ਬਾਇਓ-ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਬਾਲਣ ਵਿਸ਼ਵ ਭਰ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨਕ ਭਾਈਚਾਰੇ ਵਿੱਚ ਵਿਆਪਕ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਜੀਵ-ਬਾਲਣ 'ਤੇ ਕੰਮ ਜੈਵਿਕ ਬਾਲਣ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਕਾਰਬਨ ਦੇ ਨਿਕਾਸ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਦੇ ਆਲਮੀ ਸੱਦੇ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਹੈ।  ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵੀ ਬਾਇਓਫਿਊਲਸ ਨੇ ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਦੀ ਕਲਪਨਾ ਨੂੰ ਫੜ ਲਿਆ ਹੈ।

ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ, ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਟਿਊਟ ਆਵ੍ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ (ਆਈਆਈਟੀ) ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਦੇ ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬਾਲਣ ਸੈਕਟਰ ਵਿੱਚ ਜੈਵਿਕ ਪਦਾਰਥਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਦੇ ਕਾਰਕਾਂ ਅਤੇ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਲਈ ਗਣਨਾਤਮਕ ਤਰੀਕਿਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਹੈ।

ਇਸ ਕੰਮ ਦੀ ਇਕ ਵਿਲੱਖਣ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਢਾਂਚਾ ਸਿਰਫ ਬਾਇਓ ਈਂਧਣ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਮਾਲੀਆ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਨੂੰ ਮੰਨਣਾ ਹੀ ਨਹੀਂ , ਬਲਕਿ ਪੂਰੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦੇ ਜੀਵਨ ਚੱਕਰ ਵਿੱਚ ਗ੍ਰੀਨ ਹਾਉਸ ਗੈਸ ਨਿਕਾਸ ਬੱਚਤ ਰਾਹੀਂ ਕਾਰਬਨ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵੀ ਹੈ।

ਮਾਡਲ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇ ਬਾਇਓਥੇਨੌਲ ਮੁੱਖ ਧਾਰਾ ਦੇ ਬਾਲਣ ਨਾਲ ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਹੇਠਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ: ਉਤਪਾਦਨ ਦੀ ਲਾਗਤ 43 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ, ਆਯਾਤ 25 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ, ਟ੍ਰਾਂਸਪੋਰਟ 17 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ, ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚਾ 15 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ, ਅਤੇ ਇਨਵੈਂਟਰੀ 0.43 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ।  ਮਾਡਲ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਦਰਸਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਅਨੁਮਾਨਤ ਮੰਗਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਫੀਡ ਦੀ ਉਪਲਬਧਤਾ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 40 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਸਮਰੱਥਾ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।

ਕਪਿਲ ਗੁਮਟੇ ਅਤੇ  ਡਾ.ਕਿਸ਼ਾਲੇ ਮਿੱਤਰਾ

ਆਈਆਈਟੀ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਦੇ ਕੈਮੀਕਲ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਖੋਜਕਰਤਾ, ਡਾ. ਕਿਸ਼ਾਲੇ ਮਿੱਤਰਾ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ, ਗ਼ੈਰ-ਖੁਰਾਕੀ ਸਰੋਤਾਂ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਬਾਇਓਫਿਊਲ ਕਾਰਬਨ-ਨਿਰਪੱਖ ਨਵਿਆਉਣਯੋਗ ਊਰਜਾ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਭਰੋਸੇਯੋਗ ਸ੍ਰੋਤ ਹਨ । ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੂਜੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦੇ ਸਰੋਤਾਂ ਵਿੱਚ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਦੇ ਰਹਿੰਦ ਖੂੰਹਦ ਉਤਪਾਦ ਜਿਵੇਂ ਤੂੜੀ, ਘਾਹ ਅਤੇ ਲੱਕੜ, ਹੋਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਜੋ ਖਾਣੇ ਦੇ ਸਰੋਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਨਹੀਂ ਹਨ।

ਟੀਮ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਈ ਜ਼ੋਨਾਂ ਵਿੱਚ ਬਾਇਓ ਊਰਜਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲਈ ਉਪਲਬਧ ਕਈ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀਆਂ ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕੀਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਪਲਾਇਰ, ਟਰਾਂਸਪੋਰਟ, ਸਟੋਰੇਜ ਅਤੇ ਉਤਪਾਦਨ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਿਆਂ ਇੱਕ ਸੰਭਾਵਤ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ ਹੈ।

ਇਸ ਖੋਜ ਬਾਰੇ ਵੇਰਵੇ ਦਿੰਦਿਆਂ ਆਈਆਈਟੀ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਦੇ ਰਿਸਰਚ ਸਕਾਲਰ ਕਪਿਲ ਗੁਮਟੇ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਅਸੀਂ ਸਪਲਾਈ ਚੇਨ ਨੈੱਟਵਰਕ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਲਈ ਮਸ਼ੀਨ ਲਰਨਿੰਗ ਤਕਨੀਕਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਮਸ਼ੀਨ ਲਰਨਿੰਗ ਬਣਾਉਟੀ ਬੁੱਧੀ ਦੀ ਇਕ ਸ਼ਾਖਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕੰਪਿਊਟਰ  ਉਪਲਬਧ ਅੰਕੜਿਆਂ ਤੋਂ ਨਮੂਨੇ ਸਿੱਖਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਭਵਿੱਖ ਬਾਰੇ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀਆਂ ਦੀ ਸਮਝ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣੇ ਆਪ ਅਪਡੇਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ”

ਮਿੱਤਰਾ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਦੇਸ਼-ਵਿਆਪੀ ਬਹੁ-ਪੱਧਰੀ ਸਪਲਾਈ ਚੇਨ ਨੈੱਟਵਰਕਸ ਅਤੇ ਤਕਨੀਕੀ-ਆਰਥਿਕ-ਵਾਤਾਵਰਣ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਨੇ ਸਾਡੀ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਸਿਖਲਾਈ ਦੀਆਂ ਤਕਨੀਕਾਂ ਦੀ ਪੂਰਵ ਅਨੁਮਾਨ ਦੀਆਂ ਮੰਗਾਂ ਅਤੇ ਸਪਲਾਈ ਲੜੀ ਦੇ ਹੋਰ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਸੰਚਾਲਨ ਅਤੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਫੈਸਲਿਆਂ 'ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਪਸ਼ਟਤਾ ਨੂੰ ਫੜਨ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕੀਤੀ ਹੈ।

ਇਸ ਕੰਮ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਕਲੀਨਰ ਪ੍ਰੋਡਕਸ਼ਨ ਦੇ ਜਰਨਲ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।

                                                                        *****

ਐੱਨਬੀ/ਕੇਜੀਐੱਸ