पत्र सूचना कार्यालय

ಸ್ಥೂಲ ನೋಟ

ವಿದ್ಯುಚ್ಛಕ್ತಿ (ತಿದ್ದುಪಡಿ) ಮಸೂದೆ, ೨೦೨೫, ವೇಗವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ಅಗತ್ಯಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ಭಾರತದ ವಿದ್ಯುತ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಪರಿವರ್ತಿಸುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಹೆಜ್ಜೆಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಪ್ರತಿ ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ (ರೈತರು ಮತ್ತು ಕುಟುಂಬಗಳಿಂದ ಹಿಡಿದು ಅಂಗಡಿಗಳು ಮತ್ತು ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳವರೆಗೆ) ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹ, ಕೈಗೆಟುಕುವ ಮತ್ತು ಉತ್ತಮ ಗುಣಮಟ್ಟದ ವಿದ್ಯುತ್ ಅನ್ನು ಒದಗಿಸುವ, ಭವಿಷ್ಯಕ್ಕೆ ಸಿದ್ಧವಾದ ವಿದ್ಯುತ್ ವಲಯವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ಮಸೂದೆಯು ಹಳೆಯ ಏಕಸ್ವಾಮ್ಯದ ಪೂರೈಕೆ ಮಾದರಿಯಿಂದ ದೂರ ಸರಿಯುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಹಾಗೂ ಖಾಸಗಿ ಎರಡೂ ವಲಯದ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಗ್ರಾಹಕ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು ನ್ಯಾಯಯುತವಾಗಿ ಸ್ಪರ್ಧಿಸುವ ಒಂದು ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆ-ಚಾಲಿತ ವಿಧಾನವನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಪಾರದರ್ಶಕತೆ ಮತ್ತು ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ವಿದ್ಯುತ್ ಜಾಲದ ಉತ್ತಮ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತದೆ, ಇದರಿಂದಾಗಿ ನಾಗರಿಕರು ಖರ್ಚು ಮಾಡುವ ಪ್ರತಿ ರೂಪಾಯಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ.

ಮುಖ್ಯವಾಗಿ, ಈ ಸುಧಾರಣೆಗಳು ರೈತರು ಮತ್ತು ಕಡಿಮೆ ಆದಾಯದ ಕುಟುಂಬಗಳಿಗೆ ಸಬ್ಸಿಡಿ ನೀಡಿದ ಸುಂಕಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ರಕ್ಷಿಸುತ್ತವೆ. ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯಗಳು ಒಟ್ಟಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು ವೇದಿಕೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸುವುದರ ಮೂಲಕ, ನೀತಿಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸುವಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯಗಳಿಗೆ ದೊಡ್ಡ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಇದು ಕೇವಲ ಒಂದು ನವೀಕರಣಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ, ಆಧುನಿಕ, ದಕ್ಷ ಮತ್ತು ಸ್ಥಿತಿಸ್ಥಾಪಕ  ವಿದ್ಯುತ್ ವಲಯಕ್ಕಾಗಿ ಒಂದು ನೀಲನಕ್ಷೆಯಾಗಿದೆ. ಇದು ರೈತರಿಂದ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳವರೆಗೆ ಭಾರತದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಆಕಾಂಕ್ಷೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಹೊಂದಿಕೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಮಸೂದೆಯು ವಿಕಸಿತ ಭಾರತ ೨೦೪೭ ರ ದೇಶದ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಭಾರತದ ದೀರ್ಘಕಾಲೀನ ಆರ್ಥಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಸಹಕಾರಿಯಾಗಿದೆ.

ಪ್ರಸ್ತುತವನ್ನು ಸರಿಪಡಿಸುವುದು: ತಿದ್ದುಪಡಿಯ ಹಿಂದಿನ ಪ್ರೇರಣೆ

ವಿದ್ಯುಚ್ಛಕ್ತಿ (ತಿದ್ದುಪಡಿ) ಮಸೂದೆ, ೨೦೨೫, ಆಳವಾಗಿ ಬೇರೂರಿರುವ ದಕ್ಷತೆಯ ಕೊರತೆಗಳನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಲು, ವಿದ್ಯುತ್ ವಲಯದ ಆರ್ಥಿಕ ಒತ್ತಡವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು, ಸ್ಪರ್ಧೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲು ಮತ್ತು ಭಾರತದ ವಿದ್ಯುತ್ ವಿತರಣಾ ವಲಯದಾದ್ಯಂತ ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ಸೂಕ್ತಗೊಳಿಸಲು ಮುಂದಾಗಿದೆ.

ತಿದ್ದುಪಡಿ ತರಲು ಕಾರಣವಾದ ಪ್ರಮುಖ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು:

• ವಿತರಣಾ ಕಂಪನಿಗಳಲ್ಲಿ (ಡಿಸ್ಕಾಂಗಳು) ನಿರಂತರವಾದ ಆರ್ಥಿಕ ನಷ್ಟಗಳು, ಕಳಪೆ ಬಿಲ್ಲಿಂಗ್ ದಕ್ಷತೆ, ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಿನ ಒಟ್ಟು ತಾಂತ್ರಿಕ ಮತ್ತು ವಾಣಿಜ್ಯ ನಷ್ಟಗಳ ಕಾರಣದಿಂದ ಉಂಟಾಗಿವೆ.
• ವಿದ್ಯುತ್ ಪೂರೈಕೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ಪರ್ಧೆಯ ಕೊರತೆ, ಗ್ರಾಹಕರು ಒಂದೇ ಡಿಸ್ಕಾಂಗೆ ಸೀಮಿತರಾಗಿರುವುದು, ಇದು ಸೇವಾ ಗುಣಮಟ್ಟ ಮತ್ತು ನಾವೀನ್ಯತೆಯನ್ನು ಮೊಟಕುಗೊಳಿಸಿದೆ.
• ಅಡ್ಡ-ಸಬ್ಸಿಡಿ ವಿಕೃತಿಗಳು  ಅಲ್ಲಿ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಬಳಕೆದಾರರು ಇತರ ವರ್ಗಗಳಿಗೆ ಸಬ್ಸಿಡಿ ನೀಡಲು ಹೆಚ್ಚು ಸುಂಕವನ್ನು ಪಾವತಿಸುತ್ತಾರೆ, ಇದು ಭಾರತೀಯ ಉತ್ಪಾದನಾ ವಲಯದ ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕತೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಿದೆ.

ವಿದ್ಯುಚ್ಛಕ್ತಿ (ತಿದ್ದುಪಡಿ) ಮಸೂದೆ, ೨೦೨೫, ಅಡ್ಡ-ಸಬ್ಸಿಡಿಯನ್ನು ತರ್ಕಬದ್ಧಗೊಳಿಸುವುದರ ಮೂಲಕ, ವೆಚ್ಚ-ಪ್ರತಿಫಲಿತ ಸುಂಕಗಳನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವುದರ ಮೂಲಕ ಮತ್ತು ಕೈಗಾರಿಕಾ ಬಳಕೆದಾರರಿಗೆ ನೇರ ವಿದ್ಯುತ್ ಸಂಗ್ರಹಣೆಗೆ ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುವುದರ ಮೂಲಕ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ರಚನೆಯನ್ನು ಪರಿವರ್ತಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇದು ಭಾರತದ ಉತ್ಪಾದನಾ ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕತೆಗೆ ದೀರ್ಘಕಾಲದ ಅಡೆತಡೆಗಳನ್ನು ನಿವಾರಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತದೆ, ಕೈಗಾರಿಕಾ ವಿದ್ಯುತ್ ಅನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಕೈಗೆಟುಕುವ, ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹ ಮತ್ತು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯ ಬೇಡಿಕೆಗಳಿಗೆ ಸ್ಪಂದಿಸುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ, ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ರೈತರು ಮತ್ತು ಇತರ ಅರ್ಹ ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಸಬ್ಸಿಡಿ ಸುಂಕವನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುತ್ತದೆ.

ರಾಜ್ಯ ವಿದ್ಯುತ್ ನಿಯಂತ್ರಣ ಆಯೋಗಗಳು  ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ ಚೌಕಟ್ಟಿನ ಪ್ರಕಾರ, ಎಲ್ಲಾ ವಿತರಣಾ ಪರವಾನಗಿದಾರರಿಂದ ಸಮರ್ಪಕ ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ವೆಚ್ಚ-ಪ್ರತಿಫಲಿತ ವೀಲಿಂಗ್ ಶುಲ್ಕಗಳನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸಲು ಮಸೂದೆಯು  ಎಸ್‌ಇಆರ್‌ಸಿ ಗಳಿಗೆ ಅಧಿಕಾರ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಈ ನಿಯಂತ್ರಿತ ಶುಲ್ಕಗಳು ವಿತರಣಾ ಜಾಲದ ಎಲ್ಲಾ ಬಳಕೆದಾರರಿಗೆ, ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಅಥವಾ ಖಾಸಗಿಯಾಗಿ, ಏಕರೂಪವಾಗಿ ಅನ್ವಯಿಸುತ್ತವೆ. ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಸಿಬ್ಬಂದಿ ಸಂಬಳ, ದಿನನಿತ್ಯದ ನಿರ್ವಹಣೆ ಮತ್ತು ಭವಿಷ್ಯದ ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗಾಗಿ ಯುಟಿಲಿಟಿಗಳಿಗೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಆರ್ಥಿಕ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸುತ್ತದೆ.

ಸುಧಾರಣೆಗೆ ಶಕ್ತಿ ತುಂಬುವುದು: ಮಸೂದೆಯ ಮೂಲ ಸ್ತಂಭಗಳು

ವಿದ್ಯುಚ್ಛಕ್ತಿ (ತಿದ್ದುಪಡಿ) ಮಸೂದೆ, ೨೦೨೫, ಹೆಚ್ಚು ದಕ್ಷ, ಪರಿಸರ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಸ್ಥಿರ, ಪಾರದರ್ಶಕ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಹಕ ಕೇಂದ್ರಿತ ವಿದ್ಯುತ್ ವಲಯಕ್ಕೆ ವೇದಿಕೆಯನ್ನು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಭಾರತದಾದ್ಯಂತ ವಿದ್ಯುತ್ ವಿತರಣೆಯನ್ನು ಆಧುನೀಕರಿಸಲು ರಚನಾತ್ಮಕ ಸುಧಾರಣೆಗಳನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಕ ಸ್ಪಷ್ಟತೆಯೊಂದಿಗೆ ಸಂಯೋಜಿಸುತ್ತದೆ. ವಿಕಸನಗೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವ ಅಗತ್ಯಗಳೊಂದಿಗೆ ನೀತಿಯನ್ನು ಜೋಡಿಸುವ ಮೂಲಕ, ಮಸೂದೆಯು ಗುಣಮಟ್ಟದ ಸೇವೆ, ಆರ್ಥಿಕ ಶಿಸ್ತು ಮತ್ತು ಸುಸ್ಥಿರ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ತಲುಪಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.

ಈ ಮಸೂದೆಯು ರಾಜ್ಯ ವಿದ್ಯುತ್ ನಿಯಂತ್ರಣ ಆಯೋಗಗಳ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆಯಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯುತ್ ಪೂರೈಕೆಯಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರಿ ಮತ್ತು ಖಾಸಗಿ ವಿತರಣಾ ಕಂಪನಿಗಳ ನಡುವೆ ನ್ಯಾಯಯುತ ಸ್ಪರ್ಧೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ವಿಧಾನವು ಸೇವಾ ಗುಣಮಟ್ಟವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು, ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯ ದಕ್ಷತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಮತ್ತು ಕೈಗಾರಿಕಾ ವಲಯಕ್ಕೆ ಸಮಂಜಸವಾದ ವೆಚ್ಚದಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯುತ್ ಪೂರೈಕೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸಲು ನಿರೀಕ್ಷಿಸಲಾಗಿದೆ. ಏಕಸ್ವಾಮ್ಯ ಆಧಾರಿತ ಪೂರೈಕೆಯಿಂದ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆ-ಚಾಲಿತ ವಿತರಣೆಗೆ ಬದಲಾಯಿಸುವುದರಿಂದ, ಇದು ರೈತರು ಮತ್ತು ಇತರ ಗ್ರಾಹಕರ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವಾಗ ಹೆಚ್ಚು ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆಯ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಹಕ-ಆಧಾರಿತ ವಿದ್ಯುತ್ ವಲಯವನ್ನು ಪೋಷಿಸುತ್ತದೆ.

ಉಪಸಂಹಾರ

ವಿದ್ಯುಚ್ಛಕ್ತಿ (ತಿದ್ದುಪಡಿ) ಮಸೂದೆ, ೨೦೨೫, ಭಾರತದ ವಿದ್ಯುತ್ ವಲಯವನ್ನು ಆಧುನೀಕರಿಸಲು ಪ್ರಮುಖ ಸುಧಾರಣೆಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ವಿತರಣೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ಪರ್ಧೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತದೆ, ನಿಯಂತ್ರಕ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಯುತ ಬೆಲೆ ನಿರ್ಧಾರಣಾ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಮಸೂದೆಯು ದುರ್ಬಲ ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಸಬ್ಸಿಡಿಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುತ್ತದೆ, ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳಿಗೆ ನೇರ ವಿದ್ಯುತ್ ಪ್ರವೇಶಕ್ಕೆ ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ. ಒಟ್ಟಾಗಿ, ಈ ಕ್ರಮಗಳು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಆದ್ಯತೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಹೊಂದಿಕೆಯಾಗುವ ಹೆಚ್ಚು ದಕ್ಷ, ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆಯ ಮತ್ತು ಭವಿಷ್ಯಕ್ಕೆ ಸಿದ್ಧವಾದ ವಿದ್ಯುತ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. 

References:

Ministry of Power:

https://powermin.gov.in/sites/default/files/webform/notices/Seeking_comments_on_Draft_Electricity_Amendment_Bill_2025.pdf

Press Information Bureau:

https://www.pib.gov.in/FactsheetDetails.aspx?Id=150442

Click here to see pdf 

*****