮਟੀਸੀਓਲ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾਏਗੀ।
ਪੜਾਅ II ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਸ: ਕੋਲਾ ਗੈਸਿਫਿਕੇਸ਼ਨ ਲਈ ਯਤਨਾਂ ਦਾ ਪੱਧਰ ਵਧਾਉਣਾ।
ਸੰਭਾਵਿਤ ਅਧਿਐਨ ਅਤੇ ਡਾਂਕੁਨੀ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਦੀ ਵਿੱਤੀ ਵਿਵਹਾਰਕਤਾ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਦੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ, ਪੜਾਅ II ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਰਾਖ ਵਾਲੇ ਕੋਲੇ ਤੋਂ ਗੈਸਿਫਿਕੇਸ਼ਨ ਵਧਾਉਣ ਲਈ 5 ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।
|
ਲੜੀ ਨੰਬਰ
|
ਨਾਮ
|
ਰਾਜ
|
ਕੋਲਫੀਲਡ
|
ਗੁਣਵੱਤਾ
|
|
1
|
ਸ਼ਿਲਪੰਚਲ
|
ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ
|
1.0 ਐਮਟੀਪੀਏ
|
ਘੱਟ ਸੁਆਹ
|
|
2
|
ਉਤਕਰਸ਼
|
ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ
|
1.0 ਐਮਟੀਪੀਏ
|
ਘੱਟ ਸੁਆਹ
|
|
3
|
ਮਹਾਮਾਯਾ
|
ਛੱਤੀਸਗੜ
|
1.5 ਐਮਟੀਪੀਏ
|
ਘੱਟ ਸੁਆਹ
|
|
4
|
ਅਸ਼ੋਕਾ
|
ਝਾਰਖੰਡ
|
2.5 ਐਮਟੀਪੀਏ
|
ਉੱਚ ਸੁਆਹ
|
|
5
|
ਨਿਵੇਲੀ
|
ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ
|
4.0 ਐਮਟੀਪੀਏ
|
ਲਿਗਨਾਈਟ
|
ਪੜਾਅ III ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ:
ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ, ਵੱਖ-ਵੱਖ ਗੈਸੀਫਿਕੇਸ਼ਨ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟਾਂ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਈ ਗਈ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸੀਆਈਐਲ ਕੋਲੇ ਦੀ ਮਾਈਨਿੰਗ ਅਤੇ ਉਤਪਾਦ ਦੀ ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰੇਗੀ ਅਤੇ ਗੈਸਿਫਿਕੇਸ਼ਨ ਕਮ ਉਤਪਾਦ ਪਰਿਵਰਤਨ ਪਲਾਂਟ ਬੀਈਓ / ਬੀਓਐਮ / ਐਲਐਸਟੀਕੇ ਦੇ ਠੇਕੇ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਦੂਜੇ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ ਝਾਰਖੰਡ ਵਿੱਚ ਉੱਚ ਸੁਆਹ ਕੋਲੇ ਨਾਲ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੀ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਸਥਾਪਨਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਕੋਲਾ ਗੈਸਿਫਿਕੇਸ਼ਨ ਲਈ ਹੋਰ ਸੀਆਈਐਲ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕੀਤੀ ਜਾਏਗੀ। ਭਵਿੱਖ ਦੀਆਂ ਵਪਾਰਕ ਕੋਲਾ ਖਾਣਾਂ ਦੀ ਨਿਲਾਮੀ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਮਾਲੀਏ ਦੇ ਹਿੱਸੇ 'ਤੇ 20% ਦੀ ਛੋਟ ਦੇ ਨਾਲ, ਇਹ 2030 ਤੱਕ 100 ਮੀਟਰਕ ਟਨ ਕੋਲੇ ਨੂੰ ਗੈਸਫਾਈਡ ਕਰਨ ਦੇ ਟੀਚੇ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ।
ਕੋਕਿੰਗ ਕੋਲਾ ਧੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ: ਸਰਕਾਰ ਇਸਪਾਤ ਸੈਕਟਰ ਨੂੰ ਧੋਤੇ ਕੋਕਿੰਗ ਕੋਲੇ ਦੀ ਸਪਲਾਈ 3 ਤੋਂ ਵਧਾ ਕੇ 15 ਮੀਟਰਕ ਟਨ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ, 02 ਕੋਕਿੰਗ ਕੋਲੇ ਦੀਆਂ ਕੋਲਾ ਧੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਚਾਲੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ, 03 ਕੋਕਿੰਗ ਕੋਲੇ ਦੇ ਕੋਲਾ ਧੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਨਿਰਮਾਣ ਅਧੀਨ ਹਨ, 02 ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ - ਲੈਟਰ ਆਫ਼ ਇੰਟੈਂਟ (ਐਲਓਆਈ) ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ 01 ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਟੈਂਡਰ ਮੁਲਾਂਕਣ ਅਧੀਨ ਹਨ। ਨਾਨ-ਕੋਕਿੰਗ ਕੋਲੇ ਲਈ 01 ਨਾਨ-ਕੋਕਿੰਗ ਕੋਲਾ ਕੋਲਾ ਧੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨਿਰਮਾਣ ਅਧੀਨ ਹੈ ਅਤੇ ਗੈਰ -ਕੋਕਿੰਗ ਕੋਲਾ ਕੋਲਾ ਧੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ 02 ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਐਲਓਆਈ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।
ਟਿਕਾਊ ਵਿਕਾਸ ਸੈੱਲ: ਕੋਲਾ ਮਾਈਨਿੰਗ ਵਿੱਚ ਸਥਿਰਤਾ ਲਿਆਉਣ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਨੂੰ ਸਮਝਦਿਆਂ ਕੋਲਾ ਖਾਣਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਤਾਵਰਣ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਦੇ ਬਿਹਤਰ ਢੰਗਾਂ ਨੂੰ ਅਪਨਾਉਣ ਲਈ ਕੋਲਾ ਮੰਤਰਾਲੇ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਕੋਲਾ ਪੀਐਸਯੂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ “ਸਥਾਈ ਵਿਕਾਸ ਸੈੱਲ” ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਇੱਕ ਵਧੀਆ ਵਾਤਾਵਰਣ ਪ੍ਰਦਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਨੇੜਲੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਅਤੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕੋਲਾ ਖੇਤਰ ਦੀ ਸਮੁੱਚੀ ਤਸਵੀਰ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣੇਗੀ।
ਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ- ਹਰਿਤ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਦੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਜੋ ਹੁਣ ਤੱਕ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ:
ਕੋਲ ਮਾਇਨ ਟੂਰਿਜ਼ਮ ਦੁਆਰਾ ਕੋਲਾ ਮਾਈਨਿੰਗ ਬਾਰੇ ਜਨਤਕ ਧਾਰਨਾ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਨਾ-
2 ਮੈਗਾ ਈਕੋ-ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ, ਅਤੇ 23 ਜੁਲਾਈ 2020 ਨੂੰ 3 ਈਕੋ ਪਾਰਕਾਂ ਲਈ ਨੀਂਹ ਪੱਥਰ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ।
4 ਈਕੋ ਪਾਰਕ ਸੰਭਾਵਤ ਤੌਰ 'ਤੇ 2021-22 ਵਿੱਚ ਅਤੇ 2022-23 ਅਤੇ 2023-24 ਵਿੱਚ ਪੂਰੇ ਹੋਣਗੇ।
ਮਾਇਨਡ-ਆਊਟ ਖੇਤਰਾਂ (ਹੈਕਟੇਅਰ) ਦੀ ਬਾਇਓ-ਰਿਕਲੇਮੇਸ਼ਨ / ਬਾਇਓ ਰਿਕਵਰੀ
ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 21 ਤੱਕ 3400 ਹੈਕਟੇਅਰ ਅਤੇ 80 ਲੱਖ ਪੌਦੇ ਲਗਾਉਣ ਦੇ ਟੀਚੇ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 21 (ਅਕਤੂਬਰ 2020 ਤੱਕ) ਵਿੱਚ 3520 ਹੈਕਟੇਅਰ ਅਤੇ 81 ਲੱਖ ਬੂਟੇ ਲਗਾਉਣ ਦੀ ਸੰਪੂਰਨ ਪ੍ਰਾਪਤੀ।
ਖਾਣ ਦੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਘਰੇਲੂ ਵਰਤੋਂ ਲਈ ਸਪਲਾਈ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਪੀਣ ਯੋਗ ਅਤੇ ਸਿੰਚਾਈ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ।
****
ਆਰਜੇ / ਐਨਜੀ
(Release ID: 1685523)
Visitor Counter : 322