Press Note Details: Press Information Bureau

Rural Prosperity

ಮಾದರಿ ಯುವ ಗ್ರಾಮ ಸಭೆ

"ಲೋಕತಂತ್ರದ ಪಾಠಶಾಲೆ"

Posted On: 30 OCT 2025 3:41PM

ಪ್ರಮುಖ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಗಳು

ಮಾದರಿ ಯುವ ಗ್ರಾಮ ಸಭೆಯು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ತಳಮಟ್ಟದ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಅನುಭವವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಇದು ನಿಜವಾದ ಗ್ರಾಮ ಸಭೆಯ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ಅನುಕರಿಸುವ ಮೂಲಕ ನಾಯಕತ್ವ ಮತ್ತು ನಾಗರಿಕ ಒಳಗೊಳ್ಳುವಿಕೆಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಇದು ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಕುರಿತು ಯುವಜನರ ತಿಳುವಳಿಕೆಯನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯ ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿ ಪಾರದರ್ಶಕತೆ, ಸಮಗ್ರತೆ ಹಾಗೂ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತದೆ.
ಈ ಉಪಕ್ರಮವು (ಮಾದರಿ ಯುವ ಗ್ರಾಮ ಸಭೆ) ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಮೌಲ್ಯಗಳು, ಸಾಮಾಜಿಕ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ಮತ್ತು ನಾಗರಿಕ ಪ್ರಜ್ಞೆಯನ್ನು ಪೋಷಿಸುವ ಮೂಲಕ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಶಿಕ್ಷಣ ನೀತಿ (NEP) 2020ರೊಂದಿಗೆ ನಿಕಟವಾಗಿ ಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಇದರ ಮೂಲಕ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳನ್ನು ಸಕ್ರಿಯ ಪೌರತ್ವಕ್ಕೆ ಸಿದ್ಧಪಡಿಸುತ್ತದೆ.
ಪರಿಣತ ಶಿಕ್ಷಕರು ಮತ್ತು ಪ್ರಮಾಣೀಕೃತ ಮಾದರಿಗಳ ಮೂಲಕ ನಡೆಯುವ ರಚನಾತ್ಮಕ ಸೌಲಭ್ಯ ಕಲ್ಪಿಸುವಿಕೆಯು ಉತ್ತಮ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಅನುಷ್ಠಾನ ಮತ್ತು ಅಳೆಯಬಹುದಾದ ಕಲಿಕೆಯ ಫಲಿತಾಂಶಗಳನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸುತ್ತದೆ.
ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವು ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿ ಯುವಕರ ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವುದರ ಜೊತೆಗೆ, ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ತೊಡಗುವಿಕೆಗಾಗಿ ಸಂವಹನ, ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ಚಿಂತನೆ, ತಂಡದ ಕೆಲಸ, ಮತ್ತು ಒಮ್ಮತ ಮೂಡಿಸುವಿಕೆ ಹಾಗೂ ನಿರ್ಧಾರ ಕೈಗೊಳ್ಳುವಿಕೆಯಂತಹ ಅಗತ್ಯ ಜೀವನ ಕೌಶಲ್ಯಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುತ್ತದೆ.

ಪರಿಚಯ

ಭಾರತದ ಗ್ರಾಮಗಳು ಅದರ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ಮೂಲ ಅಡಿಪಾಯವನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತವೆ, ಇದು ಪರಂಪರೆ, ಆರ್ಥಿಕತೆ ಮತ್ತು ಸಾಮೂಹಿಕ ಆಕಾಂಕ್ಷೆಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ. 6.64 ಲಕ್ಷಕ್ಕೂ ಅಧಿಕ ಗ್ರಾಮಗಳಿದ್ದು, ಅಲ್ಲಿ ದೇಶದ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಸುಮಾರು 65-70% ಜನರು ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಗ್ರಾಮೀಣ ಭಾರತದ ಚೈತನ್ಯವು ಅದರ ಗ್ರಾಮ ಸಭೆಗಳ ಶಕ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಅಡಗಿದೆ. ಸಂವಿಧಾನದ 243ನೇ ವಿಧಿಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿನ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿರುವ ಗ್ರಾಮ ಸಭೆಯು ನೇರ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವವನ್ನು ಸಾಕಾರಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಗ್ರಾಮದ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ವಯಸ್ಕ ನಿವಾಸಿಗೆ ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಲು, ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಆದ್ಯತೆಗಳ ಕುರಿತು ಚರ್ಚಿಸಲು ಮತ್ತು ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ. ಇದು "ಜನರಿಗಾಗಿ, ಜನರಿಂದ, ಮತ್ತು ಜನರಿಗೋಸ್ಕರ" ಎಂಬ ಆಡಳಿತದ ನಿಜವಾದ ಮನೋಭಾವವನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ. ಜೊತೆಗೆ, ತಳಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಪಾರದರ್ಶಕತೆ, ಸಮಗ್ರತೆ ಮತ್ತು ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುವಿಕೆಯ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಪೋಷಿಸುತ್ತದೆ. ಗ್ರಾಮೀಣ ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿ ಗ್ರಾಮ ಸಭೆಯು ನಿರ್ಣಾಯಕ ಪಾತ್ರವನ್ನು ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದರೂ, ಗ್ರಾಮ ಸಭೆಗಳಲ್ಲಿ ಯುವಕರ ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಪ್ರಮುಖ ಕಾರಣಗಳು: ಸೀಮಿತ ಅರಿವು, ಅಸಮರ್ಪಕ ಒಡ್ಡಿಕೆ, ಮತ್ತು ಅರ್ಥಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಅವಕಾಶಗಳ ಕೊರತೆ.

ಭಾರತವು ವಿಶ್ವದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಯುವ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಮತ್ತು ಸಮುದಾಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹಾಗೂ ಸ್ಥಳೀಯ ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಯುವಕರ ಅರ್ಥಪೂರ್ಣ ಮತ್ತು ಉತ್ಪಾದಕ ಒಳಗೊಳ್ಳುವಿಕೆಯೇ 'ವಿಕಸಿತ ಭಾರತ'ದ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ಪ್ರಮುಖವಾಗಿದೆ. ಅವರ ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆಯು ತಳಮಟ್ಟದ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ಅಡಿಪಾಯವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸಮಗ್ರ ಹಾಗೂ ಪ್ರಾತಿನಿಧಿಕ ನಿರ್ಧಾರಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಉತ್ತಮ ಅವಕಾಶಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುತ್ತದೆ.

ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಲ್ಲಿ ನಾಗರಿಕ ಪ್ರಜ್ಞೆಯನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸಲು ಮತ್ತು ಬೆಳೆಸಲು, ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ಸಚಿವಾಲಯವು ಶಾಲಾ ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಸಾಕ್ಷರತಾ ಇಲಾಖೆ ಹಾಗೂ ಬುಡಕಟ್ಟು ವ್ಯವಹಾರಗಳ ಸಚಿವಾಲಯದ ಸಹಭಾಗಿತ್ವದಲ್ಲಿ "ಮಾದರಿ ಯುವ ಗ್ರಾಮ ಸಭೆ" ಎಂಬ ವಿನೂತನ ನಾಗರಿಕ ಶಿಕ್ಷಣ ಉಪಕ್ರಮವನ್ನು ಪರಿಕಲ್ಪನೆ ಮಾಡಿದೆ. ಇದರ ಮುಖ್ಯ ಉದ್ದೇಶವು ಯುವ ನಾಗರಿಕರಲ್ಲಿ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ಮೌಲ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಪೋಷಿಸುವುದಾಗಿದೆ.

ಅನುಕರಿಸಿದ ಸಭೆಗಳ ಸ್ವರೂಪದಲ್ಲಿ ರೂಪಿಸಲಾದ ಮಾದರಿ ಯುವ ಗ್ರಾಮ ಸಭೆಯು, ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಜವಾಹರ ನವೋದಯ ವಿದ್ಯಾಲಯಗಳು ಮತ್ತು ಏಕಲವ್ಯ ಮಾದರಿ ವಸತಿ ಶಾಲೆಗಳ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ, ತಳಮಟ್ಟದ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಣೆಯ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಒಡ್ಡಿಕೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಪಾತ್ರಾಭಿನಯ, ಚರ್ಚೆಗಳು ಮತ್ತು ನಿರ್ಧಾರ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ವ್ಯಾಯಾಮಗಳ ಮೂಲಕ, ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ವಿಚಾರ ವಿನಿಮಯ, ಒಮ್ಮತ ಮೂಡಿಸುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆಯ ಆಡಳಿತದ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ಅನುಭವಾತ್ಮಕ ಕಲಿಕೆಯು ಸ್ಥಳೀಯ ಸ್ವ-ಆಡಳಿತದ ಬಗ್ಗೆ ಅವರ ತಿಳುವಳಿಕೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದಲ್ಲದೆ, ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆ, ಸಹಕಾರ ಮತ್ತು ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಗೌರವದ ಪ್ರಜ್ಞೆಯನ್ನು ತುಂಬುತ್ತದೆ.

ಜೆ. ಎನ್. ವಿಗಳು ಮತ್ತು ಇ. ಎಂ. ಆರ್. ಎಸ್ಗಳು ಯಾವುವು?

ಜವಾಹರ ನವೋದಯ ವಿದ್ಯಾಲಯಗಳನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಶಿಕ್ಷಣ ನೀತಿ (1986) ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾದ ವಸತಿ ಶಾಲೆಗಳಾಗಿವೆ. ಇವುಗಳ ಗುರಿಯು ಗ್ರಾಮೀಣ ಪ್ರದೇಶದ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಪ್ರತಿಭೆಗಳನ್ನು ಹೊರತರುವುದಾಗಿದೆ. ಯಾವುದೇ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯನ್ನು ಲೆಕ್ಕಿಸದೆ, ಪ್ರತಿಭಾವಂತ ಗ್ರಾಮೀಣ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ, ಪರಿಸರ ಮತ್ತು ದೈಹಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸೇರಿದಂತೆ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಆಧುನಿಕ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಒದಗಿಸಲು ಇವುಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಏಕಲವ್ಯ ಮಾದರಿ ವಸತಿ ಶಾಲೆಗಳನ್ನು (EMRSs) ದೂರದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿನ ಪರಿಶಿಷ್ಟ ಪಂಗಡದ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಉನ್ನತ ಪ್ರಾಥಮಿಕ, ಮಾಧ್ಯಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರೌಢ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಒದಗಿಸಲು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಶಿಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮ ಅವಕಾಶಗಳನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಮತ್ತು ಅವರನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯೊಂದಿಗೆ ಸಮಾನವಾಗಿ ತರಲು ಈ ಶಾಲೆಗಳು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತವೆ.

73ನೇ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ತಿದ್ದುಪಡಿಯು ಮೂರು-ಹಂತದ ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗೆ ಅಡಿಪಾಯ ಹಾಕಿತು, ಗ್ರಾಮ, ಬ್ಲಾಕ್ (ತಾಲ್ಲೂಕು) ಮತ್ತು ಜಿಲ್ಲಾ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಆಡಳಿತಕ್ಕೆ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ನೀಡಿತು. ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಮೂಲಕ, ಮಾದರಿ ಯುವ ಗ್ರಾಮ ಸಭೆಯಂತಹ ಉಪಕ್ರಮಗಳ ಮೂಲಕ ಯುವ ಮನಸ್ಸುಗಳು ಈ ಚೌಕಟ್ಟನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಮತ್ತು ಅದರಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುವ ಮೂಲಕ, ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುವಿಕೆ, ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಆದರ್ಶಗಳು ಮತ್ತು ಸಾಮೂಹಿಕ ಪ್ರಗತಿಗೆ ಮೌಲ್ಯ ನೀಡುವ ಮಾಹಿತಿಯುಕ್ತ ಮತ್ತು ಸಬಲ ಪೀಳಿಗೆಯನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಲು ಸಚಿವಾಲಯವು ದೂರದೃಷ್ಟಿ ಹೊಂದಿದೆ.

ಮಾದರಿ ಯುವ ಗ್ರಾಮ ಸಭೆಯ ಉಪಕ್ರಮವು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಶಿಕ್ಷಣ ನೀತಿ 2020ರ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದೊಂದಿಗೆ ಬಲವಾಗಿ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಿದೆ. ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಪಠ್ಯಕ್ರಮ ಮತ್ತು ಬೋಧನಾ ಶಾಸ್ತ್ರವು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಲ್ಲಿ ಮೂಲಭೂತ ಕರ್ತವ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಮೌಲ್ಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಆಳವಾದ ಗೌರವವನ್ನು ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಒಡೆತನದ ಪ್ರಬಲ ಪ್ರಜ್ಞೆಯನ್ನು ತುಂಬಬೇಕು ಎಂದು ಎನ್‌ಇಪಿ 2020 ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತದೆ. ವೇಗವಾಗಿ ಬದಲಾಗುತ್ತಿರುವ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಪಾತ್ರಗಳು ಮತ್ತು ಜವಾಬ್ದಾರಿಗಳನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಕಲಿಯುವವರನ್ನು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸುವತ್ತ ನೀತಿಯು ಗಮನಹರಿಸುತ್ತದೆ. ಎನ್‌ಇಪಿ 2020 ಯುವಜನರಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯರಾಗಿರುವುದರ ಬಗ್ಗೆ ಆಳವಾದ ಹೆಮ್ಮೆಯನ್ನು ಪೋಷಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇದು ಅವರ ಆಲೋಚನೆಗಳು, ಕಾರ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಬುದ್ಧಿಶಕ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಫಲಿಸಬೇಕು. ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳು, ಸುಸ್ಥಿರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಜಾಗತಿಕ ಯೋಗಕ್ಷೇಮವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವ ಜ್ಞಾನ, ಕೌಶಲ್ಯಗಳು, ಮೌಲ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ವರ್ತನೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಅವರನ್ನು ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಅವರನ್ನು ಜವಾಬ್ದಾರಿಯುತ ಮತ್ತು ಕರುಣಾಮಯಿ ಜಾಗತಿಕ ನಾಗರಿಕರನ್ನಾಗಿ ರೂಪಿಸುವುದು ಇದರ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿದೆ.

ಉದ್ದೇಶಗಳು

ಮಾದರಿ ಯುವ ಗ್ರಾಮ ಸಭೆಯು ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಅನುಭವಾತ್ಮಕ ಕಲಿಕೆಯ ಮೂಲಕ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ರಚನೆ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಣೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಪರಿಚಯಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಭಾಷಣ, ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ಚಿಂತನೆ ಮತ್ತು ಒಮ್ಮತ ಮೂಡಿಸುವಿಕೆಯಂತಹ ನಾಗರಿಕ ಮತ್ತು ನಾಯಕತ್ವ ಕೌಶಲ್ಯಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಜೊತೆಗೆ, ಸಮಗ್ರತೆ, ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆ ಮತ್ತು ಪಾರದರ್ಶಕತೆಯ ಮೌಲ್ಯಗಳನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತದೆ. ನಿಜವಾದ ಸಮುದಾಯದ ವಿಷಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಚರ್ಚಿಸಲು ಯುವಕರನ್ನು ತೊಡಗಿಸುವ ಮೂಲಕ, ಈ ಉಪಕ್ರಮವು ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳಿಗೆ ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುವ ಮಾಹಿತಿಯುಳ್ಳ ಮತ್ತು ಜವಾಬ್ದಾರಿಯುತ ನಾಗರಿಕರನ್ನು ಪೋಷಿಸುತ್ತದೆ. ಇದರ ಪ್ರಮುಖ ಉದ್ದೇಶಗಳು ಹೀಗಿವೆ:

ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಬಗ್ಗೆ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಶಿಕ್ಷಣ ನೀಡುವುದು: ೭೩ನೇ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಮೂಲಕ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾದ ಮೂರು-ಹಂತದ ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ಚೌಕಟ್ಟನ್ನು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಪರಿಚಯಿಸುವುದು.
ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುವುದು: ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳನ್ನು ಗ್ರಾಮ ಸಭೆಗಳು ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯ ಆಡಳಿತ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರೇರೇಪಿಸುವುದು.
ನಾಯಕತ್ವ ಕೌಶಲ್ಯಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುವುದು: ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ಸಂಸ್ಥೆಗಳನ್ನು (PRIs) ಬಲಪಡಿಸುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಯುವಕರಲ್ಲಿ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ಮತ್ತು ನಾಯಕತ್ವದ ಪ್ರಜ್ಞೆಯನ್ನು ಪೋಷಿಸುವುದು.
ಸ್ಥಳೀಯ ವಿಷಯಗಳ ತಿಳುವಳಿಕೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವುದು: ತಳಮಟ್ಟದಲ್ಲಿನ ನೈಜ ಜೀವನದ ಆಡಳಿತ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಚರ್ಚಿಸಲು ಮತ್ತು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಲು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ವೇದಿಕೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸುವುದು.

ದೃಷ್ಟಿಕೋನ

ಮಾದರಿ ಯುವ ಗ್ರಾಮ ಸಭೆಯ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವು ಹೀಗಿದೆ: "ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳಲ್ಲಿ ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುವ ಮತ್ತು ಸುಸ್ಥಿರ ಹಾಗೂ ಸಮಗ್ರ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುವ, ಸಬಲರು, ಜವಾಬ್ದಾರಿಯುತರು ಮತ್ತು ಸಹಾನುಭೂತಿಯುಳ್ಳ ಯುವ ನಾಗರಿಕರನ್ನು ಪೋಷಿಸುವುದು."

ಮಾದರಿ ಯುವ ಗ್ರಾಮ ಸಭೆಯ ಮೂಲ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದ ಪ್ರಮುಖ ಗುರಿಗಳು ಈ ಕೆಳಗಿನಂತಿವೆ:

ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಮೌಲ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ತತ್ವಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿರುವ, ಸಕ್ರಿಯ, ಸಹಾನುಭೂತಿಯುಳ್ಳ ಮತ್ತು ಮಾಹಿತಿಯುಳ್ಳ ನಾಗರಿಕರನ್ನು ಯುವಜನರಲ್ಲಿ ಪೋಷಿಸುವುದು.
ಸಮಗ್ರತೆ, ಒಮ್ಮತ ಮೂಡಿಸುವಿಕೆ, ನ್ಯಾಯ ಮತ್ತು ಸಮಾನತೆಯ ಮೌಲ್ಯಗಳನ್ನು ತುಂಬುವುದು.
ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳನ್ನು ಸಾಮಾಜಿಕವಾಗಿ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯುತ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳನ್ನಾಗಿ ಸಬಲೀಕರಣಗೊಳಿಸುವುದು.
ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಲ್ಲಿ ನಾಯಕತ್ವ, ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆ, ಸಂವಹನ ಮತ್ತು ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ಚಿಂತನೆ ಮುಂತಾದ ಪ್ರಮುಖ ಜೀವನ ಕೌಶಲ್ಯಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವುದು.
ಸ್ಥಳೀಯ ಆಡಳಿತ ರಚನೆಗಳು ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯ ಸುಸ್ಥಿರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಗುರಿಗಳ ಕುರಿತು ಅರಿವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುವುದು.
ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಏಕೀಕರಣ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಬದ್ಧರಾಗಿರುವಂತೆ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳನ್ನು ಸಾಮಾಜಿಕವಾಗಿ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯುತ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳನ್ನಾಗಿ ಸಬಲೀಕರಣಗೊಳಿಸುವುದು.

ಮಾದರಿ ಯುವ ಗ್ರಾಮ ಸಭೆಯ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳು

ಮಾದರಿ ಗ್ರಾಮ ಸಭೆ/ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತಿ ಸಭೆ ನಡೆಸುವುದು

ಮಾದರಿ ಗ್ರಾಮ ಸಭೆ ಚಟುವಟಿಕೆಯಲ್ಲಿ, ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ನಿಜ ಜೀವನದ ಸ್ಥಳೀಯ ಆಡಳಿತವನ್ನು ಅನುಕರಿಸಲು ವಿವಿಧ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು ವಹಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.

ಕೆಲವು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳನ್ನು ಸರ್ ಪಂಚ್, ವಾರ್ಡ್ ಸದಸ್ಯರು ಅಥವಾ ಅಧ್ಯಕ್ಷರುಗಳಂತಹ ಹುದ್ದೆದಾರರಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇತರರು ಸ್ಥಾಯಿ ಸಮಿತಿಗಳು, ಪಂಚಾಯತ್ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರು (ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ, ಪಿಡಿಒ, ಅಥವಾ ಸಹಾಯಕ), ಮುಂಚೂಣಿ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರು (ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಆಶಾ, ಎಡಬ್ಲ್ಯೂಡಬ್ಲ್ಯೂ, ಅಥವಾ ರೋಜಗಾರ್ ಸಹಾಯಕ), ಅಥವಾ ಗ್ರಾಮೀಣಾಭಿವೃದ್ಧಿ, ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಮಹಿಳಾ ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸೇರಿದಂತೆ ವಿವಿಧ ಇಲಾಖೆಗಳ ಅಧಿಕಾರಿಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸಬಹುದು. ವಿವಿಧ ಸಾಮಾಜಿಕ ವಿಭಾಗಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುವ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ಗುಂಪುಗಳು ತಮ್ಮ ಸಮುದಾಯ-ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಕಳವಳಗಳನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಲು ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತ್‌ನಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಾರೆ.  ನಿಗದಿತ ಸಭೆಯ ಕನಿಷ್ಠ ಹತ್ತು ದಿನಗಳ ಮೊದಲು ಸಭೆಯ ನೋಟೀಸ್‌ಗಳನ್ನು ನೀಡುವುದು ಮತ್ತು ಸಭೆಯ ವಿವರಗಳನ್ನು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಹರಡುವುದು. ಸಭೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಸರ್ ಪಂಚ್ ಪರಿಚಯಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಭೆಯನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸುತ್ತಾರೆ. ನಂತರ ಹಿಂದಿನ ನಿರ್ಧಾರಗಳು, ಪ್ರಗತಿಯಲ್ಲಿರುವ ಕೆಲಸಗಳು, ಹೊಸ ಕಾರ್ಯಸೂಚಿಗಳು ಮತ್ತು ಅಂತಿಮ ಕಾರ್ಯ ಯೋಜನೆಯ ಕುರಿತು ಪ್ರಸ್ತುತಿಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದರ ಜೊತೆಗೆ, ಬಜೆಟ್ ಅನ್ನು ಅಂತಿಮಗೊಳಿಸುವುದು, ಲಭ್ಯವಿರುವ ನಿಧಿಯ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ, ಪ್ರಸ್ತಾವಿತ ಕೆಲಸಗಳ ಅಂದಾಜು ಮತ್ತು ನಿಧಿಯ ಕೊರತೆಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸುವುದು ಸೇರಿದಂತೆ ಹಣಕಾಸು ನಿರ್ವಹಣೆಯ ಕುರಿತು ಚರ್ಚೆಗಳನ್ನು ಸುಗಮಗೊಳಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಆರ್ಥಿಕ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳನ್ನು ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಸಲು ಸಂಭಾವ್ಯ ಮೂಲಗಳನ್ನು ಸಹ ಅವರು ಅನ್ವೇಷಿಸುತ್ತಾರೆ. ಸ್ಥಳೀಯ ಆದಾಯ ಗಳಿಕೆಗಾಗಿ ನವೀನ ವಿಚಾರಗಳನ್ನು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸುವ ಮೂಲಕ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಈ ಅಂತರವನ್ನು ನಿವಾರಿಸುವ ಬಗ್ಗೆ ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿ ಚಿಂತಿಸುತ್ತಾರೆ.  ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರಸ್ತಾವನೆಗಳ ಮೇಲೆ ಮತದಾನ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅದರ ನಂತರ ಸರ್ ಪಂಚ್ ನಿರ್ಣಯಗಳನ್ನು ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತಗೊಳಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅಂತಿಮವಾಗಿ, ನಿಮಿಷಗಳ ದಾಖಲಿಸುವವರು ಔಪಚಾರಿಕ ನಿರ್ಣಯಗಳನ್ನು ರಚಿಸುವುದರೊಂದಿಗೆ ಮತ್ತು ಸರ್ ಪಂಚ್ ಸಭೆಯನ್ನು ಮುಕ್ತಾಯಗೊಳಿಸುವುದರೊಂದಿಗೆ ಅಧಿವೇಶನ ಮುಕ್ತಾಯಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.

ಅನುಷ್ಠಾನ ವಿಧಾನ

ಅನುಷ್ಠಾನ ವಿಧಾನ ಆಯ್ದ ಜೆಎನ್‌ವಿಗಳು ಮತ್ತು ಇಎಂಆರ್‌ಎಸ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಮಾರ್ಚ್-ಏಪ್ರಿಲ್ 2025 ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಮಾದರಿ ಗ್ರಾಮ ಸಭೆ/ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತಿಯನ್ನು ನಡೆಸಲಾಯಿತು. ಈ ಸಭೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸಲು ಸಮಗ್ರ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಮತ್ತು ಮಾದರಿ ಗ್ರಾಮ ಸಭೆ/ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತಿಯ ರಚನೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಒಂದು ನಮೂನೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಉತ್ತಮ ತಿಳುವಳಿಕೆಗಾಗಿ ಮೇಲಿನ ರಚನೆಯನ್ನು ಸಣ್ಣ ವೀಡಿಯೊ ರೂಪದಲ್ಲಿಯೂ ಲಭ್ಯವಾಗುವಂತೆ ಮಾಡಲಾಗಿತ್ತು.

ಮಾದರಿ ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತ್ ಸಭೆಗಳನ್ನು 20% ರಷ್ಟು ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಆಯೋಜಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಮಾದರಿ ಗ್ರಾಮ ಸಭೆಯ ಸಭೆಗಳನ್ನು 80% ರಷ್ಟು ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಆಯೋಜಿಸಲಾಯಿತು. ಈ ಸಭೆಗಳು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ನಡೆದ ನಂತರ, ಭಾಗವಹಿಸಿದ ಶಾಲೆಗಳಿಂದ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನಕ್ಕಾಗಿ ರಚನಾತ್ಮಕ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಲಾಯಿತು. ಇದರ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ, ಪ್ರಮಾಣಿತ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಣಾ ವಿಧಾನಕ್ಕೆ ಅಗತ್ಯ ತಿದ್ದುಪಡಿಗಳನ್ನು ಮಾಡಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಈ ಉಪಕ್ರಮವನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ವಿಸ್ತರಣಾ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳಲಾಯಿತು.

ಈ ಉಪಕ್ರಮವು (ಮಾದರಿ ಯುವ ಗ್ರಾಮ ಸಭೆ – ಎಂವೈಜಿಎಸ್‌) ಯೋಜನೆಯ ಕಾಲಮಿತಿಯಲ್ಲಿ ರೂಪಿಸಲಾದಂತೆ ರಚನಾತ್ಮಕ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಮುಂದುವರಿಯುತ್ತಿದೆ.

ಜುಲೈ 2025ರಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು. ಮುಂಬರುವ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಗಾಗಿ ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಲು, ಜುಲೈ ಮತ್ತು ಆಗಸ್ಟ್ 2025ರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ 200 ಮಾಸ್ಟರ್ ತರಬೇತುದಾರರು ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಕರಿಗೆ ಒಂದು ಆಧಾರಿತ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವನ್ನು ನಡೆಸಲಾಯಿತು.

ತದನಂತರ, ಆಗಸ್ಟ್ ಮತ್ತು ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2025ರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಗುರುತಿಸಲಾದ ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ, ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ ಬಾಗ್‌ಪತ್ ಮತ್ತು ರಾಜಸ್ಥಾನದ ಆಳ್ವಾರ್‌ಗಳಲ್ಲಿ, ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಸ್ಥಳೀಯ ಆಡಳಿತ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಅನುಭವವನ್ನು ಒದಗಿಸಲು ಅಣಕು ಗ್ರಾಮ ಸಭೆ ಸಭೆಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಲಾಯಿತು.

ಮುಂದುವರಿದು, ಅಕ್ಟೋಬರ್ ಮತ್ತು ನವೆಂಬರ್ 2025ರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಐದು ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಸ್ಪರ್ಧೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಈ ಸ್ಪರ್ಧೆಗಳಿಂದ ಹತ್ತು ಅಂತಿಮ ತಂಡಗಳನ್ನು (ಐದು ಜೆಎನ್‌ವಿಗಳಿಂದ ಮತ್ತು ಐದು ಇಎಂಆರ್‌ಎಸ್‌ಗಳಿಂದ) ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಲಾಗುವುದು.

ಈ ಉಪಕ್ರಮವು ಡಿಸೆಂಬರ್ 2025ರಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸ್ಪರ್ಧೆಯೊಂದಿಗೆ ಕೊನೆಗೊಳ್ಳಲಿದೆ. ಅಲ್ಲಿ ಹತ್ತು ಅಂತಿಮ ತಂಡಗಳಲ್ಲಿನ ಉನ್ನತ ಮೂರು ತಂಡಗಳಿಗೆ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಸಾಧನೆಗಾಗಿ ಸನ್ಮಾನಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಮಾದರಿ ಯುವ ಗ್ರಾಮ ಸಭೆ ತರಬೇತಿ ಮಾದರಿ

ಮಾದರಿ ಯುವ ಗ್ರಾಮ ಸಭೆಯ ತರಬೇತಿ ಮಾದರಿಯು ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆಯ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವನ್ನು ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಆಚರಣೆಗೆ ತರಲು ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲಾದ ಒಂದು ಸಮಗ್ರ ಚೌಕಟ್ಟಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಶಿಕ್ಷಕರು ಮತ್ತು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ರಚನಾತ್ಮಕ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ, ಸುಗಮಗೊಳಿಸುವ ಸಾಧನಗಳು ಮತ್ತು ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಮೂಲಕ, ಯುವ-ನೇತೃತ್ವದ ಗ್ರಾಮ ಸಭೆಗಳ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ, ಆಕರ್ಷಕ ಮತ್ತು ಉತ್ತಮ-ಗುಣಮಟ್ಟದ ಅನುಷ್ಠಾನವನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸುತ್ತದೆ.

ಮಾದರಿ ಯುವ ಗ್ರಾಮ ಸಭೆಯ ತರಬೇತಿ ಮಾದರಿಯು ತನ್ನ ಮೂಲದಲ್ಲಿ ಎಂಎಲ್‌ಜಿಪಿ ಚೌಕಟ್ಟಿನಿಂದ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಈ ಎಂಎಲ್‌ಜೆಪಿ ಚೌಕಟ್ಟು ಹೀಗಿದೆ: ಅರ್ಥ, ಕಲಿಕೆ, ಸಂತೋಷ, ಮತ್ತು ಹೆಮ್ಮೆ. ಇದು ಎಲ್ಲಾ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಉದ್ದೇಶಪೂರ್ವಕ ಒಳಗೊಳ್ಳುವಿಕೆ, ಅನುಭವಾತ್ಮಕ ಶಿಕ್ಷಣ, ಮತ್ತು ನಾಗರಿಕ ಸಬಲೀಕರಣದಲ್ಲಿ ನೆಲೆಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.

ಈ ಮಾದರಿ ಯುವ ಗ್ರಾಮ ಸಭೆಯ ತರಬೇತಿ ಮಾದರಿಯು ಪರಸ್ಪರ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿರುವ ಮೂರು ವಿಭಾಗಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ:

1. ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಟ್ಟದ ಮಾಸ್ಟರ್ ಟ್ರೈನರ್ (ಎನ್ಎಲ್ಎಂಟಿ) ಮಾರ್ಗದರ್ಶಿ

ಮಾದರಿ ಯುವ ಗ್ರಾಮ ಸಭೆಗಾಗಿರುವ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಟ್ಟದ ಮಾಸ್ಟರ್ ತರಬೇತುದಾರರ ಕೈಪಿಡಿಯು ಗ್ರಾಮ ಸಭೆಯ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳ ಸಮಗ್ರ ಅವಲೋಕನವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಇದು ಸುಗಮಕಾರರ ಪಾತ್ರಗಳು ಮತ್ತು ಜವಾಬ್ದಾರಿಗಳನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ. ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಮತ್ತು ಆಕರ್ಷಕ ಸುಗಮಗೊಳಿಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಲು, ಈ ಕೈಪಿಡಿಯು ಎಂಎಲ್‌ಜೆಪಿ (ಅರ್ಥ, ಕಲಿಕೆ, ಸಂತೋಷ ಮತ್ತು ಹೆಮ್ಮೆ) ತತ್ವಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಹಂತ-ಹಂತದ ಸಾಧನಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.

2. ಶಿಕ್ಷಕರಿಗಾಗಿ ತರಬೇತಿ ಮಾದರಿಯ ಸುಗಮಗೊಳಿಸುವಿಕೆ

ಶಿಕ್ಷಕರಿಗಾಗಿ ಸುಗಮಗೊಳಿಸುವಿಕೆಯ ತರಬೇತಿ ಮಾದರಿಯು ಕಲಿಕೆಯನ್ನು ಆಕರ್ಷಕವಾಗಿ ಮತ್ತು ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆಯಿಂದ ಕೂಡಿರುವಂತೆ ಮಾಡಲು ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲಾದ ಸರಳೀಕೃತ, ಚಿತ್ರಸಹಿತ ಮತ್ತು ಬಳಕೆದಾರ-ಸ್ನೇಹಿ ಸಂಪನ್ಮೂಲವಾಗಿದೆ. ಈ ಮಾದರಿಯು ಶಿಕ್ಷಕರಿಗೆ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳನ್ನು ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ಮೂಲಭೂತ ಅಂಶಗಳು, ನಾಯಕತ್ವ, ಮತ್ತು ಜೀವನ ಕೌಶಲ್ಯಗಳಿಗೆ ಪರಿಚಯಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಜೊತೆಗೆ, ಮಾದರಿ ಯುವ ಗ್ರಾಮ ಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಹೇಗೆ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಭಾಗವಹಿಸಬೇಕು ಎಂಬುದರ ಕುರಿತು ಅವರಿಗೆ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಈ ಮಾದರಿಯು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಸುಗಮ ಅನುಷ್ಠಾನಕ್ಕಾಗಿ ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಸಿದ್ಧತಾ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನೂ ಸಹ ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.

3. ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ ಚೌಕಟ್ಟು

ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ ಚೌಕಟ್ಟು ಎನ್ನುವುದು ಮಾದರಿ ಯುವ ಗ್ರಾಮ ಸಭೆಯ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿತ್ವವನ್ನು ಸಭೆಯ ಮೊದಲು, ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ನಂತರ ಅಳತೆ ಮಾಡುವ ಸೂಚಕಗಳ ಮೂಲಕ ನಿರ್ಣಯಿಸಲು ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲಾದ ಬಳಕೆದಾರ-ಸ್ನೇಹಿ ಸಾಧನವಾಗಿದೆ. ಮಾದರಿ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡುವ ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು ಮತ್ತು ಸನ್ಮಾನಿಸಲು ಇದು ವಿಭಿನ್ನ ಸೂಚಕಗಳನ್ನು ಸಹ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.

ಈ ಎಲ್ಲಾ ಮಾದರಿಗಳು ಒಟ್ಟಾಗಿ, ಶಾಲೆ ಆಧಾರಿತ ನಾಗರಿಕ ಶಿಕ್ಷಣಕ್ಕಾಗಿ ಒಂದು ಸಮಗ್ರ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತವೆ. ಇದು ತರಗತಿಗಳನ್ನು ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ಅಭ್ಯಾಸದ ಒಂದು ಸೂಕ್ಷ್ಮ-ಜಗತ್ತಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸುತ್ತದೆ. ಇವು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಆಡಳಿತವನ್ನು ಪ್ರಥಮವಾಗಿ ಅನುಭವಿಸಲು, ನಾಯಕತ್ವ ಮತ್ತು ಸಂವಹನ ಕೌಶಲ್ಯಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ಮತ್ತು ಭಾರತದ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ರಚನೆಯ ಮೂಲ ಮೌಲ್ಯಗಳಾದ ಪಾರದರ್ಶಕತೆ, ಸಮಗ್ರತೆ ಮತ್ತು ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆಗೆ ಜೀವಮಾನದ ಗೌರವವನ್ನು ಬೆಳೆಸಲು ಅಧಿಕಾರ ನೀಡುತ್ತವೆ.

ಭಾಗವಹಿಸುವ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಮತ್ತು ಶಾಲೆಗಳಿಗೆ ಧನಸಹಾಯ ಮತ್ತು ಮನ್ನಣೆ

ಪ್ರತಿ ಭಾಗವಹಿಸುವ ಶಾಲೆಗೆ ಒಂದು ಬಾರಿಯ ಆರ್ಥಿಕ ಸಹಾಯವಾಗಿ, ಪ್ರತಿ ಅಣಕು ಗ್ರಾಮ ಸಭೆಯನ್ನು ನಡೆಸಲು ಪ್ರತಿ ಶಾಲೆಗೆ ₹ 20,000/- ಮೊತ್ತವನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಹಣವನ್ನು ಸಭೆಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆ, ಸರಬರಾಜು ಬೆಂಬಲ ಮತ್ತು ಉಪಹಾರಕ್ಕಾಗಿ ಬಳಸಬಹುದು.

ಭಾಗವಹಿಸುವ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ಸಚಿವಾಲಯದಿಂದ ಮೆಚ್ಚುಗೆಯ ಪ್ರಮಾಣಪತ್ರಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿ ಸಕ್ರಿಯ ಆಸಕ್ತಿ ವಹಿಸಲು ಅವರನ್ನು ಪ್ರೇರೇಪಿಸುತ್ತದೆ.
ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡುವ ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಗುರುತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದು ವ್ಯಾಪಕ ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತದೆ.
ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ವಿಜೇತ ತಂಡಗಳಿಗೆ ಸಾಂಕೇತಿಕ ನಗದು ಬಹುಮಾನವನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಹಣವನ್ನು ಶಾಲಾ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗಾಗಿ ಬಳಸಬಹುದು.
ಕೇಂದ್ರ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಗೆಲ್ಲುವ 3 ತಂಡಗಳಿಗೆ ಬೃಹತ್ ನಗದು ಬಹುಮಾನಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಹಣವನ್ನೂ ಸಹ ಶಾಲಾ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗಾಗಿ ಬಳಸಬಹುದು.
ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಟ್ಟದ ಸ್ಪರ್ಧೆಗೆ ಆಯ್ಕೆಯಾದ ತಂಡಗಳಿಗೆ ಸಚಿವಾಲಯವು ಸರಬರಾಜು ಬೆಂಬಲವನ್ನೂ (logistics) ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.

ನಿರೀಕ್ಷಿತ ಫಲಿತಾಂಶಗಳು

ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ಮೌಲ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯ ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿ ಯುವಕರ ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಪೋಷಿಸುವ ಈ ಉಪಕ್ರಮದಿಂದ ನಿರೀಕ್ಷಿಸಲಾಗುವ ಫಲಿತಾಂಶಗಳು ಇಲ್ಲಿವೆ:

ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವುದು: ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಸ್ಥಳೀಯ ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿ ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಮತ್ತು ತಳಮಟ್ಟದ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುವುದು.
ಯುವ ನಾಯಕತ್ವವನ್ನು ಪೋಷಿಸುವುದು: ಯುವಕರು ಸ್ಥಳೀಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ನಾಯಕತ್ವದ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಮತ್ತು ತಮ್ಮ ಸಮುದಾಯಗಳಿಗೆ ಅರ್ಥಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಲು ಪ್ರೇರೇಪಿಸುವುದು.
ಯುವ ಧ್ವನಿಗಳಿಗೆ ಅಧಿಕಾರ ನೀಡುವುದು: ಸ್ಥಳೀಯ ಸಮಸ್ಯೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ತಮ್ಮ ಅಭಿಪ್ರಾಯಗಳನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಲು ವೇದಿಕೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸುವುದು, ಇದರಿಂದ ಮಾಹಿತಿಯುಳ್ಳ ಚರ್ಚೆಗಳು ಮತ್ತು ಪರಿಹಾರಗಳು ಉತ್ತೇಜನಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ.
ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತಿಗಳಲ್ಲಿ ಸಕ್ರಿಯ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುವಿಕೆಗೆ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹ: ಯುವ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ತಮ್ಮ ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತಿಗಳಲ್ಲಿನ ನಿರ್ಧಾರ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳಲ್ಲಿ ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿ ಭಾಗವಹಿಸಲು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುವುದು.

ಉಪಸಂಹಾರ

ಮಾದರಿ ಗ್ರಾಮ ಸಭೆಯು ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆಯ ಆಡಳಿತದ ಕಡೆಗೆ ಯುವ ಮನಸ್ಸುಗಳ ದೃಷ್ಟಿಕೋನ ಮತ್ತು ಜವಾಬ್ದಾರಿಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸುವಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಲಿದೆ. ಅರಿವು, ನಾಯಕತ್ವ ಮತ್ತು ಒಳಗೊಳ್ಳುವಿಕೆಯನ್ನು ಪೋಷಿಸುವ ಮೂಲಕ, ಈ ಉಪಕ್ರಮವು ಯುವಜನತೆ ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯ ಆಡಳಿತದ ನಡುವಿನ ಅಂತರವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಗುರಿಯಿರಿಸಿದೆ. ಮುಂದಿನ ಪೀಳಿಗೆಯು ಭಾರತದ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಪಯಣಕ್ಕೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಲು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಸಜ್ಜುಗೊಂಡಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಇದು ಖಚಿತಪಡಿಸುತ್ತದೆ.