पत्र सूचना कार्यालय

ಭಾರತದ ವ್ಯಾಪಾರದ ಕಥೆ ಒಂದು ನೋಟದಲ್ಲಿ

ವೈವಿಧ್ಯೀಕರಣ, ನಾವೀನ್ಯತೆ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ವ್ಯಾಪಾರ ಸುಧಾರಣೆಗಳಿಂದ ಪ್ರೇರಿತವಾಗಿರುವ ಭಾರತವು ಜಾಗತಿಕ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುವುದನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದೆ. ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ ನಂತರದ ಬಲವಾದ ಚೇತರಿಕೆಯಿಂದ ಹಿಡಿದು ಜಾಗತಿಕ ಅನಿಶ್ಚಿತತೆಗಳವರೆಗೆ, ಭಾರತದ ರಫ್ತುಗಳು ಕೇವಲ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಹೊಸ ಮಾನದಂಡಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುತ್ತಿವೆ. ನವೆಂಬರ್ 2024 ರಿಂದ ನವೆಂಬರ್ 2025 ರವರೆಗಿನ ವಾರ್ಷಿಕ ಏರಿಕೆಯು ಜಾಗತಿಕ ವ್ಯಾಪಾರದಲ್ಲಿ ಭಾರತವನ್ನು ಒಬ್ಬ ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹ ಪಾಲುದಾರನನ್ನಾಗಿ ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.

ನವೆಂಬರ್ 2024 ಮತ್ತು ನವೆಂಬರ್ 2025 ರ ನಡುವೆ, ಭಾರತದ ಒಟ್ಟು ರಫ್ತು 64.05 ಬಿಲಿಯನ್ ಯುಎಸ್ ಡಾಲರ್‌ನಿಂದ 73.99 ಬಿಲಿಯನ್ ಯುಎಸ್ ಡಾಲರ್‌ಗೆ ಏರಿಕೆಯಾಗಿದ್ದು, ಶೇ. 15.52 ರಷ್ಟು ಬಲವಾದ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿದೆ. ಇದೇ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಆಮದುಗಳು 80.63 ಬಿಲಿಯನ್ ಯುಎಸ್ ಡಾಲರ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಸ್ಥಿರವಾಗಿವೆ. ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ವ್ಯಾಪಾರ ಕೊರತೆಯು 17.06 ಬಿಲಿಯನ್ ಯುಎಸ್ ಡಾಲರ್‌ನಿಂದ 6.64 ಬಿಲಿಯನ್ ಯುಎಸ್ ಡಾಲರ್‌ಗೆ ಇಳಿಕೆಯಾಗುವ ಮೂಲಕ ಶೇ. 61.07 ರಷ್ಟು ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದೆ. ವ್ಯಾಪಾರ ಅಡೆತಡೆಗಳ ಹೊರತಾಗಿಯೂ, ಈ ಬೆಳವಣಿಗೆಯು ಭಾರತದ ಸ್ಥಿತಿಸ್ಥಾಪಕತ್ವವನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ; ಹೆಚ್ಚಿನ ಮೌಲ್ಯದ ಸರಕುಗಳು, ವಿಸ್ತರಿಸುತ್ತಿರುವ ಜಾಗತಿಕ ಪಾಲುದಾರಿಕೆಗಳು ಮತ್ತು ನೀತಿ ಸುಧಾರಣೆಗಳು ಹೆಚ್ಚು ಸಮತೋಲಿತ ಮತ್ತು ಜಾಗತಿಕವಾಗಿ ಸಂಯೋಜಿತವಾದ ವ್ಯಾಪಾರ ಪಥವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತಿವೆ.

ರಫ್ತು ಬೆಳವಣಿಗೆಗಾಗಿ ಭಾರತವು ತನ್ನ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವ್ಯಾಪಾರ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ವೃದ್ಧಿಸುವತ್ತ ಗಮನ ಹರಿಸಿದೆ. ಇತರ ಆರ್ಥಿಕತೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಭಾರತದ ವ್ಯಾಪಾರ ಒಪ್ಪಂದಗಳು ಒಳಗೊಳ್ಳುವ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಬದ್ಧತೆಯನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುತ್ತವೆ, ಇದು ಪ್ರಮುಖ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಕಾಪಾಡುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ರೈತರು, ಕುಶಲಕರ್ಮಿಗಳು, ಕಾರ್ಮಿಕರು ಮತ್ತು ಎಂಎಸ್ಎಂಇಗಳಿಗೆ (MSMEs) ಪ್ರಯೋಜನವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ತೀರಾ ಇತ್ತೀಚಿನ ಭಾರತ-ಓಮನ್ ಒಪ್ಪಂದವು ದೀರ್ಘಕಾಲದ ದ್ವಿಪಕ್ಷೀಯ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಆಧರಿಸಿದ್ದು, ಮುಂದಾಲೋಚನೆಯ ಮತ್ತು ಸಮತೋಲಿತ ಆರ್ಥಿಕ ಚೌಕಟ್ಟನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತದೆ.

ಜಾಗತಿಕ ವ್ಯಾಪಾರಕ್ಕೆ ಶಕ್ತಿ

ಭಾರತದ ರಫ್ತು ಪಯಣ ನವೆಂಬರ್ 2025 ರಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ರಫ್ತುಗಳು ವಾರ್ಷಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿದ್ದು, ಇದು ಬಾಹ್ಯ ವ್ಯಾಪಾರದಲ್ಲಿನ ನಿರಂತರ ವೇಗವನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ. ಪ್ರಮುಖ ಸರಕು ಮತ್ತು ಸೇವಾ ವಲಯಗಳಲ್ಲಿನ ಹೆಚ್ಚಿನ ರಫ್ತು ಮೌಲ್ಯಗಳು ಹಾಗೂ ಪ್ರಮುಖ ಪಾಲುದಾರ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಿಂದ ಸ್ಥಿರವಾದ ಬೇಡಿಕೆಯು ಈ ಹೆಚ್ಚಳಕ್ಕೆ ಬೆಂಬಲ ನೀಡಿದೆ. ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆಯು ಬದಲಾಗುತ್ತಿರುವ ಜಾಗತಿಕ ವ್ಯಾಪಾರ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳ ನಡುವೆ ಭಾರತದ ರಫ್ತು ವಲಯದ ಸ್ಥಿತಿಸ್ಥಾಪಕತ್ವವನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತದೆ.

• ನವೆಂಬರ್ 2025 ರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಸರಕು ರಫ್ತು 38.13 ಬಿಲಿಯನ್ ಯುಎಸ್ ಡಾಲರ್ ಆಗಿದ್ದು, ನವೆಂಬರ್ 2024 ರ 31.94 ಬಿಲಿಯನ್ ಯುಎಸ್ ಡಾಲರ್‌ಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಶೇ. 19.38 ರಷ್ಟು ಬೆಳವಣಿಗೆ ದಾಖಲಿಸಿದೆ.
• ನವೆಂಬರ್ 2025 ರ ಸೇವಾ ರಫ್ತು 35.86 ಬಿಲಿಯನ್ ಯುಎಸ್ ಡಾಲರ್ ಆಗಿದ್ದು, ನವೆಂಬರ್ 2024 ರ 32.11 ಬಿಲಿಯನ್ ಯುಎಸ್ ಡಾಲರ್‌ಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಒಂದು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಶೇ. 11.67 ರಷ್ಟು ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.
• ನವೆಂಬರ್ 2025 ರ ಒಟ್ಟು ರಫ್ತಿನಲ್ಲಿ ಸರಕು ರಫ್ತಿನ ಪಾಲು ಶೇ. 51.53 ರಷ್ಟಿದ್ದರೆ, ಸೇವಾ ರಫ್ತಿನ ಪಾಲು ಶೇ. 48.47 ರಷ್ಟಿದೆ.

ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಶ್ರಮದಾಯಕ ವಲಯವಾದ ಎಲ್ಲಾ ಬಗೆಯ ಸಿದ್ಧ ಉಡುಪುಗಳು ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಕೊಡುಗೆಯನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಿವೆ. ನವೆಂಬರ್ 2025 ರಲ್ಲಿ ರಫ್ತು 1247.37 ಮಿಲಿಯನ್ ಯುಎಸ್ ಡಾಲರ್‌ಗೆ ಏರಿಕೆಯಾಗಿದ್ದು, ಕಳೆದ ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಶೇ. 11.27 ರಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಳವಾಗಿದೆ. ಭಾರತಕ್ಕೆ ಆಕರ್ಷಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ತಂದುಕೊಟ್ಟ ಕೆಲವು ದೊಡ್ಡ ರಫ್ತು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳೆಂದರೆ ಯುಎಇ (14.5%), ಯುಕೆ (1.5%), ಜಪಾನ್ (19.0%), ಜರ್ಮನಿ (2.9%), ಸ್ಪೇನ್ (9.0%) ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ (9.2%). ಮತ್ತೊಂದೆಡೆ, ಹೆಚ್ಚಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ದರವನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿದ ಇತರ ಕೆಲವು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳೆಂದರೆ ಈಜಿಪ್ಟ್ (27%), ಸೌದಿ ಅರೇಬಿಯಾ (12.5%), ಹಾಂಗ್ ಕಾಂಗ್ (69%) ಇತ್ಯಾದಿ. ಈ ಸಾಧನೆಯು ಜಾಗತಿಕ ಅನಿಶ್ಚಿತತೆಗಳ ನಡುವೆಯೂ ಈ ವಲಯದ ಹೊಂದಾಣಿಕೆ ಮತ್ತು ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕತೆಯನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತದೆ.

ಅದೇ ರೀತಿ, ಸಾವಯವ ಮತ್ತು ಅಜೈವಿಕ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳ ರಫ್ತು ನವೆಂಬರ್ 2025 ರಲ್ಲಿ ಒಂದು ವರ್ಷದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಶೇ. 18.49 ರಷ್ಟು ಬೆಳೆದಿದೆ. 'ವಿಶ್ವದ ಔಷಧಾಲಯ' ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುವ ಭಾರತದ ಔಷಧ ಮತ್ತು ಫಾರ್ಮಾಸ್ಯುಟಿಕಲ್ ವಲಯವು ರಫ್ತಿನಲ್ಲಿ ಶೇ. 20.19 ರಷ್ಟು ವಾರ್ಷಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಕಂಡಿದೆ. ಭಾರತೀಯ ಫಾರ್ಮಾ ರಫ್ತುಗಳು ಯುಎಸ್, ಪಶ್ಚಿಮ ಯುರೋಪ್, ಜಪಾನ್ ಮತ್ತು ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದಂತಹ ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಿನ ನಿಯಮಾವಳಿಗಳಿರುವ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ಜಗತ್ತಿನಾದ್ಯಂತ 200 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ದೇಶಗಳನ್ನು ತಲುಪುತ್ತಿದ್ದು, ಈ ವಲಯದಲ್ಲಿನ ವೈವಿಧ್ಯೀಕರಣವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ.

ನವೆಂಬರ್ 2025 ರಲ್ಲಿ ರತ್ನ ಮತ್ತು ಆಭರಣಗಳ ರಫ್ತು ಕೂಡ ಶೇ. 27.8 ರಷ್ಟು ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿದೆ. ಭಾರತೀಯ ಆಭರಣಗಳು ತಮ್ಮ ಕುಶಲತೆ, ವಿನ್ಯಾಸ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಶ್ರೀಮಂತಿಕೆಗೆ ಪ್ರಶಂಸಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ. ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್, ಯುನೈಟೆಡ್ ಅರಬ್ ಎಮಿರೇಟ್ಸ್, ಹಾಂಗ್ ಕಾಂಗ್ ಮತ್ತು ಯುರೋಪ್‌ನಂತಹ ಪ್ರಮುಖ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳಲ್ಲಿ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಚಿನ್ನ, ವಜ್ರ ಮತ್ತು ಬಣ್ಣದ ರತ್ನದ ಆಭರಣಗಳಿಗೆ ಬೇಡಿಕೆ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿದೆ.

ಕಳೆದ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ರಫ್ತಿನಲ್ಲಿ ಭಾರತವು ಗಮನಾರ್ಹ ಏರಿಕೆಗೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿದೆ. ತನ್ನ ಬಲವಾದ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ಭೌಗೋಳಿಕ ಸ್ಥಳದಿಂದಾಗಿ, ಭಾರತವು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದ ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಏಳನೇ ಅತಿದೊಡ್ಡ ರಫ್ತುದಾರನಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಜಾಗತಿಕವಾಗಿ ಅಗ್ರ ಐದು ಸಂಸ್ಕರಣಾ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾನ ಪಡೆದಿದೆ. ಕಳೆದ ವರ್ಷದ ಇದೇ ಅವಧಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ನವೆಂಬರ್ 2025 ರಲ್ಲಿ ರಫ್ತು ಬೆಳವಣಿಗೆಯು ಶೇ. 11.65 ರಷ್ಟಿತ್ತು. ದಕ್ಷಿಣ ಏಷ್ಯಾ, ಆಫ್ರಿಕಾ ಮತ್ತು ಯುರೋಪಿಯನ್ ದೇಶಗಳು ಪ್ರಮುಖ ರಫ್ತು ಸ್ಥಳಗಳಾಗಿವೆ.

ಭಾರತದ ರಫ್ತಿನ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಸ್ತಂಭವಾದ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಸರಕುಗಳು ಸ್ಥಿರವಾದ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿವೆ. ಇವುಗಳಿಗೆ ಯುಎಸ್ ಅಗ್ರ ರಫ್ತು ಸ್ಥಳವಾಗಿದ್ದು, ನಂತರದ ಸ್ಥಾನಗಳಲ್ಲಿ ಯುಎಇ, ಜರ್ಮನಿ, ಯುಕೆ ಮತ್ತು ಸೌದಿ ಅರೇಬಿಯಾ ಇವೆ. ಈ ವೇಗವನ್ನು ಕಾಯ್ದುಕೊಳ್ಳಲು, ರಫ್ತುದಾರರನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಲು ಮತ್ತು ಸಾಗರೋತ್ತರ ಆದಾಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಸರ್ಕಾರವು 'ಜೀರೋ ಡ್ಯೂಟಿ ಇಪಿಸಿಜಿ' ಮತ್ತು 'ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಪ್ರವೇಶ ಉಪಕ್ರಮ'ದಂತಹ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತಂದಿದೆ.

2030-31 ರ ವೇಳೆಗೆ 500 ಬಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್ ದೇಶೀಯ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವ ಗುರಿಯೊಂದಿಗೆ, ಭಾರತವು ಈಗ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ವಿನ್ಯಾಸ, ಉತ್ಪಾದನೆ ಮತ್ತು ರಫ್ತಿನಲ್ಲಿ ಜಾಗತಿಕ ನಾಯಕನಾಗುವ ಹಾದಿಯಲ್ಲಿ ದೃಢವಾಗಿ ಸಾಗಿದೆ. ಈ ಹಾದಿಯಲ್ಲಿ ಮೊಬೈಲ್ ಫೋನ್‌ಗಳು ಮುಂಚೂಣಿಯಲ್ಲಿದ್ದು, 2014-15 ರಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ₹1,500 ಕೋಟಿ ಇದ್ದ ಮೊಬೈಲ್ ಫೋನ್ ರಫ್ತು, 2024-25 ರಲ್ಲಿ ₹2 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿಗೆ ತಲುಪಿದೆ; ಇದು ಒಂದೇ ದಶಕದಲ್ಲಿ 127 ಪಟ್ಟು ಬೆಳವಣಿಗೆಯಾಗಿದೆ. ಭಾರತೀಯ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್ ಸರಕುಗಳು ಈಗ ಪ್ರಮುಖ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳಿಗೆ ರಫ್ತಾಗುತ್ತಿವೆ. ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷ 2024-25 ರಲ್ಲಿ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್, ಯುನೈಟೆಡ್ ಅರಬ್ ಎಮಿರೇಟ್ಸ್, ನೆದರ್ಲ್ಯಾಂಡ್ಸ್, ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್‌ಡಮ್ ಮತ್ತು ಇಟಲಿ ಅಗ್ರ ಐದು ರಫ್ತು ಸ್ಥಳಗಳಾಗಿವೆ.

ರಫ್ತು ವೈವಿಧ್ಯೀಕರಣ: ಒಂದು ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ವಿಧಾನ

ರಫ್ತು ವೈವಿಧ್ಯೀಕರಣವು ಒಂದು ಉದ್ದೇಶಪೂರ್ವಕ ನೀತಿ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರವಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿದೆ. ಇದು ಭೌಗೋಳಿಕ ರಾಜಕೀಯ ಉದ್ವಿಗ್ನತೆಗಳು, ಬೇಡಿಕೆಯ ಏರಿಳಿತಗಳು ಮತ್ತು ಪೂರೈಕೆ ಸರಪಳಿ ಅಡೆತಡೆಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ಅನಿಶ್ಚಿತ ಜಾಗತಿಕ ವ್ಯಾಪಾರ ಪರಿಸರವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ಮತ್ತು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳಲ್ಲಿ ವಿಸ್ತರಿಸುವ ಮೂಲಕ, ದೇಶಗಳು ಸೀಮಿತ ಪಾಲುದಾರರ ಮೇಲಿನ ಅತಿಯಾದ ಅವಲಂಬನೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಬಾಹ್ಯ ಆಘಾತಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಸ್ಥಿತಿಸ್ಥಾಪಕತ್ವವನ್ನು ಬೆಳೆಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಈ ವಿಧಾನವು ಜಾಗತಿಕ ಅನಿಶ್ಚಿತತೆಗಳ ನಡುವೆ ವ್ಯಾಪಾರ ಸ್ಥಿರತೆ, ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕತೆ ಮತ್ತು ದೀರ್ಘಕಾಲೀನ ಆರ್ಥಿಕ ಭದ್ರತೆಯನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುತ್ತದೆ

ರಫ್ತು ಅಸ್ಥಿರತೆಯನ್ನು ತಪ್ಪಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಅವಲಂಬನೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವುದು

ರಫ್ತು ಅಸ್ಥಿರತೆಯನ್ನು ತಪ್ಪಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಅವಲಂಬನೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವುದು ಸರಕು ಆಧಾರಿತ ರಫ್ತುಗಳು ಸಹಜವಾಗಿಯೇ ತೀವ್ರ ಬೆಲೆ ಏರಿಳಿತಗಳಿಗೆ ಒಳಗಾಗುತ್ತವೆ. ದೇಶಗಳು ಕಿರಿದಾದ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿದ್ದರೆ ಇದು ರಫ್ತು ಗಳಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಅಸ್ಥಿರತೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು. ಇಂತಹ ಅಸ್ಥಿರತೆಯು ಸ್ಥೂಲ ಆರ್ಥಿಕ ಅನಿಶ್ಚಿತತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಬಹುದು ಮತ್ತು ದೀರ್ಘಕಾಲೀನ ಹೂಡಿಕೆಯ ನಿರ್ಧಾರಗಳನ್ನು ಕುಂಠಿತಗೊಳಿಸಬಹುದು. ರಫ್ತು ವೈವಿಧ್ಯೀಕರಣವು ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ಮತ್ತು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳಲ್ಲಿ ಅಪಾಯವನ್ನು ಹಂಚುವ ಮೂಲಕ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸ್ಥಿರತೆಗೆ ದಾರಿಯನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತದೆ, ಆ ಮೂಲಕ ನಿರಂತರ ರಫ್ತು ಬೆಳವಣಿಗೆ ಮತ್ತು ದೀರ್ಘಕಾಲೀನ ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ಥಿತಿಸ್ಥಾಪಕತ್ವವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ.

ಜಾಗತಿಕ ಬೇಡಿಕೆಯ ಆಘಾತಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಸ್ಥಿತಿಸ್ಥಾಪಕತ್ವವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವುದು

ಜಾಗತಿಕ ಬೇಡಿಕೆಯ ಆಘಾತಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಸ್ಥಿತಿಸ್ಥಾಪಕತ್ವವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವುದು ನಿರ್ಣಾಯಕವಾಗಿದೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಸೀಮಿತ ರಫ್ತು ವೈವಿಧ್ಯೀಕರಣವು ಜಾಗತಿಕ ಬೇಡಿಕೆಯಲ್ಲಿನ ಹಠಾತ್ ಕುಸಿತಗಳಿಗೆ ಆರ್ಥಿಕತೆಯನ್ನು ಗುರಿಯಾಗಿಸಬಹುದು. ರಫ್ತುಗಳನ್ನು ವೈವಿಧ್ಯಗೊಳಿಸುವುದು ವಿವಿಧ ವಲಯಗಳು ಮತ್ತು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳಲ್ಲಿ ಅಪಾಯವನ್ನು ಹಂಚುವ ಮೂಲಕ ಇಂತಹ ಆರ್ಥಿಕ ಆಘಾತಗಳನ್ನು ಹೀರಿಕೊಳ್ಳುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ, ಆ ಮೂಲಕ ರಫ್ತು ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸ್ಥಿರತೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸುತ್ತದೆ.

ಜ್ಞಾನದ ಹರಡುವಿಕೆಯನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುವುದು

ರಫ್ತು ವೈವಿಧ್ಯೀಕರಣವು ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳಾದ್ಯಂತ ಹರಡಬಲ್ಲ ಹೊಸ ಉತ್ಪಾದನಾ ತಂತ್ರಗಳು, ನಿರ್ವಹಣಾ ಪದ್ಧತಿಗಳು ಮತ್ತು ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳ ಅಳವಡಿಕೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವ ಮೂಲಕ ವಿಚಾರಗಳು, ಕೌಶಲ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಮಾಹಿತಿಯ ಹರಿವನ್ನು ಪೋಷಿಸುತ್ತದೆ. ರಫ್ತು ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸುವ ಮೂಲಕ, ಆರ್ಥಿಕತೆಗಳು ಕಲಿಕೆ, ನಾವೀನ್ಯತೆ ಮತ್ತು ಉತ್ಪಾದಕತೆಯನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುತ್ತವೆ, ಇದು ದೀರ್ಘಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ತಲಾ ಆದಾಯದ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ.

ಸ್ಥೂಲ ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ಥಿರತೆಯನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುವುದು

2024 ರಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಒಟ್ಟು ಜಿಡಿಪಿಯಲ್ಲಿ ರಫ್ತುಗಳು ಶೇ. 21.2 ರಷ್ಟು ಪಾಲನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಸೀಮಿತ ವೈವಿಧ್ಯೀಕರಣವು ಆರ್ಥಿಕತೆಯನ್ನು ಜಾಗತಿಕ ಅನಿಶ್ಚಿತತೆಗಳು ಮತ್ತು ರಫ್ತು ಕೊರತೆಗಳಿಗೆ ಒಡ್ಡಬಹುದು, ಇದು ಸ್ಥೂಲ ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ಥಿರತೆಯ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ. ರಫ್ತು ವೈವಿಧ್ಯೀಕರಣವು ಆರ್ಥಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಯನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸುವ ಮೂಲಕ, ಬಾಹ್ಯ ಆಘಾತಗಳಿಗೆ ಒಳಗಾಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಮತ್ತು ಸುಸ್ಥಿರ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಹಾಗೂ ಸುಧಾರಿತ ಜೀವನಮಟ್ಟವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುವ ಮೂಲಕ ಸ್ಥಿರತೆಯನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುತ್ತದೆ.

ಜಾಗತಿಕ ಸಂಬಂಧಗಳ ವಿಸ್ತರಣೆ: ಭಾರತಕ್ಕೆ ವ್ಯಾಪಾರ ಅವಕಾಶಗಳ ಮುಕ್ತತೆ

ಭಾರತದ ಆರ್ಥಿಕ ಹೆಜ್ಜೆಯು ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ ವಿಸ್ತರಿಸುತ್ತಲೇ ಇರುವುದರಿಂದ, ಇದು ಆಳವಾದ ವ್ಯಾಪಾರ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಸಹಯೋಗಕ್ಕಾಗಿ ಆದ್ಯತೆಯ ಪಾಲುದಾರನಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿದೆ.

ಭಾರತ ಮತ್ತು ಓಮನ್ ಸಿಇಪಿಎಗೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿವೆ: ಯುಕೆ ನಂತರ ಕಳೆದ 6 ತಿಂಗಳುಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಎರಡನೇ ಎಫ್‌ಟಿಎ ಇದಾಗಿದೆ.

ಭಾರತ ಮತ್ತು ಓಮನ್ ತಮ್ಮ 70 ವರ್ಷಗಳ ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಸಂಬಂಧಗಳ ನೆನಪಿಗಾಗಿ, 18 ಡಿಸೆಂಬರ್ 2025 ರಂದು ಸಮಗ್ರ ಆರ್ಥಿಕ ಪಾಲುದಾರಿಕೆ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿವೆ. ಇದು ಗಲ್ಫ್ ಪ್ರದೇಶದೊಂದಿಗಿನ ಆರ್ಥಿಕ ಒಡನಾಟವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುವಲ್ಲಿ ಒಂದು ಮಹತ್ವದ ಹೆಜ್ಜೆಯಾಗಿದೆ. ಈ ಒಪ್ಪಂದವು ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹ ಮತ್ತು ನಂಬಿಕಸ್ತ ಜಾಗತಿಕ ವ್ಯಾಪಾರ ಪಾಲುದಾರನಾಗಿ ಭಾರತದ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ಘನತೆಯನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳುತ್ತದೆ.

• ಈ ಒಪ್ಪಂದವು ಭಾರತದ ಶ್ರಮದಾಯಕ ವಲಯಗಳಾದ ಕೃಷಿ, ಜವಳಿ, ಚರ್ಮ, ರತ್ನ ಮತ್ತು ಆಭರಣಗಳು, ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್, ಔಷಧಗಳು ಮತ್ತು ಆಟೋಮೊಬೈಲ್‌ಗಳಿಗೆ ಹೊಸ ರಫ್ತು ಅವಕಾಶಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಉದ್ಯೋಗ ಸೃಷ್ಟಿಯನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಕುಶಲಕರ್ಮಿಗಳು, ಮಹಿಳಾ ನೇತೃತ್ವದ ಉದ್ಯಮಗಳು ಹಾಗೂ ಎಂಎಸ್ಎಂಇಗಳನ್ನು ಸಶಕ್ತಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.
• 2024 ರಲ್ಲಿ ಓಮನ್‌ನ ಕೃಷಿ ಆಮದುಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರತವು ಶೇ. 10.24 ರಷ್ಟು ಪಾಲನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಪೂರೈಕೆದಾರರಲ್ಲಿ ಎರಡನೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ. ಪ್ರಮುಖ ರಫ್ತು ವಸ್ತುಗಳಲ್ಲಿ ಬಾಸುಮತಿ ಅಕ್ಕಿ, ಪಾರ್ಬೋಯಿಲ್ಡ್ ಅಕ್ಕಿ, ಬಾಳೆಹಣ್ಣು, ಆಲೂಗಡ್ಡೆ, ಈರುಳ್ಳಿ, ಸೋಯಾಬೀನ್ ಹಿಟ್ಟು, ಸಿಹಿ ಬಿಸ್ಕತ್ತುಗಳು, ಗೋಡಂಬಿ ಬೇಳೆ, ಮಿಶ್ರ ಮಸಾಲೆ ಪದಾರ್ಥಗಳು, ಬೆಣ್ಣೆ, ಮೀನಿನ ಎಣ್ಣೆ, ಸೀಗಡಿ ಆಹಾರ, ಘನೀಕೃತ ಎಲುಬಿಲ್ಲದ ಗೋಮಾಂಸ ಮತ್ತು ಫಲೀಕೃತ ಮೊಟ್ಟೆಗಳು ಸೇರಿವೆ.
• ಎಲುಬಿಲ್ಲದ ಗೋಮಾಂಸ, ತಾಜಾ ಮೊಟ್ಟೆಗಳು, ಸಿಹಿ ಬಿಸ್ಕತ್ತುಗಳು, ಗೋಡಂಬಿ ಬೇಳೆ, ಹಾಲಿನಿಂದ ಪಡೆದ ಇತರ ಕೊಬ್ಬು ಮತ್ತು ಎಣ್ಣೆಗಳು, ಇತರ ಮಿಶ್ರ ಮಸಾಲೆ ಪದಾರ್ಥಗಳು, ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದ ಆಲೂಗಡ್ಡೆ, ಒಣಗಿಸದ ಮೊಟ್ಟೆಯ ಹಳದಿ ಲೋಳೆ, ಗೌರ್ ಗಮ್, ಕಾಬೂಲಿ ಚನಾ ಮತ್ತು ಇತರ ಚೀಸ್ ಉತ್ಪನ್ನಗಳಿಗೆ ಸುಂಕ ರಹಿತ ಪ್ರವೇಶವು ಓಮನ್‌ಗೆ ರಫ್ತು ಮಾಡುವ ಇತರ ದೇಶಗಳಿಗಿಂತ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕ ಪ್ರಯೋಜನವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.
• ಬೆಣ್ಣೆ, ಸಕ್ಕರೆ ಮಿಠಾಯಿಗಳು, ಬೇಕರಿ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು, ಕೋಳಿ ಮಾಂಸ, ಮಿಶ್ರ ಮಸಾಲೆ ಪದಾರ್ಥಗಳು, ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದ ಹಣ್ಣಿನ ಪಾನೀಯಗಳು ಮತ್ತು ನೈಸರ್ಗಿಕ ಜೇನುತುಪ್ಪದ ಮೇಲಿನ ಸುಂಕವನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕುವುದರಿಂದ ಓಮನ್ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಸ್ಥಾನವು ಬಲಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.
• ಸಿಇಪಿಎ ಒಪ್ಪಂದವು ಭಾರತೀಯ ಸರಕುಗಳಿಗೆ ಅಭೂತಪೂರ್ವ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಪ್ರವೇಶವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಇದು ಓಮನ್‌ನ ಶೇ. 98.08 ರಷ್ಟು ಸುಂಕದ ಶ್ರೇಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಶೂನ್ಯ-ಸುಂಕದ ಪ್ರವೇಶವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ, ಇದು ಮೌಲ್ಯದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಭಾರತದ ರಫ್ತಿನ ಶೇ. 99.38 ರಷ್ಟನ್ನು ಒಳಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.
• ಇದು ಎಲ್ಲಾ ವಿಧಾನಗಳಾದ್ಯಂತ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಔಷಧದ ಬಗ್ಗೆ ಯಾವುದೇ ದೇಶವು ನೀಡಿದ ಮೊದಲ ಬದ್ಧತೆಯನ್ನು ಗುರುತಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಭಾರತದ ಕ್ಷೇಮ ವಲಯಗಳು ಮತ್ತು ಆಯುಷ್‌ಗೆ ಗಮನಾರ್ಹ ಅವಕಾಶಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.
• ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ, ಓಮನ್ ಪ್ರಮುಖ ವರ್ಗಗಳಾದ ಇಂಟ್ರಾ-ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್ ವರ್ಗಾವಣೆದಾರರು, ಒಪ್ಪಂದದ ಸೇವಾ ಪೂರೈಕೆದಾರರು, ವ್ಯಾಪಾರ ಸಂದರ್ಶಕರು ಮತ್ತು ಸ್ವತಂತ್ರ ವೃತ್ತಿಪರರಿಗೆ ಉತ್ತಮ ಗುಣಮಟ್ಟದ ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಪ್ರವೇಶ ಮತ್ತು ವಾಸ್ತವ್ಯದ ಬದ್ಧತೆಗಳನ್ನು ನೀಡಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಅಕೌಂಟೆನ್ಸಿ, ತೆರಿಗೆ, ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ, ವೈದ್ಯಕೀಯ ಮತ್ತು ಸಂಬಂಧಿತ ವಲಯಗಳ ವೃತ್ತಿಪರರಿಗೆ ಉದಾರೀಕೃತ ಪ್ರವೇಶ ಮತ್ತು ವಾಸ್ತವ್ಯವನ್ನು ನೀಡಿದೆ.
• ಅಲ್ಲದೆ, ಭಾರತವು ಜಾಗತಿಕ ಆರ್ಥಿಕತೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಸರಣಿ ಪ್ರಮುಖ ಮುಕ್ತ ವ್ಯಾಪಾರ ಒಪ್ಪಂದಗಳಿಗೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿದೆ, ಇದು ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವ್ಯಾಪಾರದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಿದೆ ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ಉದ್ಯಮಗಳಿಗೆ ಹೊಸ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತಗೊಳಿಸಿದೆ.
• ಭಾರತವು 2025 ರಲ್ಲಿ ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್‌ಡಮ್ ನೊಂದಿಗೆ ಸಮಗ್ರ ಆರ್ಥಿಕ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಾರ ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿತು ಸಿಇಟಿಎ ಯು ಯುಕೆಗೆ ಭಾರತದ ರಫ್ತಿನ ಶೇ. 99 ರಷ್ಟು ಪಾಲಿಗೆ ಅಭೂತಪೂರ್ವ ಸುಂಕ-ರಹಿತ ಪ್ರವೇಶವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಒಟ್ಟು ವ್ಯಾಪಾರ ಮೌಲ್ಯದ ಸುಮಾರು ಶೇ. 100 ರಷ್ಟನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದ್ದು, ಜವಳಿ, ಚರ್ಮ, ಸಾಗರ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು, ರತ್ನಗಳು, ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಸರಕುಗಳು, ರಾಸಾಯನಿಕಗಳು ಮತ್ತು ಆಟೋ ಘಟಕಗಳಂತಹ ವಲಯಗಳಿಗೆ ಪ್ರಯೋಜನವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.
• ವಿಶೇಷವೆಂದರೆ, ಈ ಒಪ್ಪಂದವು ಕೇವಲ ಸರಕುಗಳಿಗೆ ಸೀಮಿತವಾಗದೆ ಭಾರತದ ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ಪ್ರಮುಖ ಬಲವಾದ ಸೇವಾ ವಲಯವನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಭಾರತವು 2023 ರಲ್ಲಿ ಯುಕೆಗೆ 19.8 ಬಿಲಿಯನ್ ಯುಎಸ್ ಡಾಲರ್‌ಗಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚು ಮೌಲ್ಯದ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ರಫ್ತು ಮಾಡಿದೆ ಮತ್ತು ಸಿಇಟಿಎ ಇದನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ವಿಸ್ತರಿಸುವ ಭರವಸೆ ನೀಡುತ್ತದೆ.
• ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ, ಯುಕೆಯಿಂದ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ, ಐಟಿ, ಆರೋಗ್ಯ ರಕ್ಷಣೆ, ಹಣಕಾಸು ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳ ವೃತ್ತಿಪರರ ಸಂಚಾರವನ್ನು ಸಿಇಟಿಎ ಮೂಲಕ ಸುಗಮಗೊಳಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಇದು ಒಪ್ಪಂದದ ಸೇವಾ ಪೂರೈಕೆದಾರರು, ವ್ಯಾಪಾರ ಸಂದರ್ಶಕರು, ಇಂಟ್ರಾ-ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್ ವರ್ಗಾವಣೆದಾರರು ಮತ್ತು ಸ್ವತಂತ್ರ ವೃತ್ತಿಪರರಿಗೆ ಸುಗಮ ಪ್ರವೇಶವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.
• ಮತ್ತೊಂದು ಪ್ರಮುಖ ಸಾಧನೆಯೆಂದರೆ 'ಡಬಲ್ ಕಾಂಟ್ರಿಬ್ಯೂಷನ್ ಕನ್ವೆನ್ಷನ್',  ಇದು ಎರಡು ಕಡೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಭದ್ರತಾ ವಂತಿಗೆಗಳನ್ನು ನೀಡುವ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕುವ ಮೂಲಕ ಭಾರತೀಯ ಕಂಪನಿಗಳು ಮತ್ತು ಕಾರ್ಮಿಕರಿಗೆ ₹4,000+ ಕೋಟಿ ಹಣವನ್ನು ಉಳಿಸಲಿದೆ.
• ನಾಲ್ಕು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಿದ ಯುರೋಪಿಯನ್ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳೊಂದಿಗೆ ತನ್ನ ಮೊದಲ ಎಫ್‌ಟಿಎ ಅನ್ನು ಗುರುತಿಸುತ್ತಾ, ಭಾರತವು 2024 ರಲ್ಲಿ ಇಎಫ್‌ಟಿಎ ದೇಶಗಳಾದ ಸ್ವಿಟ್ಜರ್ಲೆಂಡ್, ನಾರ್ವೆ, ಐಸ್ಲೆಂಡ್ ಮತ್ತು ಲಿಚ್ಟೆನ್‌ಸ್ಟೈನ್ ಜೊತೆಗೆ ವ್ಯಾಪಾರ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಪಾಲುದಾರಿಕೆ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿತು. ಈ ಒಪ್ಪಂದವು ಭಾರತೀಯ ಔಷಧಗಳು, ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಸರಕುಗಳು ಮತ್ತು ಸೇವೆಗಳಿಗೆ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಪ್ರವೇಶವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು 100 ಬಿಲಿಯನ್ ಯುಎಸ್ ಡಾಲರ್ ಹೂಡಿಕೆ ಮತ್ತು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಹತ್ತು ಲಕ್ಷ ಉದ್ಯೋಗಗಳ ಸೃಷ್ಟಿ ಸೇರಿದಂತೆ ಬಲವಾದ ಹೂಡಿಕೆ ಬದ್ಧತೆಗಳ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.
• ಯುನೈಟೆಡ್ ಅರಬ್ ಎಮಿರೇಟ್ಸ್ ಜೊತೆಗಿನ ಭಾರತದ ಸಮಗ್ರ ಆರ್ಥಿಕ ಪಾಲುದಾರಿಕೆ ಒಪ್ಪಂದವು, 2022 ರಲ್ಲಿ ಸಹಿಯಾಯಿತು. ಇದು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ರತ್ನ ಮತ್ತು ಆಭರಣಗಳು, ಜವಳಿ, ಚರ್ಮ ಮತ್ತು ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಸರಕುಗಳಲ್ಲಿನ ಶೇ. 90 ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಭಾರತೀಯ ರಫ್ತುಗಳ ಮೇಲೆ ಸುಂಕವನ್ನು ಗಣನೀಯವಾಗಿ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಿದೆ, ಇದು 100 ಬಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್ ದ್ವಿಪಕ್ಷೀಯ ವ್ಯಾಪಾರದ ಗುರಿಯನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ.
• ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದೊಂದಿಗೆ ಭಾರತವು 2022 ರಲ್ಲಿ ಆರ್ಥಿಕ ಸಹಕಾರ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಾರ ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿತು, ಇದು ಹೆಚ್ಚಿನ ವ್ಯಾಪಾರ ಸರಕುಗಳ ಮೇಲಿನ ಸುಂಕಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಿದೆ ಅಥವಾ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಿದೆ. ಈ ಒಪ್ಪಂದವು ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯನ್ನು ಭಾರತೀಯ ಜವಳಿ, ಔಷಧಗಳು, ರಾಸಾಯನಿಕಗಳು ಮತ್ತು ಕೃಷಿ ಉತ್ಪನ್ನಗಳಿಗೆ ಮುಕ್ತಗೊಳಿಸಿದೆ.
• ಆಫ್ರಿಕಾದಲ್ಲಿ, ಭಾರತವು 2021 ರಲ್ಲಿ ಮಾರಿಷಸ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಸಮಗ್ರ ಆರ್ಥಿಕ ಸಹಕಾರ ಮತ್ತು ಪಾಲುದಾರಿಕೆ ಒಪ್ಪಂದದ ಮೂಲಕ ಈ ಖಂಡದೊಂದಿಗೆ ತನ್ನ ಮೊದಲ ವ್ಯಾಪಾರ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿತು. ಈ ಒಪ್ಪಂದವು ಭಾರತೀಯ ರಫ್ತುದಾರರಿಗೆ ಸುಲಭವಾದ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಪ್ರವೇಶವನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಜೊತೆಗೆ ಆಫ್ರಿಕನ್ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳಿಗೆ ಪ್ರವೇಶ ದ್ವಾರವಾಗಿ ಮಾರಿಷಸ್‌ನ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುತ್ತದೆ.

ಈಗಾಗಲೇ ಪೂರ್ಣಗೊಂಡಿರುವ ಈ ಒಪ್ಪಂದಗಳ ಹೊರತಾಗಿ, ಹಲವಾರು ಪ್ರಮುಖ ಆರ್ಥಿಕತೆಗಳು ಪ್ರಸ್ತುತ ಎಫ್‌ಟಿಎಗಳು ಮತ್ತು ಸಮಗ್ರ ಆರ್ಥಿಕ ಪಾಲುದಾರಿಕೆಗಳ ಮೂಲಕ ವ್ಯಾಪಾರ ಮತ್ತು ಹೂಡಿಕೆ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಗಾಢವಾಗಿಸಲು ಭಾರತದೊಂದಿಗೆ ಸಕ್ರಿಯ ಮಾತುಕತೆಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿವೆ.

• ಭಾರತ ಮತ್ತು ಇಸ್ರೇಲ್ ನವೆಂಬರ್ 2025 ರಲ್ಲಿ ಮುಕ್ತ ವ್ಯಾಪಾರ ಒಪ್ಪಂದದ ಉಲ್ಲೇಖಿತ ನಿಯಮಗಳಿಗೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿವೆ. ಉದ್ದೇಶಿತ ಈ ಒಪ್ಪಂದವು ಫಿನ್‌ಟೆಕ್, ಅಗ್ರಿ-ಟೆಕ್, ಕೃತಕ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆ, ಕ್ವಾಂಟಮ್ ಕಂಪ್ಯೂಟಿಂಗ್, ಮೆಷಿನ್ ಲರ್ನಿಂಗ್, ಔಷಧಗಳು, ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಮತ್ತು ರಕ್ಷಣೆಯಂತಹ ವಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಸಹಕಾರವನ್ನು ಗಾಢವಾಗಿಸುವ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಿದೆ.
• ಭಾರತ ಮತ್ತು ಅಮೆರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನವು ದ್ವಿಪಕ್ಷೀಯ ವ್ಯಾಪಾರ ಒಪ್ಪಂದದ ಕುರಿತು ಚರ್ಚೆಗಳನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಿದ್ದು, 2025 ರಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಹಂತದ ಮಾತುಕತೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸಿವೆ. ಮಹತ್ವಾಕಾಂಕ್ಷೆಯ "ಮಿಷನ್ 500" ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು ವಿವಿಧ ವಲಯಗಳಲ್ಲಿನ ವ್ಯಾಪಾರ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ವೃದ್ಧಿಸುವ ಮೂಲಕ 2030 ರ ವೇಳೆಗೆ ಯುಎಸ್-ಭಾರತ ವ್ಯಾಪಾರವನ್ನು 500 ಬಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್‌ಗಿಂತ ಎರಡರಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ.
• ಯುರೋಪಿಯನ್ ಯೂನಿಯನ್ ಜೊತೆಗಿನ ಮುಕ್ತ ವ್ಯಾಪಾರ ಒಪ್ಪಂದದ ಬಗ್ಗೆಯೂ ಭಾರತವು ಚರ್ಚೆ ನಡೆಸುತ್ತಿದೆ. ಸರಕುಗಳಿಗೆ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಪ್ರವೇಶ, ಮೂಲದ ನಿಯಮಗಳು, ಸೇವೆಗಳು, ವ್ಯಾಪಾರಕ್ಕೆ ತಾಂತ್ರಿಕ ಅಡೆತಡೆಗಳು, ವ್ಯಾಪಾರ ಮತ್ತು ಸುಸ್ಥಿರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮುಂತಾದ ಎಫ್‌ಟಿಎಯ ಪ್ರಮುಖ ಅಧ್ಯಾಯಗಳ ಕುರಿತು ತಾಂತ್ರಿಕ ಚರ್ಚೆಗಳು ಡಿಸೆಂಬರ್ 2025 ರಲ್ಲಿ ನಡೆದಿವೆ.
• ಆಸಿಯಾನ್-ಭಾರತ ಸರಕು ವ್ಯಾಪಾರ ಒಪ್ಪಂದದ ಚರ್ಚೆಗಳೂ ಪ್ರಗತಿಯಲ್ಲಿದ್ದು, ಇದು ಸದಸ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ಆರ್ಥಿಕ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಅನಾವರಣಗೊಳಿಸಲು ಮತ್ತು ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಸಹಕಾರವನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಬಲಪಡಿಸಲು ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.
• ಭಾರತ-ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾ ಸಮಗ್ರ ಆರ್ಥಿಕ ಸಹಕಾರ ಒಪ್ಪಂದದ ಮಾತುಕತೆಗಳು ಮುಂದುವರಿಯುತ್ತಿವೆ. ಇವು ಸರಕುಗಳು, ಸೇವೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಚಾರ, ಡಿಜಿಟಲ್ ವ್ಯಾಪಾರ, ಮೂಲದ ನಿಯಮಗಳು, ಕಾನೂನು ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ನಿಬಂಧನೆಗಳು, ಪರಿಸರ, ಕಾರ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಲಿಂಗ ಸಮಾನತೆ ಸೇರಿದಂತೆ ವ್ಯಾಪಕ ಶ್ರೇಣಿಯ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದ್ದು, ಉಳಿದ ನಿಬಂಧನೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಮ್ಮತ ಮೂಡಿಸಲು ಹೆಚ್ಚಿನ ತಿಳುವಳಿಕೆಯನ್ನು ತರುತ್ತಿವೆ.
• ಭಾರತ ಮತ್ತು ಮೆಕ್ಸಿಕೋ ನಡುವಿನ ಸಭೆಗಳು ದ್ವಿಪಕ್ಷೀಯ ವ್ಯಾಪಾರ ಮತ್ತು ಹೂಡಿಕೆ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುವ ಕೇಂದ್ರಿತವಾಗಿದ್ದು, ವ್ಯಾಪಾರ ವಿಸ್ತರಣೆ, ಹೂಡಿಕೆ, ಆರ್ಥಿಕ ಸಹಕಾರದ ವಿಸ್ತರಣೆ, ವ್ಯಾಪಾರ ಸಹಯೋಗಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಸುವುದು ಮತ್ತು ವಿವಿಧ ವಲಯಗಳಲ್ಲಿನ ಅವಕಾಶಗಳನ್ನು ಅನ್ವೇಷಿಸುವ ಬಗ್ಗೆ ಚರ್ಚೆಗಳು ನಡೆದಿವೆ.
• ನ್ಯೂಜಿಲೆಂಡ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಮುಕ್ತ ವ್ಯಾಪಾರ ಒಪ್ಪಂದ ಅಥವಾ ಸಮಗ್ರ ಆರ್ಥಿಕ ಸಹಕಾರ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕಾಗಿ ಮಾತುಕತೆಗಳು ನಡೆಯುತ್ತಿವೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಸರಕುಗಳ ವ್ಯಾಪಾರ, ಸೇವೆಗಳ ವ್ಯಾಪಾರ, ಆರ್ಥಿಕ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಾರ ಸಹಕಾರ ಹಾಗೂ ಮೂಲದ ನಿಯಮಗಳು ಪ್ರಮುಖ ಹಂತಗಳಾಗಿವೆ. ಉದ್ದೇಶಿತ ಎಫ್‌ಟಿಎಯು ವ್ಯಾಪಾರ ಹರಿವನ್ನು ಗಣನೀಯವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಿಸುವ, ಹೂಡಿಕೆ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಗಾಢವಾಗಿಸುವ, ಪೂರೈಕೆ-ಸರಪಳಿ ಸ್ಥಿತಿಸ್ಥಾಪಕತ್ವವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುವ ಮತ್ತು ಉದ್ಯಮಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಪ್ರವೇಶವನ್ನು ನೀಡುವ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಿದೆ.
• ಕೆನಡಾದೊಂದಿಗೆ, ಒಪ್ಪಿದ ಉಲ್ಲೇಖಿತ ನಿಯಮಗಳ ಬೆಂಬಲದೊಂದಿಗೆ ಭಾರತವು ಸಮಗ್ರ ಆರ್ಥಿಕ ಪಾಲುದಾರಿಕೆ ಒಪ್ಪಂದದ ಕುರಿತು ಚರ್ಚೆಗಳನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಿದೆ. ಉದ್ದೇಶಿತ ಒಪ್ಪಂದವು ಸುಂಕ ಕಡಿತ ಮತ್ತು ಸೇವೆ ಹಾಗೂ ಹೂಡಿಕೆಗಾಗಿ ಸ್ಪಷ್ಟ ಚೌಕಟ್ಟುಗಳ ಮೂಲಕ 2030 ರ ವೇಳೆಗೆ ದ್ವಿಪಕ್ಷೀಯ ವ್ಯಾಪಾರವನ್ನು ಸುಮಾರು 50 ಬಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್‌ಗೆ ಏರಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.
• ಭಾರತವು ಗಲ್ಫ್ ಸಹಕಾರ ಮಂಡಳಿ ಯೊಂದಿಗೆ ಎಫ್‌ಟಿಎಗಾಗಿ ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿ ಮಾತುಕತೆ ನಡೆಸುತ್ತಿದೆ ಮತ್ತು ಕತಾರ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಇದೇ ರೀತಿಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಅನ್ವೇಷಿಸುತ್ತಿದೆ. ಇದರ ಉದ್ದೇಶ ವ್ಯಾಪಾರ, ಇಂಧನ, ಹೂಡಿಕೆ ಮತ್ತು ಭದ್ರತೆಯಾದ್ಯಂತ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುವುದಾಗಿದೆ.

ಪೂರ್ಣಗೊಂಡ ಒಪ್ಪಂದಗಳ ವಿಸ್ತರಿಸುತ್ತಿರುವ ಜಾಲ ಮತ್ತು ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಮಾತುಕತೆಗಳು ಭಾರತದ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಆರ್ಥಿಕ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಿಕೆಯಲ್ಲಿನ ವ್ಯಾಪಕ ಬದಲಾವಣೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತವೆ. ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ, ಈ ಪಾಲುದಾರಿಕೆಗಳು ಪರಸ್ಪರ ಬೆಳವಣಿಗೆ, ಸ್ಥಿತಿಸ್ಥಾಪಕತ್ವ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ನಂಬಿಕೆಯ ಮೇಲೆ ಆಧರಿಸಿದ ಸಮಕಾಲೀನ ವ್ಯಾಪಾರ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸುವಲ್ಲಿ ಭಾರತವನ್ನು ಕೇಂದ್ರ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತವೆ.

ಭಾರತದ ರಫ್ತು ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದು

ಭಾರತದ ರಫ್ತು ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಲು ಸರ್ಕಾರವು ಸಮಗ್ರವಾದ ನೀತಿ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತಂದಿದೆ. ಈ ಕ್ರಮಗಳು ಭಾರತದ ರಫ್ತು ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕತೆಯನ್ನು ಮತ್ತು ಜಾಗತಿಕ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳೊಂದಿಗಿನ ಏಕೀಕರಣವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುತ್ತಿವೆ.

ರಫ್ತು ಉತ್ತೇಜನ ಮಿಷನ್

ರಫ್ತು ಉತ್ತೇಜನ ಮಿಷನ್ ಅನ್ನು ನವೆಂಬರ್ 12, 2024 ರಂದು ಅನುಮೋದಿಸಲಾಯಿತು, ಇದು 2025-26 ರಿಂದ 2030-31 ರ ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷದವರೆಗೆ ಒಟ್ಟು 25,060 ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿಗಳ ವೆಚ್ಚದ ಯೋಜನೆಯಾಗಿದೆ. ಈ ಮಿಷನ್ 'ನಿರ್ಯಾತ್ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹನ್' ಮತ್ತು 'ನಿರ್ಯಾತ್ ದಿಶಾ' ಎಂಬ ಎರಡು ಸಂಯೋಜಿತ ಉಪ-ಯೋಜನೆಗಳ ಮೂಲಕ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ನಿರ್ಯಾತ್ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹನ್ ವಿವಿಧ ಸಾಧನಗಳ ಮೂಲಕ ಎಂಎಸ್ಎಂಇಗಳಿಗೆ ಕೈಗೆಟುಕುವ ವ್ಯಾಪಾರ ಹಣಕಾಸಿನ ಪ್ರವೇಶವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುವತ್ತ ಗಮನಹರಿಸುತ್ತದೆ. ನಿರ್ಯಾತ್ ದಿಶಾವೂ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಬ್ರ್ಯಾಂಡಿಂಗ್, ಪ್ಯಾಕೇಜಿಂಗ್ ಮತ್ತು ರಫ್ತು ಗುಣಮಟ್ಟ ಮತ್ತು ಅನುಸರಣೆ ಬೆಂಬಲದಂತಹ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಸಿದ್ಧತೆ ಹಾಗೂ ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಆರ್ಥಿಕೇತರ ಸಕ್ರಿಯಕಾರಕಗಳ ಮೇಲೆ ಗಮನಹರಿಸುತ್ತದೆ.

ಕಾರ್ಮಿಕ ಸುಧಾರಣೆಗಳು

29 ಕಾರ್ಮಿಕ ಕಾನೂನುಗಳನ್ನು ನಾಲ್ಕು ಕಾರ್ಮಿಕ ಸಂಹಿತೆಗಳಾಗಿ ಏಕೀಕರಿಸುವ ಮೂಲಕ ಅನುಸರಣೆಯನ್ನು ಸುಗಮಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ, ಕೈಗಾರಿಕಾ ದಕ್ಷತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಮಿಕರ ರಕ್ಷಣೆಯನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಸುಧಾರಣೆಗಳು ರಫ್ತು ಆಧಾರಿತ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳಿಗೆ ಸರಳೀಕೃತ ನಿಯಮಗಳು, ನಮ್ಯತೆಯ ನೇಮಕಾತಿ ನಿಬಂಧನೆಗಳು, ಏಕೀಕೃತ ನೋಂದಣಿ ಮತ್ತು ರಿಟರ್ನ್ಸ್‌ಗಳು ಹಾಗೂ ವಿಸ್ತರಿತ ಸಾಮಾಜಿಕ ಭದ್ರತಾ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತವೆ, ಜೊತೆಗೆ ಉದ್ಯೋಗ ಸುರಕ್ಷತೆ ಮತ್ತು ಕಲ್ಯಾಣವನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸುತ್ತವೆ. ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಕಾರ್ಮಿಕರು ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಕನಿಷ್ಠ ವೇತನ, ಸಮಯೋಚಿತ ಮತ್ತು ಪಾರದರ್ಶಕ ವೇತನ ಪಾವತಿಗಳು, ಕಡ್ಡಾಯ ನೇಮಕಾತಿ ಪತ್ರಗಳು, ಕುಂದುಕೊರತೆ ನಿವಾರಣಾ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನಗಳು ಮತ್ತು ಸಮಗ್ರ ಸಾಮಾಜಿಕ ಭದ್ರತಾ ರಕ್ಷಣೆಯ ಪ್ರಯೋಜನಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ.

ನೆಕ್ಸ್ಟ್ ಜೆನ್ ಜಿಎಸ್‌ಟಿ 2.0

ಸುಧಾರಣೆಗಳು ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 22, 2025 ರಿಂದ ನೆಕ್ಸ್ಟ್ ಜೆನ್ ಜಿಎಸ್‌ಟಿ 2.0 ಸುಧಾರಣೆಗಳು ಜಾರಿಗೆ ಬಂದಿವೆ. ಶೂನ್ಯ ದರದ ಪೂರೈಕೆಗಳು ಮತ್ತು ಇನ್ವರ್ಟೆಡ್ ಡ್ಯೂಟಿ ಸ್ಟ್ರಕ್ಚರ್ ಕ್ಲೈಮ್‌ಗಳಿಗಾಗಿ ಶೇ. 90 ರಷ್ಟು ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಮರುಪಾವತಿಗಳನ್ನು ಸಿಸ್ಟಮ್ ಚಾಲಿತ, ಅಪಾಯ-ಆಧಾರಿತ ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ನೀಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ರಫ್ತುಗಳ ಮೇಲಿನ ಜಿಎಸ್‌ಟಿ ಮರುಪಾವತಿಗಾಗಿ ಮೌಲ್ಯ-ಆಧಾರಿತ ಮಿತಿಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಿರುವುದು ಸಣ್ಣ ರಫ್ತುದಾರರಿಗೆ ಕಡಿಮೆ ಮೌಲ್ಯದ ರವಾನೆಗಳ ಮೇಲೆ ಮರುಪಾವತಿ ಪಡೆಯಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಪ್ಯಾಕೇಜಿಂಗ್ ಸಾಮಗ್ರಿಗಳು, ಜವಳಿ, ಚರ್ಮ, ಮರ, ಟ್ರಕ್‌ಗಳು, ಡೆಲಿವರಿ ವ್ಯಾನ್‌ಗಳು, ಆಟಿಕೆಗಳು ಮತ್ತು ಕ್ರೀಡಾ ಸಾಮಗ್ರಿಗಳ ಮೇಲಿನ ಜಿಎಸ್‌ಟಿ ದರ ಕಡಿತವು ಉತ್ಪಾದನೆ, ಸರಕು ಸಾಗಣೆ ಮತ್ತು ಲಾಜಿಸ್ಟಿಕ್ಸ್ ವೆಚ್ಚಗಳನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ, ರಫ್ತು ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ದೇಶೀಯ ಉತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ. ಇದಲ್ಲದೆ, "ಮಧ್ಯವರ್ತಿ ಸೇವೆಗಳಿಗಾಗಿ" ಪರಿಷ್ಕೃತ ಪೂರೈಕೆಯ ಸ್ಥಳದ ನಿಯಮಗಳು ಭಾರತೀಯ ಸೇವಾ ರಫ್ತುದಾರರಿಗೆ ರಫ್ತು ಸಂಬಂಧಿತ ಪ್ರಯೋಜನಗಳನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಜವಳಿ ಹಾಗೂ ಆಹಾರ ಸಂಸ್ಕರಣೆಯಲ್ಲಿನ ಇನ್ವರ್ಟೆಡ್ ಡ್ಯೂಟಿ ಸ್ಟ್ರಕ್ಚರ್‌ಗಳ ತಿದ್ದುಪಡಿಯು ಕಾರ್ಯವಾಹಿ ಬಂಡವಾಳದ ಒತ್ತಡವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಮರುಪಾವತಿ ಅವಲಂಬನೆಯನ್ನು ತಗ್ಗಿಸುತ್ತದೆ.

ಭಾರತದ ಇತರ ರಫ್ತು ಉತ್ತೇಜನ ಯೋಜನೆಗಳು ವೆಚ್ಚವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು, ಮೂಲಸೌಕರ್ಯವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಲು, ಗುಣಮಟ್ಟದ ಮಾನದಂಡಗಳನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು ಮತ್ತು ರಫ್ತು ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಉದ್ದೇಶಿತ ಸರ್ಕಾರಿ ಉಪಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ. ವಿದೇಶಿ ವ್ಯಾಪಾರ ನೀತಿ 2023 ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಕ ಆಧಾರಿತ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ, ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ವೈವಿಧ್ಯೀಕರಣವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಹಳೆಯ ಅಧಿಕಾರಗಳ ಮುಕ್ತಾಯಕ್ಕೆ ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ. ಹಾಗೆಯೇ ರೋಡ್ಟೆಪ್ ಯೋಜನೆಯು ರಫ್ತು ಮಾಡಿದ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಮೇಲಿನ ಸುಂಕ ಮತ್ತು ತೆರಿಗೆಗಳನ್ನು ಮರುಪಾವತಿಸುತ್ತದೆ, ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಮಾರ್ಚ್ 2025 ರವರೆಗೆ ₹58,000 ಕೋಟಿ ವಿತರಿಸಲಾಗಿದೆ.

ರಾಜ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಜಿಲ್ಲೆಗಳನ್ನು ವ್ಯಾಪಾರದಲ್ಲಿ ಸಕ್ರಿಯ ಪಾತ್ರಧಾರಿಗಳನ್ನಾಗಿ ಮಾಡುತ್ತಿರುವ 'ಜಿಲ್ಲೆಗಳು ರಫ್ತು ಕೇಂದ್ರಗಳಾಗಿ' ಎಂಬಂತಹ ಉಪಕ್ರಮಗಳ ಮೂಲಕ ರಫ್ತು ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ರಫ್ತು ಸಾಮರ್ಥ್ಯವಿರುವ 734 ಜಿಲ್ಲೆಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದ್ದು, 590 ಜಿಲ್ಲೆಗಳಿಗೆ ಜಿಲ್ಲಾ ರಫ್ತು ಕ್ರಿಯಾ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ವಿಶೇಷ ಆರ್ಥಿಕ ವಲಯಗಳ ಪಾತ್ರವೂ ವ್ಯಾಪಾರ ಉತ್ತೇಜನದಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿದ್ದು, ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷ 2024-25 ರಲ್ಲಿ ₹14.56 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ರಫ್ತು ದಾಖಲಿಸಿದೆ.

ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಮತ್ತು ಉತ್ಪಾದನಾ ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕತೆಯನ್ನು ರಫ್ತು ಯೋಜನೆಗಾಗಿ ವ್ಯಾಪಾರ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ, ಪಿಎಂ ಗತಿಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಲಾಜಿಸ್ಟಿಕ್ಸ್ ನೀತಿಯ ಮೂಲಕ ಹೆಚ್ಚಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. 2020 ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾದ ಉತ್ಪಾದನೆ ಆಧಾರಿತ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಕ ಯೋಜನೆಯು 14 ವಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಉತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತಿದೆ, ಮಾರ್ಚ್ 2025 ರವರೆಗೆ ₹1.76 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ಹೂಡಿಕೆಯನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸಿದೆ, ₹16.5 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ಉತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು ನೀಡಿದೆ ಮತ್ತು 12 ಲಕ್ಷಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಉದ್ಯೋಗಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದೆ. ಇದಲ್ಲದೆ, ಸುಲಭ ವ್ಯಾಪಾರ ಸುಧಾರಣೆಗಳು ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಏಕ ಗವಾಕ್ಷಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ, ಟ್ರೇಡ್ ಕನೆಕ್ಟ್ ಇ-ಪ್ಲಾಟ್‌ಫಾರ್ಮ್, ಇ-ಕಾಮರ್ಸ್ ಎಕ್ಸ್‌ಪೋರ್ಟ್ ಹಬ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಐಸ್‌ಗೇಟ್ ನಂತಹ ಡಿಜಿಟಲ್ ವ್ಯಾಪಾರ ವೇದಿಕೆಗಳ ಮೂಲಕ ಹೆಚ್ಚಿನ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ.

ಉಪಸಂಹಾರ

ಇತ್ತೀಚಿನ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ರಫ್ತು ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆಯು ಸ್ಥಿರವಾದ ವೇಗವನ್ನು ಪ್ರತಿಫಲಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ಮತ್ತು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳಾದ್ಯಂತ ವೈವಿಧ್ಯೀಕರಣ ಹಾಗೂ ಸರಕು ಮತ್ತು ಸೇವಾ ರಫ್ತುಗಳಿಂದ ಸಮತೋಲಿತ ಕೊಡುಗೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ರಫ್ತು ಬುಟ್ಟಿಯು ಪ್ರಮುಖ ಸರಕುಗಳಾದ್ಯಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ರಫ್ತು ಮೌಲ್ಯಗಳನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿದೆ. ನಿರಂತರ ನೀತಿ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯವಿಧಾನದ ಸುಧಾರಣೆಗಳ ಬೆಂಬಲದೊಂದಿಗೆ, ರಫ್ತು ಬೆಳವಣಿಗೆಯು ಪ್ರಮುಖ ಪಾಲುದಾರ ದೇಶಗಳು ಮತ್ತು ಉದಯೋನ್ಮುಖ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಆಳವಾದ ಒಡನಾಟವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ, ಈ ಪ್ರವೃತ್ತಿಗಳು ಭಾರತದ ವಿಕಸನಗೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವ ರಫ್ತು ಚಿತ್ರಣವನ್ನು ಮತ್ತು ಜಾಗತಿಕ ವ್ಯಾಪಾರ ಜಾಲಗಳೊಂದಿಗೆ ಅದರ ಆಳವಾದ ಏಕೀಕರಣವನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳುತ್ತವೆ.

Reference

Prime Minister's Office

https://www.pib.gov.in/PressReleasePage.aspx?PRID=2193304&reg=3&lang=1

Ministry of Commerce and Industry

https://indiantradeportal.in/vs.jsp?lang=0&id=0,959,10581,28177,28189#:~:text=The%20India%2DUAE%20CEPA%20is,%2C%20and%20Japan%20(PMDA)

https://www.pib.gov.in/PressReleasePage.aspx?PRID=2189383&reg=3&lang=2

https://www.pib.gov.in/PressReleasePage.aspx?PRID=2186809&reg=3&lang=2

https://www.commerce.gov.in/wp-content/uploads/2025/04/LS-USQ-No.4971-dated.-01.04.2025.pdf

https://gjepc.org/pdf/Gem-&-Jewellery-Half-Yearly-Report-H1-FY2025-Final.pdf

https://www.pib.gov.in/PressReleasePage.aspx?PRID=2201284&reg=3&lang=2

https://www.pib.gov.in/PressReleasePage.aspx?PRID=2187705&reg=3&lang=2

https://www.pib.gov.in/PressReleasePage.aspx?PRID=2192819&reg=3&lang=2

https://www.pib.gov.in/PressReleasePage.aspx?PRID=2204071&reg=3&lang=2

https://www.pib.gov.in/PressReleasePage.aspx?PRID=2205889&reg=3&lang=1

https://www.pib.gov.in/PressReleasePage.aspx?PRID=2201138&reg=3&lang=1

https://www.pib.gov.in/PressReleasePage.aspx?PRID=2182724&reg=3&lang=2

https://www.pib.gov.in/PressReleasePage.aspx?PRID=2160190&reg=3&lang=2

High Commission of India Port Louis

https://hcimauritius.gov.in/pages?id=9avme&subid=Pe9xd&nextid=axk9e

DD News

https://ddnews.gov.in/en/india-australia-mark-three-years-of-ecta-pledge-to-strengthen-economic-partnership/

https://ddnews.gov.in/en/indias-electronics-surge-powers-jobs-exports-and-global-industry-growth/#:~:text=India's%20electronics%20industry%20has%20undergone,(FDI)%20in%20electronics%20manufacturing

https://ddnews.gov.in/en/india-negotiating-fta-with-gcc-and-qatar-mea/

PIB Archives

https://www.pib.gov.in/PressReleasePage.aspx?PRID=2177724&reg=3&lang=2

https://www.pib.gov.in/PressNoteDetails.aspx?NoteId=152038&ModuleId=3&reg=3&lang=2

https://www.pib.gov.in/PressNoteDetails.aspx?NoteId=154945&ModuleId=3&reg=3&lang=2

https://www.pib.gov.in/PressReleasePage.aspx?PRID=2175702&reg=3&lang=2

https://www.pib.gov.in/FactsheetDetails.aspx?Id=150511&reg=3&lang=1

Ministry of Textiles

https://www.pib.gov.in/PressReleasePage.aspx?PRID=2189312&reg=3&lang=2

Ministry of Chemicals and Fertilizers

https://pharma-dept.gov.in/pharma-industry-promotion

Ministry of Petroleum & Natural Gas

https://www.pib.gov.in/PressReleasePage.aspx?PRID=2096817&reg=3&lang=2

World Bank

https://openknowledge.worldbank.org/server/api/core/bitstreams/e8eb01ea-1588-5e80-83cd-a0b9c51c685f/content

https://data.worldbank.org/indicator/NE.EXP.GNFS.ZS?locations=IN

IMF

https://www.imf.org/-/media/files/publications/wp/2018/wp1886.pdf

https://www.imf.org/-/media/files/publications/dp/2024/english/eddpea.pdf

ASEAN

https://asean.org/member-states/

Click here to see in PDF

*****