ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ, ਸ਼੍ਰੀ ਨਰੇਂਦਰ ਮੋਦੀ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਵਿੱਚ ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ ਨੇ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਨਿਰਮਾਣ ਸਮਰੱਥਾਵਾਂ ਅਤੇ ਨਿਰਯਾਤ ਵਧਾਉਣ-ਆਤਮਨਿਰਭਰ ਭਾਰਤ ਲਈ ਨਿਮਨਲਿਖਤ 10 ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਉਤਪਾਦਨ-ਲਿੰਕਡ ਪ੍ਰੋਤਸਾਹਨ (ਪੀਐੱਲਆਈ) ਯੋਜਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣੀ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।

ਪੀਐੱਲਆਈ ਸਕੀਮ ਸਬੰਧਤ ਮੰਤਰਾਲਿਆਂ / ਵਿਭਾਗਾਂ ਦੁਆਰਾ ਲਾਗੂ ਕੀਤੀ ਜਾਏਗੀ ਅਤੇ ਨਿਰਧਾਰਿਤ ਸਮੁੱਚੀ ਵਿੱਤੀ ਸੀਮਾਵਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਹੋਵੇਗੀ। ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਸੈਕਟਰਾਂ ਲਈ ਪੀਐੱਲਆਈ ਦੇ ਅੰਤਮ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਖਰਚਾ ਵਿੱਤ ਕਮੇਟੀ (ਈਐੱਫਸੀ) ਦੁਆਰਾ ਅਪਣਾਏ ਜਾਣਗੇ ਅਤੇ ਕੈਬਨਿਟ ਦੁਆਰਾ ਮਨਜ਼ੂਰ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ। ਇੱਕ ਪ੍ਰਵਾਨਿਤ ਸੈਕਟਰ ਦੀ ਇੱਕ ਪੀਐੱਲਆਈ ਸਕੀਮ ਤੋਂ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਬਚਤ ਹੋਵੇ, ਸੱਕਤਰਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਤ ਸਮੂਹ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਹੋਰ ਪ੍ਰਵਾਨਿਤ ਸੈਕਟਰ ਦੀ ਫੰਡ ਲਈ ਵਰਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਪੀਐੱਲਆਈ ਲਈ ਕਿਸੇ ਵੀ ਨਵੇਂ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ ਦੀ ਨਵੀਂ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੋਵੇਗੀ।

ਇਨ੍ਹਾਂ 10 ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪੀਐੱਲਆਈ ਸਕੀਮ ਭਾਰਤੀ ਨਿਰਮਾਤਾ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਤੀਯੋਗੀ ਬਣਾਏਗੀ, ਮੁੱਖ ਸਮਰੱਥਾ ਅਤੇ ਅਤਿ ਆਧੁਨਿਕ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਨੂੰ ਆਕਰਸ਼ਤ ਕਰੇਗੀ; ਕੁਸ਼ਲਤਾ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਏਗੀ; ਪੈਮਾਨੇ ਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਬਣਾਏਗੀ; ਨਿਰਯਾਤ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣਾ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਸਪਲਾਈ ਲੜੀ ਦਾ ਇੱਕ ਅਨਿੱਖੜਵਾਂ ਅੰਗ ਬਣਾਏਗੀ।

• ਏਸੀਸੀ ਬੈਟਰੀ ਨਿਰਮਾਣ ਕਈ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਵਿਕਾਸ ਸੈਕਟਰਾਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਖਪਤਕਾਰ ਇਲੈਕਟ੍ਰੌਨਿਕ, ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਵਾਹਨ ਅਤੇ ਅਖੁੱਟ ਊਰਜਾ ਲਈ ਇਕੀਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਆਰਥਿਕ ਮੌਕਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧਤਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਏਸੀਸੀ ਬੈਟਰੀ ਲਈ ਪੀ ਐਲ ਆਈ ਸਕੀਮ ਵੱਡੇ ਘਰੇਲੂ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਾਲੀ ਏਸੀਸੀ ਬੈਟਰੀ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰੇਗੀ।
• 2025 ਤਕ ਭਾਰਤ ਦੇ ਇੱਕ ਟ੍ਰਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦੀ ਡਿਜੀਟਲ ਆਰਥਿਕਤਾ ਦੀ ਉਮੀਦ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਡਾਟਾ ਸਥਾਨਕਕਰਨ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇੰਟਰਨੈਟ ਆਫ ਥਿੰਗਜ਼ ਮਾਰਕਿਟ, ਸਮਾਰਟ ਸਿਟੀ ਅਤੇ ਡਿਜੀਟਲ ਇੰਡੀਆ ਵਰਗੇ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟਾਂ ਲਈ ਇਲੈਕਟ੍ਰੌਨਿਕ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੋਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਪੀਐੱਲਆਈ ਸਕੀਮ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ  ਇਲੈਕਟ੍ਰੌਨਿਕ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਨੂੰ ਹੁਲਾਰਾ ਦੇਵੇਗੀ।
• ਵਾਹਨ ਉਦਯੋਗ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਆਰਥਿਕ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਪੀ ਐਲ ਆਈ ਸਕੀਮ ਭਾਰਤੀ ਆਟੋਮੋਟਿਵ ਉਦਯੋਗ ਨੂੰ ਵਧੇਰੇ ਪ੍ਰਤੀਯੋਗੀ ਬਣਾਏਗੀ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਆਟੋਮੋਟਿਵ ਸੈਕਟਰ ਦੇ ਵਿਸ਼ਵੀਕਰਨ ਨੂੰ ਵਧਾਏਗੀ।
• ਇੰਡੀਅਨ ਫਾਰਮਾਸਿਊਟੀਕਲ ਇੰਡਸਟ੍ਰੀ ਵਾਲੀਅਮ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਤੀਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਅਤੇ ਮੁੱਲ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ 14ਵਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਹੈ। ਇਹ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਬਰਾਮਦ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਕੁੱਲ ਦਵਾਈਆਂ ਅਤੇ ਦਵਾਈਆਂ ਦਾ 3.5% ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਕੋਲ ਫਾਰਮਾਸਿਊਟੀਕਲ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਨਿਰਮਾਣ ਲਈ ਸੰਪੂਰਨ ਵਾਤਾਵਰਣ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਉਦਯੋਗਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ਵਾਤਾਵਰਣ ਪ੍ਰਬੰਧ ਹੈ। ਪੀਐੱਲਆਈ ਸਕੀਮ ਗਲੋਬਲ ਅਤੇ ਘਰੇਲੂ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਉੱਚ ਕੀਮਤ ਵਾਲੇ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰੇਗੀ।
• ਦੂਰਸੰਚਾਰ ਉਪਕਰਣ ਇੱਕ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਦੂਰਸੰਚਾਰ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਦਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਅਤੇ ਰਣਨੀਤਕ ਤੱਤ ਬਣਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਟੈਲੀਕਾਮ ਅਤੇ ਨੈੱਟਵਰਕਿੰਗ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਮੁੱਖ ਮੂਲ ਉਪਕਰਣ ਬਣਨ ਦੀ ਇੱਛਾ ਰੱਖਦਾ ਹੈ।  ਪੀਐੱਲਆਈ ਸਕੀਮ ਦੁਆਰਾ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਨਿਵੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਆਕਰਸ਼ਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਘਰੇਲੂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਉੱਭਰ ਰਹੇ ਮੌਕਿਆਂ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਅਤੇ ਨਿਰਯਾਤ ਬਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ  ਵੱਡੇ ਖਿਡਾਰੀ ਬਣਨ ਵਿੱਚ  ਸਹਾਇਤਾ ਦੀ ਉਮੀਦ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
• ਭਾਰਤੀ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਉਦਯੋਗ ਵਿਸ਼ਵ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ ਅਤੇ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਅਤੇ ਲਿਬਾਸ ਵਸਤਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਨਿਰਯਾਤ ਵਿੱਚ 5% ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ।  ਪਰ ਮੈਨਮੇਡ ਫਾਈਬਰ (ਐੱਮਐੱਮਐੱਫ ) ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ  ਭਾਰਤ ਦੀ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਗਲੋਬਲ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਘੱਟ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਇਸ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ  ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹੈ। ਪੀਐੱਲਆਈ ਸਕੀਮ ਘਰੇਲੂ ਨਿਰਮਾਣ ਨੂੰ ਹੋਰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸੈਕਟਰ ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਨੂੰ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕਰੇਗੀ, ਖ਼ਾਸਕਰ ਐੱਮਐੱਮਐੱਫ ਖੇਤਰ ਅਤੇ ਤਕਨੀਕੀ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਵਿੱਚ।
• ਪ੍ਰੋਸੈੱਸਡ ਫੂਡ ਇੰਡਸਟ੍ਰੀ ਦਾ ਵਾਧਾ ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਵਧੀਆ ਕੀਮਤ ਵੱਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉੱਚ ਪੱਧਰੀ ਬਰਬਾਦੀ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਪੀਐੱਲਆਈ ਸਕੀਮ ਦੁਆਰਾ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲਈ ਉੱਚ ਉਤਪਾਦਨ ਦੀਆਂ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਸਮਰੱਥਾ ਵਾਲੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਉਤਪਾਦ ਲਾਈਨਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।
•  ਸੋਲਰ ਪੀਵੀ ਪੈਨਲਾਂ ਦੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਦਰਾਮਦਾਂ ਸਪਲਾਈ-ਚੇਨ ਲਚਕੀਲੇਪਣ ਵਿੱਚ ਜੋਖਮ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਵੈਲਿਊ ਚੇਨ ਦੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰੌਨਿਕ (ਹੈਕਟੇਬਲ) ਪ੍ਰਕਿਰਤੀ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦਿਆਂ ਰਣਨੀਤਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਹਨ. ਸੋਲਰ ਪੀਵੀ ਮੌਡਿਊਲਜ਼ ਲਈ ਕੇਂਦਰਿਤ ਪੀਐੱਲਆਈ ਸਕੀਮ ਘਰੇਲੂ ਅਤੇ ਗਲੋਬਲ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਸੋਲਰ ਪੀਵੀ ਸਮਰੱਥਾ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰੇਗੀ ਅਤੇ ਸੋਲਰ ਪੀਵੀ ਨਿਰਮਾਣ ਲਈ ਗਲੋਬਲ ਵੈਲਿਊ ਚੇਨਜ਼ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਵਿੱਚ  ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਣ ਵਿੱਚ  ਸਹਾਇਤਾ ਕਰੇਗੀ।
• ਵ੍ਹਾਈਟ ਮਾਲ (ਏਅਰ ਕੰਡੀਸ਼ਨਰ ਅਤੇ ਐੱਲਈਡੀਜ਼) ਦੇ ਘਰੇਲੂ ਮੁੱਲ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਉਤਪਾਦਾਂ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਮੁਕਾਬਲੇਬਾਜ਼ੀ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਸੈਕਟਰ ਲਈ ਇੱਕ ਪੀਐੱਲਆਈ ਸਕੀਮ ਵਧੇਰੇ ਘਰੇਲੂ ਨਿਰਮਾਣ, ਨੌਕਰੀਆਂ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਅਤੇ ਨਿਰਯਾਤ ਨੂੰ ਵਧਾਏਗੀ।
• ਇਸਪਾਤ ਇੱਕ ਰਣਨੀਤਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਉਦਯੋਗ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਇਸਪਾਤ ਉਤਪਾਦਕ ਹੈ। ਇਹ ਤਿਆਰ ਇਸਪਾਤ ਦਾ ਸ਼ੁੱਧ ਨਿਰਯਾਤ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਪਾਤ ਦੇ ਕੁਝ ਗਰੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਚੈਂਪੀਅਨ ਬਣਨ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਸਪੈਸ਼ਲਿਟੀ ਇਸਪਾਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪੀਐੱਲਆਈ ਸਕੀਮ ਵੈਲਿਡ ਐਡਡ ਸਟੀਲ ਲਈ ਨਿਰਮਾਣ ਸਮਰੱਥਾ ਵਧਾਉਣ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰੇਗੀ ਜਿਸ ਨਾਲ ਕੁਲ ਬਰਾਮਦ ਵਿੱਚ  ਵਾਧਾ ਹੋਵੇਗਾ।

ਉਪਰੋਕਤ ਸੈਕਟਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਸੂਚਿਤ ਪੀਐੱਲਆਈ ਸਕੀਮਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਣਗੇ:

ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦਾ ਸੱਦਾ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕੁਸ਼ਲ, ਬਰਾਬਰੀ ਅਤੇ ਲਚਕੀਲੇ ਨਿਰਮਾਣ ਸੈਕਟਰ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ 'ਆਤਮ ਨਿਰਭਰ ਭਾਰਤ' ਦੀਆਂ ਨੀਤੀਆਂ ਦੀ ਕਲਪਨਾ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਉਦਯੋਗਿਕ ਵਸਤੂਆਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਅਤੇ ਨਿਰਯਾਤ ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਨਾਲ ਭਾਰਤੀ ਉਦਯੋਗ ਨੂੰ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮੁਕਾਬਲੇ ਅਤੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰੇਗਾ, ਜੋ ਇਸ ਦੀ ਕਾਬਲੀਅਤ ਨੂੰ ਹੋਰ ਨਵੀਨਤਾ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰਨ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰੇਗਾ। ਮੈਨੂਫੈਕਚਰਿੰਗ ਸੈਕਟਰ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਇੱਕ ਅਨੁਕੂਲ ਨਿਰਮਾਣ ਵਾਤਾਵਰਣ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਨਾ ਸਿਰਫ ਗਲੋਬਲ ਸਪਲਾਈ ਚੇਨ ਵਿੱਚ ਏਕੀਕਰਨ ਨੂੰ ਸਮਰੱਥ ਕਰੇਗੀ ਬਲਕਿ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਐੱਮਐੱਸਐੱਮਈ ਖੇਤਰ ਨਾਲ ਪਿਛਲੇ ਸੰਬੰਧ ਸਥਾਪਤ ਕਰੇਗੀ। ਇਹ ਆਰਥਿਕਤਾ ਵਿੱਚ ਸਮੁੱਚੀ ਵਿਕਾਸ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰੇਗਾ ਅਤੇ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਦੇ ਵੱਡੇ ਮੌਕੇ ਪੈਦਾ ਕਰੇਗਾ।

ਸੈਕਟਰ ਮੁਤਾਬਿਕ ਉਤਪਾਦ ਲਾਇਨਾਂ

******

ਡੀਐੱਸ