Press Note Details: Press Information Bureau

Social Welfare

സദ്ഭരണ ദിനം

സദ്ഭരണ സൂചികയിലൂടെ അളക്കപ്പെടുന്ന ഉത്തരവാദിത്തമുള്ളതും, എല്ലാവരെയും ഉൾക്കൊള്ളുന്നതും, കാര്യക്ഷമവുമായ ഭരണം

Posted On: 24 DEC 2025 4:41PM

പ്രധാന വിഷയങ്ങലും ഉൾക്കാഴ്ചകളും

* മുൻ പ്രധാനമന്ത്രി അടൽ ബിഹാരി വാജ്‌പേയിയുടെ ജന്മദിനമാണ് സദ്ഭരണ ദിനമായി ആചരിക്കുന്നത്. (ഡിസംബർ 25) ഉത്തരവാദിത്തം, സുതാര്യത, പൗര കേന്ദ്രീകൃത പൊതു സേവനം എന്നിവ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നത് ലക്ഷ്യമിട്ടാണ് ഈ ദിനം ആഘോഷിക്കുന്നത്.

* സംസ്ഥാനങ്ങളിലും കേന്ദ്രഭരണ പ്രദേശങ്ങളിലുമുള്ള ഭരണ നിർവ്വഹണം വിലയിരുത്തുന്നതിനായി ഭരണ പരിഷ്കാര പൊതു പരാതി പരിഹാര വകുപ്പ് വികസിപ്പിച്ചെടുത്ത ഒരു സംവിധാനമാണ് സദ്ഭരണ സൂചിക (GGI).

* വിവിധ തരത്തിലുള്ള സൂചകങ്ങൾ, വസ്തുതകൾ എന്നിവയെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയും, പ്രത്യക്ഷ തെളിവുകൾ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള പരിഷ്കാരങ്ങളെയും, സംസ്ഥാന/കേന്ദ്രഭരണ പ്രദേശങ്ങളിലെ വിവിധ വികസന മാനദണ്ഡങ്ങളെ പിന്തുണയ്ക്കുന്ന ഒന്നിലധികം സൂചകങ്ങൾ ഉപയോഗിച്ചും പത്ത് മേഖലകളിലുടനീളമുള്ള ഭരണനിർവ്വഹണത്തെ ഇത് വിലയിരുത്തുന്നു.

ആമുഖം

മുൻ പ്രധാനമന്ത്രി അടൽ ബിഹാരി വാജ്‌പേയിയുടെ ജന്മദിനമായ ഡിസംബർ 25 എല്ലാ വർഷവും സദ്ഭരണ ദിനമായി രാജ്യം ആചരിക്കുന്നു. ഉത്തരവാദിത്തം, സുതാര്യത, എല്ലാവരെയും ഉൾക്കൊള്ളുന്ന വളർച്ച എന്നിവയ്ക്ക് ഊന്നൽ നൽകികൊണ്ട് അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഭരണ നിർവ്വഹണത്തെ സംബന്ധിച്ച അദ്ദേഹത്തിന്റെ കാഴ്ചപ്പാട് അനുസ്മരിക്കുന്നതിനായാണ് ഈ ദിനാചരണം സംഘടിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നത്. ഭരണനിർവ്വഹണം എന്നത് കേവലം അധികാരപ്രയോഗമല്ലെന്നും മറിച്ച് ഓരോ പൗരന്റെയും ജീവിതം മികച്ചതാക്കുകയാണ് ലക്ഷ്യമിടുന്നതെന്നും ഈ ദിനം നമ്മെ ഓർമ്മിപ്പിക്കുന്നു.

അദ്ദേഹത്തിന്റെ ആശയങ്ങളെ അനുസ്മരിക്കാൻ, പേഴ്‌സണൽ, പൊതു പരാതി പരിഹാര, പെൻഷൻസ് മന്ത്രാലയം ഗുഡ് ഗവേണൻസ് ഇൻഡക്‌സ് അഥവാ സത്ഭരണ പട്ടിക പ്രസിദ്ധീകരിച്ചു. - സംസ്ഥാനങ്ങളിലെയും കേന്ദ്രഭരണ പ്രദേശങ്ങളിലെയും ഭരണ നിർവ്വഹണത്തെ സംബന്ധിച്ച സംയോജിത വിലയിരുത്തൽ, ഭരണ നയങ്ങൾ അളക്കാവുന്നതും പൗര കേന്ദ്രീകൃതവുമായ ലക്ഷ്യപ്രാപ്തിയിൽ എത്തുന്നുണ്ടോ എന്ന പരിശോധന തുടങ്ങിയവ ഇതിന്റെ ഭാഗമായി നടക്കുന്നു. ഒരു ആഴ്ച മുഴുവൻ നീണ്ടുനിൽക്കുന്ന ആഘോഷങ്ങൾ ജില്ലകളിൽ നിന്ന് ഗ്രാമങ്ങളിലേക്ക് സത്ഭരണം എന്ന ആശയം വ്യാപിപ്പിക്കുന്നു. ദേശീയതലത്തിൽ നടപ്പിലാക്കിയ വിവിധ പദ്ധതികളുടെ നടത്തിപ്പിലൂടെ ഇന്ത്യ വിവിധ മേഖലകളിൽ പുരോഗതി കൈവരിച്ചതായി രേഖകൾ വ്യക്തമാക്കുന്നു.

മാൻ ഓഫ് ദി മാസസ് (ജന കോടികളുടെ നായകൻ): അടൽ ബിഹാരി വാജ്‌പേയി

ശ്രീ അടൽ ബിഹാരി വാജ്‌പേയി (1924–2018) - മൂന്ന് തവണ ഇന്ത്യയുടെ പ്രധാനമന്ത്രിയായി സേവനമനുഷ്ഠിച്ചു. നാല് പതിറ്റാണ്ട് നീണ്ടുനിന്ന അദ്ദേഹത്തിന്റെ പാർലമെന്ററി സേവനകാലയളവിൽ അദ്ദേഹം ഒമ്പത് തവണ ലോക്‌സഭയിലേക്കും രണ്ട് തവണ രാജ്യസഭയിലേക്കും തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടു. ഗ്വാളിയോറിലെ തന്റെ എളിയ പൊതുപ്രവർത്തനങ്ങളിൽ നിന്ന് ഇന്ത്യയുടെ പരമോന്നത പദവിയിലേക്ക് ഉയർന്ന അദ്ദേഹത്തിന് രാഷ്ട്രത്തിനായുള്ള നിസ്വാർത്ഥ സമർപ്പണത്തിന് 1992 ൽ പത്മവിഭൂഷൺ ലഭിച്ചു, 2015 ൽ ഇന്ത്യയുടെ പരമോന്നത സിവിലിയൻ ബഹുമതിയായ ഭാരതരത്നം നൽകി രാജ്യം അദ്ദേഹത്തെ ആദരിച്ചു.

ജനാധിപത്യ ആദർശങ്ങൾ, സ്ത്രീ ശാക്തീകരണം, സാമൂഹിക സമത്വം എന്നിവയെ ശ്രീ അടൽ ബിഹാരി വാജ്‌പേയി ശക്തമായി പിന്തുണച്ചു. പ്രധാനമന്ത്രി എന്ന നിലയിൽ, അദ്ദേഹം മികച്ച ഭരണത്തിനും, അതിലൂടെ രാജ്യത്തിൻറെ സാമ്പത്തിക വികസനത്തിനും മുൻഗണന നൽകി - ദേശീയ പാതകൾ, ഗ്രാമീണ റോഡുകൾ എന്നിവയുടെ നിർമ്മാണം, ടെലികോം മേഖലയുടെ വികസനം, അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾ മെച്ചപ്പെടുത്തൽ എന്നിവക്ക് പ്രാധാന്യം നൽകി. സുതാര്യത, ഉത്തരവാദിത്തം, കാര്യക്ഷമവും പൗര കേന്ദ്രീകൃതവുമായ സേവന വിതരണം എന്നിവയിൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിച്ച് രാജ്യത്തിൻറെ വികസന ലക്ഷ്യങ്ങൾക്ക് സാക്ഷാത്കാരം നൽകുന്ന തരത്തിൽ അദ്ദേഹത്തിന്റെ വീക്ഷണങ്ങൾ ഇപ്പോഴും നിലനിൽക്കുന്നു. 1994 ൽ "മികച്ച പാർലമെന്റേറിയൻ" എന്ന ബഹുമതി നൽകുക വഴി ദേശീയതയോടുള്ള അചഞ്ചലമായ പ്രതിബദ്ധതയെ നിരന്തരം പ്രതിഫലിപ്പിക്കുന്ന "ബഹുമുഖ വ്യക്തിത്വം" എന്ന് അദ്ദേഹത്തെ പ്രശംസിച്ചു. ഈ ദർശനത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കി, ഇന്ത്യാ ഗവൺമെന്റ് രാജ്യമെമ്പാടും സത്ഭരണം ക്രമാനുഗതമായി വിലയിരുത്തുകയും പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.

നല്ല ഭരണം എന്നത് പങ്കാളിത്തപരവും, സമവായം അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ളതും, ഉത്തരവാദിത്തമുള്ളതും, സുതാര്യവും, പ്രതികരണശേഷിയുള്ളതും, ഫലപ്രദവും കാര്യക്ഷമവും, തുല്യവും, എല്ലാവരെയും ഉൾക്കൊള്ളുന്നതും ആണ് എന്നതാണ് ഐക്യരാഷ്ട്രസഭയുടെ വിലയിരുത്തൽ. കൂടാതെ അത് നിയമവാഴ്ചയിൽ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ളതുമാണ്.

സദ്ഭരണത്തിന്റെ വിലയിരുത്തൽ

സദ്ഭരണ സൂചിക

2019 ഡിസംബർ 25 ന് ഭരണ പരിഷ്കാര - പൊതു പരാതിക പരിഹാര വകുപ്പ് (DARPG) സദ്ഭരണ സൂചിക അവതരിപ്പിച്ചു. സംസ്ഥാനങ്ങളിലും കേന്ദ്രഭരണ പ്രദേശങ്ങളിലും ഭരണ നിർവ്വഹണം വിലയിരുത്തുന്നതിനും മെച്ചപ്പെടുത്തലുകൾ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിനും ലക്ഷ്യമിട്ടായിരുന്നു ഇത്. പൗരന്മാരുടെ ക്ഷേമത്തിനും, സമഗ്ര വികസനത്തിനും, രാജ്യത്തിന്റെ സാമ്പത്തിക പരിവർത്തനത്തിനും മികച്ച ഭരണം നിർണായകമാണ്. സൂചിക 10 പ്രധാന മേഖലകളെ പരിശോധിക്കുന്നു. പൗര കേന്ദ്രീകൃതമായ ഭരണനിർവ്വഹണം എന്ന ആശയത്തിൽ ഊന്നി രൂപകൽപ്പന ചെയ്ത 58 സൂചകങ്ങളുടെ അടിസ്ഥാനത്തിലാണ് ഈ മേഖലകളിലുടനീളമുള്ള ഭരണ പ്രകടനം അളക്കുന്നത്.

സംസ്ഥാനങ്ങളുടെയും കേന്ദ്രഭരണ പ്രദേശങ്ങളുടെയും വർഗ്ഗീകരണം

ഭൂമിശാസ്ത്രം, ജനസംഖ്യ, വികസന നിലവാരം എന്നിവയിലെ വലിയ അസമത്വങ്ങൾ കണക്കിലെടുത്ത്, ന്യായമായ താരതമ്യത്തിനായി DARPG സംസ്ഥാനങ്ങളെയും കേന്ദ്രഭരണ പ്രദേശങ്ങളെയും നാല് ഗ്രൂപ്പുകളായി തരംതിരിച്ചു. 2020-21 സൂചിക താഴെ വിവരിക്കും പ്രകാരമാണ്:

ഗ്രൂപ്പ് എ സംസ്ഥാനങ്ങൾ

ഗ്രൂപ്പ് ബി സംസ്ഥാനങ്ങൾ

വടക്ക് - കിഴക്കേ സംസ്ഥാനങ്ങളും ഹിൽ സ്റ്റേറ്റ്സ് യൂണിയൻ ടെറിട്ടറികളും

കേന്ദ്രഭരണ പ്രദേശങ്ങൾ

• ആന്ധ്രാപ്രദേശ്

* ഗോവ

* ഗുജറാത്ത്

* ഹരിയാന

* കർണാടക

* കേരളം

* മഹാരാഷ്ട്ര

* പഞ്ചാബ്

* തമിഴ്നാട് തെലങ്കാന

• ബിഹാർ

* ഛത്തീസ്ഗഡ്

* ജാർഖണ്ഡ്

* മധ്യപ്രദേശ്

* ഒഡീഷ

* രാജസ്ഥാൻ

* ഉത്തർപ്രദേശ്

* പശ്ചിമ ബംഗാൾ •

• അരുണാചൽ പ്രദേശ്

* അസം

* ഹിമാചൽ പ്രദേശ്

* J&K

* മണിപ്പൂർ

* മേഘാലയ

* മിസോറാം

* നാഗാലാൻഡ്

* സിക്കിം

* ത്രിപുര

* ഉത്തരാഖണ്ഡ്

എ&എൻ ദ്വീപുകൾ

* ചണ്ഡീഗഡ്

* ദാദ്ര & നഗർ ഹവേലി

* ദാമൻ & ദിയു

* ലക്ഷദ്വീപ്

* ഡൽഹി

* പുതുച്ചേരി

2020-21 ലെ സദ്ഭരണ സൂചികയിൽ മികച്ച പ്രകടനം കാഴ്ചവെച്ചവർ

റാങ്ക്	സംസ്ഥാനം/ കേന്ദ്രഭരണ പ്രദേശം	സ്ഥാനം
1	ഗുജറാത്ത്	1
2	മഹാരാഷ്ട്ര	2
3	ഗോവ	3

റാങ്ക്	സംസ്ഥാനം/ കേന്ദ്രഭരണ പ്രദേശം	സ്ഥാനം
1	മധ്യപ്രദേശ്	1
2	രാജസ്ഥാൻ	2
3	ഛത്തീസ്ഗഡ്	3

വടക്ക് കിഴക്കൻപർവ്വത മേഖലകൾ കേന്ദ്രഭരണ പ്രദേശങ്ങൾ

റാങ്ക്	സംസ്ഥാനം/ കേന്ദ്രഭരണ പ്രദേശം	സ്ഥാനം
1	ഹിമാചൽ പ്രദേശ്	1
2	മിസോറാം	2

റാങ്ക്	യുടി	സ്ഥാനം
1	ഡൽഹി	1

2019 ലെ സദ്ഭരണ സൂചികയിൽ - മികച്ച പ്രകടനം കാഴ്ചവെച്ചവർ

സംസ്ഥാനം/യുടി

തമിഴ്നാട്

മഹാരാഷ്ട്ര

ഹിമാചൽ പ്രദേശ്

പുതുച്ചേരി

തിരഞ്ഞെടുത്ത സൂചികകളിൽ ദേശീയ തലത്തിൽ മേഖലാടിസ്ഥാനത്തിലുള്ള വളർച്ച

സുതാര്യവും ഉത്തരവാദിത്തമുള്ളതും പൗര കേന്ദ്രീകൃതവുമായ ഭരണത്തോടുള്ള ഇന്ത്യയുടെ സുസ്ഥിരമായ പ്രതിബദ്ധതയെയാണ് സദ്ഭരണ സൂചികയിലെ എല്ലാ മേഖലകളിലുമുള്ള ഇന്ത്യയുടെ പുരോഗതി പ്രതിഫലിപ്പിക്കുന്നത്. ഈ മേഖലകളിലായി തിരിച്ചറിഞ്ഞ 58 സൂചികകളിൽ ചിലതിനെക്കുറിച്ചുള്ള ദേശീയ തലത്തിലുള്ള ഒരു അവലോകനം ഇതാ:

1. കൃഷിയും അനുബന്ധ മേഖലകളും

കാർഷിക-അനുബന്ധ മേഖലയിലെ പുരോഗതി താഴെപ്പറയുന്ന പ്രധാന സൂചികകളിലൂടെ പ്രതിഫലിക്കുന്നു:

1. കൃഷിയും അനുബന്ധ മേഖലയും

2. ഭക്ഷ്യധാന്യ ഉൽപ്പാദന വളർച്ച

3. ഹോർട്ടികൾച്ചർ ഉൽപ്പാദന വളർച്ച

4. പാൽ ഉൽപ്പാദന വളർച്ച

5. മാംസ ഉൽപ്പാദന വളർച്ച

6. മുട്ട/കോഴി ഉൽപ്പാദന വളർച്ച

7. വിള ഇൻഷുറൻസ്

8. ഇ-മാർക്കറ്റിൽ രജിസ്റ്റർ ചെയ്ത കാർഷിക മണ്ഡികൾ

A close-up of a posterAI-generated content may be incorrect.

2. വാണിജ്യ വ്യവസായ മേഖല

വാണിജ്യ, വ്യവസായ മേഖലയിലെ പുരോഗതി താഴെപ്പറയുന്ന പ്രധാന സൂചികകളിലൂടെ പ്രതിഫലിക്കുന്നു:

1. ബിസിനസ് എളുപ്പമാക്കൽ (EoDB)

2. വ്യവസായങ്ങളുടെ വളർച്ച

3. ഓൺലൈൻ ഉദ്യോഗ് ആധാർ രജിസ്ട്രേഷനു കീഴിൽ രജിസ്റ്റർ ചെയ്തിട്ടുള്ള MSME യൂണിറ്റുകളുടെ എണ്ണത്തിലെ വളർച്ച

4. GST പ്രകാരം രജിസ്റ്റർ ചെയ്തിട്ടുള്ള സ്ഥാപനങ്ങളുടെ എണ്ണത്തിലെ വർദ്ധനവ്

5. സ്റ്റാർട്ടപ്പ് പരിസ്ഥിതി

3. മാനവ വിഭവശേഷി വികസനം

മാനവ വിഭവശേഷി വികസന മേഖലയിലെ പുരോഗതി താഴെപ്പറയുന്ന പ്രധാന സൂചികകളിലൂടെ പ്രതിഫലിക്കുന്നു:

1. വിദ്യാഭ്യാസ നിലവാരം

2. പ്രാഥമിക സ്കൂൾ തലത്തിലെ നിലനിർത്തൽ നിരക്ക്

3. ലിംഗ തുല്യത

4. പട്ടികജാതി, പട്ടികവർഗ വിഭാഗങ്ങളുടെ ഉൾപ്പെടുത്തൽ അനുപാതം

5. പഠന ആവശ്യങ്ങൾക്കായി കമ്പ്യൂട്ടറുകൾ ലഭ്യമായ സ്കൂളുകൾ

6. നൽകുന്ന നൈപുണ്യ പരിശീലനം

7. സ്വയം തൊഴിൽ ഉൾപ്പെടെയുള്ള തൊഴിൽ ലഭ്യതാ അനുപാതം

4. പൊതുജനാരോഗ്യം

പൊതുജനാരോഗ്യ മേഖലയിലെ പുരോഗതി താഴെപ്പറയുന്ന പ്രധാന സൂചികകളിലൂടെ പ്രതിഫലിക്കുന്നു:

1. ആരോഗ്യ, ക്ഷേമ കേന്ദ്രങ്ങളുടെ പ്രവർത്തനവൽക്കരണം

2. പ്രാഥമികാരോഗ്യ കേന്ദ്രങ്ങളിലെ ഡോക്ടർമാരുടെ ലഭ്യത

3. പൊതുജനാരോഗ്യം

4. മാതൃമരണ നിരക്ക് (MMR)

5. ശിശുമരണ നിരക്ക് (IMR)

6. രോഗപ്രതിരോധ നേട്ടം

7. 1000 പേർക്ക് ആശുപത്രി കിടക്കകളുടെ എണ്ണം

5. പൊതു അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളും സേവനങ്ങളും

പൊതു അടിസ്ഥാന സൗകര്യ - സേവന മേഖലയിലെ പുരോഗതി താഴെപ്പറയുന്ന പ്രധാന സൂചികകളിലൂടെ പ്രതിഫലിക്കുന്നു:

1. കുടിവെള്ള ലഭ്യത

2. ഗ്രാമീണ ആവാസ വ്യവസ്ഥയിലേക്കുള്ള കണെക്ടിവിറ്റി

3. ശുദ്ധമായ പാചക ഇന്ധനത്തിലേക്കുള്ള (എൽപിജി) ലഭ്യതയിലെ വർദ്ധനവ്

4. ആവശ്യതിനനുസരിച്ചുള്ള ഊർജ്ജ ലഭ്യത

5. പ്രതിശീർഷ വൈദ്യുതി ഉപഭോഗത്തിലെ വളർച്ച

6. ഡി-ടി-ഡി മാലിന്യ ശേഖരണത്തിൽ ഉൾപ്പെടുന്ന വാർഡുകൾ

6. സാമ്പത്തിക മേഖലയിലെ ഭരണനിർവഹണം

സാമ്പത്തിക ഭരണ മേഖലയിലെ പുരോഗതി താഴെപ്പറയുന്ന പ്രധാന സൂചികകളിലൂടെ പ്രതിഫലിക്കുന്നു:

1. പ്രതിശീർഷ ജി.എസ്.ഡി.പിയിലെ വളർച്ച

2. ജി.എസ്.ഡി.പിക്ക് ആനുപാതികമായ ധനക്കമ്മി

3. സംസ്ഥാനങ്ങളുടെ നികുതി വരുമാനം മൊത്തം നികുതി വരുമാനത്തിലേക്ക്

4. ജി.എസ്.ഡി.പിയിലേക്കുള്ള കടം (ആകെ കുടിശ്ശിക ബാധ്യതകൾ)

7. സാമൂഹിക ക്ഷേമവും വികസനവും

സാമൂഹിക ക്ഷേമ വികസന മേഖലയിലെ പുരോഗതി താഴെപ്പറയുന്ന പ്രധാന സൂചികകളിലൂടെ പ്രതിഫലിക്കുന്നു:

1. ജനനസമയത്തെ ലിംഗാനുപാതം

2. ആരോഗ്യ ഇൻഷുറൻസ് പരിരക്ഷ

3. ഗ്രാമീണ തൊഴിലുറപ്പ്

4. തൊഴിലില്ലായ്മ നിരക്ക്

5. എല്ലാവർക്കും വീട്

6. സ്ത്രീകളുടെ സാമ്പത്തിക ശാക്തീകരണം

7. പട്ടികജാതി, പട്ടികവർഗ, ഒബിസി, ന്യൂനപക്ഷങ്ങൾ എന്നിവരുടെ ശാക്തീകരണം

8. പട്ടികജാതി/പട്ടികവർഗ അതിക്രമ കേസുകൾ കോടതികൾ വഴി തീർപ്പാക്കൽ

9. 100,000 പേർക്ക് ബാങ്കിംഗ് സൗകര്യങ്ങൾ

10. ആധാർ ബന്ധിത റേഷൻ കാർഡുകൾ

8. നീതിന്യായ വ്യവസ്ഥയും പൊതുസുരക്ഷയും

നീതിന്യായ വ്യവസ്ഥയിലെയും പൊതുസുരക്ഷാ മേഖലയിലെയും പുരോഗതി ഇനിപ്പറയുന്ന പ്രധാന സൂചികകളിലൂടെ പ്രതിഫലിക്കുന്നു:

1. ശിക്ഷാ നിരക്ക്

2. പോലീസ് ഉദ്യോഗസ്ഥരുടെ ലഭ്യത

3. വനിതാ പോലീസ് ഉദ്യോഗസ്ഥരുടെ അനുപാതം

4. കോടതി കേസുകളുടെ തീർപ്പാക്കൽ

5. ഉപഭോക്തൃ കോടതികളിലെ കേസുകളുടെ തീർപ്പാക്കൽ

9. പരിസ്ഥിതി മേഖല

പരിസ്ഥിതി മേഖലയിലെ പുരോഗതി താഴെപ്പറയുന്ന പ്രധാന സൂചികകളിലൂടെ പ്രതിഫലിക്കുന്നു:

1. വനവിസ്തൃതിയിലെ മാറ്റം

2. മാലിന്യ പുനരുപയോഗവും ഉൽപ്പാദിപ്പിക്കുന്ന മാലിന്യവും തമ്മിലുള്ള അനുപാതം

3. തരിശ് ഭൂമിയുടെ ശതമാനം

4. ഗ്രിഡ് ഇന്ററാക്ടീവ് പുനരുപയോഗ ഊർജ്ജത്തിന്റെ സ്ഥാപിത ശേഷിയിലെ വളർച്ച

10. പൗര കേന്ദ്രീകൃത ഭരണ നിർവ്വഹണം

പൗര കേന്ദ്രീകൃത ഭരണ മേഖലയിലെ പുരോഗതി താഴെപ്പറയുന്ന പ്രധാന സൂചികകളിലൂടെ പ്രതിഫലിക്കുന്നു:

1. സംസ്ഥാനങ്ങൾ സേവനാവകാശ നിയമം നടപ്പിലാക്കൽ

2. പരാതി പരിഹാര സ്ഥിതി

3. പൗരന്മാർക്ക് ഓൺലൈനായി നൽകുന്ന സർക്കാർ സേവനങ്ങൾ

സദ്ഭരണവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് 2025 ൽ സംഘടിപ്പിച്ച സമ്മേളനങ്ങളും ചർച്ചകളും

2025-ൽ, ഡിഎആർപിജി സദ്ഭരണത്തെയും അനുബന്ധ വിഷയങ്ങളെയും കുറിച്ച് വിവിധ സമ്മേളനങ്ങൾ, വെബിനാറുകൾ, സെഷനുകൾ എന്നിവ നടത്തി:

2025 സെപ്റ്റംബർ 22-23 തീയതികളിൽ വിശാഖപട്ടണത്ത്, ആന്ധ്രാപ്രദേശിലെ 28-ാമത് ദേശീയ ഇ-ഗവേണൻസ് സമ്മേളനം (NCeG): 'വികസിത് ഭാരത്: സിവിൽ സർവീസും ഡിജിറ്റൽ പരിവർത്തനവും' എന്ന പ്രമേയത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയാണ് ഈ യോഗം നടന്നത്. ഈ സമ്മേളനത്തിൽ 1,000-ത്തിലധികം പ്രതിനിധികൾ പങ്കെടുക്കുകയും ഇ-ഗവേണൻസിനുള്ള ദേശീയ അവാർഡുകൾ വിതരണം ചെയ്യുകയും ചെയ്തു. വികസിത് ഭാരത് 2047-നോടനുബന്ധിച്ച് ഡിജിറ്റൽ ഭരണം മുന്നോട്ട് കൊണ്ടുപോകുന്നതിനായി വിശാഖപട്ടണം പ്രഖ്യാപനം അംഗീകരിച്ചു.

ഇന്റർനാഷണൽ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് അഡ്മിനിസ്ട്രേറ്റീവ് സയൻസസ്-DARPG കോൺഫറൻസ്, 2025 ഫെബ്രുവരി 10 മുതൽ 14വരെ, ന്യൂഡൽഹിയിൽ നടന്നു: 66 ബ്രേക്ക്ഔട്ട് സെഷനുകൾ, 7 പ്ലീനറി സെഷനുകൾ, 58 രാജ്യങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള 750 തിലധികം പ്രതിനിധികൾ എന്നിവർ പങ്കെടുത്തു. 710 പേജുള്ള ഒരു വാല്യം പുറത്തിറക്കി: Viksit Bharat@2047 – Governance Transformed. സെക്രട്ടറി DARPG വി. ശ്രീനിവാസ് 62% വോട്ടുകൾ നേടി ഇന്ത്യയുടെ ആദ്യത്തെ IIAS പ്രസിഡന്റായി (2025-2028).

സംസ്ഥാന സഹകരണ സംരംഭകത്വ സ്കീം (SCI), 2025: സംസ്ഥാന/യുടി സർക്കാരുകളുമായുള്ള രണ്ട് ദേശീയ ഔട്ട്റീച്ച് സെഷനുകൾ AI- പ്രാപ്തമാക്കിയ പ്ലാറ്റ്‌ഫോമുകൾ, ഓൺലൈൻ സേവന പോർട്ടലുകൾ, തത്സമയ ഡാഷ്‌ബോർഡുകൾ എന്നിവയ്ക്കായി 80 തിലധികം പദ്ധതി നിർദ്ദേശങ്ങൾ രൂപീകരിച്ചു. ഒരു സമർപ്പിത SCI പോർട്ടൽ, മേഖലയിലെ പുരോഗതിയും ഫലങ്ങളും സൂക്ഷ്മമായി നിരീക്ഷിക്കുന്നു.

ഉപസംഹാരം

2025 ലെ സദ്ഭരണ ദിനം അടൽ ബിഹാരി വാജ്‌പേയിയുടെ ആശയങ്ങളായ ഉത്തരവാദിത്തമുള്ളതും പൗരകേന്ദ്രീകൃതവുമായ ഭരണത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ദർശനത്തെ ആദരിക്കുന്നു. പത്ത് മേഖലകളിലായി സംസ്ഥാനങ്ങളുടെയും കേന്ദ്രഭരണ പ്രദേശങ്ങളുടെയും പ്രകടനം വിലയിരുത്തുന്നതിനുള്ള ശക്തമായ ഒരു മാനദണ്ഡമായി സദ്ഭരണ സൂചിക പ്രവർത്തിക്കുന്നു, ഇത് തെളിവുകൾ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള പരിഷ്കാരങ്ങളെ നയിക്കുന്നു. വ്യവസ്ഥാപിതമായ വിലയിരുത്തലുകളും കേന്ദ്രീകൃത ഭരണവും ഫലങ്ങൾ നൽകുന്നുവെന്ന് ഇന്ത്യയുടെ പുരോഗതി തെളിയിക്കുന്നു. 2047 ലെ വികസിത ഭാരതത്തിലേക്ക് രാജ്യം മുന്നേറുമ്പോൾ, നവീകരണത്തിലൂടെയും, എല്ലാപേരെയും ഉൾക്കൊള്ളുന്ന നയങ്ങളിലൂടെയും സദ്ഭരണം ശക്തിപ്പെടുത്തുന്നത് തുല്യവും സുസ്ഥിരവുമായ വളർച്ച കൈവരിക്കുന്നതിന് അത്യന്താപേക്ഷിതമാണ്.

References

https://www.un.org/en/chronicle/article/global-and-national-leadership-good-governance

Citizen-Centric Governance

https://www.pib.gov.in/PressReleasePage.aspx?PRID=2118276&reg=3&lang=2 https://www.pib.gov.in/PressReleasePage.aspx?PRID=2188319&reg=3&lang=2 https://www.pib.gov.in/PressReleseDetail.aspx?PRID=2203218&reg=6&lang=1#:~:text=DARPG%20Awarded%20Rajbhasha%20Kirti%20Award,Private%20Sector%20attended%20the%20event

chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://uidai.gov.in/images/AadhaarSaturationReport.pdf?utm

https://www.pib.gov.in/PressReleasePage.aspx?PRID=2123192&reg=3&lang=2 https://www.pib.gov.in/FactsheetDetails.aspx?Id=149256&reg=3&lang=2 https://www.pib.gov.in/PressReleseDetail.aspx?PRID=2203218&reg=6&lang=1#:~:text=DARPG%20Awar ded%20Rajbhasha%20Kirti%20Award,Private%20Sector%20attended%20the%20event

Economic Governance, and Commerce and Industry

https://www.indiabudget.gov.in/economicsurvey/doc/Statistical-Appendix-in-English.pdf

chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://rbidocs.rbi.org.in/rdocs/Publications/PDFs/0STATEFINANCE2024AE6FF65F475C4934B53CC8ABE7FAB30E.PDF https://www.pib.gov.in/FactsheetDetails.aspx?Id=149260&reg=3&lang=2 https://www.pib.gov.in/PressReleasePage.aspx?PRID=2201280&reg=3&lang=2

https://www.nsws.gov.in/

https://udyamregistration.gov.in/Government-India/Ministry-MSME-registration.htm

https://www.gst.gov.in/download/gststatistics

https://tutorial.gst.gov.in/offlineutilities/gst_statistics/8YearsReport.pdf

https://www.startupindia.gov.in/

https://www.pib.gov.in/PressReleasePage.aspx?PRID=2170168&reg=3&lang=2#:~:text=Similarly%2C%20the%20number%20of%20unicorn,harnessed%20to%20create%20unicorn%20startups

https://www.startupindia.gov.in/srf/portal/SRF_2022_Result_page/National_Report_14_01_2024.pdf

Environment

https://www.pib.gov.in/PressReleasePage.aspx?PRID=2182269&reg=3&lang=2

https://www.pib.gov.in/PressReleasePage.aspx?PRID=2170998&reg=3&lang=2

https://www.pib.gov.in/PressReleasePage.aspx?PRID=1946401&reg=3&lang=2

Human Resource Development

https://static.pib.gov.in/WriteReadData/specificdocs/documents/2025/feb/doc2025213501401.pdf

https://dsel.education.gov.in/sites/default/files/update/PIB2161543.pdf

https://www.pib.gov.in/PressReleasePage.aspx?PRID=2161543&reg=3&lang=2

chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://www.education.gov.in/sites/upload_files/mhrd/files/PIB2101363.pdf

https://www.skillindiadigital.gov.in/pmkvy-dashboard

https://aishe.gov.in/aishe-final-report/

https://dashboard.udiseplus.gov.in/

Public Infrastructure and Utilities

https://www.pib.gov.in/PressNoteDetails.aspx?NoteId=155710&ModuleId=3&reg=3&lang=1 https://www.pib.gov.in/PressNoteDetails.aspx?ModuleId=3&NoteId=155199&utm

https://pmgsy.dord.gov.in/dbweb/

https://www.pib.gov.in/PressReleasePage.aspx?PRID=2154248&utm

https://www.pib.gov.in/PressReleasePage.aspx?PRID=2198768&reg=3&lang=1

https://static.pib.gov.in/WriteReadData/specificdocs/documents/2025/jun/doc2025610568001.pdf

https://www.pib.gov.in/PressReleasePage.aspx?PRID=2089243&reg=3&lang=2

https://sbmurban.org/swachh-bharat-mission-progess

Public Health

https://aam.mohfw.gov.in/ https://www.pib.gov.in/PressReleasePage.aspx?PRID=2113800&reg=3&lang=2#:~:text=global%20health%20goals.-,One%20of%20the%20key%20indicators%20of%20maternal%20mortality%20is%20the,live%20births%20in%202018%2D20. https://censusindia.gov.in/nada/index.php/catalog/46177/download/50425/SRS_MMR_Bulletin_2021_2023.pdf

https://www.mohfw.gov.in/?q=en/pressrelease/india-witnesses-steady-downward-trend-maternal-and-child-mortality-towards-achievement

https://data.worldbank.org/indicator/SH.MED.BEDS.ZS

Social Welfare and Development

https://www.newsonair.gov.in/sex-ratio-at-birth-rises-from-918-to-930-girls-enrollment-improves-under-beti-bachao-beti-padhao-scheme-govt/

https://www.pib.gov.in/PressReleseDetailm.aspx?PRID=2185049&reg=3&lang=2

https://www.pib.gov.in/PressNoteDetails.aspx?NoteId=155855&ModuleId=3&reg=3&lang=2

https://dashboard.dord.gov.in/dashboardnew/mgnrega.aspx

https://www.pib.gov.in/PressReleasePage.aspx?PRID=2190790&reg=3&lang=2

https://www.pib.gov.in/PressReleasePage.aspx?PRID=2148477&reg=3&lang=2

https://pmay-urban.gov.in/

chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://pmay-urban.gov.in/uploads/progress-pdfs/68ac528160e77-Achievement_under_PMAY-U_&_PMAY-U2.0_cropped.pdf

https://www.pib.gov.in/PressReleasePage.aspx?PRID=2146872&reg=3&lang=2

https://www.pib.gov.in/PressReleasePage.aspx?PRID=2119045&reg=3&lang=2

chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://socialjustice.gov.in/writereaddata/UploadFile/13781760681319.pdf

https://www.pib.gov.in/PressReleasePage.aspx?PRID=2150801&reg=3&lang=2

https://nhapoa.gov.in/en/cms/statewise-reports

https://nfsa.gov.in/public/nfsadashboard/publicrcdashboard.aspx

https://sansad.in/getFile/annex/269/AU1278_VNmaQY.pdf?source=pqars

https://www.pib.gov.in/PressNoteDetails.aspx?NoteId=154660&ModuleId=3&reg=3&lang=1

Agriculture

https://www.pib.gov.in/PressReleasePage.aspx?PRID=2098424&reg=3&lang=2

https://www.newsonair.gov.in/pm-modi-releases-21st-pm-kisan-installment-in-coimbatore/

https://www.pib.gov.in/PressReleseDetail.aspx?PRID=2190074&lang=1&reg=6&utm